گزارش تسنیم از تولد شبکه‌ای برای روکردن زیرخاکی‌های تلویزیون/ وقتی شبکه‌ای پایش را در کفشِ آیفیلم میکند
چطور شبکه‌ای می‌تواند در دلِ مردم جا باز کند؟ سؤالی است که میتوان در لا به لایِ این گزارش به پاسخش رسید؛ نقاط ضعفی که آی‌فیلمی‌ها در روزهای آغازین ۱۱ سالگی باید به سراغ ترمیم‌شان بروند؛ نما به نمای پرماجرا را دریابند که برنامه‌سازی اوضاع خوبی ندارد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آیفیلم شبکه تلویزیونی است که توانسته در داخل و فراسوی مرزها به توفیقاتی دست پیدا کند. نتایج یکی از آخرین نظرسنجی‌های مرکز تحقیقات رسانه‌ملی نشان می‌دهد که آیفیلم پس از چند شبکه داخلی، در رده پربیننده‌ترین شبکه‌های تلویزیون است، آن هم در شرایطی که این شبکه اصولاً به بازپخش سریالها و فیلم‌هایی که پیش از این در شبکه‌های مختلف دیگر به نمایش درآمده، می‌پردازد و خودش دست‌اندرکار تولید فیلم و سریال نیست (مگر یکی دو مورد اخیر). اخیراً مرکز پژوهش‌های عراق اعلام کرده که آیفیلم جزو پرمخاطب‌‌ترین شبکه‌های ماهواره‌ای در این کشور است.
مردم آیفیلم را می‌بینند، چون...
فراتر از آمارها و نظرسنجی‌ها، گشت و گذاری کوچک در سطح شهر به مثابه یک گزارش میدانی و رصد آنچه مردم تماشا می‌کنند، نشان می‌دهد که آیفیلم توانسته با طیف وسیعی از مخاطبان ارتباط برقرار کند و انتخاب اولشان باشد. یکی از نقاط قوت و امتیاز مثبت این شبکه تلویزیونی شاید چیدمان درستِ کنداکتورش مخصوصاً در مناسبت‌ها باشد. اصولاً مردمان ایرانی نشان داده‌اند که به خاطره‌بازی علاقه‌مندند. به همین‌خاطر مردمان پُرشماری هر شب به تماشای سریال‌هایی می‌نشینند که آیفیلم از برایشان تدارک دیده و روی آنتن می‌فرستد.
چطور سریالی به آنتن می‌رسد؟
امروز آیفیلم پا به یازدهمین سال فعالیتش می‌گذارد و یکی از اتفاقات قابل توجهش شاید همین دریافت نقطه نظرات و پیشنهادات و انتقادات است که براساس آن سریال و فیلم‌هایش را انتخاب میکند. یکی از مصادیق بارزش به پخش سریال "مختارنامه" برمی‌گردد که با نظرخواهی از مردم و دریافت رضایتمندی حداکثری‌شان این مجموعه تلویزیونی را این شب‌ها به آنتن رسانده است.
دست‌اندرکاران این شبکه تلویزیونی، 24 ساعته نقطه‌نظرات، پیشنهادات و انتقادات را در حین پخش سریالها، فیلم‌ها و برنامه‌ها به شکل زیرنویس به نمایش می‌گذارند. چنین رویکردی در مرتبه اول به مخاطب این اطمینان را می‌دهد که نظراتش چه به صورت متنی و چه به شکل فایل صوتی، دیده، خوانده و شنیده و حتی با نام خودش به نمایش گذاشته میشود و در مرحله دوم، برای مخاطب انگیزشی را به وجود می‌آورد و او را تشویق میکند که همچنان با شبکه در ارتباط باشد و از بیان نظراتش دریغ نکند. در این صورت، میتوان سریالها و فیلم‌هایی را روی آنتن برد و برنامه‌‌هایی را ساخت که با سلیقه مخاطب تناسب داشته باشد و به ذائقه او خوش آید.
ذائقه‌شناسی و مخاطب‌شناسی را تلویزیون فراموش کرده!
