قصد امام حسین علیه السلام از قیام، آزاد کردن دین از اسارت بود

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم،حضرت حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمدباقر علوی تهرانی از اساتید حوزه و دانشگاه و پژوهشگر در حوزه دین می باشند. ایشان در مسجد حضرت امیر علیه السلام کلاس های اصول اعتقادی و تفسیر قرآن برگزار می کنند و از جمله کسانی هستند که جهت نشر معارف دین تلاش بسیار دارند. به مناسبت فرارسیدن ماه محرم تبیان، مصاحبه ای اختصاصی با ایشان انجام داد. در این مطلب بخش اول مصاحبه را تقدیم حضور کاربران گرامی می کنیم. 

امام حسین علیه السلام در سخنرانی که در ایام عاشوراء داشتند فرمودند: اگر دین ندارید، آزاده باشید. سؤال اساسی که در اینجا مطرح می­شود این است که آیا آزادگی کمکی می­کند که به آن عاقبت به خیری و سعادت برسیم؟ اینکه فرمودند اگر دین ندارید آزاده باشید به چه معنایی است؟ آیا آزادگی موجب رستگاری خواهد شد حتی اگر دین نداشته باشیم؟

دو چیز جلوی حوداث شوم را می­گیرد. دو چیز جلوی ظلم را می­گیرد. در وهله اول، آن چیزی که جلوی این­ها را می­گیرد دین است. در وهله دوم اگر انسان­ها مقید به یک چارچوبی تحت عنوان دین نباشند، اخلاق است که جلوی آن­ها را می­گیرد. امام به هر دو اشاره می­کنند و می­فرمایند اگر عبد نیستند، اگر متدین نیستید؛ انسان که هستید. لازمه انسان بودن شما هم متخلق بودن به یک اخلاق است. باید انصاف داشته باشید. باید مواسات داشته باشید. این­ها ربطی به دین ندارد. باید ظالم نبود. باید کمک­کننده به هم­نوع بود. باید نوع‌دوستی داشت.

امام به این نکته اشاره می­کنند که دو چیز، جلوی ظلم را می­گیرد؛ در وهله اول، دین است. به حسب ظاهر هم دشمنان امام حسین خودشان را متدین می­دانند. ظهر عاشوراء همه آن­ها نماز خواندند. ولی آنطور که آن­ها رفتار کردند امام می­فرمایند اگر دین ندارید به حکم اینکه انسان هستید و خصائص انسانی، نوع‌دوستی را اقتضاء می­کند، نسبت به هم­نوعتان گرایش داشته باشید. اگر با او مخالف هم هستید حق این همه ظلم را ندارید. به نظر می­آید که این فرمایش امام به این مسأله اشاره دارد که اگر اخلاق در جامعه جریان پیدا بکند جلوی بسیاری از مفاسد و مظالم را می­گیرد و نکته بسیار مهمی هم هست.

امام می‌فرمایند: اگر امنیت نباشد ترس خواهد بود و زندگی با ترس خوش نخواهد بود. آن چیزی که ترس را از بین می¬برد امنیت است و آن چیزی که امنیت را می¬آورد دین است.

علل به وجود آمدن واقعه عاشورا چیست؟
واقعیت مطلب این است ما نمی­توانیم واقعه سال شصت و یک هجری را صرفا تاریخی بررسی کنیم. باید از دو دیدگاه به این ماجرا نگاه شود؛ هم دیدگاه تقدیرات الهی و هم دیدگاه تاریخ؛ چون یک جاهایی ما نمی­توانیم بحث را جمع کنیم اگر هر دو دیدگاه وجود نداشته باشد. من از دیدگاه اجتماعی ـ تاریخی نگاه می­کنم که چرا واقعه کربلا اتفاق افتاد و از دیدگاه درون­دینی یعنی اسلام و مسلمان بودن نگاه می­کنم.

بیان امیرالمؤمنین که یکی از رهبران آسمانی دین ما است، این است که اگر یک انسانی خصلتی را داشته باشد، یک فضیلت را داشته باشد و بقیه فضائل را نداشته باشد من با او تعامل می­کنم؛ اما اگر یک خصلت خاص را نداشته باشد و بقیه فضائل را داشته باشد من با او تعاملی ندارم. پس در بین فضائل و خصائل، همه در یک رتبه نیستند. خصائل ارزشی به گونه­ای است که امام می­فرماید اگر یکی را داشتی و بقیه را نداشتی من با تو تعامل می­کنم و گاهی هم طوری است که اگر یکی را نداشتی و بقیه را داشتی من با تو تعاملی ندارم. امام علیه السلام بیان می­کنند که این دو خصلت چیست: مَنِ اسْتَحْكَمَتْ لِی فِیهِ خَصْلَةٌ مِنْ خِصَالِ الْخَیْرِ احْتَمَلْتُهُ عَلَیْهَا وَ اغْتَفَرْتُ فَقْدَ مَا سِوَاهَا یعنی: کسی که بر یکی از صفات خوب استوار و پابرجا باشد می­پذیرم و از نداشتن صفات دیگر می­گذرم. یک فضیلت باشد و بقیه نباشد می­پذیرم.

