هفت پیشنهاد برای این‌روز‌ها و کتاب
کشور در حال گذار از دوره‌ای ویژه است و آثار جنگ و پیامد‌های آن در عرصه‌های گوناگون اجتماعی و اقتصادی احساس می‌شود. در این میان صنعت نشر نیز بی‌تردید دچار چالش‌هایی جدی شده است.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، یاسر احمدوند، معاون سابق فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد در مطلبی نوشت: کشور در حال گذار از دوره‌ای ویژه است و آثار جنگ و پیامد‌های آن در عرصه‌های گوناگون اجتماعی و اقتصادی احساس می‌شود. صنعت نشر نیز بی‌تردید دچار چالش‌هایی جدی شده است؛ صنعتی که نه‌فقط بخشی از بدنه فرهنگی کشور، بلکه یکی از پایه‌های اصلی زیست اجتماعی اهل اندیشه و آموزش به‌شمار می‌آید. از سوی دیگر روحیه انسجام و اتحاد ملی که برخاسته از نگرش عمیق فرهنگی و نتیجه خردورزی تاریخی ملت ایران است، ضرورت توجه ویژه به کتاب را دوچندان می‌نماید.در حالی‌که دولت و نهاد‌های تصمیم‌گیر به‌درستی در حال طراحی و اجرای بسته‌های حمایتی برای کسب‌وکار‌های آسیب‌دیده‌اند، به‌نظر می‌رسد صنوف مرتبط با کتاب - از ناشران و کتابفروشان گرفته تا پدیدآورندگان، موزّعان، چاپخانه‌داران، رسانه‌ها و مروّجان فرهنگی - همچنان نیازمند توجه ویژه و حمایتی متناسب هستند. برای برون‌رفت از وضعیت فعلی، چند پیشنهاد مشخص و عملیاتی مطرح است که می‌تواند در کوتاه‌مدت موجب کاهش فشار بر فعالان این حوزه شود و در بلندمدت نیز به پایداری صنعت نشر یاری رساند:
1- گنجاندن صنوف کتاب در بسته‌های حمایتی دولت:
در شرایطی که آسیب‌های اقتصادی بسیاری از صنوف را درگیر کرده است، لازم است صنعت نشر نیز در اولویت‌های حمایتی قرار گیرد. اختصاص وام‌های ارزان، یارانه‌های مستقیم یا تسهیلات مالیاتی، می‌تواند بخشی از فشار‌های جاری بر بدنه نشر را کاهش دهد. این کار نیازمند تعامل وزارت فرهنگ با نهاد‌های مالی و مخصوصاً بانک ملی به عنوان حامی مالی نمایشگاه و صنعت نشر است که دارای تفاهم‌نامه حمایتی با وزارت فرهنگ است.
2- گفت‌وگو با بدنه فعالان نشر برای تدوین سیاست‌های حمایتی:
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند زمینه‌ای برای همفکری و گفت‌وگوی نظام‌مند میان ناشران، کتابفروشان، نویسندگان، مترجمان و سایر مؤثران حوزه کتاب فراهم آورد. تصمیم‌گیری‌های مؤثر نیازمند مشارکت این بدنه متکثر است. توجه به انجمن‌های فرهنگی ناشران کتاب کودک، دانشگاهی، زنان، الکترونیک، دفاع مقدس، انقلاب، آموزشی و تشکل‌های کتابفروشان و پدیدآورندگان و اتحادیه‌های شهری و استانی ناشران و کتابفروشان می‌تواند راه‌گشا باشد.
3- ضرورت حمایت از تولید داخلی کاغذ:
تحولات اخیر بار دیگر اهمیت خودکفایی در تأمین مواد اولیه نشر را یادآور شده است. کارخانه کاغذ مازندران ظرفیت آن را دارد که بخش مهمی از نیاز صنعت نشر را تأمین کند. حمایت از این کارخانه و ایجاد سازوکاری برای تخصیص اعتبارات بانکی به ناشران برای خرید کاغذ با بازپرداخت بلندمدت، اقدامی شدنی و مؤثر است. مخصوصاً باتوجه به سهام‌داری عمده بانک ملی در این کارخانه و جایگاه این بانک در حمایت از صنعت نشر می‌توان چنین تفاهمی را پیگیری کرد.