یکی از مشکلات تلویزیونی همین مخاطب‌شناسی و ذائقه‌شناسی است که مدت‌ها فراموشش کرده‌اند و هیچ توجهی به علائق مخاطبانشان ندارند و فقط در اندیشه پُرکردن چاه ویلِ آنتن شبکه‌های تلویزیونی‌اند. در کنداکتورهای مختلف آیفیلم این نکته پررنگ است و حتی در آثار تولیدی شبکه هم نمود دارد؛ وقتی سریال‌هایی مثل "یادآوری"، "آخرین ایست بازرسی" و "ملکاوان" ساخته می‌شوند یا رامبد جوان برنامه "گپ" را برای این شبکه می‌سازد توجه آیفیلم به مخاطبش دیده میشود.
مخاطب به دنبال زیرخاکی‌های تلویزیون
معمولاً در سریال هایی که به شکل روزانه از آیفیلم پخش میشود میتوان انواع و اقسام آثار را در گونه‌های نمایشی مختلف رصد کرد و نشان گرفت. برای مثال، همانگونه که علاقه‌‌مندان ژانر کمدی میتوانند به تماشای سریالی مانند «بدون شرح» بنشینند، دوستداران ملودرام این امکان را دارند تا سریالی به مانند «زیر پای مادر» را ببینند، هواداران آثار تاریخی مذهبی هم میتوانند تماشاگر سریال «روزی روزگاری» یا «یوسف پیامبر» باشند، طرفداران مجموعه‌های نوستالژیک و به اصطلاح زیر خاکی هم میتوانند از دیدن سریال «عقیق» لذت ببرند، عاشقان آثار پلیسی و اکشن هم با مجموعه نمایشی «خواب و بیدار» خود را سرگرم سازند.
انگلیسی‌زبان، عرب‌زبان و کشورهای همسایه
انتخاب بجا و درست آثار نمایشی، توجه به ژانرهای مختلف، بهره‌‌گیری از صداپیشه‌های حرفه‌‌ای برای دوبله سریالها و فیلم‌ها برای مخاطبان فرامرزی کانال‌های انگلیسی و عربی و چیدمان متنوع جدول پخش، برخاسته از در نظر گرفتن خواست و سلیقه مخاطب و احترام به آن، از دیگر مزیت‌ها و ویژگی‌های شبکه آیفیلم محسوب میشود. شبکه‌ای که با شعار دوست خانواده من در سال 1389 متولد شد و تاکنون با زبان فارسی، عربی، انگلیسی و دری برای کشورهای اروپایی، عرب‌زبان و کشورهای همسایه فارسی‌زبان فعالیت میکند.
چرا آیفیلم را راه انداختند؟
آیفیلم راه افتاد تا سریال‌های فاخر ایرانی را غیرایرانی‌ها ببینند و با آثار کارگردانان و هنرمندان ما سراسر دنیا آشنا شوند و مردم در دهه‌های مختلف به نوعی با کارهای نمایشی تاریخِ تلویزیون خاطره‌بازی کنند. در کنار آثار تولیدی مثل "یادآوری"، "آخرین ایست بازرسی"، "قاب خاطره" یا "ملکاوان"، برنامه‌های تلویزیونی مثل "گپ"، "خارج از کادر"، "شما و آیفیلم"، "پشت صحنه"، "کافه فیلم"، "سینما آیفیلم"، "آی‌فیلمی‌ها"، "مسابقه نما به نما"، "رباعی سینما"، "جلوه‌های سینمایی"، "تاریخ سینما"، "طنزنما" و فیلم‌نما" ساخته شدند که هرکدام اهدافی را دنبال می‌کنند. یکی با بازیگران سینما و تلویزیون گفت‌وگو دارد، یکی مسابقه و رقابتی برپا میکند و برای اولین بار در تلویزیون، هدیه آنلاین به مخاطب می‌دهد. عمدتاً برنامه‌های دیگر حولِ محور سینما، تئاتر و فرهنگ و هنر ایران‌اند که این هم به نوعی صدور فرهنگ و هنر ایران به شمار میرود.
