کارویا "میدون" نیست/ اینجا کار سفارشی نمی‌کنیم
تهیه‌کننده برنامه "کارویا" درباره اینکه برخی می‌گویند این برنامه شبیه به "میدون" است، گفت: ما از برنامه "میدون" گذشتیم؛ موفقیت‌ها و نقاط ضعفِ این برنامه را بررسی کردیم اما شبیه به آن نیستیم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مسابقه تلویزیونی "کارویا" به‌منظور حمایت از کسب‌وکارهای دانش بنیانی که از مرحله ایده اولیه گذر کرده‌اند و محصولی برای ارائه دارند امکان تأمین مالی را فراهم آورده است.
کارویا اولین برنامه تلویزیونی است که امکان سرمایه‌گذاری شهروندان عادی در شرکت‌های حوزه دانش‌بنیان را فراهم آورده است. به نقل از معاون سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی باید گفت که رقم قابل‌توجهی برای طرح‌های دانش‌بنیان شرکت‌کننده در این مسابقه در نظر گرفته شده است.
سرمایه‌گذاری شهروندان در طی برنامه تلویزیونی توسط صندوق نوآوری و شکوفایی گارانتی می‌شود. این امر به معنی بازگشت نرخ سرمایه‌گذاری شده توسط شهروندان، در صورت شکست طرح‌های جذب‌کننده سرمایه است.
برنامه کارویا به‌منظور تأمین مالی جمعی شرکت‌های دانش‌بنیان کوچک و متوسطی که از دوران ایده اولیه گذر کرده‌اند و دارای محصولی برای ورود به بازارند، اجرایی شده و به‌عنوان ایده‌ای نو در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در حال برگزاری است.
مهدی مهرنیا کارگردان، علی خسروی جانشین تهیه و طراحی و احمد شفیعی تهیه‌کننده میهمانِ میزگرد بررسی این برنامه تلویزیونی شدند.
برای تیم‌های شرکت‌کننده در کارویا محدودیت موضوعی تعریف نشده و شرکت‌کنندگان می‌توانند از تمام حوزه‌ها آمادگی خود را برای حضور در این برنامه اعلام کنند. تماشاگران می‌توانند بلافاصله پس از پایان برنامه با ورود به پورتال سایت کارویا، مشاوره و راهنمایی لازم جهت سرمایه‌گذاری بر روی تیم‌های مدنظر را دریافت کنند.
کارویا به‌عنوان اولین برنامه در دنیا شناخته می‌شود که سرمایه‌گذاری شهروندان عادی بر روی کسب و کارا را تا این میزان ساده کرده است و با همراهی صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست‌جمهوری به آنها گارانتی بازگشت سرمایه نیز ارائه می‌دهد.
در طی پخش مسابقه کارویا حداقل 20 طرح که به‌عنوان طرح‌های برتر انتخاب شده توسط داوران و کارشناسان معرفی می‌شوند، به‌منظور جذب سرمایه تا سقف 4 میلیارد تومان بر روی سکوهای تأمین مالی جمعی قرار می‌گیرند.
کارویا برنامه‌ای است که بر رقابت آزاد و منصفانه بنا شده است. صندوق نوآوری و شکوفایی، 80 درصد از اصل سرمایه‌گذاری که توسط سرمایه‌گذاران حقیقی انجام می‌شود را تأمین می‌کند.
این برنامه که باهدف حمایت از مزیت‌های رقابتی شرکت‌های دانش‌بنیان و به‌منظور شناسایی این مزیت‌ها طراحی شده و با حمایت از ایده‌ها و طرح‌هایی که به ارائه محصول و خدمات رسیده‌اند علاوه بر فراهم‌آوردن حمایت مالی، امکان سرمایه‌گذاری از طریق عموم مردم را نیز برای آنها فراهم می‌کند.
در طول برنامه کارویا، تیم‌های شرکت‌کننده، طرح‌های خود را در طی یک ارائه نه‌چندان طولانی برای داوران و شرکت‌کنندگان مطرح کرده و میزان سرمایه موردنیاز خود برای توسعه کسب‌وکارشان را عنوان می‌کنند. این ارائه‌ها توسط پنج داور مورد بررسی قرار گرفت و طرح‌های منتخب معرفی شدند. این طرح‌ها به‌منظور تأمین سرمایه بر روی سکوهای تأمین مالی جمعی ارائه خواهند شد.
