روایت طلایی از رنج تا جشن خرمن در شمال ایران/ عطر خوش برنج مازندران بلند شد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از سوادکوه، این روزها عطر خوش برنج شمالی در مزارع مازندران پیچیده و خوشه‌های طلایی یکی پس از دیگری درو شدند، عطری که با هر نسیمی ملایم هوا را مفرح از بوی خود می‌سازد و جان را به برکت نعمتی که برداشت شده، دمی تازه می‌بخشند.

مردان و زنان در کنار مزارع خود در هوایی که غرق غلظت بوی برنج تازه درو شده است، چای می‌نوشند و خستگی یکساله خود را برداشت می‌کنند و حکایت روزهایی که از سپیده صبح راهی زمین‌های شالیزاری می‌شدند، دل به کشت و شالی می‌دادند و سختی‌ها را پشت سر می‌گذاشتند برای هم روایت می‌کنند، روزهایی که رنج کاشت و داشت را سپری کرده‌اند تا به برنج برداشت برسند و در حال خوش آوازهای محلی، حاصل دسترنج خود را به دست آوردند.

در حالی که برنج مازندران بازار را مدهوش بوی خوش خود ساخته اما هنوز در نقاط کوهستانی استان، مزارع میزبان دروکنندگان است، مزارعی که اگرچه برداشت مکانیزه در آنها رونق پیدا کرده اما هنوز عده‌ای خوشه‌های برنج را با دستان خود درو می‌کنند.

در منطقه کوهستانی سوادکوه با آب و هوای منحصر به فرد این روزها پایان خوش برداشت محصول برنج در شالیزارها به نمایش درآمده است، در این شهرستان که به واسطه هوای کوهستانی این محصول دیرتر از سایر نقاط استان رنگ به خود می‌گیرد و به اصطلاح می‌رسد، درو را نیز دیرتر آغاز و به پایان می‌رسانند و برنج آن به واسطه هوای مطلوب و آب مناسب از کیفیت خوبی برخوردار است، مردمان این دیار از اراضی شالیزاری خود طعامی مرغوب برداشت و راهی سفره‌های خود می‌کنند.

اگرچه هنوز در برخی اندک نقاط درو در حال انجام است اما در اکثر اراضی شالیزاری برداشت محصول انجام شده است از این رو مردم این دیار به پاس شکرانه درو برنج مرغوب و نعمت الهی از مزارع کشاورزی، جشن خرمن به پا کرده‌اند، جشنی که کشاورزان گرد هم آمده‌اند تا خوشی برداشت خوشه‌های طلایی برنج را با همگان قسمت کنند، خوشی که پس از یکسال رنج و زحمت و سپری کردن ساعات و روزهای سخت به دست آمده است و ثمره روزهایی که با بقچه‌ای در دست راهی شالیزار می‌شدند و طلوع آفتاب را در مزارع و در حین کار می‌دیدند به بار نشسته است.

جشن خرمن یادگاری گذشتگان برای نسل بعد است

سیدکاظم حسینی دبیر جشن خرمن زیراب سوادکوه در گفت و گو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه در گذشته کشاورزی سنتی و با دست انجام می‌شد اما امروزه مکانیزه شده است، گفت: در سوادکوه از گذشته کار نشا و برداشت محصول با دست انجام می‌شد اما به مرور زمان با مکانیزه شدن برداشت برنج با دستگاه انجام می‌شود.

وی درمورد خرمن برداشت محصول، اظهار داشت: در گذشته یک قسمتی از زمین شالیزاری را بایر نگه می‌داشتند و پس از درو کردن محصول آن را در این قسمت بایر قرار می‌دادند و با دو اسب که از روی خوشه‌های دسته شده برنج رد می‌شدند دانه‌های برنج را از خوشه با خرمن زدن اسب جدا می‌کردند.

حسینی با یادآوری خرمن‌زدن محصول در گذشته درمورد جشن خرمن، گفت: جشن خرمن یادگاری از گذشتگان است و زحمات آبا و اجدادی را به یادگار به نسل بعد منتقل می‌کنیم.

وی، افزود: امسال برنج با کیفیت عالی برداشت کرده‌ایم.

در قدیم با اسب خرمن می‌زدند 

سوسن فرهادی یکی از زنان سوادکوهی که خاطرات زیادی از نشا و برداشت برنج دارد به خبرنگار تسنیم، گفت: کشاورزی در دهه‌های گذشته بدین شکل نبوده است، در آن دوران کاملا سنتی بود اما امروزه صنعتی یا مکانیزه شده است.

وی، افزود: در گذشته بعد درو کردن شاخه‌های محصول را جمع کرده و به صورت دسته‌هایی می‌بستند و همه این امور به صورت سنتی توسط کارگرها انجام می‌شد، آن حال و هوا لذت خاص خود را داشت البته همراه با سختی‌هایی بود، در گذشته میزان برداشت در هر هکتار افزون بود.

فرهادی با بیان اینکه در سال گذشته در سوادکوه به دلیل وقوع سیل برخی نقاط زمین‌های شالیزاری خسارت دیده بود و قابلیت کشت نداشت، گفت: امسال اوضاع بهتر شده است، در حال حاضر با دستگاه درو انجام می‌شود اما در گذشته با اسب خرمن می‌زدند تا دانه‌های برنج را از خوشه جدا کنند و بعدها با تراکتور این کار انجام گرفت.

درآمد حاصل از برنج صرف سفر زیارتی یا عروسی می‌شد

وی، خاطرنشان کرد: در قدیم بعد جدا کردن دانه‌های برنج از خوشه آنها را با پیمانه چوبی یا همان " کیله" وزن کرده و درون کیسه می‌ریختند بدین صورت که با هر کیله‌ای شمارش می‌کردند و وقتی به پیمانه هشتم می‌رسیدند به نیت امام رضا(ع) صلوات می‌فرستادند.

این بانوی سوادکوهی، افزود: در قدیم برداشت برنج به دلیل سنتی بودن نشا و درو، حال و هوای خاصی داشت و درآمد حاصل از آن نیز بسیار پر برکت بود، اگرچه سختی‌هایی زیادی داشت از جمله اینکه برای خشک کردن برنج، دانه‌ها را روی زمین بر روی چادری پهن می‌کردند و پس از خشک شدن به شالیکوبی می‌بردند تا دانه‌های برنج را جدا کنند.

فرهادی، ادامه داد: گاهی وقتی کار و کاسبی به پایان می‌رسید با درآمد حاصل راهی سفر مشهد می‌شدند یا درآمد حاصل را صرف هزینه عروسی می‌کردند.

وی، گفت: امروزه خستگی بر روی زمین‌های کشاورزی به دلیل مکانیزه شدن کمتر شده اما حال و هوای کشاورزی سنتی با تمام سختی‌هایش خیلی لذت‌بخش بود.

به گزارش تسنیم، جشن خرمن ایده‌ای برای یادآوری نوستالژی پر از خاطره است، خاطراتی که اگرچه خستگی‌های کشاورزی سنتی را به یاد می‌آورد اما پر از خوشی‌های توام با رنج کار در زمین‌های شالیزاری است.

زمین‌هایی با برکت که با تمام رنج‌هایش برنجی با طعم و عطر خوش با بار می‌نشاند، باری که این روزها با مکانیزه شدن کمی آسان‌‌تر از گذشته به دست می‌آید اما هنوز سختی‌های خاص خودش را دارد.

انتهای پیام/