آزاد کردن ۵۰ ساعت زمان مدارس در طرح بوم برای مهارت‌آموزی دانش‌آموزان

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم ، افشار بهمنی سرپرست دفتر تالیف کتب فنی و حرفه‌ای و کاردانش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در برنامه تلویزیونی پرسشگر با موضوع « مهارت، مدرسه، کرونا » درباره مهارت آموزی در مدرسه اظهار کرد: ما باید مفهوم مهارت را تبیین کنیم. یک تقسیم بندی شامل شایستگی‌های پایه و نرم و مهارت‌های فنی و حرفه‌ای و تخصصی سخت که به نوعی مهارت‌های شغلی هستند، می‌شود.

وی افزود: اگر بخواهیم نگاه ویژه‌ای به مهارت داشته باشیم باید به مهارت‌های نرم که مهارت‌های زندگی، نوآوری، خلاقیت، کارآفرینی، نو ارزش آفرینی را دربرمی‌گیرد اشاره کنیم. همچنین بخشی از مهارت‌های مربوط به اخلاق حرفه‌ای، مدیریت منابع و پروژه و ایمنی‌ها را شامل می‌شود.

بهمنی با بیان اینکه مهارت‌های شغلی هم مشخص است و در دوره متوسطه دوم دو شاخه فنی و حرفه‌ای و کاردانش در همین راستا ترسیم شده است، گفت: آنچه اکنون در آموزش و پرورش داریم خوشبختانه از حیث برنامه درسی و محتوا، کاملا مترقی است. برنامه‌های استخراج شده نیز متناسب با نیازهای کشور طراحی شده اما باید بررسی کرد که آیا عملیاتی شده‌اند یا خیر؟

سرپرست دفتر تالیف کتب فنی و حرفه‌ای و کاردانش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ادامه داد : آنچه قابل لمس و مشاهده است این است که فاصله میان برنامه‌های تدوین شده با برنامه‌های اجرا شده زیاد است یکی از دلایل مهم زیرساخت‌های موجود است که باید به آن توجه کنیم.

وی با بیان اینکه باید به نقش و جایگاه خانواده‌ها در مهارت آموزی نیز توجه کنیم، عنوان کرد: 23 میلیون خانواده داریم، به نوعی می‌توان گفت 23 میلیون سازمان مهارتی وجود دارد و همه ما اولین مهارت‌ها را از دل خانواده‌ها یاد گرفته‌ایم. در مدرسه که خانه دوم ما بوده و هست نیز این مهارت‌های نرم را دنبال کرده‌ایم.

بهمنی با بیان اینکه در الگوی جدیدی از برنامه درسی که در سازمان پژوهش در حال ترسیم است و الگوی فطرت گرایی توحید نامیده می‌شود به خانواده‌ها نقش ویژه‌ای داده شده و به عنوان یک عنصر شریک و پشتیبان به آن نگریسته می‌شود، اظهار کرد: آموزش مهارت باید یک گفتمان ملی باشد که یکی از بسترهای مهم آن آموزش و پرورش است، اما بسترهای دیگری هم باید شکل بگیرند. استنباطم این است که تا کنون این گفتمان شکل نگرفته است.

رتبه 133 ایران در آموزش‌های مهارتی

سرپرست دفتر تالیف کتب فنی و حرفه‌ای و کاردانش سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی افزود: تحلیل آمارهای بین المللی برگرفته از بانک جهانی و مجمع جهانی اقتصاد در سال 2019 نشان می‌دهد از حیث رشد آکادمیک دانش در دنیا در بین 141 کشور، چهل و دوم بوده‌ایم اما از حیث توسعه آموزش‌های مهارتی در رتبه 133 قرار داریم.

وی با بیان اینکه طی دو هفته گذشته کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و شورای عالی مهارت جلسات ممتدی برای بررسی این مشکلات و حل چالش‌‌های آن برگزار کرده‌اند، گفت: در کمیسیون آموزش آمار دادند که 1.9 درصد کل بودجه کشور در حوزه مهارت آموزی اختصاص داده شده است.