این برنامه تلویزیونی با میزبانی شبکه یک سیما در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه، ساعت 23 از تلویزیون ملی ایران روی آنتن رفت.
داوران مسابقه کارویا، مهدی محمدی، علی ناظمی، علی‌اصغر سعد آبادی، فاطمه جعفری و ویدا سینا هستند که در کنار تماشاکنندگان برنامه به بررسی تیم‌های شرکت‌کننده می‌پردازند.
قبل از شروع رقابت، شرکت‌های متقاضی حضور در برنامه طی دو مرحله کارگاهی به‌منظور یادگیری شیوه ارائه صحیح می‌گذرانند.
در گفت‌وگو با عوامل کار مشخص شد که به دنبالِ بازتاب و استقبال مخاطبان و سرمایه‌گذاری خوبی که اتفاق افتاده مذاکرات برای ساخت فصل دوم این مسابقه تلویزیونی آغاز شده و قرار است با طراحی و شروع تولید، این فصل هم به آنتن سیما برسد.
مشروحِ این میزگرد را در ادامه بخوانید:
بغض فروخفته‌ای داشتیم از این همه دستاوردِ منعکس نشده!
* به عنوان سؤال ابتدایی، چرا وارد مقوله استارتاپ‌ها و فضای نشان دادن استعدادها و نبوغِ تولیدکنندگان نوینِ جامعه شدید. می‌دانید که با برنامه‌هایی مثل کارآفرینی و مسابقه‌ای به نام «میدون» این روند آغاز شده بود. ایده "کاررویا" از کجا آمد؟
احمد شفیعی تهیه‌کننده: ما به خاطر مستندسازی و فضای برنامه‌سازی از فضای اقتصادی جامعه دور نبودیم. اما وقتی به جهت کار در حوزه‌های مختلف با شرکت‌های دانش‌بنیان، ارتباط داشتیم، واقعاً خودمان شگفت‌زده می‌شدیم از محصولاتی که تولید می‌کنند و کارهایی که صورت می‌گیرد. چه انرژی و توان و چه محصولات فاخری که نیاز کشور را برطرف می‌کند.
در رسانه آن‌چنان که باید و شاید بازخورد فعالیت این استعدادها و نبوغ‌ها منعکس نمی‌شد حتی خودمان که در رسانه فعالیت داریم هم آگاهی لازم نسبت به دستاوردهایشان نداشتیم و نتوانستیم هم به خوبی انتقالش بدهیم.
اعتقاد دارم اگر این اتفاقات در کشورهای دیگری می‌افتد یا در فضایِ دیگری، حتماً در بوق و کرنا می‌کردند و همه‌جا می‌گفتند. این همیشه یک بغضِ فروخفته‌ای در ما بود که این همه کار می‌شود این محصولات و دستاوردهای ارزشمند، اما مخاطب هیچ خبری از آنها ندارد.
این اتفاق برای ما رویا و هدفِ بلندی بود که بتوانیم شرکت‌های دانش‌بنیان را در کنار هم داشته باشیم و دستاوردهایشان را معرفی کنیم. یک موقعی درباره دستاوردِ شرکتی مستندی ساخته می‌شود اما طیفِ متنوع محصولات در شرکت‌های دانش‌بنیان تولید می‌شود. از محصولات کشاورزی گرفته تا نانو و هوافضا! نمایشِ حجم این اتفاقات یک رویشی را نشان می‌دهد که اتفاقِ بزرگی است. ما دوست داشتیم اینها را یک جا در کشور ببینیم.
فکر کردیم این دستاوردها و اتفاقات را در قالب یک برنامه رقابتی بیاوریم، تأثیرگذارتر است. از طرفی دیگر می‌خواستیم استعدادها دیده شوند که برای سرمایه‌گذاری به آنها کمک شود. این شد که "کاررویا" شکل گرفت و بحث‌های فرمی و محتوایی دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
ابتدا نام این مسابقه، "10 فرمان" بود!
