حمایت امام خامنه‌ای از فردوسی در راستای دفاع از ایران

گروه امام و رهبری خبرگزاری تسنیم ـ بدون شک «حکیم ابوالقاسم فردوسی» یکی از نمادهای برجسته ایران و زبان فارسی است، این جمله بدین معنا است که یکی از چیزهایی که ایران به آن شناخته می‌شود فردوسی و شاهکار او «شاهنامه» است.

این روزها ایران‌ستیزی یکی از فعالیت‌های شبانه‌روزی صهیونیست‌ها و مزدوران داخلی و خارجی آنها است و در این فضا دور از ذهن نیست که نمادهای فرهنگی و تمدنی ایران از جمله شاهنامه و فردوسی نیز مورد حمله و توهین قرار بگیرد؛ چنانچه در هفته جاری این اتفاق افتاد و یکی از لوده‌های فضای مجازی، فردوسی حکیم را مورد توهین و تمسخر قرار داد.

ایرانیان غیور همچنان که جانانه در مقابل حمله آمریکا و اسرائیل از ایران دفاع کردند از نمادهای سرزمین نجیب‌زادگان نیز دفاع می‌کنند؛ و بجا است حالا که برای این فرد هتاک پرونده قضایی تشکیل شده است، قاضی محترم پرونده، سوء‌نیت مجرم را نیز مورد بررسی قرار دهد و در صورت احراز آن، برخلاف موارد قبلی هیچ اغماضی با او به عمل نیاید؛ زیرا در این صورت مشخص است که هدف توهین و تمسخر فقط فردوسی و شاهنامه نبوده و مجددا ایران مورد حمله قرار گرفته است.

حالا به بهانه توهینی که یکی از هجوگویان فضای مجازی به شاهنامه و فردوسی و در حقیقت به ایران داشته است، به بیان مواردی از نظرات رهبر انقلاب درباره این حکیم پرآوازه ایرانی خواهیم پرداخت تا بهتر بدانیم که به چه‌چیز و چرا توهین شده است.

اولین نکته‌ای که درباره دیدگاه رهبر انقلاب راجع به فردوسی می‌توان گفت، انس آیت الله خامنه‌ای با این حکیم پارسی‌گوی است. ایشان در این‌باره تصریح می‌کنند که «من با شاهنامه مأنوسم.»[1]

انس امام خامنه‌ای با شاهنامه را باید حاصل شناخت عمیق ایشان از اثر بی‌نظیر حکیم ابوالقاسم فردوسی دانست؛ از این رو ابتدا به معرفی فردوسی و شاهنامه در نگاه امام خامنه‌ای و سپس ثمره‌ای که داشته است خواهیم پرداخت.

فردوسی و اسلام

رهبر انقلاب فردوسی را یک حکیم و حکمت او را الهی و اسلامی می‌دانند. ایشان با اشاره به اینکه فردوسی، خدای سخن است؛ زبان مستحکم و استواری دارد و واقعاً پدر زبان فارسی امروز است؛ او را دلباخته و مجذوب مفاهیم حکمت اسلامی معرفی می‌کنند و معتقدند که باید شاهنامه را با این دید نگاه کرد.

ایشان در این باره می‌افزایند: «فردوسی از اول با نام خدا شروع می‌کند - «به نام خداوند جان و خرد / کزین برتر اندیشه بر نگذرد» - تا آخر هم همین‌طور است؛ فردوسی را با این چشم نگاه کنید.»[2]

آیت الله خامنه‌ای معتقدند «اگر کسی به شاهنامه نگاه کند، خواهد دید که یک جریانِ گاهی باریک و پنهان و گاهی وسیع، از روح توحید، توکّل، اعتماد به خدا و اعتماد به حق و مجاهدت در راه حق در سرتاسر شاهنامه جاری است. این را می‌شود استخراج کرد، دید و فهمید... من یک وقت گفتم که «اسفندیار» مثل این بچه حزب‌اللّهی‌های امروز خودِ ماست! در فرهنگ شاهنامه یک حزب‌اللّهی غیورِ دین‌خواهِ مبارز وجود دارد.»[3]

