آیا هنر گلیم مُشته بافی منسوخ شده در کهگیلویه و بویراحمد احیا می‌شود
گروه استانها- گلیم مُشته بعد از سال‌ها فراموشی با تلاش برخی زنان بخش دیشموک در حال احیا و در صورت حمایت مسئولان توسعه می یابد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از یاسوج ، گلیم مشته یکی از مهمترین صنایع دستی زنان عشایر شهرستان کهگیلویه که به دلیل بی‌توجهی و کم‌کاری مسئولان رو به فراموشی سپرده شده بود اکنون چندسالی است که با تلاش زنان دیشموکی در حال احیا شدن است.
گلیم مشته نوعی گلیم یک‌رو بافت بوده که از یک طرف بافته شده و نقش و نگار آن در روی دیگرش ظاهر شده و فقط همین یک‌روی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گلیم به‌خاطر پُرزهای رهاشده در قسمت زیرین آن بسیار نرم بوده و نسبت به گلیم معمولی قطر بیشتری دارد.
در بافت گلیم مشته، بافنده به صورت ذهنی نقش و نگار طرح را پیاده کرده و از روی طرح خاصی عمل نمی‌کند و تا زمانی که گلیم به طور کامل بافته نشود نقش و طرح نهایی آن مشخص نمی‌شود، همانند مُشت دست که تا زمانی که کاملأ باز نشود درون آن مشخص نیست و به همین خاطر به آن گلیم مُشته می‌گویند.
گلیم مُشته دست بافته‌ای ارزشمند بوده که تاریخچه‌ای صد ساله دارد و در انواع مختلف و اندازه‌های متفاوتی بافته می‌شود، در حال حاضر این گلیم در هیچ نقطه‌ای از استان بافته نشده و خاستگاه این گلیم در حال حاضر در روستای درغک بخش دیشموک شهرستان کهگیلویه است.
نخ‌های تار و پود گلیم مُشته را بافندگان این هنر قدیمی و اصیل از پشم گوسفندان خودشان تهیه کرده و با استفاده از رنگ‌های گیاهی و طبیعی رنگ می‌کنند. سال 1392 و با تلاش کارشناسان صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد گلیم مُشته نشان مهر اصالت از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور را دریافت کرده و در صورت بی‌توجهی به این صنایع دستی با‌ارزش امکان منسوخ شدن آن برای همیشه وجود دارد.
هم اکنون روستای درغک بخش دیشموک از توابع شهرستان کهگیلویه تنها روستای استان کهگیلویه و بویراحمد بوده که گلیم مُشته در آن بافته و تولید می‌شود و بی‌بی‌آمنه برماس نیز تنها بانوی بازمانده از نسل قدیمی و طلایی بافنده گلیم مشته در روستای درغک است.
بی‌بی‌آمنه بیش از 80 سال سن داشته و کهولت سن دیگر اجازه نقش‌آفرینی در تولید و بافندگی را به او نمی‌دهد اما با گذشت سال‌ها از بافندگی گلیم مشته در این دیار هنوز هم بی‌بی‌آمنه دوست دارد در تولید این صنایع‌دستی با ارزش نقشی داشته باشد.
بی‌بی‌آمنه زمانی که تنها 10 ساله بود برای نخستین بار پای دار گلیم نشست و مادرش تنها معلم او بود. در سال‌های بسیار دور و آن زمانی که فقر مالی در این مناطق حکفرما بود و خشکسالی‌های پی در پی قوت غالب مردم روستاها را از آنها گرفته بود و رونق کشاورزی و آبادانی روستاها به طور کامل به حاشیه رفت و روستاییان را وادار به مهاجرت به سمت شهرها کرد، بی‌بی‌آمنه ترجیح داد به همراه خانواده پسرش در روستا بماند و گلیم بافی کند.
مهاجرت روستائیان و عشایر به شهرها از عمده دلایل از بین رفتن هنرهای دستی گذشته است، در گذشته جمعیت عشایری و روستایی کهگیلویه و بویراحمد بیشتر بوده و کار اغلب زنان و دختران تولید صنایع دستی بود اما به مرور زمان و با افزایش مهاجرت‌ها، تولید دست‌بافت‌ها در سطح استان کاهش یافت از سویی دیگر زنان و دختران جوان نیز از تولیدات صنایع دستی استقبالی نکرده و در نتیجه به دست فراموشی سپرده شدند.
آمنه برماس تنها بانوی بازمانده از نسل طلایی بافنده گلیم مشته در دیدار فرماندار کهگیلویه از بخش دیشموک گفت: مسئولان شهرستانی و استانی تاکنون هیچ گونه حمایتی از من نکرده و در این زمینه حتی تسهیلات هم ندادند و به همین خاطر قسم خورده بودم که دیگر به دار گلیم دست نزنم.
اما و اگرهای مسئولان برای حمایت از بافنده‌ها
مدیر پیشرفت و آبادانی بنیاد علوی در بخش دیشموک در این باره گفت: اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد وظیفه دارد با راه‌اندازی تعاونی از زنان بافنده گلیم مشته بخش دیشموک حمایت کرده و حتی مواد اولیه در اختیار آنها قرار دهد.
اسفندیار مختاری خاطرنشان کرد: ایجاد بازار فروش صنایع دستی مناسب از دیگر وظایف اداره کل میراث فرهنگی استان بوده تا گلیم مشته بدون از واسطه و دلال بازی مستقیم از طریق بافنده به قیمت خوبی به فروش برسد تا ارزش این صنایع دستی اصیل نابود نشود.
فرماندار کهگیلویه در بازدید سه روز پیش خود از بخش دیشموک، از گلیم مشته زنان دیشموک به عنوان زمینه اشتغال و توانمندسازی خانواده یاد کرد و گفت: متأسفانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری طی سال‌ها از این فرصت استفاده نکرده است و می‌طلبد کمیسیون اجتماعی مجلس برای توانمندسازی زنان دیشموک گلیم مشته را حمایت کند.
دارا کریمی‌نژاد افزود: در راستای توانمندسازی اقتصادی زنان بافنده گلیم مشته دیشموک به تازگی سفارش صد هزار تخته‌ای از این گلیم از سوی یکی از نهادها صورت گرفته است.
وی خاطرنشان کرد: در راستای حمایت حداکثری از زنان بافنده با استفاده از ظرفیت رسانه‌ها تلاش می‌کنیم این گلیم را در سطح کشوری به مردم معرفی کنیم تا هم بازار آن رونق یافته و هم مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.
معاون صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به توسعه هنر صنایع‌دستی در مناطق محروم استان، گفت: به‌زودی خانه صنایع دستی در بخش دیشموک شهرستان کهگیلویه تأسیس می‌شود.
محمدکاظم رحمانی افزود: با هدف احیای هنر گلیم مشته درغک و نیز توسعه این هنر با ارزش پروژه خانه صنایع دستی دیشموک در زمینی به مساحت 400 مترمربع احداث می‌شود.
وی با بیان اینکه گلیم مشته در سال 92 از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور مهر اصالت دریافت کرده است، خاطرنشان کرد: در راستای توسعه این هنر و باهدف تولید و رونق صنایع دستی تعداد یک‌صد نفر علاقه‌مند به رشته گلیم بافی در بخش دیشموک آموزش‌های لازم را فرا گرفتند.
انتهای پیام/544/ح
