اعمالی که گناهان را بی‌اثر می‌کنند
طبق آموزه قرآن، دامنه پاداش بعضی اعمال به‌قدری گسترده است که موجب می‌شود گناهان نه در دنیا اثری بر زندگی بگذارند و نه در آخرت، ما را مستوجب عقاب و عذاب کنند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، طبق آیه‌های قرآن کریم و روایت‌های رسیده از اهل بیت علیهم السلام، رفتار و گفتار ما در این دنیا مورد حساب دقیقی قرار می‌گیرد و به ازای هر عملی، پاداش یا عذابی در برزخ و قیامت به ما می‌رسد. نکته جالب در این میان آن است که شاید در آخرت با پاداشی مواجه شویم که کار خیری به آن اندازه نکرده باشیم و این پاداش عظیم موجب تعجب و شگفتی ما شود. همان‌گونه که این امکان هم وجود دارد که مسیر زندگی دنیایی ما به گونه‌ای باشد که در قیامت، خود را مستوجب عذاب عظیمی بدانیم که هیزم‌های آن را در زندگی دنیا جمع کرده‌ایم.
در واقع کارهای نیکی هم وجود دارند که این اندازه دامنه پاداش آن‌ها گسترده است که اثر بخشی از گناهان یا همه آن‌ها را از بین می‌برند، به طوری که گناهان انسان نه در دنیا اثری بر زندگی او می‌گذارد و نه در آخرت و برزخ او را مستوجب عقاب و عذابی می‌کند.
نمونه این کارهای خیر، اسلام و توبه هستند. البته توبه به معنای حقیقی آن، به طوری که انسان به طور حقیقی از گناهان و کارهای بد خود شرمنده و پشیمان باشد و اگر گناه او موجب شده حقی از کسی ضایع شود، آن را جبران کند. این مطلب مصداق آیاتی از سوره مبارکه زمر است که می‌فرماید: «قُلْ یا عِبادِی الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ، لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ؛ وَ أَنِیبُوا إِلی رَبِّکمْ وَ أَسْلِمُوا لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ یأْتِیکمُ الْعَذابُ، ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ، وَ اتَّبِعُوا أَحْسَنَ ما أُنْزِلَ إِلَیکمْ مِنْ رَبِّکمْ؛ بگو ای بندگان من که بر نفس خود ستم کردید، از رحمت خدا مأیوس نشوید که خدا همه گناهان را می‌آمرزد، چون که او آمرزگار رحیم است. و به سوی پروردگارتان برگردید و تسلیمش شوید، قبل از آنکه عذاب به سراغتان آید، و آن وقت یاری نشوید. و بهترین آنچه از ناحیه پروردگارتان به سویتان نازل شده پیروی کنید.»
در عین حال در آیات دیگری هم به این نکته مهم اشاره شده است. مانند آیاتی از سوره مبارکه طه که می‌فرماید: «فَمَنِ اتَّبَعَ هُدای فَلا یضِلُّ وَ لا یشْقی ، وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً وَ نَحْشُرُهُ یوْمَ الْقِیامَةِ أَعْمی؛ پس هر کس هدایتم را پیروی کند نه گمراه می‌شود و نه بدبخت، و هر کس از یاد من اعراض کند معیشتی تنگ خواهد داشت و روز قیامت هم او را کور محشور می‌کنیم.»
در عین حال، توبه و اسلام اثر همه گناهان را از بین می‌برد. به این مفهوم که اگر کسی توبه حقیقی کند و در همان حالت بمیرد، گویا اصلاً گناهی مرتکب نشده است. پس هیچ جزایی ندارد و همیشه در نعمت و رحمت خداوند متعال به سر خواهد برد.
آن‌طور که خداوند متعال می‌فرماید، به جا آوردن نمازهای واجب، آثار بعضی از گناهان ما را از بین می‌برد. یعنی اگر کسی در طول روز نمازهای واجب خود را اقامه کند، بخشی از گناهان او حبط می‌شود و دیگر عذابی در انتظار او نخواهد بود.
آنجا که خدای تعالی می‌فرماید: «وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَی النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّیلِ، إِنَّ الْحَسَناتِ یذْهِبْنَ السَّیئاتِ؛ نماز را در دو طرف روز و پاره‌ای از شب بپا دار که حسنات سیئات را از بین می‌برد.»
یکی دیگر از این نوع اعمال هم پرهیز از انجام گناهان کبیره است. یعنی اگر کسی از گناهان بزرگ و کبیره خودداری کند، خداوند هم آثار گناهان کوچک او را محو می‌کند. آن‌طور که در قرآن کریم می‌فرماید: «إِنْ تَجْتَنِبُوا کبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکفِّرْ عَنْکمْ سَیئاتِکمْ؛ اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن نهی شده‌اید اجتناب کنید ما سیئات شما را محو می‌کنیم.»
همچنین در آیه دیگری از سوره مبارکه نجم در این باره می‌فرماید: «الَّذِینَ یجْتَنِبُونَ کبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ، إِنَّ رَبَّک واسِعُ الْمَغْفِرَةِ؛ کسانی که از گناهان کبیره و فواحش اجتناب می‌کنند، و تنها جرمشان گناهان کوچک است خدا آنان را می‌آمرزد، چون پروردگار تو آمرزشی وسیع دارد.»
منابع:
- تفسیر المیزان؛ علامه طباطبایی
- تفسیر نور؛ حجت‌الاسلام قرائتی
- اصول کافی؛ شیخ کلینی
انتهای پیام/
