شخصیت‌هایی مانند علامه بهابادی بخشی از میراث مشترک بشری هستند
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران در دیدار با اعضای دبیرخانه کنگره بین‌المللی علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی گفت: چنین شخصیت‌هایی بخشی از «میراث مشترک بشری» هستند و ارزش معرفی در سطح بین‌المللی دارند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، اعضای دبیرخانه کنگره بین‌المللی علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی در نشستی با حسن فرطوسی، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران دیدار کردند.
در این نشست، ضمن تأکید بر جایگاه علمی این اندیشمند برجسته ایرانی، بر اهمیت گرامی‌داشت نام و تألیفات ایشان در سطح بین‌المللی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های یونسکو تأکید شد.
فرطوسی با بیان اینکه من از حضور شما عزیزان و نکات ارزشمندی که مطرح شد، صمیمانه سپاسگزاری می‌کنم،گفت: دیدار امروز برای من بسیار آموزنده بود و احساس کردم که هر یک از شما، چراغی در مسیر معرفی اندیشه و سلوک علمی و عملی شخصیتی بزرگ می‌افروزید. حقیقت این است که موضوع، صرفاً تجلیل از یک فرد نیست، بلکه بزرگداشت یک «طرز فکر» و «منش» است؛ رویکردی فکری و عملی که سزاوار تحسین و قدردانی است.
وی افزود: چند ماه پیش به‌طور اتفاقی با برنامه‌های دبیرخانه آشنا شدم و برایم بسیار جالب بود که ظرفیت‌های ارزشمند سنت تاریخی، دینی و فرهنگی ما، تا چه اندازه غنی است و در میان آن، شخصیت‌های بزرگی وجود دارند که همچنان ناشناخته مانده‌اند؛ همانند علامه بهابادی یزدی که بسیاری تنها آثار او را خوانده‌اند، اما با ابعاد جامع شخصیت او آشنا نیستند. این گنجینه‌ها نیازمند همت کسانی چون شما هستند تا احیا و به جامعه امروز معرفی شوند.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو تصریح کرد: شخصیت ملاعبدالله بهابادی، از نظر یونسکو نیز قابل توجه است. او پلی میان گذشته و آینده است؛ نه فقط پلی در زمان خود که آثار و برکاتی بر جای نهاده، بلکه پلی که امروز هم می‌تواند ارتباطی میان فرهنگ‌ها و اندیشه‌ها برقرار کند. در منطقه‌ای که گرفتار نزاع‌های مذهبی و «جهل مقدس» است، الگوهایی چون او می‌توانند به جای تقابل، تعامل و گفت‌وگو را گسترش دهند. حوزه‌های علمیه ما، به‌ویژه نجف، قرن‌ها به این موضوع توجه ویژه داشته‌اند و حتی الگوهای حکمرانی نیز متأثر از همین مبانی فکری و فقهی بوده است.
وی در ادامه سخنانش تأکید کرد: سنتی که از نجف تا قم (به معنای فرهنگی و نه صرفاً جغرافیایی) امتداد یافته – سنتی که ریشه در شهرهایی چون ری، اصفهان و شیراز دارد – در دوران صفویه به اوج رسید و توانست پیوندی میان این مراکز علمی ایجاد کند؛ پلی که هرجا باشد، مورد توجه یونسکو قرار می‌گیرد. این رویکرد یادآور تداوم میراث علمی از جندی‌شاپور به بیت‌الحکمه و از آنجا به دوره صفویه است. علم، همان‌گونه که مرز نمی‌شناسد، زمانی که با منطق و حکمت همراه شود، برکت‌آفرین و جامعه‌ساز خواهد بود.
فرطوسی با بیان اینکه بزرگداشت ملاعبدالله بهابادی تنها به‌دلیل تعلق جغرافیایی نیست، بلکه به سبب جامعیت علمی، منطقدانی، شیوه تعامل سازنده، و سلوک فرهنگی اوست که اهمیت جهانی دارد، افزود: چنین شخصیت‌هایی بخشی از «میراث مشترک بشری» هستند و ارزش معرفی در سطح بین‌المللی دارند. روز جهانی منطق، بهترین فرصت برای پیوند نام او با گفت‌وگوی جهانی اندیشه است، همان‌گونه که روز جهانی فلسفه نیز چنین نقشی ایفا می‌کند.