رهبر انقلاب جا افتادن و رواج شاهنامه در ایران و در میان نسل‌های گذشته را از نشانه‌های موافقت آن با مفاهیم اسلامی دانسته و در این باره تصریح می‌کنند: «شما خیال می‌کنید که اگر در شاهنامه‌ی فردوسی چیزی برخلاف مفاهیم اسلامی وجود داشت، این‌قدر در جوامع اسلامی جا می‌افتاد؟ شما می‌دانید که در این نسلهای گذشته، مردم ما چه‌قدر دینی بوده‌اند. در کدام خانه و کدام ده و کدام محله، شاهنامه نبود یا خوانده نمی‌شد؟ همه جا می‌خواندند و منافاتی هم با مفاهیم اسلامی نمی‌دیدند.»[4]

ایران در آیینه شاهنامه فردوسی

امام خامنه‌ای با تأکید بر اینکه حکمت شاهنامه‌ی حکیم ابوالقاسم فردوسی، حکمت اوستایی نیست و حکمت قرآنی است، تصریح می‌کنند: « اگر کسی به شاهنامه دقت کند، خواهد دید فرودسی ایران را سروده، اما با دید یک مسلمان؛ آن هم یک مسلمان شیعه. بیان زندگی قهرمان‌ها و پهلوان‌ها و شخصیت‌های مثبت مثل رستم و اسفندیار در شاهنامه، در اندیشه‌های اسلامی ریشه و ظهور و بروز دارد. عکس آن، شخصیت‌های منفی مثل تورانی‌ها یا بعضی از سلاطین، مثل کیکاووس شخصیت‌هایی هستند که در تفکر اسلامی به‌وضوح کوبیده شده‌اند. اما تفکر اوستایی چیست و چیزی که می‌تواند حکمت اوستایی را به ما نشان دهد، کجاست؟ زمان فردوسی هم بیش از الان نبوده. این‌طور نیست که ما خیال کنیم زمان فردوسی تفکر اوستایی آشکارتر بوده؛ خیر، آن‌وقت هم بیش از آنچه الان ما در اختیار داریم، نبوده است. لذا حکمت قرآنی، همان حکمت ملی بومی و ایرانی ماست.»[5]

حکمت فردوسی

محور آنچه که تا الان درباره دیدگاه رهبر انقلاب راجع به فردوسی گفتیم، تأکید ایشان بر حکیم بودن فردوسی است.

آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به اینکه به یک آدم داستانسرا، اگر صرفاً داستانسرا و حماسه‌سرا باشد، حکیم نمی‌گویند، درباره حکیم بودن فردوسی می‌فرمایند: «این «حکیم» را هم ما نگفتیم؛ صاحبان فکر و اندیشه در طول زمان او را حکیم نامیدند. شاهنامه‌ی فردوسی پر از حکمت است. او انسانی بوده برخوردار از معارف ناب دینی.»[6]

پس علت حکیم بودن فردوسی از دیدگاه رهبر انقلاب برخورداری او از «معارف ناب دینی» است و از نظر ایشان «در عمق داستان‌های فردوسی، حکمت گنجانده شده؛ تقریباً در همه‌ی داستان‌ها یا بسیاری از داستان‌های فردوسی، حکمت هست؛ لذا به فردوسی می‌گویند حکیم فردوسی.»[7]

از این رو رهبر انقلاب حکمت فردوسی را الهی، اسلامی و قرآنی دانسته و می‌فرمایند: «شما خیال نکنید که در حکمت فردوسی، یک ذره حکمت زردشتی وجود دارد. فردوسی آن وقتی که از اسفندیار تعریف می‌کند، روی دینداری او تکیه می‌کند. می‌دانید که اسفندیار یک فرد متعصبِ مذهبیِ مبلّغ دین بوده که سعی کرده پاکدینی را در همه جای ایران گسترش بدهد. تیپ اسفندیار، تیپ حزب‌اللهی‌های امروز خودمان است؛ آدم خیلی شجاع و نترس و دینی بوده است؛ حاضر بوده است برای حفظ اصولی که به آن معتقد بوده و رعایت می‌کرده، خطر بکند و از هفت‌خان بگذرد و حتّی با رستم دست و پنجه نرم کند. وقتی شما شاهنامه را مطالعه می‌کنید، می‌بینید که فردوسی روی این جنبه‌ی دینداری و طهارت اخلاقی اسفندیار تکیه می‌کند.»[8]

آیت الله خامنه‌ای مانع تخریب مقبره فردوسی

حمایت آیت الله خامنه‌ای از فردوسی همچون ایران‌دوستی ایشان مسئله‌ای جدید نیست و حداقل قدمت آن به روزهای آغازین انقلاب اسلامی بازمی‌گردد.

