سینمای کودک یک تعهد اخلاقی است

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، سینمای کودک و نوجوان پس از پشت سر گذاشتن یک دوره طلایی در دهه 60 وارد دوره‌ای از افول شده و همچنان با این افول دست و پنجه نرم می‌کند. در آستانه برگزاری سی‌امین جشنواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان، «جوان» با نادره ترکمانی، فیلمساز کودک گفت‌و‌گویی انجام داده که پیش‌روی شماست.

چرا با وجود اینکه ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه فراوانی در سینمای کودک ایران وجود دارد و توفیق این ژانر در سینمای ایران را تجربه کرده‌ایم، ولی پس از یک دوره چشمگیر و برجسته دچار افت شدید سینمای کودک در کشور شدیم؟

این سؤال دغدغه همه کسانی است که به نوعی درگیر و خواهان رونق سینمای کودک هستند. زمانی بخش عمده‌ای از سینمای جشنواره‌ای ما را سینمایی تشکیل می‌داد که کودکان کاراکترهای اصلی آثار آن را به خود اختصاص می‌دادند. جنب و جوش کودکان در سینمای ایران به نسبت دیگر نقاط جهان تقریباً خیره‌کننده بود، همین مسئله باعث شده بود سینمای ایران از یک لطافت و پویایی خاصی بهره ببرد، دنیای کودکی دنیای شیرین، پاک و لطیفی است. به نظرم چندین عامل باعث شده ما از لطافت سینمای کودک طی دو دهه اخیر نسبت به دهه 60 کم‌بهره‌تر باشیم و شاهد نموداری رو به پایین در این ژانر باشیم، البته در دهه 80 و 90 هم شاهد آثاری بوده‌ایم که توانسته‌اند در گیشه موفق عمل کنند و خودی نشان بدهند، ولی این موضوع تبدیل به یک جریان نشده و در حد تک‌آثاری چون شهر موش‌ها و کلاه قرمزی و بچه‌ننه متوقف مانده است. این اتفاقات خوب نشان داد که می‌توان به رشد سینمای کودک امیدوار بود. درباره سینمای کودک چیزی که اهمیت دارد مسئله اکران و حمایت از پخش است، ما احتیاج داریم که مجموعه‌هایی چون آموزش و پرورش پای کار حمایت از سینمای کودک بیایند، برای مثال زنگ سینما در مدارس داشته باشیم، مدیران آموزش و پرورش باید سینما را باور کنند و صرفاً به این پدیده به عنوان پر کردن اوقات فراغت بچه‌ها نگاه نکنند، نیاز به این است که جنبه‌های آموزشی سینمای کودک جدی گرفته شود، این البته نیازمند ارتباط وثیق‌تر و عمیق‌تر مسئولان آموزش و پرورش و فعالان سینمای کودک است، هر دو سر ماجرا باید مطالباتی از هم داشته باشند، یکی از سینما مطالبه آثار باکیفیت و تقویت‌کننده فرهنگ داشته باشد و از سویی دیگر سینماگران هم انتظار دارند ظرفیت‌های این وزارتخانه برای تقویت سینمای کودک در اختیار فعالان این حوزه گذاشته شود.

یعنی مشکل اصلی سینمای کودک را در حال حاضر موضوع مخاطب می‌دانید؟

در واقع سینمای کودک به طور بالقوه از ظرفیت‌های زیادی در بخش مخاطب بهره می‌برد، اما این ظرفیت‌ها احتیاج به مدیریت دارد، برای مثال آموزش و پرورش جشنواره فیلم رشد را که رویداد معتبری هم هست دهه‌هاست برگزار می‌کند، اما متأسفانه از دل این جشنواره چیز دندان‌گیری عاید سینمای کودک نمی‌شود. در کنار این رویداد هنری ما جشنواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان را داریم که از اعتبار بین‌المللی مناسبی هم برخوردار است و به راحتی می‌تواند یک موج در سینمای ایران ایجاد کند، من همیشه معتقد به این بودم که سینمای کودک اگر از اکران خوبی بهره‌مند باشد حتماً گام‌های موفقیت را خیلی سریع‌تر می‌پیماید.

