کشف آثار ۵۰۰ هزار ساله در دق جزیره آیسک

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، سیداحمد برآبادی، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی در بازدید از روند کاوش محوطه‌ باستانی دق جزیره آیسک، گفت: پس از حدود پنجاه سال از آخرین کاوش مربوط به دوره پارینه‌سنگی در غار خونیک، امروز شاهد انجام یک پروژه گسترده در دق جزیره آیسک هستیم. این محوطه با بیش از 300 هکتار وسعت، بزرگترین محوطه پارینه‌سنگی شرق ایران به‌شمار می‌رود و یافته‌های آن اهمیت بین‌المللی دارد.

وی افزود: در این کاوش که به سرپرستی علی صدرایی و با حمایت اداره‌کل میراث‌فرهنگی انجام شده، 13 گمانه ایجاد شده و لایه‌نگاری‌های متعددی انجام گرفته است. بر اساس شواهد اولیه، آثار شناسایی‌ شده متعلق به دوره پارینه‌سنگی میانی با قدمتی بین 100 تا 200 هزار سال و دوره پارینه‌سنگی قدیم با قدمتی بیش از 500 هزار سال هستند.

برآبادی تأکید کرد: برای تأیید دقیق قدمت این آثار، نمونه‌ها به آزمایشگاه‌های معتبر ارسال خواهند شد. این کاوش می‌تواند تحولی بزرگ در درک تاریخ بشر در فلات ایران ایجاد کند.

آغاز فصلی نو در باستان‌شناسی شرق ایران

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی، گفت: در جریان کاوش‌های باستان‌شناسی در محوطه‌ دق جزیره در شهرستان سرایان، آثاری از انسان‌های اولیه با قدمتی بیش از نیم میلیون سال کشف شد.

برآبادی بیان کرد: این نخستین کاوش علمی در حوزه‌ پارینه‌سنگی در استان طی پنج دهه گذشته است. در این پروژه، که با هدف شناسایی لایه‌های زیستی و فرهنگی انسان‌های اولیه انجام شد، اطلاعات ارزشمندی از سکونت‌گاه‌ها، ابزارهای سنگی، و صنایع قدیمی به‌دست آمده است.

وی با اشاره به اهمیت محوطه افزود: دق جزیره آیسک، با وسعتی بالغ بر 300 هکتار، اکنون به عنوان یکی از مراکز مهم مطالعات انسان‌شناسی در شرق ایران شناخته می‌شود. آثار کشف‌شده شامل نمونه‌هایی از صنعت آشولی، سرنیزه‌های سنگی و شواهدی از زندگی انسان در دوره‌های یخبندان هستند.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی خاطرنشان کرد: نتایج اولیه بسیار امیدوارکننده است اما برای تحلیل دقیق‌تر، داده‌ها باید در آزمایشگاه‌های تخصصی مورد بررسی قرار گیرند. این کشفیات می‌تواند مسیر جدیدی در مطالعات باستان‌شناسی ایران باز کند.

کشف آثار 500 هزار ساله، ظرفیت ارزشمندی برای گردشگری علمی استان است

محمد نصیری، نماینده مردم شهرستان‌های سرایان، فردوس، طبس، بشرویه و عشق‌آباد در مجلس شورای اسلامی و رئیس مجمع نمایندگان استان خراسان جنوبی، در بازدید از محوطه باستانی دق جزیره آیسک، بر اهمیت این کشفیات در حوزه گردشگری و هویت تاریخی منطقه تأکید کرد.

وی گفت: به دعوت مدیرکل میراث‌فرهنگی استان امروز در یکی از محوطه‌های تاریخی ارزشمند شرق ایران حضور پیدا کردیم. آنچه که در این محوطه مشاهده شد حاصل تلاش‌های میدانی و علمی تیم باستان‌شناسی است که بسیار قابل تقدیر است.