دخالت ذائقه مخاطبان خارج از کشور در انتخاب سریالها
یکی از سؤالاتی که وجود دارد این است که چقدر ذائقه مخاطبان خارج از کشور در انتخاب فیلم‌ها و سریالها دخالت دارد. پاسخی که به دنبالش رفته‌ایم و پیمان جبلی معاون برون‌مرزی صداوسیما چنین پاسخ داده است: هم ذائقه مخاطب حائز اهمیت است و هم تصویری که از جمهوری اسلامی منعکس می‌کنیم. برخی آثار نمایشی به ویژه تولیدات سینما شاید تصویر روشن و دقیقی از کشور به مخاطب خارجی نشان ندهد. وقتی ما این آثار را در ترکیب سینما و تلویزیون قرار می‌دهیم، شاید خیلی برای مخاطب داخلی که اینجا زندگی میکند مسئله‌ای نداشته باشد. ولی مخاطبی که داخل ایران نیست و از طریق این تولیدات با ایران آشنا میشود امکان دارد یک برداشت غیرواقعی از جامعه ما حاصل کند. لذا دقت می‌کنیم که تولیدات نمایشی، فیلم و سریالی که از شبکه آیفیلم فارسی، آیفیلم عربی و انگلیسی و آیفیلم 2 روی آنتن میرود، در یک منظومه مفهومی، تصویر جامع و درستی از کشور و فرهنگ ایران به مخاطب ارائه بدهد و از آن طرف ملاحظه و حساسیت جامعه مخاطب را هم مدنظر قرار دهیم.
ترمیم تولیدات قدیمی در شبکه آیفیلم
یکی دیگر از اتفاقات شبکه آیفیلم که حتی به الگویی در تلویزیون تبدیل شده ترمیم تولیدات قدیمی است؛ معاون برون‌مرزی صداوسیما درباره این موضوع هم چنین پاسخ می‌دهد: اولین جایی که در صداوسیما ترمیم تولیدات قدیمی را در دستور کار خود قرار داد معاونت برون‌مرزی بود. چرا که به طور طبیعی وظیفه ذاتی ما پخش سریال‌های فاخر و زبان‌گردانی آنها به زبان‌های مختلف برای مخاطب خارجی بوده و اولین مشتری سریال‌های تولیدی سیما، شبکه الکوثر، سحر و آیفیلم فارسی و عربی‌اند که روی آنتن خودشان، این آثار را پخش می‌کنند. از این رو نیاز به ترمیم تصویری و بالا بردن کیفیت تولیدات قدیمی بود که یکی از نیازهای جدی حوزه برون‌مرزی بوده است و سال‌های گذشته تأمین شد و بحمدالله امروز مجموعه صداوسیما از این ثمرات بهره می‌برند.
مدیریت کنداکتور چقدر مهم است؟
وقتی درباره مدیریت جدول پخش و کنداکتور آیفیلم هم می‌پرسیم می‌گوید: اساساً مدیریت کنداکتور پخش مهم‌ترین اصل برای ترتیب‌دهی یک مجموعه مطلوب از تولیدات نمایشی برای مخاطبان شبکه آی فیلم است. حتماً در این مسیر به مدیریت کنداکتور و جامعه هدفمان توجه داریم که با مخاطب‌شناسی و موقعیت‌شناسی درست بهترین آثار را در بهترین زمان‌ها پخش کنیم. مثل ایام نوروز که مورد پسند و استقبال مناسب بیننده‌های تلویزیون قرار گرفت.
مسابقه پرماجرا و شبکه‌ای که پا در کفشِ آیفیلم میکند
شاید در کنار ضعف برنامه‌سازی و خصوصاً مشکلات مسابقه غیرجذاب "نما به نما" دیده میشود موضوعِ برگرداندن کیفیت پخش HD به آیفیلم در دهه جدید فعالیتش باید در دستور کار قرار بگیرد. شبکه تماشا هم باید بداند مسئولیتش پخش سریال‌های خارجی است نه اینکه پا در کفشِ نوستالژی‌بازی شبکه آیفیلم کند. این اتفاق متأسفانه در حال وقوع است؛ مثلاً در شبکه آیفیلم که وظیفه‌اش بازپخش سریال‌های گذشته و تکراری است همان سریالی را می‌بینیم که تماشا فصل دومش را پخش میکند.
