صیادان در دوراهی سفره‌های خالی یا شب چراغیِ تباهی؟
صید و صیادی، یکی از شریان‌های حیاتی اقتصاد در استان هرمزگان و جزیره قشم است؛ این حوزه نه تنها معیشت هزاران نفر را تأمین می‌کند، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت فرهنگی و زیست‌بوم منطقه به شمار می‌آید.
به گزارش خبرگزاری تسنیم دفتر جزایر خلیج فارس، با وجود اهمیت حوزه صید و صیادی در استان هرمزگان و نقش آن در اقتصاد و معیشت بخش قابل توجهی از جمعیت استان (بیش از 40 هزار صیاد) ، پدیده‌های مخربی همچون صید شب‌چراغی، سایه تاریکی بر این حوزه گسترده انداخته و آینده آن را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.
برخورد قاطع با این روش‌های غیرقانونی، اگرچه ضروری است، اما راهکار پایدار، چیزی فراتر از اقدامات پلیسی است؛ فرهنگ‌سازی و مشارکت خود صیادان اصلی راهبردی در این مسیر است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
صید شب‌چراغی: روشی مخرب و پنهان
صید شب‌چراغی که در سالهای اخیر در آب‌های خلیج فارس رواج یافته، به استفاده از نورافکن‌های بسیار قوی در دل تاریکی شب اطلاق می‌شود. برخی صیادان با تخلف و پاگذاشتن روی قوانین، با تاباندن نور به عمق دریا، آبزیان را به سمت شناور خود جذب کرده و سپس با استفاده از تورهای بزرگ، حجم عظیمی از ماهی و سایر موجودات دریایی را صید می‌کنند. این روش که در هر بار صید، چندین تن آبزی را به دام می‌اندازد، به دلیل حجم بالا و تکرار مداوم، ذخایر ارزشمند دریایی را به شدت کاهش می‌دهد.
مضرات این نوع صید تنها به کاهش ذخایر محدود نمی‌شود. این روش غیرقانونی، با به هم زدن تعادل اکوسیستم دریایی، به موجودات کوچک‌تر و غیرهدف نیز آسیب می‌رساند و چرخه حیات دریایی را مختل می‌کند؛ پیامد مستقیم این اقدامات، کوچک شدن سفره صیادان قانونی و دارای مجوز است که به روش‌های سنتی و اصولی امرار معاش می‌کنند.
از برخورد قهری تا فرهنگ‌سازی مشارکتی
مسئولان شیلات و دستگاه قضایی، بر ضرورت برخورد قاطع با صید غیرمجاز تأکید دارند و در همین راستا، سرهنگ مسعود احسانی، فرمانده یگان حفاظت منابع آبزیان شیلات هرمزگان، از توقیف یک فروند قایق متخلف در جزیره لارک قشم خبر داده که به صید شب چراغی مشغول بوده است؛ این اقدام نشان‌دهنده جدیت مسئولان در مقابله با این پدیده است؛ با این حال، کارشناسان بر این باورند که صِرف اقدامات سلبی و قهری کافی نیست و برای مقابله ریشه‌ای، باید رویکردی جامع‌تری اتخاذ شود.
باید کاری کرد که خود صیادان، مدافع اصلی منابع آبزیان باشند؛ وقتی به این باور برسند چگونه صید شب‌چراغی، منابع آبزی و آینده اقتصاد و معیشت آنها را نابود می‌کند، انگیزه بیشتری برای مقابله با آن خواهند داشت ؛ اگر صیادان به این میزان از حساسیت برسند که هرگونه صید غیرقانونی، به طور مستقیم به ضرر خودشان و نسل‌های آینده است، به «سربازان خط مقدم» حفاظت از منابع دریایی تبدیل خواهند شد و اجازه نخواهند داد که افراد سودجو، این میراث ملی را نابود کنند.
سرمایه‌گذاری برای توسعه صید و صیادی
حوزه شیلات در قشم و هرمزگان، یک ثروت ملی است؛ علاوه بر حفاظت از ذخایر موجود، باید برنامه‌هایی برای توسعه پایدار این حوزه در نظر گرفت. مسئولان بر اهمیت سرمایه‌گذاری برای توسعه زیستگاه‌های مصنوعی و افزایش تولید ماهیان در قفس تأکید کرده‌اند که این اقدامات می‌توانند به افزایش ذخایر آبزیان و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید کمک کنند.
در نهایت، مقابله با صید شب‌چراغی نیازمند یک ائتلاف واقعی بین دولت، شیلات، دستگاه قضایی و مهم‌تر از همه، خود جامعه صیادی است؛تنها با مشارکت و فرهنگ‌سازی می‌توان این نورافکن‌های مخرب را خاموش کرد و دوباره امید و رونق را به سفره صیادان بازگرداند.
هرمزگان با داشتن 2 هزار و 200 کیلومتر نوار ساحلی، 19 بندر صیادی، 22 موج شکن مردمی، افزون بر 40 مرکز تخلیه صید با حدود هفت هزار شناور صیادی در قالب حدود 75 تعاونی صیادی در سطح استان جایگاه مهمی در صید و صیادی کشور دارد.
یادداشت از عبدالرحیم رضوانی
انتهای پیام/7558
