مصاحبه| صباح زنگنه مطرح کرد: توسعه الگوی روابط ایران و عراق به دیگر کشورها

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سفر رئیس جمهور ایران به عراق با استقبال گرم مقامات این کشور روبرو شد. این سفر برای دو کشو بسیار پربار بود و توافقات مهمی بین دو طرف امضاء شد که از جمله آنها می توان به اجرای کامل قرارداد 1975 الجزایر  و پروتکل های ضمیمه آن اشاره کرد. این سفر سبب شد تا با دکتر صباح زنگنه از کارشناسان تحولات غرب آسیا به گفت وگو بنشینم که متن آن به شرح ذیل است.

دکتر " صباح زنگنه" با اشاره به سفر رئیس جمهور ایران به عراق گفت: سفر دکتر حسن روحانی به  بغداد سفر مهمی به شمار می رود البته این سفر خیلی با تاخیر انجام شد و انتظار می رفت که بسیار زودتر از این زمان انجام شود. به هرحال،  دیر رسیدن بهتر از نرسیدن است.  دیر رفتن بهتر از اصلا نرفتن است.  خب، دولت نقش مهمی دارد و باید نقش خود را ایفا کند.  گرچه بنده معتقدم مردم ایران منتظر دولت و سایر ارکان نظام نشدند. مراودات و مبادلات اجتماعی، اقتصادی و تجاری با مردم عراق را خیلی زودتر شروع کردند.  این مراودات به دلیل ماهیت روابط تاریخی،  فرهنگی و خانوادگی است که میان دو ملت وجود دارد، برهمین اساس،  دو ملت کارهای خود را پیش بردند و روابط میان دو کشور را به سطح بالایی رساندند. به گونه ای که عراق شریک اول تجاری ایران در جهان شد و ایران هم شریک اول تجاری عراق شد.

زیر ساخت های قانونی

این کارشناس تحولات غرب آسیا افزود: اکنون نوبت دولت و سایر بخش های حاکمیتی است که کمک کنند و تسهیلات بیشتری در نظر بگیرند و زیر ساخت های قانونی و مقرراتی را  برای اجرایی شدن توافقات منعقده با عراق فراهم کنند  تا روابط تجاری میان دو کشور پایدار باشد. لذا سفرمقام اجرایی اول کشور به بغداد،  در این زمیه خیلی مهم است که بتواند چارچوب کامل و فراگیری برای روابط  دو طرف با کمک دولت و پارلمان  پایه ریزی کند. در اینجا باید به این نکته اشاره کرد که در طول تاریخ عراق، دولت یا پارلمانی نزدیک تر به جمهوری اسلامی ایران از دولت و پارلمان کنونی عراق نبوده است. بنابراین ، چنانچه نتوانیم از این فرصت استفاده مناسب بکنیم، کوتاهی کردیم و این کوتاهی در تاریخ ثبت خواهد شد.

برطرف ساختن مشکلات

وی با تاکید بر فراهم ساختن زیرساخت های توسعه مناسبات تهران بغداد گفت: ضروری است که در این سفر برخی از مشکلات و موانع در روابط تجاری ، تعرفه ای و میدان های نفتی مشترک، مسائل مربوط به آب و انرژی، فرهنگی و زیارتی و سیاحتی ، خدمات مالی و بانکی ، مسائل امنیتی و نظامی حل و فصل شود . تمام اینها نیازمند یک چارچوب روشن و مشخصی است  که براساس آن باید حرکت کرد و همکاری دوجانبه را در قالب این چارچوب پیش ببریم.  وقتی که همکاری های دوجانبه چارچوب قانونی و رسمی پیدا کند، روابط دو کشور می تواند پایدار باشد.

ثبات و امنیت در منطقه

زنگنه در پاسخ به این سئوال " با توجه به تحریم های آمریکا علیه ایران و توافقاتی که در سفر ریاست جمهوری به بغداد بین ایران و عراق به امضاء رسید. این سفر چه پیامدها و دستاوردهایی به همراه خواهد داشت؟ " گفت:  توسعه و تعمیق روابط بین دو کشور همواره با برداشت های مثبت و منفی از سوی سایر کشورها همراه بوده است. گروهی از کشورها که دوست ندارند در منطقه امنیت و ثبات برقرار باشد، از این نوع توسعه روابط خوشحال نمی شوند و تلاش می کنند،  در این روابط از طریق تبلیغاتی ، سیاسی، امنیتی ، اقتصادی و اجتماعی  اخلال ایجاد کنند. در مقابل کشورهایی که مایلند منطقه ثبات و امنیت داشته باشد، از این نوع روابط خوشحال می شوند و از آن استقبال می کنند.

