رئیس‌کل بانک مرکزی خبر داد: انتشار اوراق ارزی با سود و بازپرداخت ارزی در آینده نزدیک
رئیس‌کل بانک مرکزی گفت: بانک مرکزی استفاده از ابزار اوراق ارزی را در دستور کار دارد که سود و بازپرداخت آن ارزی خواهد بود و در روزهای آینده نهایی و معرفی می‌شود.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، علی صالح‌آبادی در بیست و نهمین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی با اعلام این خبر افزود: به‌عنوان نوآوری جدید اوراق ارزی منتشر خواهد شد. این اوراق هم ارز جمع می‌کند و هم بازپرداخت آن به‌شکل ارز خواهد بود.
به‌گفته وی، به این ترتیب اشخاص حقیقی و حقوقی و گروه‌های مختلفی که دارای ارزهای راکد هستند می‌توانند نسبت به خرید اوراق اقدام کنند. سود و اصل این اوراق به‌صورت ارزی خواهد بود و ناشرانی که دارای درآمد ارزی هستند می‌توانند نسبت به انتشار اوراق اقدام کنند.
صالح‌آبادی در این همایش به ایراد سخنانی درباره عملکرد بانک مرکزی در طول ماه‌های گذشته و برنامه‌های این بانک در آینده پرداخت و اظهار داشت: بانک مرکزی با توجه به وظایف قانونی خود در حوزه پولی، کمیته‌های نقدینگی، پایه پولی و اصلاح نظام بانکی را زیر نظر قائم‌مقام بانک مرکزی تشکیل داده است که جلسات آن برگزار می‌شود.
رئیس‌کل بانک مرکزی با تأکید بر اینکه تکالیفی که به‌عهده بانک مرکزی گذاشته شده است، نباید موجب ایجاد ناترازی در سیستم بانکی شود، گفت: بانک مرکزی به‌عنوان بانکدار دولت، ارزهای حاصل از نفت را از دولت خریداری و به‌صورت ریال عرضه می‌کند که امسال، سعی شده است سایر بانک‌های دولتی هم عرضه‌کننده این ارز‌ها به‌صورت ریال در بازار باشند و خودشان خریدار نباشند.
وی به کمیته مشترک بانک مرکزی و سازمان بورس برای بررسی موضوعات مشترک بازار پول و سرمایه اشاره کرد و افزود: در بحث توسعه و تعمیق بازار بدهی، هرچه این بازار توسعه پیدا کند و عمق آن بیشتر شود، می‌تواند به سیاست‌های پولی بانک مرکزی کمک کند.
صالح‌آبادی ضمن ابراز اینکه دولت سالانه اوراق منتشر می‌کند و این ابزارها در یک بازار مالی باید معامله شود تا تقاضا برای این اوراق شکل بگیرد، ادامه داد: بنابراین تعمیق بازار بدهی می‌تواند به این موضوع کمک کند، در واقع این اوراق به‌گونه‌ای نباشد که بانکها بخرند و به بانک مرکزی ریپو کنند و باعث افزایش پایه پولی شود. البته حجم این اوراق از 95 هزار میلیارد تومان در پایان سال گذشته به 75 هزار میلیارد تومان رسیده است.
* برداشت بانکها از بانک مرکزی نصف شد
رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع اضافه‌برداشت بانکها از بانک مرکزی پرداخت و گفت: شفافیت به‌معنای گزارشگری مالی بانک‌هاست. موضوع کنترل اضافه‌برداشت بانکها از بانک مرکزی بسیار مورد توجه است این موضوع هم در بودجه سال 1401 دیده شده است که اضافه‌برداشت از بانک مرکزی و خطوط اعتباری که دریافت می‌کنند باید در قبال وثیقه‌گذاری نزد بانک مرکزی باشد. بانک‌هایی که دچار اضافه‌برداشت می‌شوند باید وثیقه بگذارند.
به‌گفته صالح‌آبادی، تعمیق بازار بین‌بانکی بسیار مهم است و بانکها باید بتوانند نیاز نقدینگی خود را از بازار بین‌بانکی تأمین کنند. مجوز انتشار اوراق گواهی عامل داده شده است به بانکها و نیازی به مجوز جداگانه از بانک مرکزی نیست، فروش اموال مازاد بانکها هم مهم است.
وی اضافه کرد: خوشبختانه باید بگویم که اضافه‌برداشت بانکها از بانک مرکزی اکنون به کمتر از نصف نسبت به مدت مشابه سال قبل رسیده است.
