وتوی متقابل عضویت آذربایجان و ارمنستان در سازمان شانگهای توسط هند و پاکستان
پس از امضای بیانیه تاریخی برقراری روابط دیپلماتیک میان ارمنستان و پاکستان، اسلام‌آباد درخواست عضویت ارمنستان در سازمان همکاری شانگهای را مسدود کرده است. کارشناسان معتقدند این تحولات در پرتو توافق اخیر واشنگتن و با هماهنگی آذربایجان صورت گرفته است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، کمتر از 24 ساعت پس از امضای بیانیه مشترک ارمنستان و پاکستان برای برقراری روابط دیپلماتیک، اسلام‌آباد، بر اساس گزارش رسانه‌های آذربایجانی، درخواست عضویت ارمنستان در سازمان همکاری شانگهای (SCO) را مسدود کرد.
واکنش محتاطانه ارمنستان: در روند عضویت رویکردی سازنده می‌بینیم
مقامات در ایروان چگونه به این اطلاعات واکنش نشان می‌دهند؟ وزارت امور خارجه ارمنستان تنها به این پاسخ بسنده کرد: «در حال حاضر به جزئیات این فرآیند نمی‌پردازیم، اما می‌توانم بگویم که در مسئله عضویت ارمنستان، ما شاهد رویکردی سازنده و تفاهم متقابل هستیم. با این درک، به همکاری با کشورهای عضو ذی‌نفع سازمان همکاری شانگهای در راستای توسعه بیشتر مشارکت سودمند متقابل با این ساختار ادامه خواهیم داد.»
وتوی متقابل: آیا هند و پاکستان در شانگهای تسویه‌حساب می‌کنند؟
امروز پیش از این خبر، رسانه‌های آذربایجانی با انجام مقایسه‌هایی نوشته بودند: در حالی که پاکستان در مسیر برقراری روابط دیپلماتیک با ارمنستان است، هند بار دیگر درخواست آذربایجان برای عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای را مسدود کرده است. آن‌ها ادعا می‌کنند که موضع هند ارتباط نزدیکی با روابط برادرانه آذربایجان با پاکستان دارد.
این اخبار در حالی منتشر می‌شود که روز گذشته، وزرای خارجه ارمنستان و پاکستان در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در شهر تیانجین چین، بیانیه‌ای را مبنی بر آمادگی ایروان و اسلام‌آباد برای برقراری روابط دیپلماتیک امضا کرده بودند. پاکستان پس از گذشت 34 سال از استقلال ارمنستان به این اقدام دست زد.
لازم به ذکر است که پاکستان یکی از نزدیک‌ترین متحدان آذربایجان و از تأمین‌کنندگان اصلی تسلیحات برای این کشور است. تنها چند روز پیش، نخست‌وزیر پاکستان در خانکندی (مرکز قره‌باغ) حضور یافته بود. ارمنستان نیز در جریان جنگ 44 روزه، پاکستان را به حمایت از آذربایجان متهم کرده بود.
تحلیلگر ارمنی: عادی‌سازی روابط بدون رضایت باکو ممکن نبود
لئونید نرسیسیان، تحلیلگر نظامی و پژوهشگر در مرکز "APRI Armenia"، معتقد نیست که روابط نوپای ارمنستان و پاکستان بتواند به هیچ وجه بر توسعه همکاری‌های نظامی آذربایجان و پاکستان تأثیر بگذارد. با این حال، این کارشناس نظامی نشانه‌هایی از خوش‌بینی برای ارمنستان می‌بیند.
نرسیسیان گفت: «حداقل به طور رسمی، ارمنستان اکنون دشمنان کمتری دارد. طبیعتاً، هنوز یک کشور شریک نیست، اما شاید بتوان این همکاری را تا حدی توسعه داد. در عین حال، داشتن این انتظار که در 5 تا 10 سال آینده به یک دولت بسیار نزدیک تبدیل شود، بسیار خوش‌بینانه خواهد بود.»
به گفته این کارشناس ارمنی، این واقعیت که پاکستان و آذربایجان همکاری نظامی خود را متوقف نخواهند کرد، به هیچ وجه به این معنا نیست که ارمنستان و پاکستان دیگر همکاری نخواهند کرد، به ویژه که این امر از نظر اقتصادی برای اسلام‌آباد سودآور است. به گفته نرسیسیان، بیانیه ارمنستان و پاکستان را می‌توان در پرتو معاهده صلح ارمنستان و آذربایجان که اخیراً در واشنگتن پاراف شد، نیز درک کرد.
لئونید نرسیسیان تأکید کرد: «کاملاً واضح است که این تصمیمات درست پس از نشست در ایالات متحده آمریکا اتخاذ شده‌اند و اگر توافقاتی بین ارمنستان و آذربایجان وجود نداشت، این اتفاق نمی‌افتاد. واضح است که آذربایجان نیز احتمالاً تلاش زیادی برای مسدود کردن تصمیم پاکستان نکرده است.»
اینکه گام اخیر پاکستان با باکو هماهنگ شده است، توسط رسانه‌های آذربایجانی نیز تأیید می‌شود. یکی از رسانه‌ها نوشته بود که پس از دیدار رهبران آذربایجان، آمریکا و ارمنستان در واشنگتن، بحث‌هایی در اسلام‌آباد صورت گرفته است.
معادله پیچیده: «برادری آهنین» چین و پاکستان در برابر شراکت نظامی ارمنستان و هند
اتفاقی نبود که بیانیه ارمنستان و پاکستان در یک شهر چینی امضا شد. روابط چین و پاکستان یکی از مشهورترین نمونه‌های روابط بین‌الملل است که اغلب به عنوان «برادری آهنین» توصیف می‌شود. چین یکی از سرمایه‌گذاران اصلی و شرکای تجاری پاکستان است و بخش قابل‌توجهی از تجهیزات نظامی پاکستان ساخت چین است. چین همواره در مسائل مربوط به هند، به ویژه در مسئله کشمیر، در کنار پاکستان ایستاده است.
در همین حال، ارمنستان دقیقاً برعکس عمل کرده و در مناقشه کشمیر رسماً از هند حمایت می‌کند. هند نیز یکی از فروشندگان عمده تسلیحات به ارمنستان است.
این کارشناس می‌گوید: «اول باید درک کرد که پاکستان بسیار نزدیک به آذربایجان کار می‌کند و مسائلی وجود دارد که نمی‌توان هم با یکی و هم با دیگری روابط بسیار نزدیکی داشت. در عین حال، باید درک کرد که هند یک دولت بسیار توسعه‌یافته‌تر از پاکستان است و در انتخاب بین این دو، راستش را بگویم، من سؤالی ندارم که برای ارمنستان داشتن روابط در سطح نظامی با کدام یک جالب‌تر است. از نظر اقتصادی نیز، هند چندین برابر جدی‌تر از پاکستان است.»
ایروان و دهلی نو آشکارا اعلام کرده‌اند که پس از جنگ 2020 در زمینه دفاعی همکاری می‌کنند، اما نوع و حجم خریدها فاش نشده است.
انتهای پیام/