اولین اقدام آیت الله خامنه‌ای پس از انقلاب اسلامی در حمایت از فردوسی، جلوگیری از تخریب قبر او توسط عده‌ای از افراد بی‌اطلاع بوده است.

رهبر انقلاب ماجرا را اینگونه روایت می‌کنند که «اول انقلاب عده‌یی از مردمِ بااخلاصِ بی‌اطلاع رفته بودند قبر فردوسی را در توس خراب کنند! وقتی من مطلع شدم، چیزی نوشتم و فوراً به مشهد فرستادم؛ که آن را بردند و بالای قبر فردوسی نصب کردند؛ نمی‌دانم الان هم هست یا نه. بچه‌های حادی که به آن‌جا می‌رفتند، چشمشان که به شهادت بنده می‌افتد، لطف می‌کردند و می‌پذیرفتند و دیگر کاری به کار فردوسی نداشتند!»[9]  

دستور رهبر انقلاب برای بزرگداشت فردوسی

رهبر انقلاب صراحتا می‌گویند «فردوسی را بزرگ کنید. فردوسی باید هم بزرگ شود. فردوسی در قلّه است.»[10] ایشان ضمن اظهار موافقت خود با تجلیل فردوسی می‌افزایند: «شاهنامه تحلیل شود و حکمت فردوسی استخراج گردد تا همه بدانند که این حکمت، اسلامی است یا غیراسلامی. این بزرگداشتی هم که برگزار شد، اصلاً به دستور و خواست من بود.»[11]

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
خدا را شکر که در حاشیه‌ی زیارت تابستانی مشهد مقدس رضوی علیه‌آلاف‌التحیه توفیق بازدید از مقبره‌ی فردوسی بزرگ و نامدار در شهر تاریخی و پرقصه‌ی توس نیز دست داد. اگرچه در گذشته آن مقبره و برخی یادگارهای تاریخی دیگر موجود در آن‌جا را دیده بودم، امّا این بار هم بخاطر اهتمام به جانب مهمّ فرهنگی و تاریخی آن، و هم به‌خاطر کارهای خوب آبادانی و زیباسازی که در آن انجام شده است، و هم نیز به خاطر خبرهای اسف‌انگیزی که از غارت ذخیره‌ی کم‌نظیر موجود در این منطقه به من رسیده بود، آن را با دقّتی بیشتر و با انگیزه و میل و شوری مضاعف نگاه کردم، و اکنون احساس من آن است که دولت موظف است با همّت به کار در این بخش بپردازد و آن چه تاکنون شده بسی کمتر از اندازه‌ی بایسته است.

به امید دنبال‌گیری و با سپاس از مسئولان و پژوهشگران
سید علی خامنه‌ای

75/4/19

اینک با نگاهی که به شخصیت فردوسی از دیدگاه رهبر انقلاب انداختیم، متوجه شدیم که شاهنامه او حامل ژرف‌ترین معارف اسلامی و قرآنی است،‌ که روح توحید، اعتماد به خدا و توکل به ذات ربوبی را در مخاطب خود تقویت می‌کند و الگوی مبارز و دینداری همچون اسفندیار را در دید مخاطب برجسته می‌کند. همه اینها عناصر پیروزی ایران در برابر دشمنان خود در طول تاریخ به‌خصوص پس از انقلاب اسلامی بوده است و امروز که ایرانیان پیروزی بزرگ دیگری را در برابر شرورترین دشمنان خود، یعنی صهیونیزم جهانی به‌دست آورده است؛ توهین به فردوسی و شاهنامه بیشتر از هر زمان دیگری قابل درک است و دشمن می‌خواهد با تخریب نمادهای ایران همچون شاهنامه و فردوسی در نهایت ایران را تخریب کند.

انتهای پیام/