بعد حضرت می­فرمایند: وَ لَا أَغْتَفِرُ فَقْدَ عَقْلٍ وَ لَا دِینٍ لِأَنَّ مُفَارَقَةَ الدِّینِ مُفَارَقَةُ الْأَمْنِ فَلَا یَتَهَنَّأُ بِحَیَاةٍ مَعَ مَخَافَةٍ وَ فَقْدُ الْعَقْلِ فَقْدُ الْحَیَاةِ وَ لَا یُقَاسُ إِلَّا بِالْأَمْوَاتِ یعنی: اما دو خصوصیت خاص هست که اگر نباشد و بقیه باشد امام نمی‌پذیرد. حضرت می­فرماید: این دو خصلت عقل و دین است.

اگر طرف عاقل نباشد و متدین نباشد و بقیه خصائل را داشته باشد من با او کاری ندارم. بعد هم دلیل می آروند و می­فرمایند: به خاطر اینکه بی­دینی و پشت سر گذاشتن دین، باعث از بین رفتن امنیت می­شود. امام، ضامن امنیت در نظام را دین می­داند. بعد می‌فرمایند: اگر امنیت نباشد ترس خواهد بود و زندگی با ترس خوش نخواهد بود. آن چیزی که ترس را از بین می­برد امنیت است و آن چیزی که امنیت را می­آورد دین است. اگر انسان متدین باشد به حقوق دیگران تجاوز نمی­کند؛ چه فقر باشد و چه نباشد. وقتی به حقوقی تجاوز نکرد امنیت وجود خواهد داشت. اگر هم عقل نباشد زندگی و حیاتی وجود ندارد و جامعه­ای که افراد آن عاقل نباشند جز با مردگان مقایسه نمی­شوند.

با نام دین به هواپرستی پرداختند و دنیای خودشان را با آن به دست می­آوردند. حضرت امیر علیه السلام هشدار می­دهند که وقتی مسیر غدیر تغییر پیدا کرد دین اسیر شد. آن گاه در طول این چند سال که مسیر تغییر پیدا کرده بود بنی امیه رشد کردند. فرمایش صریح امام با معاویه است. معاویه، دین را تغییر داده است. به نام جانشینی رسول خد، دین را تغییر داده است.

من با یک بخش فرمایش حضرت کار دارم. حضرت می­فرمایند: مهم­ترین بخش خصلت بشری، تدین است. تدین یعنی چارچوب داشتن. مهم­ترین چارچوبی که در قالب شریعت آمده است شریعت اسلام است: (إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ) و در آیه دیگر می­فرماید: (وَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلامِ دیناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرینَ). دین معتبر در نزد خداوند، اسلام است و اگر کسی غیر از اسلام از چیز دیگری پیروی کرد حضرت حق از او نمی­پذیرد. پس امنیت به واسطه دین است. دین معتبر در نزد خداوند، اسلام است.

حرف مهم: فرمایش حضرت امیر علیه السلام در نامه 53 به جناب مالک اشتر که والی و استاندار ایشان در مصر است این است. امام برای او نامه­ای نوشتند که وقتی رفت چه کارهایی را باید بکند. حضرت در این نامه، یک جمله نورانی دارند که خود انگیزه­ای برای قیام کربلا است. حضرت فرموده­اند: فَإِنَّ هَذَا الدِّینَ قَدْ كَانَ أَسِیراً فِی أَیْدِی الْأَشْرَارِ یُعْمَلُ فِیهِ بِالْهَوَى وَ تُطْلَبُ بِهِ الدُّنْیَا یعنی: همین دینی که اگر نباشد من با شخص بی­دین کاری ندارم؛ همین دینی که اسلامش معتبر است و بقیه معتبر نیستند در دست اشرار و انسان­های شرور اسیر شده بود. با نام دین به هواپرستی پرداختند و دنیای خودشان را با آن به دست می­آوردند. حضرت امیر علیه السلام هشدار می­دهند که وقتی مسیر غدیر تغییر پیدا کرد دین اسیر شد. آن گاه در طول این چند سال که مسیر تغییر پیدا کرده بود بنی امیه رشد کردند. فرمایش صریح امام با معاویه است. معاویه، دین را تغییر داده است. به نام جانشینی رسول خد، دین را تغییر داده است.

منبع:تبیان

انتهای پیام/

بازگشت به صفحه رسانه‌ها