رئیس‌کل بانک مرکزی در ادامه با اظهار اینکه در حوزه کنترل تورم سیاست‌های خوبی پیش‌بینی شده است که با همکاری ستاد اقتصادی دولت پیش می‌رود، افزود: البته عوامل سمت هزینه مؤثر بر تورم به دستگاه‌های دیگر هم مربوط می‌شود که نیازمند همکاری سایر دستگاه‌ها است و بنابراین عواملی که از ناحیه بودجه بر تورم اثر می‌گذارد هم دنبال می‌شود.
صالح‌آبادی تأکید کرد: برنامه‌های بانک مرکزی در زمینه اصلاح سیاست‌های پولی شامل سه بخش «اصلاح رابطه دولت با بانک مرکزی و بانکها»، «اصلاح رابطه بانک مرکزی و بانکها» و «اصلاح رابطه بانک مرکزی و مشتریان» و همچنین ارتقای سازوکارهای سیاست‌های پولی و سیاست‌های مرتبط با ارز و مسائل بین‌المللی می‌شود.
وی در توضیح محورهای مهم اصلاح رابطه دولت با بانک مرکزی و بانکها عنوان کرد: نخستین محور، سازوکار تکالیف بودجه‌ای است که بر نظام بانکی بار می‌شود. در بودجه 1401 تکالیفی در یک ماده ذکر شد اما در مجلس این تکالیف بسط داده شد که این موضوع باید اصلاح شود. البته با نامه‌نگاری بنده با رهبر انقلاب و دستورات ایشان اوضاع بهتر شد، بنابراین تکالیف شبکه بانکی که موجب ناترازی بانکها می‌شود یک عامل تورم است که باید اصلاح شود.
صالح‌آبادی درباره محور دوم نیز گفت: بانک مرکزی به‌عنوان بانکدار دولت در سنوات قبل ارزهای نفتی را از دولت خریداری می‌کرد و ریال آن را در اختیار دولت قرار می‌داد، اما در بودجه امسال پیش‌بینی شد که علاوه بر بانک مرکزی، سایر بانکها نیز عامل عرضه ارز دولت در بازار باشند، این اقدام می‌تواند یکی از عوامل پایه پولی را کنترل کند.
رئیس‌کل بانک مرکزی درباره سومین محور اصلاح رابطه دولت با بانک مرکزی و دولت این‌طور توضیح داد: موضوع تنخواه بانک مرکزی به دولت موضوع مهم دیگر در این زمینه است. هرساله بانک مرکزی تنخواه را در اختیار خزانه قرار می‌دهد در حالی که شاید خزانه به این تنخواه نیازی نداشته باشد، در این زمینه هم با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه و وزارت اقتصاد مقرر شد این اقدام به‌عنوان آخرین راهکار در نظر گرفته شود. در ستاد اقتصادی دولت و جلسه سران قوا مصوب شد خزانه ابتدا از سایر حساب‌های خود نزد بانک مرکزی استفاده کند و تا امروز از این سیاست استفاده شده است.
* استقراض مستقیم دولت از بانک مرکزی خط قرمز ماست
رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین تأکید کرد که بحث استقراض مستقیم دولت از بانک مرکزی از خطوط قرمز است و خاطرنشان کرد: درعین‌حال موضوع اصلاح قانون بانک مرکزی نیز در مجلس دنبال می‌شود. محور این قانون حرکت به‌سمت اقتدار و تقویت ساختارهای بانک مرکزی است و امیدوارم در مجلس به تصویب برسد.
صالح‌آبادی با تأکید به اینکه اصلاح رابطه بانک مرکزی با بانکها مهم است، اضافه کرد: در این راستا اصلاح ساختار ترازنامه بانکها را مدنظر داریم. کاهش معوقات سیستم بانکی مهم است و در این خصوص همکاری بانک مربوطه و بانک مرکزی را می‌طلبد و جزییات زیادی دارد.
وی همچنین با تأکید بر کاهش معوقات سیستم بانکی گفت: در این رابطه هم ممارست و کار بانک مربوطه را طلب می‌کند و هم بانک مرکزی می‌تواند نقش مؤثری داشته باشد.
رئیس‌کل بانک مرکزی تقویت سهم دارایی‌های نقدشونده را بسیار مهم خواند و گفت: 3 درصد از دارایی بانکها باید اوراق دولتی نقدشونده باشد که در مواقع نیاز بتوانند نقدینگی خود را تأمین کنند به‌جای اینکه بخواهند صرفاً وجه نقد در اختیار داشته باشند.
