میزگرد انتخابات و آسیب‌شناسی عملکرد شورای شهر کرمانشاه |مشکلات شورای شهر کرمانشاه از چه موضوعی نشأت می‌گیرد?
گروه استانها ـ داشتن برنامه جامع برای حل مشکلات شهری و ایجاد زیرساخت و ریل گذاری مناسب مسیر پیشرفت مهمترین دغدغه قشر فرهیخته و جوانان مطالبه‌گر از شورای اسلامی شهر در کرمانشاه است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه، از مهمترین وظایف شوراها انتخاب شهردار برای مدت چهار سال، بررسی و شناخت کمبودها، نیازها و نارسایی‌ها در حوزه شهری و روستایی، نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورا و طرحهای مصوب در امور شهرداری، همکاری با مسئولان اجرایی، نهادها و سازمانها و برنامه‌ریزی در خصوص مشارکت مردم در انجام خدمات اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی است.
شوراها به‌صورت کلان حلقه میانه‌ای هستند که باید مردم و خواسته‌های مردم را به تصمیم‌گیری‌های مدیران شهری و دولت در مقام اجرایی و حتی مجلس در مقام قانونگذاری پیوند دهند، مطالبات مردم را خواستار شوند و پیگیری کنند که دستیابی به چنین هدفی وقتی انجام خواهد شد که جایگاه شوراها به عنوان کانون‌های منتخب مردمی به بالندگی و استحکام برسد.
اما حکایت عمل به وظایف شورای شهر کرمانشاه با آنچه که قانون‌گذار برای آن تعریف کرده است فرسنگ‌ها فاصله دارد که این کوتاهی در اجرای وظایف در کلانشهر کرمانشاه نمود یافته است که مشکلات بسیار زیاد شهری و معضلات اجتماعی دستاورد ترکیب ثابت شورای شهر کرمانشاه در چند دوره گذشته است.
در میزگردی خبری با عنوان «آسیب شناسی عملکرد شورای شهر کرمانشاه» که بیش از دو ساعت به طول انجامید جمعی از اعضای هیئت علمی دانشگاه رازی کرمانشاه از جمله قدرت احمدیان عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه رازی، قامت پرویزی عضو هیئت علمی گروه معماری دانشگاه رازی و عضو پیشین شورای شهر کرمانشاه، سهراب دل‌انگیزان عضو هیئت علمی گروه اقتصاد، رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی و عضو پیشین شورای شهر کرمانشاه و سیاوش قلی‌پور عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه رازی دغدغه‌ها و خواسته هایشان از شورای اسلامی شهر را مطرح و در این باره به بحث و بررسی نشستند.
پرسش مطرح شده از اساتید دانشگاه رازی دلیل اصلی ناکارآمدی شوراهای شهر در استان کرمانشاه بود و اینکه مشکلات شورای شهر از چه موضوعی نشأت می‌گیرد که امروز شاهد نارضایتی مردم از این نهاد هستیم؟
قلی‌پور: در مورد شوراها در واقع یک گزارش عملکردی از آنها نداریم و مشخص نیست که عملکرد شوراها چطور است و چطور می‌توان به عملکرد اعضا دسترسی داشت اما در مجموع می‌توان یک ارزیابی از وضعیت شوراها طریق عملکرد آنها در شهر کرمانشاه داشت و باید گفت که متاسفانه شهر کرمانشاه هیچ تغییری در زیرساخت‌ها و حاشیه شهر در 20 سال اخیر نداشته است یا اگر هم داشته خیلی محسوس نبوده است.
اکنون دو رودخانه در کرمانشاه داریم که ساماندهی نشده و در برخی از اوقات به گنداب هم تبدیل شده، بافت تاریخی کرمانشاه به حال خود رها شده و حتی رویکرد سرمایه‌گذاری مبتنی بر توریسم پذیری هم نداریم، شهربازی کرمانشاه تعطیل شده، خانه کودک و خانه اسباب‌بازی در کرمانشاه نداریم، فضاهای عمومی، سرانه فرهنگی، سرانه پارک رشدی در کرمانشاه نداشته و سیستم حمل و نقل در کرمانشاه معیوب و نامناسب است، البته دو تقاطع همسطح ساخته شده که این کار مناسبی است.
از طرف دیگر تراکم نیروهای شهرداری بسیار بالا است و این خود می‌تواند درآمد شهرداری را ببلعد و این مقدار نیروی انسانی در این شهرداری با این کارایی به نظر بنده لازم نیست زیر شهرداری درآمد پایداری ندارد، از طرف دیگر تبلیغات شهری، حوزه پسماند نابسامان است در فصولی از سال بوی نامطبوع تمام شهر را فرا می‌گیرد.
