گُـل گشتی در کوچه‌باغ‌های قدیمی بروجرد دیار خانه‌های تاریخی+ تصاویر
افزون بر ۲۰۰ خانه تاریخی شناسایی‌شده و چندین محله قدیمی با معماری کاملاً سنتی گواه این مدعا است که شهرستان بروجرد بستر تمدن‌های خاصی در تاریخ معاصر و حتی گذشته بوده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بروجرد، شهرستان بروجرد با قدمتی چندین هزارساله بر اساس مستندات تاریخی باقی‌مانده درگذشته مشتمل بر محدوده‌ای 280 هکتاری بوده که توسط حصار، برج و بارویی خاص مستور شده که این محدوده در حال حاضر به بافت قدیمی بروجرد موسوم است.
پیکره‌ای با قدمت 1200 ساله در بروجرد
پیکره یادشده شامل چهار محله اصلی است که پیرامون هسته اصلی شهر یعنی بازار بروجرد شکل‌گرفته و بنا به گواهی اسناد تاریخی موجود قدیمی‌ترین بخش که می‌توان در این مجموعه از آن یادکرد و هم‌اینک قابل‌مشاهده و زنده است مسجد جامع بروجرد با قدمتی حدود 1200 سال است.
بنای اصلی این مسجد بر روی خرابه‌های باقی‌مانده از یک آتشکده بناشده است و این مهم شهر بودن بروجرد در زمان احداث این مسجد تاریخی غرب کشور را به اثبات می‌رساند.
شهرستان بروجرد به لحاظ جغرافیای طبیعی و خاص خود همواره مورد توجه اقوام گوناگون در طول تاریخ بوده به‌گونه‌ای که آثار شکل‌گیری تمدن اقوام خاص را از آثار تاریخی باقی‌مانده از آن به‌وضوح می‌توان دریافت.
وجود افزون بر 200 خانه تاریخی شناسایی‌شده و چندین محله قدیمی با معماری کاملاً سنتی گواه این مدعا بوده که شهرستان بروجرد بستر تمدن‌های خاصی در تاریخ معاصر و حتی گذشته بوده است.
مجموعه خانه‌های طباطبایی‌های بروجرد
مجموعه مشهور خانه‌های طباطبایی‌های بروجرد که قطعه‌ای کوچک از بافت 280 هکتاری قدیمی این شهرستان است و مشتمل بر یک هسته اصلی که در آن سه خانه مرحوم حاج‌آقا کمال طباطبایی، مرحوم مغیث الاسلام طباطبایی و مرحوم حاج‌آقا افتخار الاسلام طباطبایی که این سه خانه بااتصال به یکدیگر هسته اصلی مجموعه خانه‌های طباطبایی‌ها را تشکیل داده‌اند.
در کنار این هسته اصلی عناصر تاریخی دیگری همچون مقبره میرزا محمود صاحب مواهب که از فضلا و دانشمندان این شهر بوده، مقبره جد اعلای طباطبایی‌ها میرزا محمد طباطبایی، خانه مرحوم حاج محمد مصری، خانه مرحوم حاج ابوطالب بیرجندی، خانه مرحوم احمدی طباطبایی، خانه مرحوم صدر زاده طباطبایی، خانه مرحوم روغنی، خانه روناسی، حاتمی، محمدی، میرزایی و چند خانه دیگر قرارگرفته که خود مجموعه‌ای کم‌نظیر از خانه‌های تاریخی را دریکی از محله‌های این شهرستان در کنار یکدیگر جمع کرده است.
احداث بناهای عمومی در کنار خانه‌های قدیمی
در این مجموعه می‌توان مسجد و حمام سید بحرالعلوم که در زمره بناهای تاریخی است و نیز مدرسه علمیه امام جعفر صادق(ع) و مدرسه نوربخش که از بناهای تاریخی است و تقریباً یک مجموعه کامل از عناصر تاریخی که حتی یک آب‌انبار در زیر خانه‌ها وجود دارد که مربوط به این مجموعه و محدوده بوده و برای استفاده عمومی به کار می‌رفته است را مشاهده کرد.
این محدوده قریب به یک هکتار است که دارای تعداد قابل‌توجهی اثر تاریخی به‌ویژه خانه تاریخی است که موردحفاظت و حمایت سازمان میراث فرهنگی است که علاوه بر ثبت این عناصر در فهرست آثار ملی کشور دارای ضوابط حریم ویژه‌ای است که تضمین حفاظت از این آثار تاریخی و محدودیت ساخت‌وسازها و مناسب‌سازی در این محدوده را تعریف کرده است.
به لحاظ وسعت، بزرگ‌ترین خانه تاریخی بروجرد خانه مرحوم صدر زاده طباطبایی است که افزون بر دو هزار متر وسعت دارد و در فهرست آثار ملی کشور ثبت‌شده اما در حال حاضر در تملک سازمان میراث فرهنگی نیست.
خانه حاج‌آقا افتخار الاسلام طباطبایی نیز از خانه‌های بزرگ این شهرستان است که با حواشی نزدیک به یک هزار متر وسعت دارد و پس‌ازآن منزل حاج‌آقا کمال طباطبایی، خانه مرحوم حاتمی، خانه احمدی بزرگمهری با مساحت 900 متر در جایگاه بعدی قرار دارند.
قدیمی‌ترین خانه تاریخی بروجرد
قدیمی‌ترین خانه تاریخی بروجرد خانه مرحوم حاتمی است که ازنظر ساختار معمار گونه با سایر بناها اندکی متفاوت است این خانه اخیراً ثبت آثار ملی شده که شواهد و نحوه معماری این خانه تاریخی نشان‌دهنده قدمت آن در مقایسه با سایر خانه‌های موجود است.
خانه تاریخی افتخار الاسلام متعلق به یکی از روحانیون خاندان طباطبایی‌های بروجرد بوده که شخصیت اثرگذار و اجتماعی بزرگی در سطح شهرستان بروجرد و کشور داشته است همچنآن‌که صاحبان دیگر املاک تاریخی زیبای این شهرستان افرادی شاخص بوده‌اند که هم قدرتمند و هم روحانی با سطح معلومات دینی بالا و مرجع قابل‌توجه عوام مردم بوده‌اند.
این خانه دارای سه بخش است بخش بیرونی آن‌که در حال حاضر تبدیل به اداره میراث فرهنگی شده که در سال‌های گذشته بر روی این بخش تغییراتی صورت گرفته و بازسازی‌هایی انجام‌شده شامل حیات اندرون، حیات خلوت است.
موزه تاریخی بروجرد
در کنار مجموعه تاریخی خانه افتخار الاسلام طباطبایی بروجرد موزه آثار و اشیاء تاریخی کشف‌شده از قرون متمادی تاریخ این شهرستان قرارگرفته که محلی مناسب برای بازخوانی تاریخ چند هزارساله این شهرستان است.
در این موزه مجموعه‌ای از نمونه هنرهای صنایع‌دستی بروجرد، برخی کتب و نسخ خطی مربوط به این شهرستان، برخی ابزارآلات مربوط به حرفه‌های رایج در این شهرستان و نمونه‌ای از کارهای استادکاران قدیمی همچون استادکاران مس گر و یا سازندگان ظروف دیگر جمع‌آوری‌شده و آماده بازدید علاقه‌مندان به آثار تاریخی است.
دیگر خانه‌های تاریخ این شهرستان به‌صورت خاص در ساعات تعیین‌شده برای گروه‌های گردشگر داخلی و خارجی قابل بازید خواهد بود.
گزارش از الهام شاهدپور
انتهای پیام/