4- تسهیل حمایت از اهل قلم از طریق صندوق هنر:
بسیاری از نویسندگان، مترجمان و روزنامه‌نگاران در این روز‌ها با مشکلات مالی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. اعطای وام‌های خرد و ارزان‌قیمت (در بازه‌ای بین 50 تا 500 میلیون تومان) از سوی صندوق هنر می‌تواند گشایشی برای عده‌ای از این افراد باشد که پیگیری تسهیلات بانکی برای آن‌ها سخت و گاهی خلاف شأن آن‌هاست. هیئت امنای توانمند این صندوق و مدیریت خوب آن می‌تواند با تفاهم با بانک‌های قرص‌الحسنه مهر و رسالت این شرایط را فراهم کند. چنان‌که قبلاً این‌کار را بنیاد نخبگان انجام داده است.
5- تقویت زیرساخت‌های مجازی کتاب و بهره‌گیری هدفمند از آن‌ها:
تجربه برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب و بازار‌های آنلاین کتاب نشان داده است که فضای مجازی می‌تواند بستری مؤثر برای پیوند میان تولیدکننده و مصرف‌کننده فرهنگی باشد. برگزاری یک نمایشگاه مجازی فوق‌العاده با تخصیص یارانه حداقل یک‌هزار میلیارد تومانی برای خرید کتاب - به‌ویژه برای گروه‌هایی مانند معلمان، دانش‌آموزان و کارکنان دولت - اقدامی ملموس و فرهنگی است. در این مسیر، باید توجه داشت که کتابفروشان و همه اجزای زنجیره نشر به‌طور متوازن در این چرخه سهیم شوند.
اصولاً طراحی و راه‌اندازی بازارکتاب برای اجرای طرح‌های کلان و سوق‌دادن یارانه‌های خرید به این سامانه شفاف و قابل توسعه است. امید است کاری که آغاز شد و زیرساختی که فراهم آمد و البته تکمیل نشد و... اکنون بتواند زمینه انجام چنین اقدامات ملی را ایجاد کند.
نمایشگاه ملی مجازی کتاب نه فقط برای حمایت از صنعت نشر بلکه به عنوان راه‌کاری برای جامعه در دوره پس از جنگ برای عادی‌شدن شرایط زندگی و بازیابی توان و افزایش امید و انسجام پیشنهاد می‌شود. دولت این کار را از این منظر ببیند و اهمیت آن را در به‌دست‌آمدن چنین نتایجی بسنجد.
6- راه‌اندازی پویش هر ایرانی یک کتاب
توجه‌دادن مردم به اهمیت کتاب خواندن در این روز‌ها که هم مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل است و هم اوقات فراغت معمولاً با انبوه اخبار ذهن‌خراش و تشویش‌آفرین پر می‌شود؛ هم ضرورتی اجتماعی و هم کمکی به چرخش اقتصادی در کار کتاب است. ارائه فهرست کتاب‌های مناسب و پیشنهادی از سوی مروّجان و رسانه‌ها و افراد مرجع در گرم‌شدن بازار این کار مؤثر خواهد بود.
7- گوش سپردن به پیشنهاد‌های دیگر از دلِ میدان:
بدون شک، فعالان باتجربه و دغدغه‌مند نشر، هر یک پیشنهاد‌هایی دارند که می‌تواند چراغ راهی برای آینده باشد. تجربه‌هایی که در بطن سال‌ها کار فرهنگی و زیست حرفه‌ای شکل گرفته‌اند. جامعه امروز ما با همدلی و انسجام بی‌مانند که ثمره فهم عمیق فرهنگی مردم خردمند ایران بزرگ بود به خواندن و انس بیشتر با کتاب نیازمند است. توجه به کتاب و همه دست‌اندرکاران آن از تولید تا خواندن فقط توجه به کسب‌وکار نیست بلکه توجه به هویت و فرهنگ است.
منبع: فرهیختگان
انتهای پیام/