سوالی که در اینحا پیش می‌آید این است که اعضای شورای شهر در این مدت چه کار کردند? اعضای شورای شهر به نظر بنده بیشتر به روند سرمایه‌اندوزی توجه می‌کنند و تسهیلگر و افزایش دهنده مراکز خرید افزایش مراکز و ساخت و سازهای مبتنی بر سرمایه هستند که حتی در لیبرال‌ترین کشورها هم به این مقدار اجازه ساخت و ساز مبتنی بر سرمایه داده نمی‌شود اما در شهر کرمانشاه این همه ساخت و ساز وجود دارد.
شورای شهر نهادی است که باید نقطه اتصال جامعه و شهرداری باشد و اگر یک طرف این رابطه ضعیف عمل کنند قطعاً عملکرد مناسبی نخواهد داشت. باید اول در مورد وضعیت جامعه در کرمانشاه بحث کرد که به نظر بنده جامعه در کرمانشاه قدرتمند و پویا نیست و ما به طور کلی دو نوع جامعه داریم یک نوع جامعه توده‌وار و یک جامعه قدرتمند، جامعه توده‌وار یک جامعه ضعیف است که افراد به صورت ذره‌ای درون این جامعه حضور دارند و افراد به عنوان ذرات جدا از هم هستند و ارتباط ارگانیک بین اعضا وجود ندارد اما جامعه قدرتمند از نهادها، تشکل‌ها، اصناف تشکیل شده و در جامعه قدرتمند نهادهای واقعی که صرفاً بر روی کاغذ نیست بلکه از درون متن جامعه برخاسته است وجود دارد.
در جامعه کرمانشاه تا جایی که بنده اطلاع دارم، نهادهایی مردمی از پایین و از دل جامعه برآمده باشد نداریم.
عملکرد سمن‌ها و اصناف استان کرمانشاه هم در مقایسه با سایر کشورها و سایر شهرها خیلی فعال، پویا و قدرتمند نیست زیرا از دل جامعه برنیامده است و در استان محلاتی هوشمند و محلات دارای هیئت امنا، هیئت پویا، نماینده و کاندیداها وجود ندارد.
پرسشی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا این شورای شهر هویت مستقل و برخاسته از متن کرمانشاه دارد و آیا اعضا در مدیریت و حکمرانی شهری نقش ایفا می‌کنند؟
شورای شهر نماینده جامعه باید باشد ولی در استان کرمانشاه اعضای شورای شهر نماینده هیچ گروهی نیستند. در این جامعه توده‌وار تقاضای جمعی وجود ندارد و تنها ممکن است تقاضاهای فردی وجود داشته باشد.
کرمانشاه یک نماینده جمعی ندارد و باید مطالبات جامعه از درون بطن جامعه شکل بگیرد. شورای شهر در جامعه ضعیف خود اتکا، خود مرجع، خود انتزاعی قرار گرفته است و میزان درگیری آن با مناسبات اجتماعی بسیار کم است زیرا جامعه مطالبه خاصی ندارد.
در واقع دو تیپ شخصیتی وارد شورای شهر می‌شود؛ یک سری آدم‌هایی که منافع شخصی برای آنها مهم است و و یک سری از آنها که منافع جمعی را دنبال می‌کنند.
زمانی که جامعه مطالبه‌ای ندارد هر کسی می‌تواند در هر جایگاهی به خودش اجازه بدهد که کار شورای شهر را انجام بدهد و این اعضا که عمدتاً سرمایه‌دار و سلبریتی هستند تنها به دنبال منافع شخصی هستند و برای نگهداشت وضعیت اقتصادی خود تلاش و با سرمایه‌داران مشارکت می‌کنند و تنها به دنبال منافع شخصی و در ساحت اندیشه آنها چیزی به عنوان خیر جمعی وجود ندارد.
تیپ دوم هم کسانی که به دنبال منافع عمومی هستند و از متخصصان، اساتید، اندیشمندان و عالمان برجسته هستند و در شورای شهر در اقلیت هستند و راه به جایی نمی‌برند و این افراد که دنبال منافع جمعی هستند نمی توانند تصمیمات خود را عملی کنند، چون مطالبه جمعی از پایین وجود ندارد و این افراد در خلأ، فکر و اندیشه فعالیت اجرایی دارند و یا باید مدام نظرسنجی کنند که این قابلیت در شورای شهر وجود ندارد.