*درباره طراحی این پروژه صحبت کنید و چطور به این نام رسیدید؟
خسروی: ابتدای سال 1399 بود که با احمد شفیعی در مورد مزیت‌های اقتصادی ایران می‌خواستیم مجموعه مستند بسازیم اصولاً در موردش حرف بزنیم و این مجموعه مستند می‌‌توان گفت مجموعه پژوهش یا مجموعه ایده در مورد مزیت‌هایی بود که ایران در آن خیلی پیشرفته است.
اصولاً خیلی می‌تواند برای اقتصاد ایران نجات‌بخش باشد. نسخه نجات‌بخشی که در ابتدا اسمش 10 فرمان بود. بعد به اینجا رسیدیم که یک پیشنهادی از صندوق نوآوری و شکوفایی رسید که ما می‌خواهیم یک برنامه تلویزیونی مسابقه‌ای و رقابتی داشته باشیم.
ما اتاق فکرها را یک مقداری جهت‌دار کردیم و آن را به سمتِ یک مسابقه تلویزیونی هدایت کردیم. شروع کردیم به دیدن برنامه‌های مشابه خارجی و ایرانی و حتی به سراغ برنامه‌هایی مثل "میدون" و "عصر جدید" هم رفتیم.
در همان اتاقِ فکرها، نام "کاررویا" انتخاب شد. از بین حدوداً 20 اسمی که فکر می‌کنم مطرح شد. من به عنوان طراحِ این برنامه و مستندساز، همیشه دغدغه و مسئله‌ام اقتصاد و تولید ملی در ایران بوده است. همیشه از یک ماجرا غصه خوردم که در هالیوود اصولاً هر آن چیزی که نیستند را در فیلم‌ها و برنامه‌هایشان مثلِ شو مطرح می‌کنند.
مثلاً کاری را تا 10 درصد پیش برده‌اند در فیلم‌هایشان نشان می‌دهند آن پیشرفت، 100 درصد است. اما اصولاً هر آن چیزی که نیستند نمایش می‌دهند و می‌گویند ما در هر صورت خیلی پیشرفته‌ایم. اما در ایران متأسفانه، عکسِ آن عمل می‌کنیم؛ یعنی هرآن چیزی که هستیم با کم‌کاری رسانه‌ای متأسفانه حجم آن جلال و چیزی که داریم را در واقعیت نشان نمی‌دهیم.
این نکته واقعاً اتفاق جذابی بود، ما یک سال اتاق فکر داشتیم خواسته یا ناخواسته برنامه مرتب به تعویق می‌افتاد، واقعاً پخته شد و خود آقای مهرنیا که در اتاق فکر ما بودند خیلی اضافه کردند و مرتب به ترتیب پخته و پخته‌تر شد.
اینجا همه در ایده‌پردازی سهیم‌اند
* سؤالی که پیش می‌آید این است که حضور یک کارگردان و برنامه‌ساز در اتاق فکر چقدر تأثیرگذار است و به جریانِ آن برنامه‌سازی اصالت می‌بخشد تا اینکه کارگردانی فقط طرح و ایده را اجرا کند؛ مثلِ برخی از برنامه‌ها که صرفاً بر پایه دکور و دکورسازی پیش می‌رود تا ایده‌پردازی و توجه به اتاق فکر؟
مهرنیا: من پیش از این در ساختار استودیوی نوبین کار کردم، مدیر تدوین کارهایی مثل «ضدگلوله»، «خانه ما» و اینجا کارگردانی «کارویا» را برعهده دارم. این اولین کار به عنوان کارگردان برای من به حساب می‌آید؛ اینجا همه آدم‌هایی که در پروژه نقش تعیین‌کننده‌ای دارند مثل مدیر تدوین، فیلمبرداری و کارگردان، مثلِ نویسنده در اتاق فکرها حضور دارند.
به همین خاطر است که از پایه همه ایده‌هایشان را می‌دهند و می‌شنوند و بعد وارد پروسه تولید و پس‌تولید می‌شوند. به نظرمن یکی از تفاوت‌هایی که این استودیو با برخی از پروژه‌های دیگر دارد همین نکته توجه به ایده‌پردازی و حضورِ افراد در اتاق فکرهاست.
ما به استراتژی درست جایزه دادیم نه صرفاً محصولات!
