تهیه طرح عملیاتی برای خروج مهرآباد از تهران

*خبرگزاری مهر ـ گروه اجتماعی: طرح ساماندهی و تمرکززدایی از تهران و چگونگی انتقال پایتخت سیاسی و اداری مدتی است از سوی نمایندگان مجلس مطرح است، رییس  شورای شهر تهران نیز یکی از اعضای شورایی است که قرار است تصمیم بگیرند مشکلات تهران را می توان حل کرد یا اینکه پایتخت باید جابه جا شود. نظر شما در رابطه با این طرح چیست؟

- احمد مسجد جامعی رئیس شورای شهر تهران: اگر ما نگرش متمرکزی بر اداره شهر داشته باشیم ،هر کجا را هم پایتخت کنیم بعد از مدتی می شود تهران دوم .
برای حل مشکلات پایتخت نیاز به تغییر نگرش است . این نگرش ما است که شهر را تبدیل می کند به مکانی گسترده که امکانات را از هر سو به سمت خودش می کشد و یا به حوزه ای که امکاناتش بر اساس مزیت های نسبی مناطق مختلف توزیع می شود.  

اتفاقی که برای شهر تهران افتاده ،ناشی از نحوه نگرش تمرکز گرا و دولت اقتدارگرا است که همه چیز را به مرکز وصل می کند. در حالی که در قانون اساسی ما حکومت ملی و دولت های محلی پشتیان و تکمیل کننده همدیگر هستند و دولت های محلی از اختیارات لازم برای اجرا و برنامه ریزی (با توجه به مقتضیات محلی) برخوردار هستند . اگر ما رجوع به همان قواعد و قوانین کنیم و مالیه ملی در راستای مالیه محلی باشد  و تصمیمات شهرسازی ملی و محلی از هم پشتیبانی کنند و در سایرفعالیت های دیگر هم با همین رویکرد عمل کنیم می توانیم از مزایای نسبی مناطق مختلف کشور به صورت متناسب استفاده کنیم و خود به خود تمرکزی ایجاد نشود .

در حال حاضر تهران مشکلش این است که همه منابع را در اختیار دارد و یک توسعه بی قاعده را در آن شاهد هستیم.برای حل این مشکلات باید بازگشت به قانون اساسی داشته باشیم و همان راهی را برویم که مورد توجه قانون در تقویت برنامه های ملی و محلی است .

مسیر قانونی اهمیت دادن به شوراها است . در همین قانونی که مجلس تصویب کرده برای ساماندهی  مشکلات تهران در دور اول شورای شهر جزو مسئولان تصمیم گیر نبود و بعد تکمیل شد . این نگاه مجلس (که محل قانون گذاری است )را  به شوراها که نماد مهم ترین قدرت محلی و منشا شکل گیری  قواعد و قوانین و نظارت است، نشان می دهد. مشکل از همین است که  شورا ها دیده نمی شود . باتوجه  به حمایتی که دولت از این حوزه کرده ، مدیریت های محلی توفیق  بیشتری داشته اند.
برای بار اول است که می بینیم وزار می آیند، در شورای شهر تهران و گفتگو می کنند . نه این که بیایند سخنرانی کنند و بروند .حتی از اتفاقاتی که در مجلس می افتد فراتر است . در مجلس هنگام دادن رای اعتماد است که نمایندگان مجلس به صورت موافق و مخالف سخن می گویند و وزیر هم پاسخ می دهد . در مورد مشابهی این گونه نیست که وزرا از برنامه هایشان بگویند .

اما در شورا اعضا سوالات و سخنانشان را مطرح کرده و وزرا دوباره پاسخگو هستند و این سخنان تبدیل به سند می شود. برای نخستین بار است که رییس جمهور و اعضای شورا دیدار می کنند ودر جلسه ای طولانی که بیشتر اعضای شورای شهر  و شهردار هم صحبت می کنند این گونه به مشکلات شهر پرداخته می شود. به اعتقادم این نوع تعاملات و اتفاقات بیشتر می تواند در ساماندهی مشکلات پایتخت موثر باشد . هزینه های جا به جایی بسیار بالا است ومشکلات تهران قطعا حل نمی شود و مشکلات جدیدی هم اضافه می شود. 

به حضور دولتی ها در شورا اشاره کردید ،خاطرم است زمانی که آقای آخوندی به شورای شهر تهران آمدند پیشنهاد ادغام فرمانداری ها و شهرداری ها را برای رسیدن به مدیریت یکپارچه شهری مطرح کردند. آیا این پیسنهاد وزیر راه برای تبدیل شدن به سند در شورا مورد بررسی قرار گرفت ؟