وی افزود: موضوع دیگر بدهی دولت به بانک‌هاست که می‌تواند سمت راست ترازنامه را اصلاح کند. دیروز در جلسه ستاد اقتصادی دولت تعدیل بدهی دولت به بانکها و چندین روش و سازوکار مطرح شد. بانک‌های دولتی و شبه‌دولتی یعنی صادرات، ملت و تجارت که بدهی قابل توجه دارد دولت و شخص رئیس جمهور تأکید فراوانی داشتند که در سال 1401 این کار را انجام دهیم.
رئیس‌کل بانک مرکزی تصریح کرد: امکان انتشار اوراق گواهی سپرده برای سایر بانک‌هایی که نیاز به نقدینگی دارند، هست که بتوانند از ابزارهای مالی در بازار سرمایه استفاده کنند و هر بانکی مدیریت نقدینگی کند.
وی افزود: برای کنترل رشد ترازنامه متناسب با هر بانک یک عدد ثابتی مشخص شده بود که با اصلاح عوامل تعیین‌کننده در این زمینه در هیئت عامل تصویب شده است که رشد ترازنامه متناسب با هر بانک به آن اعلام می‌شود.
صالح‌آبادی با اشاره به اصلاح ساختار سرمایه و موضوع کفایت سرمایه گفت: بانک‌های مختلف در این زمینه فعال شده‌اند و امیدوارم که بتوانیم کفایت سرمایه بانکها را اصلاح کنیم. بهبود سلامت نظام بانکی با ارتقای شرایط ریسک است، ضمن آن‌که براساس شاخص‌های کملز CAMELS طراحی و اجرای نظام اعتبارسنجی و رتبه‌بندی بانکها به هر بانکی تکلیف کرده‌ایم که چه اصلاحاتی باید انجام دهد و برنامه هر بانک در کمیته اصلاح نظام بانکی بررسی می‌شود.
به‌گفته رئیس‌کل بانک مرکزی فروش اموال مازاد بانکها و ارتباط بازار پول و سرمایه می‌تواند دراینباره مهم تلقی شود.
صالح‌آبادی ادامه داد: ارتقای حاکمیت شرکتی بانکها و تبیین حکمرانی شرکتی به‌تفکیک هر بانک در نظام بانکی، ارتقای نظارت شرعی در شبکه بانکی در راستای انطباق حداکثری عملیات بانکها با مصوبات شورای فقهی امری مهم است و این امر به شبکه بانکی نیز ابلاغ شده است و در کمیته تطبیق یک نفر با این تخصص باید حضور داشته باشد و به حکمرانی شرعی کمک کند. همچنین اصلاح زیرساخت‌های قانونی و ارتقای سلامت شبکه بانکی، ارتقای نظارت هوشمند بانک مرکزی بر بانکها، ساماندهی فعالیت‌های غیربانکی بانکها همچون بنگاه‌داری و شرکت‌داری بانکها از دیگر موارد مهم دراینباره است.
* آزمون‌های بانک مرکزی از هیئت مدیره بانکها/ دنبال حذف مصاحبه‌های تخصصی هستیم
رئیس‌کل بانک مرکزی ضمن تأکید بر ضرورت آموزش و ارتقای دانش در شبکه بانکی اظهار کرد: توسعه حلقه مدیریتی و توسعه تخصص و دانش در شبکه بانکی کشور امری ضروری است که در این زمینه نیز بانک مرکزی انواع گواهی‌نامه‌های حرفه‌ای را تعریف کرده است و افرادی که به عضویت در کمیته ریسک، تطبیق و دیگر کمیته‌ها درمی‌آیند باید دارای گواهی‌نامه حرفه‌ای باشند، به‌بیان بهتر با پیاده‌سازی این مدل به‌دنبال حذف مصاحبه‌های تخصصی هستیم.
رئیس شورای پول و اعتبار ابراز کرد: برای هیئت مدیره بانکها هم آزمون‌های مشخصی تعریف شده است و به‌زودی اولین آزمون‌ها برگزار می‌شود، این امر مشابه بازار سرمایه در نهادهای مالی اتفاق افتاده و موجب شده است افراد دارای دانش سمتها را در بازار سرمایه به‌عهده گیرند. در نظام بانکی نیز آزمون و آموزش را با محوریت مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران پی خواهیم گرفت تا متخصصین بتوانند در شبکه بانکی فعالیت کنند و در تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی حضور داشته باشند.