وی بیان کرد: از سوی دیگر، خبر خوشی نیز دارم: نامه 53 نهج‌البلاغه به‌عنوان «مترقی‌ترین منشور حکومتداری» در فهرست یونسکو ثبت شده است و کشور عراق با پیشگامی خود، زمینه برگزاری بزرگداشتی علمی برای این اثر ماندگار را فراهم آورده است. درباره بزرگداشت ملاعبدالله بهابادی نیز امیدوارم عراق نیز وارد میدان شود و ما آمادگی همکاری داریم. این موضوع فراتر از ارتباط دو کشور است و به گفت‌وگوی میان فرهنگ‌ها بازمی‌گردد.
فرطوسی تصریح کرد: یونسکو از هر اقدامی که صلح را جایگزین تنش کند استقبال می‌کند. ما وظیفه داریم این صدا را به گوش جهانیان برسانیم و در صورت نیاز، به کمیته‌های یونسکو نامه‌نگاری کنیم. نام و آثار این اندیشمند ایرانی را می‌توان در خبرنامه یونسکو معرفی کرد و زمینه دعوت از مهمانان خارجی برای کنگره اصلی و نشست‌های مقدماتی را فراهم آورد، حتی امکان مذاکره با کشورهای همکار برای پشتیبانی مالی نیز وجود دارد.
وی در پایان گفت: دبیرخانه لازم است ظرفیت‌های خود را روشن بیان کند و یونسکو می‌تواند نشست‌های تخصصی ویژه برای معرفی شخصیت و اندیشه ملاعبدالله بهابادی برگزار کند. هدف نهایی این است که نشان دهیم این شخصیت بخشی از میراث علمی بشری است؛ الگویی برای حکمرانی خردمندانه، تعاملی سازنده و زبانی مشترک که امکان گفتگو با جهان را فراهم می‌آورد.
تبیین معیارهای ثبت مشاهیر در یونسکو
در ادامه، عبدالمهدی مستکین، مشاور عالی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو با اشاره به سازوکارهای رسمی ثبت گرامی‌داشت شخصیت‌ها در یونسکو، نکات کلیدی و معیارهای لازم را تبیین کرد.
وی گفت: برای ثبت شخصیت‌هایی مانند علامه بهابادی، باید بر جنبه‌های فراملی، تأثیرگذاری منطقه‌ای و نقش ایشان در ارتقای تفکر عقل‌گرایانه در تمدن اسلامی تأکید شود. مستندات علمی، مدارک تاریخی و معرفی دقیق جایگاه بین‌المللی این شخصیت‌ها اهمیت بسیاری دارد.
علی صادق دقیقی، معاون بین‌الملل کنگره، در ابتدای این جلسه با اشاره به شخصیت و آثار علمی علامه بهابادی در حوزه منطق در قرن دهم هجری، گفت: علامه بهابادی با تألیف کتاب‌های برجسته در حوزه منطق، نقش مهمی در ایجاد پیوند میان منطق قدیم و جدید داشته است. همچنین علامه بهابادی هم‌عصر دکارت بوده و در آثارشان به حقوق اقلیت‌ها و حقوق زنان، توجه داشته که نشان از نگرش فراتر از زمان ایشان داشته است. ایشان پیشنهاد داد یکی از روزهای تقویم ملی به‌عنوان روز ملی منطق، نام‌گذاری شود تا این سنت علمی احیا و گسترش یابد.
یادآور می‌شود، ملاعبدالله بهابادی یزدی، فیلسوف، منطق‌دان و مؤلف اثر معروف «الحاشیه علی تهذیب المنطق» است. این اثر حاشیه‌ای است بر کتاب «تهذیب المنطق» تفتازانی که همچنان یکی از متون مرجع در حوزه‌های علمیه به شمار می‌رود. وی در سال 981 هجری قمری درگذشت و از مفاخر بزرگ فکری جهان تشیع به شمار می‌رود. نوادگان وی نیز تا حدود 100 سال تولیت بارگاه مقدس علوی در نجف اشرف را بر عهده داشتند. علامه بهابادی در علوم مختلفی چون تفسیر، فقه، فلسفه، کلام و بلاغت آثار متعدد دارد که مجموع آن‌ها به بیش از 20 عنوان به زبان‌های عربی و فارسی می‌رسد. بخشی از این آثار هم‌اکنون توسط دبیرخانه کنگره در دست چاپ و انتشار است.
انتهای پیام/