بهمنی ادامه داد: متاسفانه در گذشته در دنیا نوع نگاهی که به این آموزش‌‌ها وجود دا شته نگاه درجه دومی بود اما با توجه به تغییر پارادایم‌‌های مختلف آموزش و  اشتغال‌پذیری در د نیا پرشتاب به این سمت حرکت کرده‌‌اند. به عنوان مثال در فنلاند در سال 2000 سهم مهارت آموزی 28 درصد کل آموزش‌‌ها بوده است که در سال 2019 به 64 درصد رسیده است. اما برای ما چه اتفاقی افتاده است ؟ در برنامه ششم توسعه برنامه‌ریزی کردیم که شمار دانش ‌آموزان در رشته‌‌های فنی به 50 درصد برسد که اکنون 35 درصد است. قرار بود این شاخص در آموزش عالی به 30 درصد برسد که اکنون 12 درصد است.

آزادسازی 50 تا 60 ساعت زمان مدارس برای مهارت آموزی

سرپرست دفتر تالیف کتب فنی و حرفه‌ای و کاردانش سازمان پژوهش و برنامه‌ ریزی آموزشی با اشاره به استقرار دروسی چون کارآفرینی، کار و وفناوری  مانند آن گفت: برنامه ویژه مدرسه نیز اکنون در حال اجراست. در سندتحول به آزادسازی سطوح برنامه اشاره می‌کند مبنی بر این که به مدارس برای برنامه‌ریزی درسی ، تولید محتوا و آموزش چنین مهارت‌هایی اختیار دهیم. امسال برای اولین بار طرح بوم با آزاد سازی 50 تا 60 ساعته در اختیار مدارس قرار می‌گیرد و برای همین آموزش‌هاست.

وی به برنامه درسی تلفیقی اشاره کرد و گفت: اینکه به عنوان مثال مهارت زندگی در دروسی چون ریاضی و ادبیات جاری شود در این حیطه دنبال می‌شود.

بهمنی با اشاره به اینکه در حال حاضر دو وضعیت زرد و قرمز ر ا برای بازگشایی مدارس در سال تحصیلی جدید با توجه به کرونا پیش بینی کردیم، مطرح کرد: در وضعیت قرمز مدارس تعطیل و در وضعیت زرد مدارس نیمه حضوری هستند. باید از معاونت‌های وزارت آموزش و پرورش و سازمان پژوهش تشکر کنم که د ر این شرایط بحرانی شبکه شاد را کلید زدند. برای تولید محتوا از طریق شبکه رشد با قدرت ورود کرده‌ایم و تولید رسانه‌های دیداری و شنیداری از مجاری مختلف در حال انجام است .

سرپرست دفتر تالیف کتب فنی و حرفه‌ای و کاردانش سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی افزود: جشنواره‌ها و فراخوان‌هایی برای تولید محتوا درنظر گرفته و اعلام کردیم. الگوی برنامه درسی آموزشی ترکیبی هم پیش بینی شده است. در حوزه مهارت آموزی، مهارت‌های دستی که نیاز به حضور در کارگاه دارند، اما بخش‌های عمومی یعنی آموزش شایستگی‌های غیرفنی و پایه‌ای، نیمه حضوری است . این بخش فنی در هر زمانی که شرایط قرمز برطرف شود با حفظ پروتکل‌ها امکان سنجش دارد. مهارت‌های فنی درفضای مجازی به طور ویژه قابل آموزش نیست بلکه بستر تکمیلی چون شبیه سازها را تعریف می‌کنیم و هر زمان اوضاع به حالت معمول برگشت آزمون‌های مهارت برگزار می‌شود.

وی با بیان اینکه در شرایط زرد، دانش‌آموزان را در گروه‌های چندنفره دسته‌بندی می‌کنیم که به هنرستان‌ها بیایند، گفت: اما برای شرایط قرمز خیر.

بهمنی در پایان عنوان کرد: باید گفتمان ملی در همه ما شکل بگیرد. هزینه‌کردن برای مهارت‌آموزی، سرمایه گذاری است. در بحث مهارت آموزی سخت باید بر اساس آمایش سرزمینی برنامه ریزی کنیم و آینده کار را ببنیم. مشاغل از حالت سخت و تولیدی به سمت مشاغل جدید می‌رود و باید برای آنها برنامه مدون داشته باشیم. مشاغل سبز دارند شکل می‌گیرند و آموزش و پرورش به تنهایی نمی‌تواند اقدام کند. نیازسنجی‌های بومی منطقه‌ای، آمایش سرزمینی ، اطلس مشاغل باید مورد توجه قرار گرفته و مراکز سنجش ملی باید در کنار آموزش و پرورش باشند.