الگوسازی مناسبات ایران و عراق

وی با اشاره به توافقات انجام شده در سفر ریاست جمهوری به بغداد که به توسعه و تعمیق مناسبات ایران و عراق منجر خواهد شد، اظهار داشت: با شروع این الگو سازی و سرمایه گذاری در روابط دوجانبه می توان بر محور آن چنین روابطی را توسعه داد تا شامل دیگر کشورها نیز بشود. ترکیه می تواند از این الگو استفاده کند و به آن ملحق شود حتی عربستان هم اگر عقلانیتی بر آن حاکم باشد، می تواند از این الگو استفاده کند و به آن ملحق شود. لذا توسعه و تعمیق مناسبات ایران و عراق را نباید روابط علیه طرف ثالث تلقی کرد. در اینجا باید گفت که روابط بین دو کشور تا زمانی که براساس منافع مشترک دو ملت استوار باشد، نباید این روابط علیه طرف سوم تعریف شود مگر اینکه طرف سوم بخواهد بر خلاف ملت ایران و عراق اقدام بکند که در این حالت طیبعی است که مشکل از طرف سوم  خواهد بود چرا که اساس و محور مناسبات مزبور علیه کشور یا ملت ثالثی نیست.

ناخرسندی آمریکا

این کارشناس تحولات غرب آسیا با بیان اینکه آمریکا از توسعه روابط ایران و عراق خوشحال نیست، اظهار داشت: این ناخرسندی مشکل آمریکاست و مشکل ایران و عراق نیست. تهران از بغداد نخواسته است که مناسبات خود را با واشنگتن قطع کند اما این آمریکاست که از عراق می خواهد که روابطش را با ایران قطع کند. در حقیقت، این تفاوت درماهیت دو نظام است. ایران یک نظام با اعتماد به نفس است و بر اساس همین اعتماد حرکت می کند اما آمریکا یک نظامی است که هنوز نتوانسته هویت خودش را در منطقه و عراق پیدا کند و به یک جمع بندی برسد لذا  این مشکل آمریکاست که از توسعه روابط تهران – بغداد ناخرسند است.

قرارداد 1975 الجزایر

وی در ارتباط با تاکید ایران و عراق بر اجرای کامل قرار داد 1975 الجزایز گفت: وقتی که روابط بین دو کشور براساس حسن نیت باشد، هیچ گونه مشکلی در مسائل مرزی بروز نخواهد کرد اما در شرایط دیگر،  ممکن است افراد ناراحتی پیدا شوند که بخواهند بین دو کشو مشکل ایجاد کنند. در این صورت، کافی است که یک گله گوسفند از مرز عبور کند، آنگاه آتش اختلاف و درگیری شعله ور خواهد شد. بنابراین ، ضرورت دارد در شرایطی که روابط بین دو کشور حسنه است، از این شرایط باید برای پایه گذاری محکم روابط، براساس قواعد بین المللی و موافقتنامه های دوجانبه استفاده کرد. شما می دانید که بین ایران و عراق مشکلات مرزی وجود داشته و تحولات زیست محیطی به این مشکلات دامن زده است  لذا نیاز است که علائم مرزی مشخص و تثبیت شود و مجرای آبی  که بین ایران و عراق قرار دارد، بار دیگر مورد استفاده دو طرف قرار گیرد. این گذرگاه آبی یا اروند رود نیاز است که مورد لایروبی قرار گیرد و خط مرزی آن مشخص شود. البته در قرار داد 1975 الجزایر به این خط مرزی اشاره شده و پایه های آن مشخص است.

تشکیل کمیته های فنی و حقوقی

زنگنه با بیان اینکه انواع شناورهای مختلف در اروند رود غرق شده اند گفت: این گذرگاه آبی برای ایران وعراق چندان قابل استفاده نیست و باید عملیات لایروبی در آن انجام شود. به همین منظور باید دو کمیته ( فنی  و حقوقی )  تشکیل شود و یک پیمانکاری برای لایروبی اروند انتخاب کنند. با لایروبی این گذرگاه آبی بستر اجرایی شدن پروتکل های ضمیمه قرار داد 1975 الجزایر فراهم می شود و ایران و عراق به راحتی می توانند از تردد شناورها در اروند رود استفاده کنند. با توجه به اینکه عراق سواحل محدودی به آب های آزاد دارد لذا نیازش به استفاده از گذرگاه آبی اروند بیش از ایران است اما با بازشدن این گذرگاه آبی شهرهای ایران که مشرف بر اروند است می توانند توسعه بیشتری پیدا کنند.

انتهای پیام/