* چقدرِ "کارویا" خارجی و چقدر ایرانی است؟
مهدی مهرنیا کارگردان: در "کارویا" آمدیم و گفتیم ما کلی صنعت خوب داریم که فقط ممکن است به لحاظ بازار و استراتژی بازاریابی دچار مشکل باشد یا مشکلات دیگری که برای برخی ساختارها وجود دارد ما بیاییم با معرفی کردن، به گونه‌ای راهگشا باشیم. ما به خاطر محصولات به کسی جایزه ندادیم، بلکه به یک استراتژی درست جایزه اختصاص پیدا کرد؛ محصولِ درستی باشد و استراتژی بازاریابی منطقی و درستی هم داشته باشد. مشتری‌اش را درست شناسایی کرده و حالا وارد بازار می‌شود.
ماجرای ارائه آسانسوری طرح‌ها در کاررویا!
* موضوع دیگر بحث ارائه آسانسوری است که قبل از ورودِ شرکت‌کننده دارید؛ فکر می‌کنم برای اولین بار اتفاق می‌افتد.
مهدی مهرنیا کارگردان: البته که برای اولین بار این نوع ارائه اتفاق می‌افتد اما باز به ارائه آسانسوری بسنده نکردیم. ما برای تمام این افراد، یک کاربرگ درست کردیم که هرکدام نزدیک به 70 صفحه بود. از موقعی که این شرکت‌کنندگان شروع به کار کردند تا لحظه‌ای که بازاریابی‌شان اتفاق افتاد.
* کاربرگ یعنی چه؟
مهدی مهرنیا کارگردان: یعنی تمام مشخصات محصول، مشخصات شرکت و همه چیزهای دیگر در آن وجود دارد. داورها این کاربرگ‌ها را قبل از اینکه شرکت‌کنندگان حضور پیدا کنند، مطالعه می‌کردند.
ارائه آسانسوری، نکته شروع قصه ما در برنامه است که می‌توانست تأثیرگذار باشد اما شاید مثلاً سری سوم ما دیگر کاربرگ جدّی به داور ندهیم و مواجه‌اش با ارائه آسانسوری باشد. اما اگر سری اول این کار را می‌کردیم ممکن بود خیلی از طرح‌های خوبی از دست برود چون ما بلد نیستیم به عنوان یک فرد ایرانی ارائه خوب داشته باشیم.
برنامه‌های مشابه را آسیب‌شناسی کردیم
* من شنیدم قبل از اینکه شرکت‌کننده وارد ارائه آسانسوری بشود کلاس‌هایی دارید که بتواند از طرحِ خودش به خوبی دفاع کند چون اگر رأی داوران را به خودش اختصاص ندهد نمی‌تواند واردِ استودیو و در اصل واردِ رقابت "کارویا" شود. در این باره بیشتر توضیح دهید.
احمد شفیعی تهیه‌کننده: بالأخره می‌خواستیم یک محصول رسانه‌ای جذاب تولید کنیم و به همین خاطر آسیب‌شناسی کردیم که برنامه‌های مشابه چطوری عمل کردند؟ یک شخصیت علمی، دانشگاهی و آکادمیک آوردند که خیلی در بیان، ارائه و در سخنرانی خوب نیستند.
از این طرف چالش برنامه‌سازی ارائه یک برنامه جذاب و خوب است و ما رسیدیم به روشِ ارائه آسانسوری که اتفاقاً می‌تواند ساختارِ جذابی در برنامه‌سازی باشد. یعنی در واقع کسانی که در کسب و کارهای نوین فعالیت دارند یاد می‌گیرند که تو چطور می‌توانی ایده خوبت را کوتاه و سریع برای سرمایه‌گذار بیان بکنی که جذب بشود و بتواند روی ایده آن فرد، سرمایه‌گذاری کند. بنابراین این را ایده برنامه کردیم که در نهایت محصول جذاب رسانه‌ای داشته باشیم.