مهارت در دوره ابتدایی به معنای شایستگی است

به گزارش تسنیم، حیدرتورانی، سرپرست اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با بیان اینکه نگاه من به مهارت در آموزش و پرورش و به ویژه در دوره ابتدایی و متوسطه اول آن چیزی نیست که اکنون رواج داشته باشد. تصور این است که باید کار دستی بلد باشد درحالی که منظور از مهارت در دوره ابتدایی به معنای شایستگی و قابلیت مطرح است.

وی افزود: باید اراده قوی پیدا کند، مشارکت پذیر شود، ارتباط میان فردی و اجتماعی‌اش افزایش یابد و مهارت کندوکاو و پرسشگری پیدا کند. اینها بیشتر قابلیت و شایستگی هستند قابلیت یعنی قدرت زایاندن و توانمندی یادگیری‌های جدید.

سرپرست اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با بیان اینکه دانش‌آموزان در دوران مدرسه باید مهارت ارتباطاتشان قوی شود، اظهار کرد: قرار است مهارت اجتماعی، تفکر و کنار آمدن با ناسازگاری‌ها و نظم را یاد بگیرند. دروس جدیدالتالیف دروسی چون تفکر، آداب زندگی، خانواده و محیط زیست دانش آموزان را به این سمت هدایت می‌کند که  بتوانند خودشان را از ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی و ... توسعه یافته کنند.

مدرسه جای یاد گرفتن شغل نیست 

وی افزود: در مدرسه فرصت شغل یادگرفتن نیست، حجم کتاب درسی بالاست و دانش‌آموز حتی فرصت فعالیت پرورشی پیدا نمی‌کند. رویکرد یادگرفتن شغل در حوزه مهارت آموزی درست نیست و یادگیری شغل باید در دوره آموزش عالی انجام شود. مسئله چندان فوری و فوتی نیست که نتیجه آن را سریع ببینیم ، بلکه در فرایند برنامه درسی ما لحاظ شده است. این رو یکرد اکنون در آموزش و پرورش وجود دارد اما آموزش و پرورش فرایند مدار است و نتیجه محور نیست.

تورانی افزود: مطمئن باشید در سال‌های آتی تا 1410 دانش‌آموزان به این وضعیت خواهند رسید و آموزش و پرورش به این سمت حرکت می‌کند و در شرایط پذیرش تغییر است اما اینکه یک شبه و یک ساله این محصول را برداشت کنیم نگاه و رویکرد درستی نیست.

سرپرست اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با بیان اینکه یادگرفته‌ایم مرتب از نداشته‌ها بگوییم و کمتر از داشته‌ها صحبت می‌کنیم، اظهار کرد: اتفاقا آموزش و پرورش به این سمت و سو حرکت می‌کند. بخشی از مشکلات به نوع نگاه بیرونی به آموزش و پرورش برمی‌گردد و همه چیز به معلم و دانش آموز و مدرسه برنمی‌گردد.

وی ادامه داد: انتظارات بالاست و اختیارات آموزش و پرورش کم است، منابع اندک است . این منابع فقط فیزیکی و مالی نیست بلکه انگیزش معلمان و ... هم است . وقتی اینها با همدیگر متناسب نباشند این نگرانی‌ها را ایجاد می‌کند. قصد دفاع بی جهت از آموزش و پرورش ندارم اما معتقدم به قدر توان و امکانات در حال تلاش است. مگر سازمان‌های دیگر همه خوب عمل می‌کنند؟

سرپرست اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با بیان اینکه اختیارات آموزش و پرورش معین است و نمی‌توان همه چیز را از آموزش و پرورش انتظار داشت، گفت: درعین حال که باید قداست آموزش و پرورش حفظ شود از یک طرف نقد هم بشود.

انتهای پیام/