پیشنهاد آقای آخوندی پیشنهاد کارشناسانه ای بود . بخشی مهمی از مشکلات تهران ناشی از حریم است . ما یک مجموعه شهری داریم که بار این مجموعه شهری به دوش تهران است و مدیریت شهری در شکل دهی فضاهای پیرامون و نظارت بر آنها هیچ نقشی ندارد . به عبارت دیگر در دولت گذشته که یک رقابت مشخصی بین دولت و مدیریت شهری بود فرمانداری ها و استانداری اجازه ساخت و ساز فراوانی در پیرامون شهر می دادند . به همین دلیل سرعت رشد جمعیت آن مناطق از سرعت رشد جمعیت تهران بالاتربود .ولی خدماتی که به آن مناطق داده می شود در عمل بارش بر دوش تهران است . ولی تهران در تصمیم گیری ها نقشی ندارد  . پیشنهاد مشخص  وزیر این بود  که دولت اگر می خواهد حوزه سیاسی را هم جدا کند اما در حوزه ساخت و ساز و برنامه های عمرانی تصمیم گیری ها را به شهرداری ها واگذار کند.ماهم این پیشنهاد را پیگیری می کنیم زیرا از مواردی است که با قانون شورا ها همخوانی دارد و اگر ما بخواهیم به مشکلات تهران رسیدگی کنیم بدون توجه به مشکلات مجموعه شهر تهران امکان پذیر نیست .

در حال حاضر شهرک های اطراف تهران به شهرک های خوابگاهی تبدیل شده اند و عملا شغل ، کار ، فعالیت ها و خدمات  ساکنان این شهرک ها در تهران است . بدون آن که تهران نقشی در شکل دهی این شهرک ها داشته باشد . دولت با شکل دهی یک کمیسیون مستقل با عنوان تهران و کلان شهرها در بالاترین سطحی که می توانست اقدام کند، اقدام کرده است و امیدوارم این مباحث را در آن جا مطرح کنیم و به نتیجه برسانیم .

اما سایر دولت مردان چندان با پیشنهاد آقای آخوندی موافق نبودند .به طور مشخص استاندار تهران از این پیشنهاد استقبال نکردند .

هنوز وزیر کشور در این خصوص اظهار نظری نکرده است ولی به طور کلی دستگاه های اجرایی چندان راضی نیستند حوزه اختیارات کاهش پیدا کند.

هفته گذشته پیشنهادی از سوی شورا در خصوص خروج فرودگاه مهرآباد مطرح شد، احتمال دارد این موضوع در کمیسیون تهران بررسی شود؟

ما دیر یا زود باید این کار را بکنیم . به لحاظ پروتکل های بین المللی  قرار گرفتن فرودگاه ها در میانه شهر تجویز نمی شود . می دانید که هواپیماها برای آستانه پروازشان به اندازه هزار وسیله نقلیه آلودگی ایجاد می کنند. اگر ما دست کم روزانه 200 سورس پرواز داشته باشیم 200 هزار اتومبیل آلودگی در این منطقه ایجاد می شود همچنین  نا امنی هایی که ایجاد می شود از دیگر مشکلات این فرودگاه است . در حادثه اخیر خلبان بسیار فداکار بوده وقتی می بیند که موتور هواپیماخاموش شده است هواپیما را به سمتی هدایت می کند که کم ترین جمعیت را داشته باشد . البته همیشه در این گونه حوادث خلبان مقصر است زیرا در دسترس نیست اما امیدواریم این حادثه استثنا باشد و ببینیم مقصر اصلی چه کسی است .

ار سوی دیگر یک سرمایه گذاری گسترده ای برای ایجاد فرودگاه امام(ره) انجام شده است. در بسیاری از کشورهای دنیا پروازهای داخلی و خارجی از پشتیبانی همدیگر استفاده می کنند و به طور معمول شرایط انتقالش است. البته کار ساده ای نیست  و نیاز به هماهنگی با دولت یا حتی با مراجع بالاتر دارد.
آنچه ما در شورا خواستیم تهیه یک طرح عملیاتی برای انتقال این فرودگاه بود.این موضوع بارها گفته شده است اما تاکنون نه سندی تهیه شده و نه گزارشی ارایه شده است . امیدواریم در این زمینه سندی تهیه شود که بر اساس آن فعالیت های عملیاتی انجام شود.

لایحه درآمدهای پایدار شهرداری ها پس از 31 سال با اصلاح به معاون اول رییس جمهور ارایه شد. شما از جزییات اصلاح این لایحه اطلاعی دارید ؟ با اجرای این لایحه سخن رییس جمهور در خصوص این که دست شهرداری ها در جیب دولت نباشد تحقق می یابد ؟

این لایحه ،لایحه ای قدیمی است و موضوع جدیدی نیست و هدفش این است که ما درآمدهای متفرقه را به درآمدهای یکسان بدل کنیم و درآمدها ی شهری را بتوانیم یکپارچه کنیم . مدیریت شهری چنانچه درآمدی نداشته باشد متوصل می شود به راه هایی که الان در شهر معمول است . فروش زمین و آسمان و... .راهکارش هم پیش بینی منابع درآمدی برای شهرداری ها است . از این جهت این حرکت یک حرکت اساسی است . ما در کمیسیون دولت هم اولویتی برای رسیدگی به این موضوعات قائل شدیم و رویکرد اصلی ما این است که مالیه عمومی همراه شود با مالیه شهرداری ها . یعنی اگر مقابله با آلودگی هوا از اولویت های دولت است و شهرداری هم برنامه های اجرایی در این زمینه دارند از محل آن اعتبارات به شهرداری ها هم بودجه ای داده شود و این موضوع خاص تهران هم نیست. این رویکرد کلی است و استقبال هم شده است این گونه نیست که قرار باشد  سهم دولت حذف شود .