ارائه آسانسوری به نام "کارویا" خورده
* آقای خسروی شما به عنوان طراحِ برنامه بگویید که چطور به این آیتم‌ها و قالبِ برنامه رسیدید و همین روشِ جدید ارائه محصولات و ایده‌های تولید که آسانسوری اتفاق می‌افتد؟
ارائه آسانسوری یک فرم بین‌المللی و فرمی است که همه جای دنیا در همه کشورهایی که درگیر استارت‌آپ‌ها هستند، وجود دارد. ارائه آسانسوری اول در ایران به نام "کارویا" خورده است. تعریف آن این است که فرد در 60 ثانیه یک مسئول، یک مدیر یا یک وزیر را در آسانسور متقاعد کند که طرح را بپسندد و او را برای توضیحِ بیشتر دعوت کند. به حدی باید در این 60 ثانیه ارائه جذاب باشد.
* معمولاً در اینگونه برنامه‌ها، برنامه‌سازها تحت فشار قرار می‌گیرند که سفارشی‌اند یا میهمان و شرکت‌کننده سفارش می‌دهند؛ چقدر شما را تحت فشار قرار دادند؟
احمد شفیعی تهیه‌کننده: اتفاقاً به ما هم زنگ زدند.
امکان سفارشی‌شدن وجود ندارد
* رفتار سفارشی داشتید یا خیر؟
مهدی مهرنیا کارگردان: واقعیت این است که در فصل اول اصلاً امکان سفارشی شدن وجود نداشت. چون ما یک فراخوان خیلی گسترده‌ای دادیم از این تعداد فراخوان نزدیک 200 شرکت ثبت‌نام کردند. از این تعداد نزدیک 110 شرکت، راستی‌آزمایی شدند آیا این محصول تولید شده، آیا این مقدار فروش رفته، اسناد مالیه مثبت است؟ صندوق نوآوری متولی این کار بودند؛ می‌نشستند و محصولات و نفراتِ آن را راستی‌آزمایی می‌کنند. مأموریت ذاتی‌شان هم همین است.
این شرکت‌هایی که انتخاب و راستی‌آزمایی شدند از فیلتر اول گذشتند، در میانِ این 110 شرکت، 60 تا شرکت واقعاً امکان حضور رسانه‌ای نداشتند، بیان و تصویر رسانه‌ای نداشتند. مثلاً در برآورد و نگاه اولیه ما نبود ما 8 جلسه مانیتورینگ خیلی مفصل 12 ساعته برای شرکت‌ها داشتیم. اینها از سراسر کشور آمدند و تهران دوره دیدند. اما باز به این نتیجه رسیدیم کفایت نمی‌کند برای هر شرکت 5 ساعت جلسه مانیتورینگ خصوصی گذاشتیم. بنابراین امکان کار سفارشی در این پروسه وجود ندارد.
ما از "میدون" گذشتیم
* برنامه شما را خیلی با مسابقه "میدون" مقایسه کردند. چقدر از این برنامه کپی‌برداری یا به تعبیری الگوبرداری داشتید؟
احمدرضا شفیعی تهیه‌کننده: ما از برنامه "میدون" گذشتیم. موفقیت‌ها و نقاط ضعفِ این برنامه را بررسی کردیم که ما این اشتباه‌ها را نکنیم. اگر نقطه قوتی وجوددارد سعی کنیم از آن استاندارد پایین‌تر نیاییم. منتها ما در ساختار سعی کردیم هم ریتم تندی داشته باشیم و هم استانداردتر پیش برویم و رقابت، رقابتِ درستی باشد. یعنی شرکتی که به عنوان برنده روی جایگاه برود، مردم آن‌قدر ارتباط خوبی با این برنامه گرفته باشند و معرفی خوب صورت گرفته باشد به راحتی به جمعِ سرمایه‌گذاران بپیوندند.
ما مسئله‌مان استعدادیابی نیست
ما در "کارویا" مسئله‌مان استعدادیابی نیست، در "میدون" اینگونه است. ما مسئله‌مان رقابت بین آن شرکت‌ها است که اتفاقاً به یک حد از طراز تجاری و بازرگانی رسیدند؛ یعنی اینها شرکت‌هایی‌اند که ثبت شدند و مجوز دانش‌بنیان به آنها داده شده و تحت نظارت معاونت علمی و صندوق‌اند و رقابت بین اینهاست.
گارانتی خود صندوق نوآوری است
* گارانتی این سرمایه‌گذاری‌ها کجاست تا اعتماد بهتری برای سرمایه‌گذاری اتفاق بیفتد؟
خود صندوق نوآوری گارانتی است. هم راستی‌آزمایی‌ها و هم سرمایه‌گذاری‌ها زیر نظرِ این صندوق پیش می‌رود؛ از این نظر هم کسانی که به اینجا رسیدند هم سفارشی نیستند.
