دورنمای آتی روابط تهران با مسکو و واشنگتن

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، سایت خبری ــ تحلیلی «راس بالت» روسیه در تحلیلی نوشته است: در دوره دوم ریاست جمهوری "حسن روحانی" روابط تهران و مسکو مانند گذشته دوستانه خواهد بود، ولی احتمالاً باید منتظر «اقدامات غیرمنتظره» از سوی واشنگتن بود.

حسن روحانی روز جمعه گذشته در انتخابات ریاست جمهوری در جمهوری اسلامی ایران توانست با کسب 57 درصد آراء، سمت خویش در پست ریاست جمهوری ایران را برای دوره دوم حفظ کند.   

انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در خاورمیانه بی‌نظیر بود

قبل از هر چیز باید یادآور شد که انتخابات ریاست جمهوری در ایران نشان داد که در این کشور انتخابات کاملاً آزاد و شفاف برگزار شد، مسئله‌ای که در سایر کشورهای منطقه خاورمیانه دیده نمی‌شود.

نکته دوم این است که نتیجه این انتخابات نشان داد که مردم این کشور از خط‌مشیی که این کشور طی چهار سال اخیر دنبال کرده، حمایت می‌کنند و مهمترین دستاورد آن امضای توافقنامه هسته‌ای است که تاکنون بخشی از تحریم‌های کشورهای غربی علیه تهران را لغو کرده و صادرات انرژی و محصولات دیگر ایران را افزایش داده و تمایل برای سرمایه گذاری خارجی در ایران را به‌وجود آورده است.

نکته سوم این است که در اواخر سال گذشته بود که ترکیب سه‌جانبه «نشست آستانه» با مشارکت ایران، روسیه و ترکیه برای حل و فصل مناقشه نظامی در سوریه شکل گرفت و موفقیت این تلاشها منجر به امضای تفاهم‌نامه ایجاد مناطق کاهش تنش در سوریه شده است که می‌تواند آغاز راه حل‌وفصل سیاسی بحران در سوریه باشد.

فشارهای آمریکا روابط تهران و مسکو را محکم‌تر کرده است

در رابطه با دورنمای روابط مسکو و تهران باید گفت که به‌احتمال قوی روابط دوجانبه اگر به گرمی سابق باقی مانده و حتی ممکن است نزدیکتر از گذشته شود، ضمن اینکه هرچه اعمال فشارهای غرب، به‌خصوص آمریکا، علیه روسیه و ایران افزایش پیدا کند، که در حال حاضر شاهد آن هستیم، روابط دو کشور محکم‌تر خواهد شد.

البته در این بین توسعه هرچه بیشتر روابط سیاسی ــ نظامی و تجاری ــ بازرگانی بین ایران و روسیه، بیشتر به‌نفع مسکو خواهد بود، برای اینکه تهران می‌تواند شرکای خارجی دیگری داشته باشد، و اگر روسیه را انتخاب کند، قطعاً این مسئله به‌نفع طرف دوم خواهد بود. بازرگانی خارجی بین روسیه و ایران در حال توسعه است، البته توان بالقوه افزایش این روابط بسیار بیشتر است که البته بر اساس توافقات اخیر رؤسای جمهوری دو کشور، توسعه مبادلات بازرگانی در برنامه آتی همکاری‌های دوجانبه روسیه و ایران قرار دارد.

ضمن اینکه بین ایران و روسیه رقابتی نیز در عرصه استخراج و صادرات نفت و گاز وجود دارد که ممکن است روابط دو کشور را کمی دچار سردی کند، هرچند تهران بارها اعلام کرده است که قصد رقابت با روسیه در این عرصه را ندارد. همین‌جا لازم به یادآوری است که مسئله تقسیم دریای خزر نیز هنوز بین دو کشور حل‌وفصل‌نشده، باقی مانده است.

در مجموع روسیه به ایران تحت ریاست جمهوری حسن روحانی به‌چشم شریکی قابل پیش‌بینی و قابل اعتماد نگاه می‌کند و به‌خلاف آمریکا، برنامه توسعه موشکی ایران را تهدیدی برای خود نمی‌بیند و همچنین این برنامه را نقض توافقنامه هسته‌ای هم نمی‌داند و اعمال فشار بر تهران را برخوردی غیرسازنده و بدون نتیجه ارزیابی می‌کند.

مشکل اصلی ایران خط‌مشی دولت ترامپ است

حسن روحانی در دوره دوم ریاست جمهوری خود باید روابط با دولت جدید آمریکا را مورد توجه زیادی قرار دهد و دلیل آن نیز واضح است: اولاً، سیاست دونالد ترامپ در رابطه با ایران بسیار خصمانه، تند و متجاوزانه است، دوم اینکه در داخل ایران نیز در رابطه با «روابط بیش از حد دوستانه با غرب» انتقادات زیادی از روحانی صورت گرفته است که این مسئله در جریان مبارزات انتخاباتی به‌وضوح مشخص شد، به همین دلیل لازم است تا تهران به اظهارات ضدایرانی ترامپ واکنش کاملاً درستی نشان دهد تا هر دو مسئله بالا را تحت تأثیر قرار دهد.

البته از سوی دیگر دولت روحانی باید به سیاست آمریکا در منطقه خاورمیانه، به‌خصوص نزدیکی دولت ترامپ با عربستان سعودی و اسرائیل نیز توجه کافی داشته باشد. همان‌طور که در جریان سفر ترامپ به ریاض مشخص شد، دولت آمریکا درصدد تشکیل ائتلافی ضدایرانی در منطقه است که بدون تردید اوضاع در سوریه و نقش ایران در آن را بسیار پیچیده‌تر خواهد نمود. البته چنین احساس می‌شود که ترامپ با وارد کردن اتهامات بدون پایان نسبت به تهران، سعی دارد از طریق «ایران‌ستیزی» مشکلات داخلی خود در رابطه با داشتن «ارتباط با روسیه» را حل‌وفصل کند.

بدین ترتیب می‌توان پیش‌بینی کرد که دوره دوم ریاست جمهوری حسن روحانی به‌اندازه دوره قبل آرام و بدون دردسر نباشد، به‌خصوص در جهتگیری به‌سمت غرب، او مجبور خواهد بود تا با احتیاط بیشتری عمل کند تا بتواند موقعیت خود را هم در عرصه بین المللی و هم در داخل ایران حفظ کند. در اینجا قابل ذکر است که در جمهوری اسلامی ایران، رئیس جمهور، بعد از رهبر انقلاب اسلامی، دومین شخصیت محسوب می‌شود و این دیدگاههای رهبری است که در تعیین خط‌مشی آینده کشور تعیین کننده است.

دومین مشکل روحانی در دوره دوم ریاست جمهوری، دشواری کار دولت در پرداختن به توسعه اقتصادی کشور و ایجاد موقعیت‌های شغلی جدید برای بیکاران است که وی وعده آن را در مبارزات انتخاباتی به مردم این کشور داده و اصلی‌ترین انتقادات نسبت به عملکرد وی در دوره نخست ریاست جمهوری نیز در این رابطه بوده است.

البته این واقعیتی است که وضعیت اقتصادی ایران در حال حاضر به‌مراتب بهتر از دوران تحریم‌ها شده که بخش زیادی از آنها، به‌خصوص از جانب کشورهای اروپایی لغو شده است. ولی اقدامات بسیار زیاد دیگری برای توسعه اقتصاد کشور باید انجام گیرد.

انتهای پیام/*