دو هفته دیگر شورای چهارم یک ساله می شود شورای چهارم چه تفاوتی با سه دوره گذشته خود دارد؟

شورای اول و دوم شورایی یک دست بود. می توان گفت در شورای سوم هم شورایی یک دست داشتیم از آن 15 نفر 3،4 نفر دیدگاه های متفاوت  داشتند. این اولین تجربه ای است که شورا از گروه های مختلف تشکیل شده و تقریبا در سطح برابری هم هستند. در نخستین جلسات پیش بینی می شد که این شورا نتواند در انتخاب شهردار به تقاهم برسد. البته این ادبیاتی بود که بیشتر در خارج  ار فضای شورا احساس می شد . این تلاش از بیرون شورا هم شد که فضای داخلی شورا را (که آرام بود) طوری دیگر نشان دهند . یک خبری از قول ما گفته می شد و این خبر بارها در بخش های مختلف خبری تکرار می شد و تکذیب من و طرف مقابل هم تاثیری نداشت .
خوشبختانه این فضای بیرونی نتوانست بر فضای درونی شورا غلبه کند. اعضای  شورا ما افراد فرهیخته و با تجربه ای هستند و این به مدیریت شورا کمک می کند . همچنین  شهردار این دوره بسیار سریع تر از شهردار دوره های گذشته انتخاب شد ودر یک جلسه شهردار انتخاب کردیم . ادامه جلسات  شورا هم همین گونه است و اعضای شورا تلاششان حل مشکلات مردم و افزایش کیفیت زندگی در شهر است .
همچنین ما در این مدت نقش تسهیل گری بین شهرداری و دستگاه های اجرایی را به عهده گرفته ایم و هزینه های ناشی از رو در رویی آنها را کاهش دادیم. هزینه هایی که شما در گذشته شاهد بودید زیانش عمدتا به شهروندان می رسید .
این تعامل در جهت سخنان مقام معظم رهبری بود که تاکید بر تعامل میان دولت و شهرداری داشتند . ما این فضای گفتگو را با مجلس هم داریم . می دانید که 6 کارگروه کاری با مجلس تشکیل شده است . این همکاری را با مجمع تشخیص مصلحت هم داریم . آن جا هم گروه های کاری تعریف شده است .

به هر حال اختلاف نظرها هم هست. سطح تذکرهایی که به شهردار داده می شود بسیار افزایش پیدا کرده یا تذکر هایی که اعضا به همدیگر می دهند.

این شورا تفاوتی با شوراهای پیشین دارد و آن  فضای آزاد و دفاع از حق نمایندگی اعضا است . در این مدت 30 نطق پیش از دستور داشته ایم که کسی نمی داند در این نطق های پیش از دستور قرار است چه گفته شود. 100 تذکر داده شده است. بیشترین تذکر هم از سوی آقای قناعتی به شهرداری داده شده است . یا طرح سوال از شهردار از سوی آقای حافظی بوده است . می خواهم بگویم این تذکرها و سوال ها طبقه بندی سیاسی ندارند یا آقای دوستی که بیشترین تذکر را به شورا داده است .یعنی اگر آقای حافظی تذکری می دهد در جهت دلسوزی برای شهر است.

اما از بیرون نگاه به این اعتراض ها به نظر سیاسی می آید حتی تذکرهای تخصصی مانند اعتراض به تغییر کاربری زمینی که قرار بوده به پارک تبدیل شود؟

درست است از بیرون این اعتراض ها به نظر سیاسی می آید. از اول هم جریانات سیاسی اصرارداشتند فضای سیاسی را از شورا حس کنند یا به شورا تحمیل کنند. اما در بحث های کارشناسی این گونه نیست. در بحث تذکر زمین فرمانیه یا بوستان مادر امضاهای اعضای معترض نشان می دهد که تذکرها سیاسی نیست. فضای اصلی شورا فضای دلسوزی و حل مشکلات شهری است.

یکی از انتقادها به اعضای همیشه غایب شورا است چرا برخی اعضا تعداد غیبت هایشان بالا است ؟

ما عضو همیشه غایب نداریم. برخی از اعضا بر اساس قوانین و چهارچوب های شورا مرخصی می گیرند.

عاقبت علنی شدن جلسات روزهای یکشنبه چه شد؟

من موافق علنی شدن جلسات روز یکشنبه هستم. اما برخی اعضا معتقدند وضع فعلی جلسات در روزهای یکشنبه خروجی بهتری دارد.