همه را صندوق نوآوری معرفی کرد/ خواستیم همه‌چیز در آسانسور مشخص شود
* آیا کسانی که وارد برنامه می‌شوند و در واقع از فیلترِ داوران شما می‌گذرند شامل این سرمایه‌گذاری می‌شوند یا فقط برگزیدگان؟
احمدرضا شفیعی تهیه‌کننده: فقط برندگان‌اند. در برنامه‌های دیگر معمولاً فراخوان می‌دهند یا رفقا سفارش می‌دهند که فلانی باشد. اما اصلاً این‌طوری نبود؛ شرکت‌هایی که آمدند از سمت صندوق نوآوری به ما معرفی شدند؛ یعنی صندوق فراخوان داد اینها را مورد بررسی قرار داد و بهترین‌هایشان به مسابقه ما راه پیدا کردند.
یک اتفاق جالبی که افتاد ما در ارائه آسانسوری، توافق کردیم قبل از این زمان، هیچ اطلاعاتی از آن شرکت برای کسب و کار و محصولش را به مخاطب ندهیم. البته داوران کارگاه‌هایی داشتند و می‌دانستند ماجرا از چه قرار است اما این را توافق کردیم که مخاطب در خروجی برنامه تا آن لحظه ارائه آسانسوری هیچ اطلاعات از آن شرکت نداشته باشد.
فکر کنم تکلیف‌شان را روشن نکردند
* گفتید از نقاط قوت برنامه میدون استفاده کردید که از آن سطح پایین‌تر نیایید؛ نقاط ضعف و قوت "میدون" چه بود؟
احمدرضا شفیعی تهیه‌کننده: آنها دوستان و همکاران ما هستند. خیلی هم تلاش کردند، اولین برنامه هم بودند؛ از یک طرف کارشان خیلی سخت‌تر بوده چون اولین برنامه این سبک کار بود اما از طرف دیگر شاید اینکه تکلیف‌شان را مشخص نکردند که چه طیف آدمی می‌خواهد بیاید چه طیف محصولاتی می‌خواهد ارائه بشود، اینها چطور انتخاب می‌شوند و چطور قرار است ارائه بشود به نظرم ضعف عمده کارشان بود.
یعنی شاید هم چاره‌ای نبود در برنامه اول باید دست را باز می‌گذاشتند هرکس هر ایده‌ای دارد و می‌تواند روی آنتن مطرح شود اما در نهایت و روی خروجی همه‌چیز را می‌بینیم.
* آنجا در "میدون" سکه شانس وجود داشت و اینجا آیا در "کارویا" همچنین اتفاقی وجود دارد؟
احمدرضا شفیعی تهیه‌کننده: اولاً برای کسی که در باز بشود بیاید داخل استودیو، باید 5 داور حداقل 3 نفرشان رأی مثبت، بدهند و دکمه سبز را فشار بدهند که درِ آسانسور باز شود. این اولین مرحله خیلی هم سخت است یعنی باید اکثر داوران بپذیرند که حرفش را بیشتر بشوند. در وهله بعدی هرکدام از داوران یک تخصصی دارند در حوزه خودشان طرح و ارائه آن نفر را مورد ارزیابی قرار می‌دهند و در نهایت جمع نظر داوران باعث می‌شود آن نفر روی سکو برود.
چرا به سراغ دانش‌بنیان‌ها رفتیم؟
* این سؤال را طراح برنامه پاسخ دهند که چرا سراغ دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها رفتید؟
علی خسروی جانشین تهیه و طراحی:در مورد فرم برنامه اصولاً در دو مورد، نوآوری کردیم. اول، ارائه آسانسوری که بسیار تأکید می‌کنم مهم است. نکته دوم بحث تأمین مالی جمعی است؛ یعنی در برنامه‌های تلویزیونی ارائه آسانسوری در برنامه‌های این‌چنینی دانش‌بنیانی باز هم ما اول هستیم.
