یادداشت | پشت پرده طرح جایگزینی یک میلیون کولر گازی فرسوده

خبرگزاری تسنیم - در سی ام دیماه شورای اقتصاد بنا به پیشنهاد وزارت نیرو طرحی را مبنی بر جایگزینی یک میلیون دستگاه کولر گازی فرسوده با کولر بهینه بر مبنای سازوکار ماده 12 قانون رفع موانع تولید تصویب نمود.

بررسی وضعیت مشترکین برق در مناطق حاره ای واقع در جنوب کشور نشان می دهد که حدود 5 میلیون کولر گازی فرسوده پنجره ای در کشور در 9 ماه سال به صورت مداوم مورد استفاده قرار می گیرد که به دلیل تکنولوژی قدیمی و فرسودگی، مصرف برق آنها دو برابر کولرهای اسپلیت بهینه است. کولرهای پنجره ای فرسوده هزینه قبض برق بالاتر، کارایی نامناسب در سرمایش، ظاهر نامطلوب و آلودگی صوتی دارند و خانوارها تنها به دلیل ناچاری به استفاده از این کولرها ادامه می دهند. کولرهای فرسوده علاوه بر تحمیل مشکلات به خانوارها، صنعت برق را نیز دچار مشکل کرده اند زیرا استفاده از این کولرها از یک سو همزمان با اوج مصرف برق و کمبود تولید برق بوده و از سوی دیگر با تحمیل بار زیاد به شبکه های برق تلفات را در شبکه های برق افزایش می دهد، در نتیجه تداوم استفاده از این کولرهای فرسوده تامین برق مطمئن در مناطق جنوبی کشور را در فصل گرما دچار چالش نموده است. حتی در صورت رفع همه مشکلات تولید و شبکه های برق برای تامین برق این کولرها بازهم کشور باید برق را با هزینه 30 برابر بیشتر از قیمت فروش به این مصرف کنندگان (با احتساب نرخ غیریارانه ای گاز و قیمت تمام شده برق) تامین کرده تا در این کولرها تلف شود.

قانون گذار در ماده 12 قانون رفع موانع تولید (مصوب سال 1394) سازوکاری را طراحی کرده است که با سرمایه گذاری در کاهش مصرف انرژی از محل منابع صرفه جویی حاصله، اصل و فرع سرمایه گذار غیردولتی بازگشت داده شود. طرح جایگزینی کولرهای گازی فرسوده نیز با استفاده از همین ظرفیت قانونی به تصویب رسیده است. فرآیند تدوین این طرح از اسفند سال 1396 شروع و در اردیبهشت سال 1398 تکمیل و به شورای اقتصاد ارسال گردید و پس از طی فرآیند بررسی در 30 دیماه 1398 در شورای اقتصاد به تصویب رسید. این تاریخها از این جهت ذکر شده که نشان داده شود که طرح ارتقای بازده کولرهای گازی در توافق نامه پاریس که منجر به صدور استانداردهای جدید در تابستان سال 1398 شده است نمی تواند عامل شروع طرح در سال 1396 باشد.

افرادی که به این طرح انتقاد دارند قطعا هنوز متن مصوبه 28 بندی شورای اقتصاد را مطالعه نکرده اند (چراکه هنوز رسما منتشر نشده) پس لازم است از چند نکته در این خصوص مطلع شوند:

1- این طرح فقط از محل صرفه جویی گاز در طی 10 سال طول عمر مفید کولرهای تعویض شده (بر اساس اسناد مطالعاتی تهیه شده توسط شرکت مهندس مشاور) بیش از 3.5 میلیارد دلار منافع دارد که منافع کمتر از 2 سال آن به سرمایه گذار پرداخت شده و مابقی منفعت خالص دولت خواهد بود.

2- اثر اجرای طرح در صنعت برق معادل عدم نیاز به احداث یک نیروگاه 2000 مگاواتی است که با احتساب هزینه های شبکه های برق، منجر به حداقل 20 هزار میلیارد تومان صرفه جویی برای وزارت نیرو می گردد.

3- خانوار فقط 35 درصد ارزش کولر را در قالب اقساط 24 ماهه (هر ماه در حدود 100 هزار تومان) پرداخت می کند. لازم به ذکر است خانوارهای هدف این طرح اقشار کم درآمد هستند که علاوه بر نوسازی کولر آنها هزینه برق مصرفی شان هم کاهش می یابد.

4- این طرح منجر به رونق تولید و اشتغال زایی می شود چراکه در بند 2 مصوبه شورای اقتصاد ذکر شده سرمایه گذار می بایست حداقل 51 درصد قطعات کولرها را با تایید وزارت صمت در داخل تولید کند.

چشم پوشی از منافع عظیم این طرح در مقیاس ملی چه دستاوردی جز القای حس نااطمینانی مردم به نظام می‌تواند داشته باشد؟

* مسعود خانی - کارشناس اقتصاد برق

انتهای پیام/