زیارت در حج| کوه‌های مکه و سینه‌هایی لبریز از راز
کوه‌هایی که اگر دهان باز کنند و لب به سخن بگشایند، رازها در سینه دارند از زمان حضرت آدم تا پیامبر خاتم؛ این کوهها در مکه هستند و هر کدام زیارتگاهی و صندوقچه‌ای از اسرار؛ از ابوقبیس گرفته که پیامبر رسالتش را روی آن اعلام کرد تا ثور که پناه ایشان شد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، حتی کوهها و تپه‌ها در مکه، نشانی از صدر اسلام دارند و اگر زبان باز کنند، حکایت‌ها و رازهای بسیاری در سینه دارند برای بازگویی؛ حکایت‌هایی از زندگی پیامبر(ص) و آنچه بر ایشان گذشت در دوران پیش از بعثت و پیش از هجرت و پس از فتح مکه.
کوهها صدها هزار سال است که مکه را در آغوش گرفته‌اند و نظاره‌گر خوب و بد و تلخ و شیرین و شکست و پیروزی آدم‌ها؛ این همسایگان مجاور خود بودند. در دوران صدر اسلام نیز همین کوهها که برخی‌شان خاطراتی از آدم و حوا دارند، نه تنها نظاره‌گر که حتی بازیگر نقشی در این تاریخ بوده‌اند. گویا که مثل آدم‌ها هر کدام سهمی و تاثیری در سرگذشت و سرنوشت اسلام در سال‌های نخست شکل‌گیری آن داشتند و بازیگری موثر در این قصه بودند.
حالا که زائر خوشبخت مکه منوره شده‌اید، بد نیست با کوه‌های این شهر و خاطرات آنها نیز آشنا شوید، خاطرات و حکایت‌هایی که مرور آنها مرور تاریخ اسلام است.
ابوقبیس؛ افضل کوه‌های مکه
بنا به روایات زیادی کوه ابوقبیس افضل کوه‌های مکه است. این کوه حوادث مهمی را پشت سر گذاشته و در دل سخت خود خاطره های مهمی از تاریخ انباشته، هرچند که اکنون در پس ساختمان‌های بلند پنهان شده است.
این کوه در شمال شرقی مسجدالحرام و مشرف بر صفاست که تا بالاتر از خط رأس آن ادامه دارد.
ابوقبیس اگرچه هزاران سال بر مسجدالحرام مشرف بوده است، ولی امروزه ساختمان‌های چند طبقه و بویژه قصرالضیافه سلطنتی مانع از دیده شدن این کوه شده است.
در منتخب التواریخ آمده است که در دل این کوه، قبر شیث بن آدم و به روایتی قبر حضرت حوا قرار دارد. بعضی نیز گفته‌اند چند پیامبر در این کوه مدفون هستند.
نکته مهم دیگر اینکه؛ خداوند حجرالاسود را از این کوه به دست حضرت ابراهیم رسانید. این سنگ از زمان توفان نوح در امانت ابوقبیس بود. به هنگام بنای کعبه به دست ابراهیم، از این کوه صدایی برآمد که: ای ابراهیم برای تو نزد خداوند امانتی است. آنگاه اسماعیل به دامن کوه رفته و حجرالاسود را گرفت و نصب کرد.
از این رو کوه ابوقبیس را «امین» نیز خوانده‌اند، اما واقعه مهمی که در این کوه پس از اسلام رخ داده است، اعلام اولیه رسالت پیامر(ص) بود که صبحگاهان بر فراز این کوه فریاد برآورد: «واصباحا»، «واصباحا». مردم هراسان بر گرد پیامبر(ص) جمع شدند. آن حضرت به ایشان فرمودند: آیا مرا می‌شناسید؟ سابقه مرا می‌دانید؟ اگر من به شما بگویم در پشت این کوه سیل عظیم یا دشمنی خطرناک در کمین است، حرف مرا تصدیق می‌کنید؟ همگی شهادت دادند: آری. آنگاه پیامبر(ص) از روز قیامت و عذاب دوزخ به آنها خبر داد و اسلام و توحید را بر آنها عرضه داشت، اما آنها او را مسخره کردند.
پس از اسلام این کوه شاهد معجزه شق‌القمر پیامبر (ص) بود که بعدها مسجدی با همین نام و در مکان آن برپا شد. گویند بر فراز این کوه مسجدی نیز به نام ابراهیم توسط ابراهیم القبیسی ساخته شده بوده که در حال حاضر اثری از آن نیست.