ما اصولاً در پژوهش اولیه به این نتیجه رسیدیم که دانش‌بنیان‌ها در ایران بسیار استراتژیک‌اند؛ چرا؟ به خاطر اینکه ما یکسری از فارغ‌التحصیلانی‌اند که به خاطر مکانیزم غلط جذب در دانشگاه همیشه این دوستان توسری‌خور بودند، البته یک نقطه ضعف برای سیستم آموزشی ما به شمار می‌رود.
در هر صورت گفتیم که دانش‌بنیان‌ها نزدیک به 6500 شرکت دانش بنیان در ایران داریم. یک ظرفیت استفاده نشده در پیشرفت اقتصاد و صنعت ایران است. پس بنابراین اصلاً به این سمت رفتیم که نمایش ظرفیت‌ها و مزیت‌های اقتصادی را در قالب دانش‌بنیان‌ها ارائه بدهیم.
* آقای شفیعی، ما در "میدون" هم پیگیرِ فشارهایی شدیم که برخی از نهادهای ذیربط به عواملِ سازنده وارد می‌کنند آیا این فشارها به شما هم تحمیل شد؟
در فصل اول نه واقعاً! اما پیش‌بینی‌مان این است که در فصل دوم این اتفاق خیلی زیاد می‌افتد چون که بحث مالی هم هست فکر می‌کنم کمرشکن‌تر از "میدون" هم باشد.
* حمایت‌ها چطور بود؟
احمدرضا شفیعی تهیه‌کننده: حمایت‌ها خیلی خوب بود. البته نقش سازمان اوج در این میان، واقعاً موثر است. در این برنامه یکی از بزرگترین اتفاقاتی که افتاد که در صداوسیما کم‌سابقه است اما در این برنامه صداوسیما واقعاً نقش حاکمیتی‌اش را داشته و با کمک سازمان اوج ما آمدیم صندوق نوآوری، صداوسیما و فرابورس را دور هم جمع کردیم که این برنامه از ابتدا در همین انتخاب شرکت‌ها و نظارتی بر روی فرآیند مالی، برعهده سازمان‌های ذیربط است.
* شروع کردید فصل دوم را و در فصل دوم به دنبال چه هستید؟
احمدرضا شفیعی تهیه‌کننده: نظرسنجی را شروع کردیم و مذاکراتی هم به جهتِ استقبال مخاطبان داشته‌ایم. قرار است به دانشگاه‌ها برویم و نظرات را هم جمع کنیم تا در فصل دوم از این نظرات بهره ببریم.
می‌خواهیم قطعاً ایرادات و نقاط ضعف‌مان را برطرف کنیم. به نظر می‌رسد فصل دوم که این برنامه شناخته شده، می‌توانیم مقداری دقیق‌تر به سمت رشته‌هایی که اتفاقاً نیاز کشور بیشتر در آنها وجود دارد، برویم.
* تمرکزتان روی هوش مصنوعی، استارت‌آپ و دانش بنیان است یا مثلاً هدفگذاری‌تان روی یکی از اینهاست؟
احمدرضا شفیعی تهیه‌کننده: تمرکزمان روی همین دانش‌بنیان و کسب و کارهای جدید است، چون اینها موتور اقتصاد کشورند، مخصوصاً در شرایط تحریم اینها می‌توانند ما را کمک بدهند اما ایده‌های جالب دیگری مطرح شده که خام‌اند و باید پخته شوند.
مشکل تلویزیون این است که برخی مدیران هم برنامه تولید می‌کنند
* برخی معتقدند که در مسابقه‌های تلویزیون کمتر به خلاقیت و نوآوری توجه می‌شود. چقدر به این الگوهای خارجی توجه کردید برای برنامه‌تان؛ چرا این‌قدر تلویزیون از خلاقیت و نوآوری خالی شده است؟
احمدرضا شفیعی تهیه‌کننده: از سمت تهیه‌کنندگی‌اش بگویم؛ تلویزیون یک گرفتاری دارد کسی که آنتن را در اختیار دارد و بر آن مدیریت می‌کند خودش هم تولیدکننده است. وقتی شبکه‌ها خودشان گروه تولید دارند خودشان تولید می‌کنند چرا باید محصول دیگری پخش شود؟ این بزرگترین تضاد منافع و نقض غرضی است که در صداوسیما وجود دارد و هنوز نتوانستند برای آن راه حل پیدا کنند.
