مسئولان محیط زیست چگونه مساحت "تالاب بینالمللی زاغمرز" را ۷۸۰ هکتار کاهش دادند!
آیا در زمینه آمار و اطلاعات محیط زیستی آنقدر ضعیف هستیم که مساحتی که مسئولان محیط زیست برای تالاب بینالمللی زاغمرز اعلام میکنند ۷۸۰ هکتار کمتر از مساحتی است که برای همان تالاب در انتشارات رسمی سازمان متبوعشان ذکر شده است!
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ در پی انتشار گزارشی تحت عنوان تاراج "تالاب بینالمللی زاغمرز" با صدور مجوز شکار از سوی محیط زیست در این خبرگزاری، روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران جوابیهای صادر کرد که به همراه پاسخ تسنیم در ادامه میخوانید:
پیرو خبر منتشره در خبرگزاری تسنیم که در تاریخ 16 بهمن ماه 1397 با عنوان" تاراج تالاب بینالمللی زاغمرز با صدور مجوز شکار از سوی محیط زیست " مراتب به شرح ذیل جهت استحضار خوانندگان محترم آن رسانه و همچنین تنویر افکار عمومی بویژه دغدغهمندان حوزه محیط زیست ایفاد میشود:
1- عنوان و تیتر خبر با آنچه که از مطالعه متن خبر بدست می آید کاملا مغایر بوده و تنظیم کننده خبر با استفاده از کلید واژه شکارفروشی و صدور مجوز شکار از سوی محیط زیست، بین تغییرات تدریجی روند یک تالاب و مجوز شکار ارتباط غیر منطقی برقرار و کاهش جمعیت پرندگان مهاجر در طی سالیان متمادی را به صدور مجوز شکار مرتبط نموده است و این در حالی است که در همان گذشتههای پررونق تالاب زاغمرز که گزارش شونده در متن خبر از آن یاد می کند، قرق شکنی در تالاب زاغمرز و بسیاری دیگر از آببندانهای استان صورت می گرفته و در عین حال بهدلیل ایجاد همان امنیت کاذب ذکر شده، جمعیت پرندگان مهاجر هم در آب بندانها و از جمله زاغمر بالا بوده است.
2- در سال جاری پروانه عادی شکار پرندگان آبزی برای دوره زمانی 15 آذر لغایت 30 بهمن ماه صادر شده اما قابل ذکر است تالاب لپوی زاغمرز از جمله مناطقی بوده است که شکار پرندگان در آن ممنوع اعلام شده و بصورت مکتوب به کلیه شکارچیان اطلاعرسانی شد و علاوه بر آن در سالجاری و برای اولین بار در سال های اخیر قرق شکنی در کلیه آب بندانها برای شکار پرندگان آبزی در استان مازندران ممنوع اعلام گردید و اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران هیچگونه مجوز شکاری برای ورود به لپوی زاغمرز صادر نکرده است و چنانچه کاهش جمعیتی در آمار پرندگان مهاجر به تالاب لپوی زاغمرز وجود داشته، بخشی به دلیل متغیرهای محیطی و بخشی دیگر به دلیل عدم مشارکت موثر برخی انجمن ها و برخی افراد محلی در حفاظت از تالاب بوده است. در حالیکه منعی برای ادامه مشارکت انجمن ها و جوامع بومی محلی در حفاظت پرندگان مهاجر در تالاب لپوی زاغمرز وجود نداشته است.
3- مجموع وسعت سه قطعه آب بندان زاغمرز حدود 165 تا 170 هکتار بوده و بدلیل لایروبی انجام شده در قطعات شرقی لپوی زاغمرز ساختار تالاب به نحوی که دارای پوشش گیاهی، نی زار و پناه برای بسیاری از گونه های پرندگان مهاجر باشد، شکل نگرفته و عملاً شرایط اکولوژیکی برای حضور گونه هایی چون چنگر، خوتکا، سرسبز که جمعیت اصلی پرندگان مهاجر به آب بندانها را تشکیل می دهند فراهم نیست.