* سیم‌کارت موبایل هم وثیقه تسهیلات خرد شد
رئیس هیئت عامل بانک مرکزی با اشاره به برنامه‌های بانک مرکزی گفت: یکی از موضوعات دراینباره، تأمین مالی خرد است. طبق وعده‌ای که به جامعه داده بودیم بانک مرکزی به شبکه بانکی بسته وام های خرد را به شبکه بانکی ابلاغ کرد و در این دستورالعمل وثایق تسهیل شد و وثایق متعدد، حتی قرارداد لازم‌الاجرا و وثایق منقول و غیرمنقول، سیم کارت موبایل و غیره... دیده شده تا وثایق را برای دریافت وام های خرد تسهیل کنیم.
وی درباره خدمات بانکی و شمولیت مالی گفت: این امر درخصوص اعتبار سنجی و احراز هویت غیرحضوری، سفته و امضای الکترونیک که مقررات آن تدوین و ابلاغ شده است. لذا انتظار می رود دسترسی مردم به نظام بانکی به صورت غیرحضری اعم از افتتاح حساب یا وثایق سهل تر تسهیل کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی یکی دیگر از محورهای اصلاح نظام بانکی را بهینه سازی و هدفمند کردن سیاست های تخصیص منابع به بخش های مولد اقتصاد خواند و گفت: تامین مالی زنجیره تامین سال گذشته در بانک مرکزی تدوین شد و نیاز به اصلاحاتی بر روی آن انجام شد. هدف ما از تأمین مالی زنجیره تولید آن است که علاوه بر روش های سنتی، تامین مالی زنجیره به عنوان روش جدیدی برای بنگاه ها دنبال شود. در این زمبنه به صورت ویژه تامین مالی سرمایه در گردش بنگاه ها مدنظر و حائز اهمیت است و باید به صورت بهینه انجام شود و در این باره تامین مالی سرمایه در گردش و زنجیره تامین می تواند موثر باشد.
وی خاطرنشان کرد: اوراق گام، ضمانت‌نامه اعتبارات اسناد داخلی و غیره می تواند کمک کننده باشد از ابزارهای مختلف بتوانیم استفاده کنیم. به بیان بهتر به جای تأمین مالی به واسطه پول می توانیم از ابزارهای اعتباری و اوراق را پی گیریم.
صالح آبادی اصلاح تامین مالی شرکت های کوچک و متوسط و دانش بنیان جزو اولویت های تأمین اعتبار خواند و عنوان کرد: در این خصوص ضروری است تأکید کنم که تأمین مالی شرکت های دانش بنیان نسبت به سال پیش، بیش از 100 درصد رشد داشت که در این زمینه از تلاش های همکاران در شبکه بانکی قدردانی می کنم.
رئیس شورای پول و اعتبار یکی دیگر از محورهای اصلاح نظام بانکی را نظارت بر مصرف صحیح تسهیلات و اعتبارت بانکی دانست و گفت: برای تحقق این امر کمک بانک مرکزی به تقویت سامانه جامع تجارت می تواند بر نظارت مصرف تسهیلات به واسطه ارائه فاکتور الکترونیک موثر باشد؛ چراکه توسعه سامانه جامع تجارت موجب می شود در این زمینه موفق‌تر عمل کنیم، البته در این زمینه همکاری با سازمان امور مالیاتی نیز حائز اهمیت است تا به این واسطه اطمینان حاصل کنیم که تسهیلات اعطایی در جای مناسب خود مصر می شوند.
به گفته صالح آبادی برقراری ارتباط مستقیم میان بهره مندی اشخاص حقیقی و حقوقی از خدمات متنوع بانکی با میزان شفافیت و سلامت مالی اشخاص از نکات کلیدی در زمینه اصلاح نظام بانکی است.
* قانون جدید چک نیاز به اطلاع رسانی مطلوب ومناسب دارد
صالح آبادی درخصوص قانون جدید چک تصریح کرد: این قانون بخش های مختلفی داشت و بخش های مختلف آن اجرایی شده و در مراحل پایانی اجرای این قانون هستیم. قانون جدید چک نیاز به اطلاع رسانی مناسب دارد. برای مثال مسدود سازی وجوه حساب صادرکنندگان چک برگشتی، از روز شنبه آغاز شده و مرتبط به آخرین بخش های مرتبط با قانون اصلاح قانون صدور چک در حال اجرایی شدن است و باتوجه به تأکیدات مجلس شورای اسلامی مبنی بر اجرایی شدن کامل قانون اصلاح قانون صدور چک، بخشی هایی از اجرای قانون با تاخیراتی مواجه بود که در حال برطرف شدن است و به زودی به طور کامل شاهد اجرایی شدن کامل قانون هستیم.