اگر اعضای شورای شهر خیلی متخصص باشند، شهر را عینی و کالبدی می‌بینند و شهر را روی نقشه، خیابان می‌بیند و از موضوعات جامعه بی‌خبرند، چون جامعه بی‌صداست و مطالبه‌ای ندارد، اینها با شهر بی‌نام، شهر انتزاعی روبه‌رو هستند و تصمیمات انتزاعی دارند زیرا ارتباطی با زیست و بطن جامعه ندارند و از سکونتگاه‌ها بی اطلاع هستند و بزرگترین مشکلات شورای شهر از این ناشی می‌شود که جامعه قدرتمند و پویا وجود ندارد.
وقتی جامعه قوی نداریم شورای شهر جای سلبریتی‌ها می‌شود و دیگر به کسی پاسخگو نیستند زیرا مطالبه جمعی وجود ندارد و همواره در شورای شهر افرادی حضور دارند که از دور اول حضور داشته و هیچگاه از حضور مدام و پیاپی خود خسته نمی‌شوند زیرا عملکردی ندارند که کسی آنها را بازخواست کند.
احمدیان: وقتی جامعه‌ای ضعیف باشد عملکرد شورای شهر نیز ضعیف می‌شود، چرا جامعه ضعیف داریم? چطور باید جامعه را تقویت کنیم? جامعه فی‌نفسه چیزی جز محصول کنش‌های ما، مسئولان و ساختارهای قانونگذاری و نهادهای تصمیم گیرنده نیست و اینها می‌توانند جامعه قدرتمند را به ما تحویل بدهند.
مشکلاتی که ما در ارتباط با شوراها داریم باید بیشتر به ساختارهای حقوقی شوراها، ساختار حقوقی انتخاب اعضای شورا ارتباط دهیم. در ایران یک نظام سیاسی متمرکز تمام تصمیم‌گیری‌های را اتخاذ میکند که این تمرکز به طور ساختاری شوراها را محدود می‌شود و تا زمانی که یک طرف تمرکزگرایی و یک طرف واگذاری مسئولیت‌ها در شوراها باشد مشکل شوراها حل نخواهد شد.
نکته بعدی که باید توجه کرد هویت حقیقی شوراها معلوم نیست؛ اینکه شوراها مجری هستند یا ناظر یا وضع‌کننده قانون، ابهام دارد. این قضیه مشکلات و معضلات پیچیده‌ای ایجاد میکند و باعث تنش در سایر ارگان‌ها و نهادها می‌شود و به این دلیل مشخص شدن هویت حقوقی شوراها موضوع مهمی است.
نکته بعدی این است که یک آشفتگی در روابط اعضای شورای شهر با شهردار وجود دارد و از طرف دیگر در روابط اعضای شورای شهر یک آشفتگی وجود دارد که این آشفتگی ارتباطات در همه شهرها به خصوص کرمانشاه وجود دارد.
مشکل بعدی این است که در کرمانشاه می‌بینیم ساختارهای قومی، مذهبی، زبانی، ایلی و عشایری در بازتولید انتخابات و شوراها نقش عمده دارد و بنده معتقدم در بسیاری از سطوح مدیریتی این تنوع و تکثر وجود دارد و این تنوع و تکثر در تصمیم‌گیری‌ها جای عقلانیت ابزاری را می‌گیرد.
برای اداره شهرها برنامه نیاز ضروری است در حالی که ما می‌بینیم عده‌ای از کاندیداها در شورای شهر بدون برنامه حضور پیدا می‌کنند و زمانی که برنامه در جایی نباشد جای برنامه را مولفه‌های قومی، عشیره‌ای و قبیله‌ای می‌گیرد؛ بنابراین برنامه کاملاً به حاشیه می‌رود و عناصری که باید در حاشیه باشد در متن بروز میکند و مبنای کار شوراها را شکل می‌دهد و کارکرد شورای شهر مخدوش می‌شود.
شورای شهر کرمانشاه مدت زیادی است که درگیر مباحث و دعواهای حاشیه ای شده است و این درگیری‌ها به معضل تبدیل شده، در حالی که شورا آمده معضلات شهر را حل کند؛ در واقع شورا به معضل و مشکل بزرگی تبدیل شده و در این مواقع نبود این شورا از بود این شورا بهتر است.
مشکل بعدی این است که انتخابات ما حزبی نیست و احزاب استان برای انتخابات برنامه‌ای ندارند زیرا در جامعه قدرتمند، احزاب برنامه قدرتمند و جدی برای اداره شهر دارند و برنامه‌های احزاب باید در معرض رقابت با همدیگر قرار گیرد تا مردم این برنامه‌ها را ببینند و رأی دهند اما در مورد شورای شهر این عملکرد کاملاً برعکس است.