نصیری بیان کرد: این محوطه که حدود 300 هکتار وسعت دارد، اثری از حضور انسان در بیش از 500 هزار سال پیش را در خود جای داده که برای ما بسیار شگفت‌انگیز و قابل‌توجه است. این یعنی در نیم میلیون سال پیش، انسان‌هایی در این منطقه سکونت داشته‌اند و این موضوع می‌تواند در شناخت تاریخ تمدن بشر و همچنین توسعه گردشگری علمی نقش مهمی ایفا کند.

رئیس مجمع نمایندگان استان خراسان جنوبی افزود: امیدواریم این یافته‌ها، مبنایی برای انجام پژوهش‌های گسترده‌تر در مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور شود و بتوانیم در آینده نزدیک، این آثار و ابزارهای سنگی کشف‌شده را به‌صورت سامان‌یافته در معرض دید گردشگران داخلی و خارجی قرار دهیم.

نصیری خاطرنشان کرد: محوطه تاریخی دق جزیره آیسک می‌تواند به یکی از قطب‌های گردشگری علمی و باستان‌شناسی در شرق کشور تبدیل شود، به شرطی که هم‌زمان با حفاظت و مستندسازی علمی، زیرساخت‌های معرفی و بازدید عمومی آن نیز فراهم شود.

شناسایی صنعت آشولی برای نخستین‌بار در شرق ایران

علی صدرایی، سرپرست تیم باستان‌شناسی کاوش محوطه دق جزیره آیسک، با اشاره به یافته‌های قابل‌توجه این پروژه، از شناسایی نخستین نمونه‌های صنعت آشولی (ساخت تبرهای دستی) در شرق ایران خبر داد.

وی اظهار کرد: کاوش‌های ما در محوطه دق جزیره از نیمه تیرماه 1404 آغاز شد و تاکنون با حمایت‌های اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی، به مراحل پایانی رسیده‌ایم.

: تیم باستان‌شناسی کاوش محوطه دق جزیره آیسک گفدر طول این عملیات، گمانه‌زنی‌های متعددی از جمله در مناطق معروف به "تنگی" و "محمدی" انجام شد و تلاش کردیم تا ضمن شناسایی کلی وضعیت، تصویری نسبی از ساختار فرهنگی و باستان‌شناختی محوطه به دست آوریم. همچنین مقدمات لازم برای گاه‌نگاری مطلق برخی از یافته‌ها در حال انجام است.

صدرایی ادامه داد: بر اساس شواهد، این محوطه حاوی آثاری از اواسط دوره پارینه‌سنگی قدیم، یعنی حدود 500 هزار سال پیش است. در این بازه زمانی، صنایع سنگی خاصی که به عنوان "صنعت آشولی" شناخته می‌شوند، شامل تبرهای دستی در این منطقه شناسایی شده که برای نخستین‌بار در شرق ایران به ثبت رسیده است.

وی افزود: در کنار این یافته‌ها، نمونه‌هایی از سرنیزه‌های سنگی نیز کشف شده که مربوط به دوره پارینه‌سنگی میانی، حدود 100 هزار سال پیش هستند. هر چند بخش چوبی این ابزارها از بین رفته، اما اجزای سنگی آن‌ها همچنان قابل شناسایی و تحلیل هستند.

سرپرست تیم باستان‌شناسی کاوش محوطه دق جزیره آیسک با اشاره به اهمیت موقعیت جغرافیایی محوطه گفت: بخش قابل‌توجهی از این محوطه، که هم‌اکنون محل استقرار کمپ کاوش نیز هست، احتمالاً در دوره‌های مختلف میان‌یخبندانی مورد سکونت انسان قرار داشته و یکی از گمانه‌ها به‌طور خاص به شناسایی این سکونت‌گاه‌ها اختصاص یافته است.

وی افزود: در ادامه پژوهش، هدف ما دستیابی به گاه‌نگاری مطلق دقیق‌تر و مستندسازی علمی یافته‌هاست تا بتوانیم تصویری شفاف از روند سکونت و فرهنگ انسان‌های اولیه در شرق ایران ارائه دهیم.

انتهای پیام/257/