4- مهاجرت قوها به تالابهای استان مازندران همواره تحت شرایط آب و هوایی بوده و هیچ ارتباطی به صدور یا عدم صدور مجوز نداشته و به عبارت دیگر مهاجرت برای زمستانگذرانی به عنوان یک فاکتور زیستی تابع متغیرهای محیطی و در واکنش به شرایط زیست مبدأ مهاجرت اتفاق می افتد و مستقل از صدور یا عدم صدور پروانه شکار است و قوها پرندگانی نیمه مهاجر بوده و مهاجرت آنها در زمستانهای سخت و یخبندان عرض های بالای جغرافیایی افزایش می یابد خواه پروانه شکار صادر شود و یا نشود. بطور مثال در سال هایی که 5 و گاهی10 هزار قوی مهاجر به میانکاله و سرخرود مهاجرت داشته و بسیاری از آب بندانهای استان نیز پذیرای این پرندگان بودند، در همان سال ها پروانه شکار صادر می شده و در روزهای شکار و قرق شکنی قوها به اراضی غرقآبی اطراف و یا آب بندانهای مجاور جابجایی کوتاه داشته اند. امّا در سال جاری مجموع اندازه جمعیت قوهای مهاجر به تالاب سرخرود به سختی به 500 قطعه میرسد در حالیکه وضعیت شکار و صید در این منطقه با سالهای گذشته تفاوتی نداشته و عامل کاهش میزان مهاجرت ناشی از متغیرهای محیط بوده است و این وضعیت برای زاغمرز نیز صادق است.
5- آمار سرشماری پرندگان مهاجر در تالاب لپوی زاغمرز در 20 سال اخیر هیچگاه به تعداد پنج تا شش هزار نرسیده است بطوریکه در سرشماری سال 96 که در ابتدای دهه دوم دی ماه انجام گرفت، کمتر از هزار قطعه پرنده در این تالاب سرشماری شد.
6- خبرگزاری تسنیم مطالب و گفتههای عضو انجمن دوستداران محیط زیست سبز زاغمرز را با تیتری کاملا متناقض گفتههای مصاحبه شونده، به صدور پروانه شکار از سوی محیط زیست مرتبط دانسته که البته نمیتوان انتخاب چنین تیتری را بدون هدف تلقی نمود و اینگونه نتیجه گیری کرده است که گویا تمام این اتفاقات و تغییرات و تحولات 50 ساله در این تالاب به یکباره با صدور پروانه شکار دگرگون شده است، در حالیکه نه مجوز شکاری در این منطقه صورت گرفته و نه مصاحبهکننده در جایی از گفتههای خود، ذکری از صدور مجوز شکار از سوی محیط زیست در این تالاب نموده است بلکه در دفاع از تصمیم محیط زیست استان مازندران مبنی بر ممنوعیت شکار در زاغمرز مسئولین محلی و خاصه رئیس محترم شورای اسلامی زاغمرز را مورد خطاب قرار داده که چرا از اقدام محیط زیست حمایت ننموده تا مانع ورود غیرمجاز اندک شکارچی به لپوی زاغمرز گردد.
پاسخ تسنیم:
بر هر خوانندهای مشهود است که هر چند در گزارش تسنیم، روند 50 ساله تخریب تالاب لپو زاغمرز مورد بررسی قررار گرفته اما محور اصلی گزارش، کاهش چشمگیر جمعیت پرندگان تالاب لپو زاغمرز در مقایسه با سال گذشته بوده است. حقیقتی که با انتشار فیلم و تصاویر مرتبط به نمایش گذاشته شده و دلیل آن در گفتوگو با یک فعال محیط زیست مطرح شده است: "صدور مجوز شکار پرنده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست."
بر خلاف آنچه در جوابیه روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران درج شده، در گزارش تسنیم، ادعایی مبنی بر صدور مجوز شکار در تالاب لپو زاغمرز طرح نشده بلکه ذکر شده که پس از دو سال ممنوعیت سراسری شکار پرنده که به برقراری امنیت در زیستگاههای کشور از جمله استان مازندران، همراهی شکارچیان برای حفاظت از پرندگان و در نتیجه افزایش امیدوارکننده جمعیت پرندگان زاغمرز در سال گذشته منجر شده بود، صدور مجوز شکار در سال جاری، سبب رونق بیحسابوکتاب شکار شده و از آنجا که سازمان حفاظت محیط زیست برای مهار تخلفات، به ویژه در خارج از مناطق چهارگانه، از نیرو و امکانات کافی برخوردار نیست، با رونق شکار در سطح استان مازندران در سال جاری، هجوم شکارچیان به تالاب لپو زاغمرز، سبب از بین رفتن امنیت زیستگاه و کاهش چشمگیر پرندگان مهاجر شده است.