اگر بخواهیم هزینه را کاهش دهیم باید شوراها منحل شود زیرا شورای شهری که آمده گره‌گشای مشکلات شهری باشد خود هزینه برای کشور ایجاد کرده است.
اگر بخواهیم توسعه پیدا کنیم و شوراها در حیات ما موثر باشد باید اجازه بدهیم این مشکلات اصلاح شود تا به یک نهاد قدرتمند تبدیل شود. در این قضایا مردم و جامعه مقصر نیست و ساختارهای کلان کشور فضا را باید طوری ترسیم کنند که مشکلات حل شود.
دل‌انگیزان: بنده در دوره اول شورای شهر به عنوان رئیس شورای شهر حضور داشتم اما در دوره‌های بعد به دلیل برخی مسائل کاندیدا نشدم. در خصوص نهاد شوراها بیشتر با دو مسئله روبرویم یکی اینکه مفهوم نهاد شورای شهر با سطوح متفاوت باید آسیب‌شناسی شود.
باید گفت که قانون و مصوبات در شوراها وجود دارد اما چرا در کشور در این حوزه با مشکلات جدی مواجه هستیم? شوراها مختص نهادهای دموکراتیک است که به صورت انتخابی از بین مردم و نخبگان محلی اعضا انتخاب می‌شوند و آنها موظف هستند با سایر نهادهای اجتماعی و سایر نخبگان مشورت و بعد تصمیماتی را بگیرند که منافع جمعی را تضمین کند.
در تمام کشورها احزاب جایگاه خاصی دارند و گروه‌های عضو در انتظارات و مباحث به توافق می‌رسند اما در جوامع سنتی، احزاب در مقابل با نهادهای سنتی هستند و اعضای شورای شهر تمایلی به حضور و همکاری با احزاب ندارند و در این چارچوب مجلس شورای ملی و محلی از هویت خود خارج و چون نمایشی هستند به چارچوبی برای توزیع رانت تبدیل می‌شوند.
اعضای شورای شهر پاسخگوی عملکرد خود نخواهند بود زیرا در جوامع ما کار نظری برای نهادینه کردن شرایط فعالیت شورای شهر فراهم نیست.
با شرایط کنونی جامعه نمی‌توانیم این نهادها را سازگار کنیم زیرا این نهادها از یک نظریه دموکراسی گرفته شده است و باید برای مشاهده میزان موفقیت این نهادها میزان کیفیت انتخاب شوندگان را بررسی کنیم و هرگاه کیفیت انتخاب شوندگان تنزل کرده باشد نیازمند بازنگری جدی در گزاره‌های هویت آنها هستیم.
پرویزی: هر روز کیفیت برگزاری انتخابات شورای شهر ما کاهش داشته و امروز عملاً به جایی می‌رسیم که در انتخابات یک پارلمان محلی و انتخاب اعضا هم با مشکلات فراوانی مواجه هستیم زیرا شوراها از بطن جوامع دمکراسی برآمده و این پارادوکس هنوز در جامعه سنتی ما حل نشده است.
شاید بتوان گفت که بخشی از انتخاب اعضای شورای شهر در کرمانشاه موروثی شده است و حتی اگر یکی از کاندیداهایی که مدام در این شوراها بوده به دلایلی قصد حضور و کاندیدا شدن را نداشته باشد به طور حتم یکی از اعضای خانواده این فرد در شورا حضور خواهد داشت.
یکی از مشکلات جدی شورای شهر کرمانشاه عدم حضور افراد فرهیخته، آگاه و عالم از قشر فرهنگیان، اقتصاددانان، جامعه‌شناسان و جامعه دانشگاهی است و تنها می‌بینیم افرادی که گرایشهای قومی و قبیله‌ای و یا قدرت‌های سیاسی تمایل به حضور و رقابت در این عرصه دارند و مشکل از این جا پدید می‌آید که قشر دانشگاهی ما در این عرصه ورود نمی‌کنند.
شورای شهر ما متاسفانه به شورای شهرداری تبدیل شده و ما شاهد حضور اعضای شورای شهر در هیچ کدام از ادارات شهر از جمله حوزه بهداشت، خدمات برای برقراری ارتباط دو تعامل و برطرف کردن مشکلات نیستیم در حالی که اعضای شورای شهر باید حلقه واسطه همه ادارات بودند.
به گزارش تسنیم شورای شهر به دلیل نبود سازوکار قوی دچار ناکارآمدی شده است که به گفته کارشناسان حاضر در این میزگرد چنانچه مردم در انتخاب اعضای شورا و مطالبه عملکرد از آنها بهتر عمل کنند می‌توان به آینده شورای شهر در استان کرمانشاه امیدوار بود.
انتهای پیام/833/ز
