گزارش تسنیم| رهبران سابق آکپارتی و تاسیس حزب جدید

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم٬ حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان از سال 2002 میلادی تاکنون قدرت را به شکل یک قبضه در ترکیه در اختیار داشته است.

این حزب در 17 سال اخیر در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دست به اقدامات مهمی زده و برخی از تحلیلگران بر این باورند که در دوران اقتدار این حزب٬ محافظه کاران و اسلامگرایان توانستند به متن فعالیت‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ترکیه بازگردند و ترکیه در حوزه‌هایی همچون سیاست خارجی و دیپلماسی٬ اقتصاد٬ تجارت٬ تولید٬ خدمات و توریسم٬ شرایط خوب و مطلوبی را سپری کند.

انتقادات مهم در مورد اقدامات آکپارتی

برخی از منتقدین بر این باورند که سیاست اردوغان پس از تغییر نظام سیاسی ترکیه از پارلمانی به ریاستی٬ موجب آن شده که سیستم نظارت و موازنه در ترکیه به هم بخورد و قدرت به صورت یک قبضه در اختیار یک نفر باشد.

منتقدین همچنین بر این باورند که حکومت برآمده از حزب عدالت و توسعه، حوزه‌های آزادی فردی و اجتماعی را محدود کرده و احزاب مخالف را در تنگنا قرار داده است. آنها همچنین معتقدند  که آزادی بیان و پس از بیان و همچنین فعالیت مطبوعات در کشور ترکیه با مشکلات بزرگی روبرو شده و اردوغان در مقام ریاست جمهوری به شکل حزبی و جانبدارانه عمل می‌کند و در سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی و تصمیمات دستگاه قضا٬ دخالت می‌کند.

برخی دیگر از منتقدین هم بر این باورند که دامادها٬ پسران و خانواده‌های پیرامون اردوغان و همسر او٬ توانسته‌اند در سالیان اخیر مال و مکنت فراوانی به دست آورده و در بسیاری از نهادهای سیاسی٬ اجرایی و اقتصادی ترکیه صاحب نفوذ شوند.  

در حوزه سیاست داخلی هم از این بابت از اردوغان انتقاد می‌شود که در دوران او تصمیم گیری در مورد مسائل مهمی همچون تغییر قانون اساسی ترکیه حقوق شهروندی و رسیدگی به وضعیت کردها و علویان به عنوان یک کارت مورد استفاده قرار گرفته و حزب عدالت و توسعه به جای آن که به فکر حل مشکلات اجتماعی و حقوقی مرتبط با علویان و کردها باشد٬ از این مسئله به عنوان یک ابزار حزبی برای تثبیت قدرت خود استفاده کرده است.

رفقای سابق٬ رقبای امروز

یکی از مباحثی که در هفته‌های پیشین به عنوان یک بحث و دغدغه جدی سیاسی به میان آمده٬ این است که برخی از افرادی که در سالیان اخیر به حالت قهر از حزب عدالت و توسعه جدا شده‌اند٬ حالا به دنبال آن هستند که حزب جدیدی تاسیس کنند.

عبدالله گل٬ احمد داوود اوغلو و علی باباجان از مهم‌ترین چهره‌هایی هستند که در صدد تاسیس یک حزب جدید به جای حزب عدالت و توسعه هستند. اول باید دید٬ این سه نفر چه ویژگی‌های متفاوتی دارند که آنان را از اردوغان جدا و به هم نزدیک می‌کند.

عبدالله گل: دارای مدرک دکترای اقتصاد٬ در انگلیس٬ آمریکا و عربستان سعودی٬ به فعالیت علمی و اقتصادی مشغول بوده و یکی از مهمترین شاگردان مکتب نجم‌الدین اربکان بوده است. گل در مشی سیاسی خود٬ اهل مدارا٬ احترام به قانون٬ رعایت ادب و بهادادن به لیبرالیسم بود.

گل از موسسین حزب عدالت و توسعه است و پست‌هایی همچون وزارت امور خارجه٬ نخست وزیری و ریاست جمهوری را تجربه کرده است.

علی باباجان: دارای مدرک دکترای اقتصاد٬ در انگلیس٬ آمریکا و ترکیه٬ به فعالیت علمی و سیاسی مشغول بوده و از افرادی است که نقش مهمی در اتصال نخبه‌های ترک خارج از کشور به جریان اربکان و اردوغان ایفا کرده است.