الان به نظر شما در بخش تولید فیلم کودک مشکلی وجود ندارد؟

چرا ولی اگر تهیه‌کننده و فیلمساز کودک خیال‌شان از شرایط اکران فیلم راحت باشد یعنی این اطمینان برای آنها حاصل شود که اثر آنها در بخش اکران به مانع برخورد نمی‌کند حتماً با فراغ بال و انگیزه بیشتری به این عرصه ورود می‌کنند. ما احتیاج به ارائه و اجرایی کردن رویکردهای خلاقانه‌تری در عرصه فیلم کودک داریم، اگر سینمای کودک اکران حرفه‌ای داشته باشد افرادی که از این سینما کوچ کرده‌اند دوباره برمی‌گردند، سینمای کودک سرمایه‌گذار خصوصی پیدا می‌کند و چرخه صنعتی این سینما رشد می‌کند، الان متأسفانه بخش اعظمی از ظرفیت‌های سینمای کودک ما غیرفعال است و بازار پرسود و پرمخاطب و استراتژیک این حوزه را صرفاً در اختیار محصولات وارداتی قرار داده‌ایم، محصولاتی که لزوماً با فرهنگ ما همسو نیستند. در واقع این مخاطب وجود دارد، تقاضا نشان می‌دهد که هست، ولی عرضه از بیرون مرزها انجام می‌شود.

وقتی تولیدات سینمای کودک کفاف بازار داخل را نمی‌دهد، این طبیعی است.

بله، دلیل ضعف تولیدات حمایت نشدن از سوی مراکزی است که باید کار را جدی‌تر بگیرند، مسئولان باید این موازنه را به سود تولید آثار داخلی تغییر دهند، ما در این عرصه آدم‌های خوشفکر و صاحب‌اندیشه کم نداریم. من خوشحالم که طی سال‌های اخیر پیشکسوتان سینمای کودک به این عرصه بازگشته‌اند و درصدد فعالیت هستند. لازم است به سینمادار این اطمینان داده شود که فیلم کودک از فروش قابل قبولی برخوردار است.

خود شما برای رونق سینمای کودک چه پیشنهادی دارید؟

به نظرم لازم است در سال دست‌کم هشت تا 10 اثر قابل‌قبول کودک اکران سینمای ما را به خود اختصاص دهد، البته این مطلوب نیست، ولی به عنوان یک هدف کوتاه‌مدت باید طی سال‌های آتی این اتفاق بیفتد.

سینمای جهان برخلاف سینمای ایران طیف سنی کودک و نوجوان را رده اصلی هدفگذاری می‌کند، اما در ایران صرفاً برای بزرگسالان فیلم ساخته می‌شود.

برای این منظور باید فرهنگ‌سازی انجام شود. مخاطب کودک این ظرفیت را دارد که خودش به طور خودکار کار تبلیغات را انجام می‌دهد. کودکان حتی می‌توانند مادر و پدرها را به سینما بکشانند. در همه دنیا الان این اتفاق می‌افتد، صداوسیما هم لازم است در کنار آموزش و پرورش پای کار حمایت جدی از سینمای کودک بیاید. ما باید در شیوه‌های خود تجدیدنظر کنیم، نیاز است که از روش‌های خلاقانه‌تری بهره ببریم، فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی ما، سبک زندگی ما، نوع پوشش ما، افسانه‌ها و داستا‌ن‌های ما، ضرب‌المثل‌ها و روابط اجتماعی منحصر به فرد ما در سینمای کودک ما قابلیت انعکاس بهتری پیدا می‌کند، صداوسیما و آموزش و پرورش نباید از این ظرفیت‌ها غافل باشد. محصولات خارجی که بازار را تسخیر کرده‌اند انتقال‌دهنده فرهنگ ما نیستند، سینمای کودک فعال و پویا جامعه را نیز به پویایی وادار می‌کند. معتقدم سینمای کودک یک تعهد اخلاقی است، برای همین احترام خاصی نسبت به افرادی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، قائل هستم.

چقدر به آینده سینمای کودک امیدوار هستید؟

من خیلی امیدوارم، به نظرم اتفاقات خوبی در حال رقم خوردن است. بسیاری از فعالان سینمای کودک دوباره آستین بالا زده‌اند و وارد کارزار شده‌اند، حس و حال خوبی وجود دارد، ما می‌توانیم دوره افول را پشت سر بگذاریم، توقع من از سیاستگذاران سینمای کودک این است که این حوزه را جدی بگیرند، کودکان آینده‌سازان ایران هستند.

فکر می‌کنید رویکردهای تشویقی برای رشد سینمای کودک از سوی فارابی و سازمان سینمایی طراحی و اجرا می‌شود؟

به نظرم رویکردهای تشویقی باید وجود داشته باشد و توسعه پیدا کند، برای سینمای کودک هر قدر کارکنیم و بودجه اختصاص دهیم باز هم کم است. ما 24 میلیون مخاطب بالقوه داریم که با پدرو مادرها به سینما می‌روند. این ظرفیت را باید جدی گرفت.

منبع: جوان

انتهای پیام/