باید به سمتی برویم که هر شبکه مأموریت خودش را بداند یا به فکر تلفیق شدن بیفتد. تکرار مکررات در تلویزیون به خودی خود آسیب بزرگی است که هم به بودجه و هم نیروی انسانی می‌زند.
چرا "گاندو" را به آیفیلم نمی‌دهند؟
شنیده میشود که با پیگیری‌های آیفیلم برای پخشِ مجدد "گاندو"، این سریال از سیما به برون‌مرزی نیامد. در روزهایی که اسرائیلی‌ها سریال "تهران" می‌سازند شاید بازپخش این مجموعه تلویزیونی که به اقتدار اطلاعاتی ایران برمی‌گردد خالی از لطف نبود.
هنوز "نما به نما" موفق نشده!/ رفتار آیین میزبانی اصلاح شد
در این چند وقته اخیر دو انتقاد یکی به مسابقه "نما به نما" شد و دیگری آیین میزبانی و نوع پوشش خانم مجری بود که البته در بازپخش‌ها و قسمت‌های جدیدش، اصلاح شد. از آنجایی که شبکه آیفیلم در پخش سریالها و چیدمان کنداکتور و حتی تولید چند سریال به توفیقاتی دست پیدا کرده است باید به سمت برنامه‌سازی درست و مسابقه‌های جذاب‌تر برود. "نما به نما" نتوانسته جایش را آن‌طور که باید و شاید در دلِ خانواده‌ها باز کند. شاید در این راستا نیازمند مجریانی توانمند‌تر و جذاب‌تر باشد که دست‌اندرکاران برنامه باید به سلایق و علایق بینندگان برای جلب و جذبِ بیشتر به سمتِ "نما به نما"، دست به بازنگری جدّی بزنند.
البته خبرنگار تسنیم برای بررسی موضوع برنامه‌سازی در شبکه آیفیلم با مصطفی هیودی تهیه‌کننده و کارگردان "شما و آیفیلم" رفت و با او لحظاتی به گفت‌وگو نشست که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
با همه موضوعات روز شوخی می کنیم
«شما و آی فیلم» از جمله برنامه‌های قدیمی شبکه آیفیلم به شمار میرود که با هدف ایجاد تعامل و ارتباط دوسویه با مخاطبان تولید می شود. این برنامه ترکیبی از بخش‌های متنوعی از جمله گزارش‌‌های خبری درباره رویدادهای فرهنگی و هنری، شوخی با موضوعات روز، مصاحبه با هنرمندان، خواندن پیام مخاطبان و نمایش ویدیوهای ارسالی از سوی آنان و آیتم‌های کمدی از جمله استندآپ کمدی تشکیل شده است.
شما و آی فیلم را مصطفی هیودی تهیه و کارگردانی میکند و مجید افشاری کار اجرایش را بر عهده دارد. تهیه‌کننده و کارگردان شما و آی فیلم اعتقاد دارد از آنجایی که سه فصل از پخش این برنامه می‌گذرد به ثبات مطلوب رسیده است و مخاطبان خاص خودش را دارد. هیودی تأکید دارد که نوع رویکردها و حتی اجرای مجری شما و آی فیلم بر پایه طنز است و قرار هم نیست این رویکرد تغییر کند، چرا که بر مبنای خواست مخاطبان و واکنش‌ها و بازخوردهای مثبتی است که از آنها دریافت شده است.
او البته تصریح میکند که در هر فصل، آیتم‌هایی به برنامه اضافه شده و پس از ماه محرم و صفر نیز چند بخش جدید به برنامه اضافه خواهد شد. به گفته تهیه‌کننده و کارگردان شما و آی فیلم، این برنامه یک برنامه تعاملی است و مخاطبان نقش اصلی را در پیشبرد آن دارند. هیودی اشاره دارد که در صورت ساخت فصل جدید این برنامه تلویزیونی، افشاری همچنان به عنوان مجری حضور خواهد داشت. برنامه شما و آی فیلم توجه ویژه‌ای به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی دارد و بخش عمده‌ای از موضوعات طرح شده در این برنامه از این فضا می‌آید.
