آیا فیلمنامه "مولانا" سرقت شده است؟/حسینی: در حق یک نویسنده خارجی علاقه‌مند به فرهنگ ایران جفا نکنیم
یک تهیه‌کننده معتقد است که فیلمنامه سینمایی «رومی» که درباره زندگی مولانا است و توسط ژان کلود کریر نویسنده مطرح جهان نوشته شده سرقت رفته و یک کار غیر اخلاقی صورت گرفته است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سال گذشته اخباری مبنی بر ساخت یک فیلم سینمایی درباره «مولانا» منتشر شد که یک نویسنده فرانسوی به همراه کارگردان اسپانیایی فیلم سینمایی درباره زندگی این شاعر شهیر ایرانی بسازند. از طرف دیگر در روزهای اخیر خبر ساخت یک فیلم سینمایی درباره مولانا و شمس تبریزی به کارگردانی «حسن فتحی» منتشر شده است. فیلمی که با کمک و سرمایه‌گذاری شرکت‌های ترکیه‌ای قرار است ساخته شود که البته آنچنان هم شناخته شده نیست. حال بعد از این خبر تهیه‌کننده پروژه فیلم سینمایی «رومی» یعنی «مهدی حسینی» به تسنیم آمد و درباره اتفاقی که برای فیلمنامه این اثر افتاده است گفت‌وگو کرد.
«مهدی حسینی» متولد شیراز است که از 3 سال قبل در حال تولید سریالی درباره حافظ، سعدی و خواجوی کرمانی بود که آن کار در همکاری بین سیمای استان فارس و بخش خصوصی در حال تولید است.
حسینی گفت: در ابتدا باید بگویم که قرار است تا در بیستم مهرماه از 12 جلد پژوهش درباره شخصیت حافظ، سعدی و خواجوی کرمانی که برای این سریال انجام شده در یک مراسمی رونمایی شود. کاری که بدون شک جزو کارهای بزرگ هنری و نمایشی تاریخ ایران خواهد بود.
وی در ادامه گفت: من همزمان با انجام کارهای مقدماتی ساخت سریال سعدی و حافظ به پاریس رفتم و قرار شد که 2 فیلم سینمایی درباره «پناهجویان» و دیگری درباره «قاچاق کودکان» بسازم.
حسینی افزود: بعد از مدتی کوتاه در گزارشی دیدم که آقای کامران نجف زاده در گزارشی که از تلویزیون پخش شد اطلاع داد که قرار است یک فیلم سینمایی درباره مولانا در هالیوود با نویسندگی فیلم سینمایی «گلادیاتور» یعنی «فران زونی» ساخته شود و احتمالا بازی نقش مولانا را هم «دی کاپیریو» ایفا خواهد کرد.
بعد از آن در جلساتی که برای ساخت سریال سعدی با آقای حجت الله ایوبی که در آن مقطع رئیس سازمان سینمایی بود داشتم، ایشان از من دعوت کرد و گفت که با توجه به اینکه در حال انجام کارهای مقدماتی برای ساخت سریال سعدی و حافظ هستم وارد کارهای مقدماتی پروژه مولانا نیز بشوم. ایشان گفت کار سینمایی درباره مولانا در پاریس در حال انجام است؛ من به آنجا بروم و با نویسنده آن دیداری داشته باشم. به آنجا رفتم و با یکی از بزرگترین نویسندگان فیلمنامه دنیا یعنی «ژان-کلود کَریِر» که سه بار برنده اسکار شده است دیدار داشتم.
با او در پاریس دیدار کردم و فهمیدم که او واقعا تاریخ و فرهنگ ما را می‌شناسد و به آن علاقه‌مند است. شخصیت مولانا را به خوبی درک کرده و حالا دارد درباره آن یک فیلمنامه می‌نویسد.
قرار شد که ما قبل از آنکه کار هالیوود ساخته شود کار را به تولید برسانیم زیرا آقای کریر قبل از آنکه کار هالیوود وارد مراحل پیش تولید هم بشود در حال نگارش فیلمنامه بود. بعد از مدتی هم اسکات و تیمش به سراغ ساخت آثار دیگری رفتند که به آنان سفارش شده بود و کلا از کار کنار کشیدند.