به عبارت دیگر، پس از آنکه عوامل متعدد طی 50 سال گذشته دست به دست هم دادند تا جمعیت پرندگان مهاجر در تالاب لپو زاغمرز را در سال 94 به حداقل برسانند، ممنوعیت سراسری شکار پرنده طی دو سال گذشته به تعاملی سازنده میان سمنها، فعالان محیط زیست، شکارچیان، شورای اسلامی و اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران انجامید که سبب شد جمعیت پرندگان در زمستان 96، به میزانی قابل توجه افزایش یافته و طبق اعلام فعالان محیط زیست و سمنهای محلی به بیش از 6هزار قطعه برسد؛ تعاملی که میتوانست تالاب را به روزهای طلایی خود بازگرداند اما با صدور مجوز شکار، در نطفه خفه شد.
رقمهای شبههبرانگیز
1. در جوابیه فوق، مساحت آببندانهای سهگانه زاغمرز 165 تا 170 هکتار عنوان شده است؛ در حالی که بر اساس جدول شماره دوی طرح جامع مدیریت زیستبومی تالابهای کشور که توسط سازمان حفاظت محیط زیست تهیه و منتشر شده، مساحت آببندانهای سهگانه زاغمرز به 950 هکتار میرسد یعنی حتی بیش از آنچه که مصاحبهشونده در گزارش تسنیم به آن اشاره کرده است؛ با توجه به اینکه بر اساس متون علمی، برای تمییز حدود و برآورد سطح تالاب، محدوده عناصر گیاهی شاخص و وضعیت هیدرولوژی ملاک قرار میگیرد نه صرفا پهنه آبی، باید از مسئولان محیط زیست پرسید مساحت جدید 165 هکتاری که امروز به آببندانهای سهگانه زاغمرز نسبت میدهند بر اساس کدام روش علمی و توسط کدام محققان محاسبه شده است؟
2. در این جوابیه، جمعیت پرندگان مهاجر در زمستان سال گذشته کمتر از هزار قطعه دانسته شده و جمعیت 6 هزار قطعهای که فعالان محیط زیست و سمنهای محلی از آن یاد میکنند، مورد تکذیب قرار گرفته است؛ هرچند کم دانستن جمعیت پرندگان در سال گذشته، یکی از سادهترین میانبرها برای انکار تاثیر مجوزهای شکار بر کاهش جمعیت پرندگان در سال جاری است اما ارائه این آمار چروکیده از جمعیت پرندگان مهاجر در سال گذشته را میتوان سهوی هم دانست و به پای سوءمحاسبه مساحت تالاب گذاشت چرا که در جایی که مسئولان تنها یک هفتم مساحت تالاب را به رسمیت میشناسند، قطعا جمعیت پرندگان را هم در همان مساحت برآورد میکنند!
در میان تلاشهایی که در جوابیه مذکور صورت گرفته تا به هر نحو ممکن، مجوزهای شکار را از تاثیرگذاری بر کاهش جمعیت پرندگان مهاجر تبرئه کند، نکات فوق حائز اهمیت هستند و این پرسش را طرح میکنند که آیا در زمینه آمار و اطلاعات محیط زیستی آنقدر ضعیف هستیم که میان مساحتی که مسئولان محیط زیست برای یک تالاب بینالمللی در نظر میگیرند با مساحتی که برای همان تالاب در انتشارات رسمی سازمان متبوعشان ذکر شده، اختلافی 6 برابری وجود داشته باشد؟!!
آیا اعلام برآورد جمعیت وحوش در کشورمان آنقدر بیحساب و کتاب است که فعالان و سمنهای محیط زیستی، جمعیت پرندگان مهاجر را در یک تالاب بینالمللی، 6 هزار قطعه برآورد کنند و سازمان حفاظت محیط زیست در همان منطقه و در همان برهه زمانی، کمتر از هزار پرنده؟!! آیا در حالی که نه بر مساحت نسبی یک تالاب بینالمللی توافقی وجود دارد و نه بر تعداد حدودی پرندگان موجود در آن، میتوان به حفاظت از تالاب و جلوگیری از کاهش جمعیت پرندگان در آن امید داشت یا اصولا ادعایی را درباره وضعیت تالاب و پرندگان میهمانش طرح کرد؟!
انتهای پیام/