شما و آی فیلم ساعت 30 دقیقه بامداد روزهای چهارشنبه از شبکه آیفیلم روی آنتن میرود و ساعت 8 و 30 دقیقه همان روز تکرار میشود.
سری جدید بعد از محرم و صفر می‌آید
مصطفی هیودی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیمدر ارزیابی سه فصلی که از پخش این برنامه می‌گذرد، تصریح کرد: فصل سوم برنامه در حال پخش است که پس از یک وقفه کوتاه به خاطر ایام عزاداری امام حسین(ع) از سر گرفته خواهد شد. رویکرد برنامه تغییر کرده و بیشتر به سمت طنز و کمدی رفته است. به همین دلیل هم است که در ایام عزاداری‌ها و سوگواری‌ها روی آنتن نمی‌رود.
او در پاسخ به این سؤال که چقدر از ظرفیت‌های فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برای ارتباط گرفتن با مخاطبان برنامه و آگاهی از نظرات و خواسته‌های آنها استفاده می‌کنید، افزود: همیشه از این ظرفیت استفاده شده است. اصولاً خیلی از مباحث مطرح شده در برنامه هم از همین فضای مجازی گرفته میشود. بسیاری از ویدیوهای پخش شده و اخبار گفته شده در برنامه هم از فضای مجازی می‌آید. مخاطبان هم میتوانند چه از طریق سایت و چه صفحات برنامه در شبکه‌های اجتماعی، نقطه‌نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارند و قطعا اعمال هم خواهد شد. همچنین سامانه پیامکی برنامه هم فعال است.
تلاش برای تکراری نشدن
تهیه‌کننده برنامه "شما و آیفیلم" درباره سری سوم و تلاش برای تکراری نشدن، توضیح داد: برنامه دو فصلی است که به رویکرد غالب طنز گرایش پیدا کرده و به ثبات رسیده است. این رویکرد هم به خاطر خواست مخاطبان و نظرات و واکنش‌های مثبتی است که از سوی آنها دریافت کرده‌ایم. در تلاشیم که در هر فصل، آیتم‌های جدیدی را به برنامه اضافه کنیم. برای مثال، در سری قبل، آیتم موزیک ویدیو افزوده شد. ارسال ویدیوهای مخاطبان را هم داریم. همچنین یک بخش طنز هم اضافه شده که حالت بازجویی دارد. در فصل جدید، میهمان‌هایی را در برنامه خواهیم داشت که پرسش و پاسخ با آنها رویکرد طنزگونه دارد.
اهداف "شما و آیفیلم"
وی درباره اهداف برنامه و اینکه آیا قرار است سری جدید برنامه ساخته شود، گفت: شما و آیفیلم برنامه‌ای تعاملی است و مخاطبان نقش اصلی را در پیشبرد برنامه دارند. در برنامه به موضوعات روز می‌پردازیم و اخبار فرهنگی را بازخوانی می‌کنیم و البته به تازه‌های فضای مجازی هم توجه ویژه‌ای داریم. برنامه ریتم خوب و پویایی دارد و در زمان 30 دقیقه‌ای‌اش، تکراری و خسته کننده نیست. اینکه سری جدید برنامه ساخته میشود به نظر و خواست مدیران شبکه آیفیلم بستگی دارد. اگر قرار بر این اتفاق باشد باید بنشینیم و درباره سری جدید هم صحبت کنیم.
استندآپ کمدی‌های کرونایی
هیودی در پاسخ به این سؤال که شیوع ویروس کرونا چه تأثیری در برنامه داشته است و چقدر به این موضوع می‌پردازید، تأکید کرد: ما در شما و آیفیلم با همه موضوعات روز شوخی می‌کنیم و کرونا هم مستثنی نیست. چند استندآپ کمدی در برنامه با موضوع ویروس کرونا داشته‌ایم. مجری هم گاهی با این ویروس شوخی میکند. نویسندگان برنامه با لحاظ شیوع ویروس کرونا، به موضوعات روز جامعه نظر دارند و آیتم‌ها را می‌نویسند.
انتهای پیام/