جبل‌النور؛ محل هبوط جبرئیل امین
یکی از کوه‌های بسیار مهم و بافضیلت مکه جبل‌النور است که در 4 کیلومتری شمال شرقی شهر مکه و در کنار راه منا به عرفات واقع شده است. در سینه این کوه، غار حرا؛ محل هبوط جبرئیل امین قرار دارد.
کوه نور در تورات جبل فاران نامیده شده و در نزد مردم عربستان به جبل انور معروف است. این کوه مخروطی‌شکل و مستقل از سایر کوههاست و ارتفاعی نزدیک به 300 متر دارد و شهر مکه بر دامنه آن قرار گرفته است. ارتفاع دهانه غار حرا به اندازه‌ای است که یک شخص متوسط القامه به راحتی می‌تواند از آن عبور کند، ولی عرض آن بسیار کم است به حدی که یک شخص به سختی می‌تواند در آن قرار گیرد. از عجایب این غار این است که انتهای آن کاملاً به سوی مسجدالحرام و دهانه آن تقریبا به سمت بیت‌المقدس است و علاوه بر آن گرمای سوزان را به درون آن راهی نیست، لذا معتکف این غار احساس گرما و ناراحتی نمی‌کند.
در هر حال چنانچه بعضی گفته‌اند این غار به مدت 3 سال یا 15 سال پیش از بعثت، محل اعتکاف، عبادت، شب زنده‌داری و تهجد پیامبراکرم(ص) بوده است.
امام علی(ع) از کسانی است که شاهد اعتکاف پیامبر(ص) بوده است. ایشان از سنین کودکی دست در دست‌های مبارک پیامبر (ص) به دامنه این کوه می‌رفته و از همان هنگام تحت تعلیم و تربیت رسول خدا(ص) قرار داشته است. رسول اکرم (ص) تمام ماه رمضان را در غار حرا در دامنه این کوه به اعتکاف مشغول بوده‌اند و چند شبانه‌روز از ماه‌های دیگر را نیز در این غار به اندیشه و تفکر و خودسازی و عبادت خدای تعالی می پرداخته‌اند. در ایام اعتکاف مونس و غمخوار پیامبر (ص) همسر فداکار ایشان حضرت خدیجه بوده است که از صخره های صعب و دشوار این کوه بالارفته و برای رسول خدا(ص) آب و غذا می‌برده است.
کوه ثور؛ پناه پیامبر(ص) با تار عنکبوت و کبوتر
کوه ثور نیز شاهد یکی از وقایع مهم تاریخ اسلام بوده است. این کوه که 12 کیلومتر مساحت دارد، در سه کیلومتری جنوب مکه و در جنوب محله مسعله قرار گرفته و رشته‌های آن به طرف جنوب غربی شهر امتداد یافته است.
بر قله این کوه غاری وجود دارد که به ثور معروف است. این غار را به این علت ثور نامیده‌اند که منسوب به ثور بن عبد مناف بوده است.
پیامبراکرم(ص) به هنگام هجرت به طرف مدینه برای گمراه ساختن دشمن به سمت این غار که در جنوب مکه است، رفتند و سه شبانه روز در این غار پنهان شدند.
هنگامی که دشمنان به تعقیب پیامبر (ص) پرداختند، کفار رد پای ایشان را تا کنار این کوه شناختند و نزدیک دهانه این غار آمدند که به امر خدای تبارک و تعالی بر دهانه آن عنکبوتی تار بست و کبوتری تخم گذاشت و کفار به تصور اینکه مدت‌های مدیدی کسی به این غار وارد نشده است، از تعقیب دست کشیده و بازگشتند. سپس پیامبر از آن جا به سمت مدینه به حرکت در آمدند.
کوه خلیفه؛ پناهگاه مشرکین
کوهی است مشرف بر دره اجیاد بزرگ و از نام «خلیفه بن عمیر» گرفته شده است. وی اولین کسی است که بر این کوه خانه ساخت. این کوه به هنگام فتح مکه گریزگاه و پناهگاه مشرکین بوده است. مشرکین همچون بزهای کوهی از ترس شمشیرهای مسلمانان از این کوه بالا رفته و چگونگی ورود پیامبر (ص) و یارانش به شهر و تصرف آن را نظاره می‌کرده‌اند. نام این کوه در دوره جاهلی «کید» بوده است.
انتهای پیام/