یعنی ما مشکل اصلی‌مان این است کسی که برنامه می‌سازد دوست دارد قدرت برنامه‌سازی و اختیار دست خودش باشد. از طرفی عطشِ آنتن فرصت لازم را برای پرداخت برنامه به آنها نمی‌دهد و این هم مشکلِ دیگری است.
در مورد اینکه گفتید چقدرِ "کارویا" ایرانی و چقدر خارجی است؛ باید بگویم ما نمونه‌های خارجی را بررسی کردیم. واقعیت این است که ارائه آسانسوری یک بحث آکادمیک است در بحث کسب و کارهای جدید در دانشگاه تدریس می‌شود.
نمونه‌های خارجی خوبی هم در این زمینه ساخته شده که از همین نکته استفاده کردم آنها را بررسی کردیم؛ اما واقعیت این است اینکه بخواهیم با شرایط خودمان متناسب کنیم، چون خیلی جماعتِ برون‌گرایی نیستیم، اینها مشکلاتی بود که سعی کردیم برنامه جذاب بشود.
پژوهش و فیلمنامه در تلویزیون، مظلوم‌اند
* آقای خسروی شما درباره این موضوع صحبت کنید.
همیشه پژوهش و فیلمنامه مظلوم‌ترین عناصر برنامه‌های تلویزیونی، مستند و فیلم‌های سینمایی‌اند. پژوهش دو مقوله دارد، پژوهش میدانی، پژوهش کتابخانه‌ای و پژوهشی اینترنتی، دوستان دو روز دنبال پژوهش اینترنتی‌اند و دیگر به پژوهش‌های دیگر کاری ندارند. ما در "کارویا" تا اینکه موضوع پخته شود پژوهش‌هایمان را پیگیری می‌کردیم و به این پژوهش‌های اینترنتی بسنده نکردیم و نخواهیم کرد.
شما ببینید در سریال‌هایمان هم به همین صورت است. تهیه‌کننده حوصله گشتن و پژوهش‌کردن ندارد و شما می‌بینید یک بازیگر در چندین سریال ایفای نقش می‌کند. واقعاً برای برنامه‌سازی و فیلمسازی باید یک مقداری دور شد و فاصله گرفت. باید تحقیق کرد و آدم‌های مناسب پیدا کرد.
دنبال سلبریتی نرفتیم که ضعف‌هایمان را بپوشانیم
* برنامه‌های تلویزیون به سمت سلبریتی‌محور رفته‌اند و بازیگران مجری می‌شوند. بنابراین کمتر ریسک می‌کنند، اگر تلویزیون می‌خواهد برنامه‌ای بدون سلبریتی مثل "کارویا" بسازد باید چه کار کند؟
احمدرضا شفیعی تهیه‌کننده: استودیو نبین همیشه با این چالش مواجه است و همیشه دوست دارد روی ساختار برنامه کار کند. خیلی دنبال سلبریتی نرفتیم که به بهانه سلبریتی ضعف‌های فرمی، محتوایی و ساختاری برنامه را بخواهیم بپوشانیم.
به نظرم اگر یک برنامه‌ای ساختارش درست و جذاب باشد و تکلیف مخاطب را روشن کند احتیاج ندارد یک نفر را بیاوریم بزکش کنیم و بخواهد خوب حرف بزند.
مهدی مهرنیا کارگردان: اصلاً سلبریتی جذابیتی برای برنامه‌های تلویزیونی ندارد. فقط استفاده کردن از آنها برای پنهان کردن ضعف‌های فرمی و محتوایی است. یعنی اگر یک جایی سلبریتی حضور دارد می‌خواهد ضعفی را پنهان کند.
ما تمام تلاش‌مان این بود که برنامه استانداردی تولید کنیم. طبیعتاً ضعف‌های خودش را دارد و نقاط ضعفش زیاد است و نقاط قوتش هم هست، اما ما چون دنبال ساخت یک برنامه استاندارد بودیم سعی کردیم به بهترین شیوه ممکن آن موضوعی که می‌خواهیم مطرح کنیم؛ شاید ادعای بزرگی باشد اما سعی کردیم به استانداردهای جهانی نزدیک‌تر باشیم.
انتهای پیام/
