حکمت خاتم | بهترین نسخه تربیت در عصر فتنه‌ها
حب قرآن و عترت همان «نقطه اتکای مطمئن» است؛ نقطه‌ای که فرزند را هم از آسیب‌های جسمانی محافظت می‌کند، هم روحش را در مدار معنویت به پرواز درمی‌آورد. در ایام محرم و اربعین حسینی، نمود عینی این محبت را به‌روشنی می‌بینیم.
خبرگزاری تسنیم، سعید شیری: انسان تنها یک موجود جسمانی نیست و تربیت او تنها با تغذیه، بهداشت، یا آموزش مهارت‌های زندگی تکمیل نمی‌شود. بال دیگر، تربیت معنوی است: پرورش ایمان، اخلاق، و معرفت. اسلام به‌عنوان دین کامل، نسخه‌ای جامع برای هر دو بُعد مادی و معنوی زندگی انسان ارائه کرده و از کودکی تا پیری، در مسیر سعادت راهنماست. بُعد مادی به این معناست که اهل‌بیت از نخستین لحظات خلقت و حضور انسان در دنیا، برای رشد، سلامت، تغذیه، کار، معیشت و ازدواج و امثالهم دستورالعمل‌هایی روشن و تجربه‌شده دارند؛ از شیوه سالم تغذیه و بهداشت فردی تا آداب کار و مدیریت اقتصادی خانواده و جامعه. این دستورها نشان می‌دهد که اسلام، رفاه جسمی و تعادل معیشتی را مقدمه‌ای برای تعالی روح قرار داده و میان رفاه دنیوی و رشد معنوی پیوندی ناگسستنی برقرار کرده است.
در بُعد معنوی، اسلام به آدابی توصیه کرده‌اند که حتی علم روز، با همه پیشرفت‌هایش، در برابر حکمت آن‌ها سر تعظیم فرود آورده است؛ آدابی همچون نماز که آرامش روانی، سامان‌دادن به افکار و ایجاد نظم در زندگی را به‌همراه دارد، یا روزه که افزون بر آثار معنوی، در پاک‌سازی بدن و تقویت اراده نقشی بی‌بدیل دارد. این احکام، قرن‌ها پیش از آن‌که علم به فوایدشان برسد، به‌عنوان نسخه‌ای برای تقویت ایمان، کنترل نفس و رساندن انسان به مراتب والای اخلاقی تشریع شدند و هنوز هم در عصر فناوری و شتاب، همچون پادزهر اضطراب و گم‌گشتگی عمل می‌کنند.
امروزه، جوامع با بحران هویت و فروپاشی الگوهای اخلاقی روبه‌رو هستند. تکنولوژی و رسانه‌ها گرچه ابزارند، اما به‌تنهایی معنا نمی‌سازند. الگوی اسلامی تربیت، بر محور کامل‌ترین دین شکل گرفته؛ دینی که نسخه‌ای برای نیازهای مادی و معنوی، فردی و اجتماعی دارد. به همین دلیل در این فضای پرهیاهو، بهترین پاسخ برای بی‌راهه‌ها، بازگشت به تربیتی است که پیامبر و اهل‌بیت ترسیم کردند.
از این روست که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «أدِّبوا اَوْلادَکُم عَلى حُبّى و حُبِّ اَهلِ بَیتى وَ القرآنِ»؛ یعنی فرزنـدان خـود را بـا محـبت مـن و محبت اهل بیت من و محبت قرآن تربیت کنید. تأکید پیامبر اسلام بر محبت اهل‌بیت و قرآن، ترکیب این دو بُعد تربیتی را نشان می‌دهد: محبت به اولیای الهی به انضمام قرآن، جان را زنده می‌کند و مسیرهای روشن را به عقل و رفتار انسان نشان می‌دهند.