حسینی گفت: کل این پروسه یک سال طول کشید. برای نگارش فیلمنامه هم همسرش خانم تجدد همکاری کردند و کار نگارش فیلمنامه با سرعت خوبی رو به اتمام رفت. بعد از آن هم قرار شد که آقای «سانتیاگو امی ژورا» کارگردان اسپانیایی که در فرانسه فیلمسازی می‌کند کار را کارگردانی بکند. این نکته را همین‌جا اضافه کنم که قرار شد تا عوامل ساخت این فیلم سینمایی از نقاط مختلف دنیا باشند تا یک کار بین المللی صورت بگیرد. مثلا موسیقی این کار را قرار شد تا «کیتارو» بسازد. سرمایه گذاری این فیلم هم قرار شد به طور کامل توسط شرکت‌های خصوصی فرانسوی انجام شود و حتی یک ریال نه از دولت و نه از بخش خصوصی ایران وارد این کار نشود. در ضمن مشاور این کار هم آقای ایوبی بود.
حسینی ادامه داد: بعد از قراردادهای اولیه، خبر آغاز مراحل تولیدی این کار 27 بهمن‌ماه 1397 منتشر شد. البته ما اخبار بسیار کمی را تولید و منتشر کردیم تا اینکه خبر ساخت فیلم سینمایی «مست عشق» توسط آقای فتحی منتشر شد.
شاید آقای فتحی و یا هر فرد دیگری درباره مولانا بخواهد در هرجای دنیا فیلم بسازد و با روش و شیوه خاص خودش هم این کار را انجام دهد و این کارکاملا قانونی هم باشد. اما حرف من این است که زمانی که قرار است تا فیلمی در جایی از دنیا تولید شود و 10 درصد آن بیشتر جلو نرفته است، یکباره ما بیاییم در جای دیگری از دنیا همزمان همان کار را بسازیم باید گفت این عمل در حقیقت بی‌اخلاقی محض و نشان از نوعی تعارض در کار است.
وی ادامه داد: ژان کریر در تمام دنیا معروف است و او را به یکی از مهره‌های اصلی فیلمنامه نوسی می‌شناسند. او در فرانسه از دستان رئیس جمهور کشور نشان درجه یک فرهنگی گرفت و دقیقا یک سال بعد از دستان رئیس جمهور وقت ایران نیز نشان درجه یک هنری را دریافت کرد. او یک شخصیت کاملا علاقه‌مند به فرهنگ و هنر ایران است نه اینکه معارض باشد.
زمانی هست که یک فیلمساز قصد دارد تا علیه ملت و فرهنگ و دین ما فیلم بسازد؛ ما می‌آییم و همزمان اصطلاحا به او پاتک می‌زنیم و فیلمی می‌سازیم تا کار او خنثی شود. اما زمانی که یک سینماگر رفته و درباره فرهنگ و تاریخ ما یک فیلم مثبت ساخته تا مبادا مولانا از فرهنگ و تاریخ ما سرقت شود، ساختن همزمان یک فیلم دیگر توسط خود ما کار اشتباهی است. ما در حقیقت با این کار زیر پای او را خالی کرده‌ایم و یا از پشت به او خنجر زده‌ایم. او با این کار احساس می‌کند که کارش برای مردم و فرهنگ و تاریخ ما بی‌ارزش است. درحالیکه اینگونه نیست و می‌دانیم که مردم ما در همه جای دنیا به علاقه‌مندی به فرهنگ و فرهیخته بودن شهره هستند.
حسینی بیان کرد: چیزی که برای من مهم است جلوگیری از اتفاقی است که می‌تواند بعدها دوباره در سینمای کشور ما رخ دهد و به سینما و هویت فرهنگی ما لطمه بزند. نکته جالب دیگر این است که این نویسنده به جای اینکه من شرط‌گذرای کنم او شرط گذاشت که به هیچ وجه نباید خطوط این فیلم و فضای آن از فضای فرهنگی و اخلاقی ایران دور باشد و کاملا قابل نمایش بر پرده‌های سینمای ایران باشد و هیچ کدام از بازیگرانی که قرار است در این فیلم بازی کنند نباید دچار مشکل قانونی و ممنوع التصویری باشند و همینطور بازیگرانی که از خارج از ایران در آن بازی می‌کنند نباید در فیلم‌‌هایی بازی کرده باشند که مشکلات اخلاقی داشته باشد. این نشان از علقه و پایبندی او به فرهنگ مردم کشور ما و احترامی که او به سینمای کشور ما دارد است. اما جالب است که بدانید خبر ساخت این فیلم سینمایی از طریق دوستان هنرمندی که دارد به گوش او رسید و از این موضوع بسیار ناراحت شد.
