نگاه روز|نشست اتحادیه عرب؛ دورهمی تکراری اعراب این بار در «ظهران»

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، با سیری گذرا به تاریخچه اتحادیه عرب،‌ در می‌یابیم که از بدو تاسیس آن در سال 1945 تاکنون، نشست‌های متعددی در سطح سران و در موضوعات مختلف برگزار شد که خروجی و آورده‌ای برای مردم منطقه نداشته است و تنها به صدور بیانیه و بیان دیدگاه‌ها اکتفا شده و برای اعضا هم الزام‌آور نبوده است .

اتحادیه‌ای که زمانی به سبک اتحادیه اروپا و بر اساس قومیت شکل گرفت، این روزها آن چنان دچار شکاف، اختلاف و  دسته‌بندی‌های داخلی است که عملا کارکرد خود را در حل منازعات سیاسی منطقه از دست داده است.

نشست امروز سران عرب به جای ریاض در ظهران عربستان و بعد از حمله موشکی آمریکا به مراکزی در سوریه برگزار می‌شود .

این نشست در سایه اختلاف و واگرایی بین سران این کشورها برگزار می‌شود به طوری که امیر قطر غایب بزرگ این نشست و به دلیل اختلاف با عربستان و امارات  در آن حضور نیافت و دوحه در سطحی پایین‌تر در این نشست شرکت کرد. علاوه بر امیر قطر، حاکم امارات، رئیس‌جمهور الجزایر و  سطان عمان در این نشست حضور نداشتند.

سوریه نیز که عضویت آن در این اتحادیه و در پی حوادث این کشور تعلیق شده، عملا در این نشست حضور نداشت.

این نشست به جای پرداختن و حل موضوعات اساسی جهان عرب که مسئله سوریه و پایان تجاوز عربستان به یمن و نیز اشغالگری رژیم صهیونیستی است به مکانی به تبلیغات منفی علیه ایران تبدیل شده است.

به نظر می‌رسد که سران عرب ، ایران هراسی و نفوذ منطقه ای ایران را در دستور کار خود قرار داده و جای دوست و دشمن را عوض کرده و به جای اینکه نوک حملات خود را متوجه تجاوزات اسرائیل علیه ملت فلسطین کنند، به سمت ایران نشانه رفتند و ایران را به دخالت در کشورهای عربی متهم کردند.

از سوی دیگر سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان سعودی در سخنان  افتتاحیه این کنفرانس با هدف منحرف کردن  افکارعمومی جهان عرب از حرکت خزنده و پرشتاب رژیم سعودی برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی مدعی شد که این کنفرانس، کنفرانس قدس است، وی اعلام کرد 200 میلیون دلار برای حمایت از فلسطین اختصاص می‌دهد، البته این پول کما‌فی‌السابق در اختیار ابومازن قرار می‌گیرد و مردم تحت محاصره غزه هیچ نصیبی از این کمک‌های ادعایی نخواهند داشت.

البته آنچه قابل پیش‌بینی است اینکه در بیانیه‌ پایانی آنها نه تنها تجاوز نظامی اخیر آمریکا و متحدانش به سوریه را محکوم نخواهند کرد، بلکه از آن حمایت خواهند کرد تا نشان دهد آنها هیچ ارزشی برای آنچه حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت سیاسی کشورهای عربی در مقابل تجاوزات خارجی می‌خوانند، قائل نیستند، بلکه ملاک آنها آن چیزی است که غربی‌ها می‌خواهند.

نشست امروز اتحادیه عرب بار دیگر بر ناکارآمدی این نهاد عربی مهر تایید زد و نشان داد که این اتحادیه کارکرد خود را عملا به عنوان یک نهاد سیاسی در تصمیم‌گیری‌های سیاسی از دست داده و نمی‌تواند نقش فعال و تاثیرگذاری در منازعات بین المللی ایفا کند و این امر را می‌توان در عدم کارآیی این نهاد در حل منازعات منطقه و بی طرفی آن در حل اختلاف بین قطر و عربستان مشاهده کرد.

البته دلیل این ناتوانی را می‌توان در اختلافات و عدم وجود همگرایی لازم میان اعضای این اتحادیه جستجو کرد و تصمیماتی که در آن اتخاذ می‌شود از  خارج اتحادیه و نیز از سوی کشورهای ذی نفوذ بر آن تحمیل می‌شود به همین دلیل عملا کارآیی خود را به عنوان نهادی مستقل از دست داده و به نشستی برای وقت گذرانی و دورهمی بدل شده که در هر دوره‌ای به بهانه حل مسائل جهان عرب کنار هم می‌نشینند و بیانیه سراسر تکراری صادر می‌کنند.   

اکنون این سوال مطرح است اتحادیه‌ای که در حل اختلافات بین خود تا این حد ناتوان است چگونه قادر به حل مسائل منطقه‌ای خواهد بود ؟

بنابراین نشست امروز اتحادیه عرب را باید به نشست‌های دیگر این اتحادیه اضافه کرد که حاصلی جز صدور یک سری بیانیه‌های صرف و تکراری و ژست‌های سیاسی ندارد و از اتخاذ تصمیمات جدی  و سازوکارهای لازم برای حل اختلافات آن عاجز است و همین امر سبب شده که نقش این نهاد عربی تنها به سطحی بسیار پایین و تشریفاتی تنزل یابد.

*حسن رستمی کارشناس مسائل بین‌الملل