جنگ هشت‌ساله؛ مکتب قرآنی ایستادگی در برابر ظلم و باطل
بررسی مبانی نظری دفاع در قرآن نشان می‌دهد که دفاع یک وظیفه است. دفاع از حق، دفع باطل، ایستادگی در برابر ظلم و تلاش برای حفظ ارزش‌های الهی همه تجلی اراده خداوند هستند و دفاع مقدس ما یکی از روشن‌ترین مصادیق این سنت الهی بود.
طیبه محسنی، استاد دانشگاه و کارشناس دینی، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم ، با اشاره به اینکه دفاع در منطق قرآن صرفاً یک واکنش در برابر تهدید نیست، بلکه راهی برای ساخت جامعه‌ای عادلانه، مستقل و الهی است، تصریح کرد: اگر نیروی دفاع در جامعه نباشد، نه آزادی معنایی خواهد داشت، نه استقلال پایدار می‌ماند و نه پیشرفت ممکن می‌شود.
او خاطرنشان کرد: قرآن کریم مؤمنان را فرامی‌خواند که در برابر تجاوزها و تهدیدها ساکت ننشینند و با اراده‌ای الهی و آگاهانه به مقابله برخیزند، آن‌جا که می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قَاتِلُوا الَّذِینَ یَلُونَكُمْ مِنَ الْكُفَّارِ» ای کسانی که ایمان آورده‌اید، با کسانی از کافران که به شما نزدیک‌ترند بجنگید و بدانید که خدا با پرهیزکاران است.
محسنی با بیان اینکه دفاع مقدس ایران مصداق روشن و تاریخی این آیه شریفه است، گفت: در جنگ تحمیلی، ملت ایران از مرزهای هویتی، فرهنگی و ایمانی خود پاسداری کرد. این دفاع موجب شد انقلاب اسلامی تثبیت شود، اقتدار ملی ارتقا یابد و فرهنگ ایثار و شهادت به‌عنوان یک سرمایه تمدنی در تار و پود جامعه نهادینه شود.
کارشناس دینی دفاع مقدس را مدرسه‌ای بزرگ برای تربیت انسان‌های مسئول و خودآگاه دانست و اظهار داشت: از دل این حماسه تاریخی، نسلی برخاست که معنای حقیقی مسئولیت اجتماعی را درک کرده بود که مفهوم دفاع را محدود به میدان جنگ نمی‌دانست و آن را در عرصه‌های علم، فرهنگ، اقتصاد و سیاست نیز ادامه داد و زمینه‌ساز پیشرفت‌های بعدی کشور شد.
این کارشناس قرآنی با تأکید بر اینکه دفاع از منظر قرآن ابزاری برای تعالی انسان و جامعه است نه صرفاً برای حفظ وضع موجود، تصریح کرد: دفاع از ارزش‌ها و حقوق الهی زمینه‌ساز رشد معنوی انسان و جامعه است و در مسیر دفاع، انسان با مفاهیمی چون صبر، استقامت، ایثار و توکل پیوند می‌خورد. این فضیلت‌ها نه‌تنها قدرت مقابله با دشمن را افزایش می‌دهند، بلکه انسان را به خداوند نزدیک‌تر می‌کند و مسیر رشد و کمال او را هموار می‌کنند.
محسنی با اشاره به آیه 59 سوره نساء که می‌فرماید «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ» تأکید کرد: مشروعیت و قداست دفاع زمانی معنا دارد که در چارچوب فرمان الهی و تحت رهبری الهی صورت گیرد. رزمندگان دفاع مقدس با همین باور قدم به میدان نبرد گذاشتند؛ آنان خدا را سرپرست حقیقی خود می‌دانستند و شهادت را نه پایان زندگی، بلکه آغاز پروازی ابدی می‌دیدند.
او ادامه داد: دفاع مقدس درس بزرگ دیگری نیز برای جامعه ما داشت. این تجربه تاریخی نشان داد که راه رسیدن به تعالی از دل سختی‌ها، رنج‌ها و مقاومت‌ها می‌گذرد. ملت ایران در آن سال‌ها هم از خاک خود دفاع کرد و هم به قله‌های خودباوری، استقلال، عزت و اقتدار رسید. این راه بدون ایستادگی در برابر تجاوز و بدون ایمان به وعده‌های الهی هرگز دست‌یافتنی نبودند.
این پژوهشگر قرآنی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: بررسی مبانی نظری دفاع در قرآن نشان می‌دهد که دفاع یک وظیفه است که در همه عرصه‌های زندگی جاری است. دفاع از حق، دفع باطل، ایستادگی در برابر ظلم و تلاش برای حفظ ارزش‌های الهی همه تجلی اراده خداوند در تاریخ هستند و دفاع مقدس ایران یکی از روشن‌ترین مصادیق این سنت الهی بود.
محسنی با تأکید بر اینکه مفهوم دفاع در قرآن محدود به میدان جنگ نیست، خاطرنشان کرد: امروز نیز دفاع ادامه دارد اما میدان‌های آن تغییر کرده است. دفاع از حقیقت، عدالت، آزادی و کرامت انسانی در برابر هجمه‌های فرهنگی، اقتصادی و رسانه‌ای ادامه همان سنت الهی است که قرآن بر آن تأکید می‌کند. ملت ایران با تکیه بر تجربه دفاع مقدس و با الهام از آموزه‌های قرآنی می‌تواند در این میدان‌های نوین نیز سربلند و پیروز باشد.
انتهای پیام/