اما چه اتفاقی برای فیلمنامه در ایران افتاد؟ فیلمنامه به همراه او به ایران آمد. ژان کریر به هیج عنوان اجازه ویرایش فیلمنامه را به هیچ کس در دنیا نمی‌دهد ولی او تنها حاضر شد که فیلمنامه را آقای «محمدعلی موحد» که از اساتید برجسته مولوی شناسی هستند بخواند. استاد موحد فیلمنامه را گرفتند و گفتند که من نظراتم را تا 24 ساعت آتی اعلام می‌کنم. خانم تجدد هم که همسر کریر است به ما گفتند که سر 24 ساعت او نظرات خود را به ما گفت و کریر هم همه آن‌ها را با کمال میل قبول کرد تا فیلمنامه را تصحیح کند.
بنابراین غیر از من و نویسنده فقط دو نفر بود که فیلمنامه را در دست داشت یکی آقای موحد بود و دیگری هم آقای ایوبی. اگر فیلمنامه چرخیده باشد باید توسط ما 4 نفر این اتفاق افتاده باشد. در برنامه‌های بزرگداشتی که در سفارت فرانسه برای آقای کریر گرفتند حتی هم اقای فتحی حضور داشت و از ایشان تشکر و قدردانی کرد.
این تهیه کننده سینما گفت: حالا تا اینجای کار من به عنوان یک تهیه کننده صحبت کردم از اینجا به بعد به عنوان یک حقوق‌دان صحبت می‌کنم و از تبعات حقوقی این موضوع خبر می‌دهم. از دوشنبه همین هفته «کریر» عملیات حقوقی خودش را علیه هرکسی که بخواهد فیلمنامه‌اش را لو دهد شروع کرده و به ما گفته است که این یک جمله را حتما بگویم: این فیلمنامه وصیت‌نامه من است و باید از آن مراقبت شود.
او به من گفته که این جمله را در هرجای دنیا و از هر تریبونی که می‌شود بگویم. این را هم برای کسانی که تازه دارند باخبر می‌شوند اضافه کنم که برای فیلمنامه ایشان دو اتفاق افتاده است یکی ثبت ایده و یکی ثبت فیلمنامه. نکته دیگر اینکه قانون فرانسه از مسائل فرهنگی تفسیر موسع دارد نه مضیق و این مساله کاملا دست قانون‌گذار فرانسه را باز می‌گذارد که علیه هرکسی که کار غیر قانونی انجام داده و یا سرقت ادبی کرده و یا قانون کپی رایت را رعایت نکرده باشد اقدام قانوئنی کند. حال اگر این فیلمنامه جدید در سازمان سینمایی هم ثبت شده باشد برای این سازمان هم مشکل حقوقی ایجاد می‌کند. امیدوارم که سازمان سینمایی ما هم کاری بکند که مانند فوتبال ما که دچار حاشیه‌هایی در جهان شد نشود. سینمای ما تا به حال دچار این نوع حواشی نشده و اگر هم بشود آبروی سینمایی کشور ما در فضای جهانی دچار خدشه می‌شود.
وی در پایان گفت: ما کار حقوقی خود را شروع کردیم و هیچ کس را فعلا متهم و محکوم نمی‌کنیم و می‌خواهیم از فیلمنامه خودمان طبق قانون فرانسه مراقبت کنیم. این را هم بدانیم که اگر معلوم شود که سرقت ادبی شکل گرفته و یا قانون کپی رایت رعایت نشده است «ژان کلو کریر» به بدترین شکل ممکن با آن مقابله خواهد کرد و در آن صورت بزرگترین بازنده خود فرهنگ ایران خواهد بود و به جای آنکه توانسته باشیم فرهنگ ایرانی و مولانا را به دنیا شناسانده باشیم فقط حاشیه‌های آن را به جهان معرفی کرده‌ایم.
انتهای پیام/
