فروپاشی منابع آب زیرزمینی گلستان/ بیبرقی چالش جدی برای تأمین آب شرب
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب گلستان با اعلام کاهش چشمگیر منابع آب تجدیدپذیر و هشدار درباره افت ۷ متری سطح آبهای زیرزمینی طی دو دهه گذشته گفت: وابستگی ۹۵ درصدی استان به آبهای زیرزمینی، تداوم خشکسالی و الگوی مصرف نادرست، استان را دچار بحران کرده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، ابوالفضل رحیمی امروز در بازدید از تحریریه خبرگزاریهای تسنیم، فارس و مهر با اشاره به شرایط نگرانکننده منابع آبی استان اظهار کرد: 95 درصد تأمین آب استان از منابع زیرزمینی انجام میشود و این وابستگی شدید، در کنار گرمای بیسابقه و کاهش بارندگی، زنگ خطر جدی برای آینده گلستان به صدا درآورده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان گلستان با بیان اینکه 88 درصد آب استان در بخش کشاورزی مصرف میشود، افزود: متأسفانه هنوز بخش بزرگی از مزارع استان با روشهای آبیاری سنتی آبیاری میشوند؛ تجهیزاتی که دههها پیش نصب شده و امروز دیگر پاسخگوی شرایط کمآبی نیست.
وی ادامه داد: در حالی که استاندارد جهانی مصرف آب خانگی بین 120 تا 130 لیتر در شبانهروز برای هر نفر است، متوسط مصرف آب در استان گلستان به 210 لیتر رسیده است. اگر هر خانوار چهار نفره تنها روزانه 10 تا 12 لیتر صرفهجویی کند، بسیاری از مشکلات فعلی قابل مدیریت خواهد بود.
رحیمی با اشاره به کاهش محسوس سطح آبهای زیرزمینی طی 20 سال اخیر گفت: 20 سال پیش متوسط عمق چاههای استان حدود 170 تا 180 متر بود، اما اکنون برداشت از سفرههای زیرزمینی بهگونهای کاهش یافته که عمق بهرهبرداری به 130 متر رسیده است. این یعنی لایههای زیرزمینی ما به اندازه کافی آبگیری نمیشوند و ذخایر استراتژیک استان در حال از بین رفتن است.
وی با انتقاد از شیوه فعلی برنامهریزی منابع آبی بیان کرد: بهجای آنکه مصرف خود را متناسب با داشتههایمان تعریف کنیم، ابتدا مصرف را مشخص میکنیم و بعد به دنبال منابع میگردیم. این رویه باید تغییر کند و برعکس، بر اساس میزان آب تجدیدپذیر برنامهریزی شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان گلستان با بیان اینکه تداوم دمای بالای 40 درجه و افزایش تعداد روزهای گرم در استان تأثیر مستقیمی بر افزایش مصرف آب دارد، توضیح داد: وقتی دما تنها یک تا دو درجه بالا میرود، مصرف آب تا 15 درصد افزایش پیدا میکند و این فشار مضاعفی بر شبکه توزیع و چاههای استان وارد میکند.
وی همچنین از کاهش 30 درصدی حجم استحصال آب در برخی نقاط استان خبر داد و گفت: شروع برداشت محصولات کشاورزی، افت سطح آب چاهها، خاموشیهای برق و خشکسالی، مجموعه عواملی است که دسترسی به آب را در ماههای اخیر دشوارتر کرده است.
رحیمی وابستگی شدید استان به منابع زیرزمینی را مهمترین ضعف ساختاری گلستان دانست و اظهارکرد: در استانهایی که منابع آب سطحی پایدار دارند، حتی با کاهش بارندگی نیز میتوان بخشی از نیاز را جبران کرد، اما در گلستان کوچکترین آسیب به چاهها یا خطوط انتقال، میتواند تأمین آب را مختل کند.
وی از اجرای طرحهای مختلف برای مقابله با بحران کمآبی خبر داد و افزود: اصلاح شبکههای فرسوده، کاهش برداشت غیرمجاز، بهبود روشهای آبیاری کشاورزی، و استفاده از آبشیرینکن دریایی در دستور کار قرار گرفته است. طرح انتقال آب به مناطق بحرانی و افزایش بهرهوری نیز در حال پیگیری است.
رحیمی در پایان تأکید کرد: با ادامه روند فعلی، خطر ورود گلستان به مرحله تنش شدید آبی جدی است. مدیریت مصرف باید به یک مطالبه عمومی تبدیل شود تا بتوانیم آینده آبی استان را حفظ کنیم.
انتهای پیام/