پیامبر رحمت در این جمله‌ی کوتاه اما ژرف، مسیر تربیت را روشن کرده‌اند. این یک نقشه‌راه کامل است که پیش از هر مهارت و علمی، قلب انسان را به سرچشمه نور وصل می‌کند. تربیت حقیقی از محبت آغاز می‌شود؛ محبتی که نه احساس خام، بلکه پیوندی آگاهانه و سازنده است. ایجاد پیوند میان نوجوانان با ثقلین، مانع از گرایش آنان به مفاسد دنیای مدرن می‌شود.
حبّ اهل‌بیت تنها یک احساس شخصی نیست؛ سرمایه‌ای است برای اصلاح سبک زندگی. کسی که اهل‌بیت را دوست دارد، نمی‌تواند به ظلم، اسراف، یا بی‌عدالتی خو بگیرد، چون الگوهایش همانانی‌اند که مظهر عدالت، اخلاص و خدمت‌اند. این دعوت، تنها یک وعده آخرتی نیست، بلکه در همین دنیا نیز اثرش را در آرامش، روشن‌بینی و برکت زندگی نشان می‌دهد و همان‌طور که اشاره شد، در بهتر زیستن و ساختن یک سبک زندگی متعادل و الهی نقش‌آفرین است.
ما در ایام محرم و اربعین حسینی، نمود عینی این محبت را به‌روشنی می‌بینیم؛ محبت زنده و مسئولیت‌آفرینی که میلیون‌ها نفر را از گوشه‌وکنار جهان گرد هم می‌آورد. این گردهمایی‌ها فقط یادبود یک حادثه تاریخی نیست، بلکه تمرین وفاداری به ارزش‌هایی است که اهل‌بیت برای آن جان دادند. در این مناسبت‌ها، مردم با خدمت به زائران، بخشش، احترام، و ترک خودمحوری، نشان می‌دهند که حب اهل‌بیت می‌تواند سبک زندگی را از خودمحوری به خدا محوری تغییر دهد و وحدت، همدلی و کرامت را در جامعه زنده کند.
محرم و اربعین تمام معادلات و تصورات از پیش‌ساخته‌ی جوامع سکولار را بر هم می‌زند؛ چرا که در برابر چشمانشان، میلیونی‌ترین و خودجوش‌ترین اجتماع انسانی را می‌بینند که نه با سود اقتصادی، تبلیغات تجاری یا قدرت سیاسی، بلکه صرفاً با عشق و ایمان گرد هم آمده است. این پدیده، منطق سرد محاسبات مادی را به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد که پیوند معنوی با یک آرمان الهی می‌تواند فراتر از مرزها، زبان‌ها و فرهنگ‌ها، ملتی جهانی بسازد؛ ملتی که سرمایه‌اش محبت است و انگیزه‌اش وفاداری به حقیقت.
این حدیث، در حقیقت توصیه به «ثقلین» است، همان دو میراث گران‌بها که پیامبر در حجة‌الوداع یاد کردند: قرآن و عترت. این دو نه تنها مکمل هم‌اند، بلکه جدایی‌شان موجب انحراف مسیر می‌شود. و محرم و اربعین این حدیث را به فرم تبدیل می‌کند. درس ثقلین به ما می‌آموزد تربیت بر اساس محبت اهل‌بیت بدون عمل به قرآن ناقص است و فهم قرآن بدون تمسّک به اهل‌بیت به بی‌راهه می‌انجامد. هر کسی که می‌خواهد فرزندانش در طوفان‌های فکری و اخلاقی محفوظ بمانند، باید این دو رشته را محکم بگیرد.
بنابراین تربیت اسلامی یعنی پیوند آگاهانه نسل آینده با سرچشمه‌های ایمان و اخلاق. در دنیایی که ارزش‌ها مدام دگرگون می‌شوند، این نسخه پخته و الهی همان «نقطه اتکای مطمئن» است؛ نقطه‌ای که فرزند را هم از آسیب‌های جسمانی و خطرات دنیا محافظت می‌کند، هم روحش را در مدار محبت خدا و اولیای او به پرواز درمی‌آورد. این همان تربیتی است که نه‌فقط والدین، بلکه همه جامعه باید در قبال نسل آینده به آن پایبند باشند.
انتهای‌پیام/