توسعه ابزارها و فناوری های نوین و ارتقای بانکداری دیجیتال ذیل رابطه بانک ها و مشتریان است، تسهیل روابط و مقررات مشارکت استارت آپ ها و فین تک ها در حال پیگیری است و اخیرا نیز جلسه خوبی با فین تک ها داشتیم. همچنین باید یادآور شوم که سندباکس بانک مرکزی نیز آماده افتتاح است و می تواند به ارتقای فین تک ها در شبکه بانکی کمک کند.
* رمز ریال بانک مرکزی شهریورماه عملیاتی می شود
صالح آبادی درباره رمزریال بانک مرکزی گفت: امیدواریم در شهریور ماه به شکل عملیاتی در کشور اجرایی خواهد شد.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه ارتقای نظام مقررات گذاری و تقویت حکمرانی ریال است، افزود: بخش های بسیار متنوع متعددی دارد ولی قسمت های مختلف آن شروع شده و همین مقررات سطح فعالیت بانکی افراد فاقد شغل و افراد حقوقی غیرفعال به عنوان یکی از آن مسائل است.
وی افزود: در صورتی که حکمرانی ریال را به خوبی در کشور انجام دهیم فرار مالیاتی کاهش می یابد، قاچاق کنترل شود و فعالیت‌های سوداگرانه کاهش پیدا کند و پولشویی گرفته شود.
رئیس شورای پول واعتبار یادآور شد: در حال حاضر شورای ثبات مالی تشکیل شده و ارتقای آن را هم دنبال خواهیم کرد. ما برای توسعه و ارتقای عملیات باز برنامه داریم. توسعه و متنوع سازی ابزارهای بازار پول؛ طراحی و استقرار چارچوب اجزای پایه پولی و اجرای سیاست های پولی فعالانه از طریق برنامه کنترل تورم از دیگر برنامه های این مهم است.
* هدف بانک مرکزی در حوزه ارزی ایجاد موازنه و تعادل است
رئیس کل هدف بانک مرکزی در حوزه ارزی را ایجاد موازنه و تعادل در این بازار عنوان کرد و افزود: هماهنگی خوبی بین ما و وزارت‌های مربوطه در حوزه نظارت و کنترل بازار ارز وجود دارد. همچنین عمق بخشی به بازار متشکل و سامانه نیما جزو برنامه های مهم بانک مرکزی در این حوزه است.
وی افزورد: سال گذشته در سامانه نیما و همچنین بازار متشکل بیش از 57 میلیارد دلار عرضه ارز در نیما برای تامین کالاها داشتیم و این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از رشد قابل ملاحظه‌ای برخوردار بوده است. در دوماهه ابتدایی سال جاری در حوزه نفت و پتروشیمی بیش از 7.5 میلیارد دلار ارز از محل فروش وصول شده است که این رقم در دوماهه ابتدایی سال گذشته 4.5 میلیارد دلار بوده است.
صالح آبادی با شاره به تداوم تامین ارز مورد نیاز در سامانه نیما تصریح کرد: هم بانک مرکزی و هم صادرکنندگان غیرنفتی با قدرت در سامانه نیما ارز موردنیاز کشور را عرضه می کنند و هم تامین ارز کالاهای اساسی انجام می شود.
رئیس شورای پول و اعتبار با اشاره به تامین ارز 4200 تومانی و آثار آن گفت: طبعا فقط بانک مرکزی عرضه کننده ارز ترجیحی بود ولی امسال صادرکنندگان غیرنفتی هم عرضه کننده و تامین کننده هستند و این مسئله سبب بهبود تامین ارز نسبت به گذشته خواهد شد. همچنین با کاهش تقاضا برای ارز قاچاق هم کنترل شده و وضعیت بهتری در مدیریت منابع ارزی کشور خواهیم داشت به کونه ای که روزهای مختلف عرضه به تقاضا برتری دارد و در سامانه نیما این اتفاق افتاده است.
رئیس کل بانک مرکزی نظارت بر رفع تعهد ارزی صادرکنندگان را از دیگر برنامه های بانک مرکزی در حوزه سیاست های ارزی برشمرد و اظهار داشت: در این سال ها هم برگشت ارز حاصل از صادرات خیلی خوب شده و انصافا قابل مقایسه با سال های قبل نیست و سال به سال برگشت ارز بهتر شده است و در زمینه رفع تعهد واردکنندگان هم مشکل خاصی نداریم.
صالح آبادی پیمان های پولی دوجانبه و چند جانبه را از دیگر سیاست های بانک مرکزی خواند و گفت: در زمینه پیمان های پولی دوجانبه و چند جانبه ها هم کارهای خوبی شده و استفاده از روش تهاتر با کشورهایی که طرف تعامل با نظام بانکی کشور هستند، دنبال خواهد شد.
انتهای پیام/