باباجان از تکنوکرات‌های قابل آکپارتی بود و روابط بین‌المللی خوبی با مراکز تحقیقاتی، اقتصادی و بانک‌ها و نهادی مالی و پولی جهان داشت و پست‌هایی همچون وزارت امور خارجه٬ معاونت نخست وزیری و وزارت اقتصاد را تجربه کرده است.

احمد داود اوغلو: دارای دکترای روابط بین‌الملل٬ به خاطر انتشار مقالاتش در روزنامه ینی شفق مورد توجه بزرگان آکپارتی قرار گرفت و خیلی زود در این حزب رشد کرد. داود اوغلو٬ بها دادن به سیاست‌های منطقه‌ای٬ دیپلماسی انرژی٬ دفاع از میراث تاریخی عثمانی و استفاده از ابزار دیپلماسی را همچون اولویت‌های مهم ترکیه در دستور کار قرار داد. او پست‌هایی همچون وزارت امور خارجه٬ رهبری حزب عدالت و توسعه و نخست وزیری را تجربه کرده است.

تفاوت‌های مهم

یکی از ویژگی‌های مشترک هر سه فردی که به اختصار بدانها اشاره شد٬ برخورداری از تحصیلات عالی دانشگاهی و روابط بین‌المللی است. اما اردوغان فقط در مقطع کارشناسی درس خوانده است.

اگر چه این ویژگی در گام اول یک امتیاز مهم است، اما در عین حال باعث می‌شود که بیشتر٬ تحصیل‌کرده‌های جامعه ترکیه به سوی این مثلث جلب شوند. این سه سیاست‌مدار٬ همچون اردوغان٬ دارای جسارت اجتماعی و توانایی بالا در فن سخنوری نیستند و در هر حال٬ سخنرانی و حضور میدانی و اجتماعی٬ یکی از شروط لازم و مهم مردم ترکیه برای دل سپردن و رای دادن به یک سیاست‌مدار است.

هر سه سیاست‌مدار٬ افرادی منعطف و معتدل هستند و می‌توانند با همه‌ احزاب و افراد٬ ارتباط برقرار کنند، اما اردوغان اهل عناد و کینه توزی است و نمی‌تواند با همه سیاست‌ مداران ارتباط برقرار کند.

سیاست‌مداران مزبور٬ حقوق محور و دموکراسی محور هستند و تصویر ترکیه در ذهن دنیای خارج٬ برایشان مهم است، اما اردوغان چنین دیدگاهی ندارد و کار خودش را می‌کند.

در حوزه‌ اقتصادی٬ تیم گل٬ باباجان و داود اوغلو٬ می‌تواند تیم قدرتمندی باشد، اما مشکل اینجاست که در حال حاضر٬ بخش خصوصی و شرکت‌ها و خاندان‌های ثروتمند٬ در جبهه‌ اردوغان هستند و تنها راه برای تثبیت سیاست اقتصادی در حزب جدید التاسیس٬ پناه بردن به سرمایه‌گذاری خارجی باشد.

آینده چه خواهد شد؟

عبداللطیف شنر٬ ادریس نعیم شاهین٬ حسین چلیک و دیگر جداشدگان از حزب و همچنین افراد مهمی که اردوغان آنها را از اتوبوس پیاده کرده٬ هیچکدام تاکنون نتوانسته‌اند کار و اقدام سیاسی و حزبی مهمی انجام دهند.

اما مثلث گل٬ باباجان و داود اوغلو از ظرفیت آن برخوردار هستند که دست کم برای سالیان آتی و پیش از انتخابات ریاست جمهوری٬ زیرساخت‌های اولیه برای بنا نهادن یک حزب جدید را به وجود بیاورند، اما بدون تردید آنان برای کنار زدن کادرهای نزدیک به اردوغان و کسب آرای مردم ترکیه راهی دور و دراز و دشوار را در پیش رو دارند.

حال باید دید حزب جدید التاسیس چه نام٬ گفتمان و شعاری را انتخاب می‌کند و تا چه اندازه می‌تواند مورد اقبال قرار بگیرد.

انتهای پیام/