آیت فقط سه سال در حزب "زحمتکشان" بود/ هنوز هم ماجرای ترور او، مشکوک است

 به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم،هفت سال گذشت از وقوع پیش بینی شهید آیت در مورد میرحسین موسوی. روشنگری و پیش بینی شهید در باب شخصیت  یکی از نخست وزیران هشت ساله ی نظام جمهوری اسلامی سبب می شد تا او در هاله ای از سکوت باقی بماند، گر چه همان زمان خواسته بود، مدارکی مستند را به مجلس شورای اسلامی به ریاست اکبر هاشمی رفسنجانی ارائه کند. مدارکی که همراه با او در صبح 15 مرداد 1360 و همزمان با روز رای اعتماد میر حسین موسوی در مجلس، ترور شد.

آنچه اما مبهم می نماید چرایی سکوتی است که همچنان ادامه دارد  تا او را در کمتر گفتن و کمتر شنیدن، نگه دارد. گویی هنوز حسن آیت همان خط قرمزی ست که بهتان هایی بی ربط به یکی از سران و مسئولین معتبر نظام زده است آنقدر که حتا ماجرای اسفناک و روشن فتنه نتوانسته او را در نظر برخی از این اتهام مبری کند.

با علی آیت، برادر شهید حسن آیت به مرور آنچه گذشت پرداخته ایم.

نسیم آنلاین: به نظر شما چرا حتی بعد از واقعه ی فتنه که باعث شد تاحدودی نگاه ها بعد از بیست و هشت سال سکوت به سمت شهید آیت و وقوع پیش بینی حرف هایی که می زد، برود باز اما ما آنطور که شایسته است ایشان را نمی بینیم و لاجرم نمی شناسیم؟

بگذارید مطلبی را از همکلاسی های شهید آیت بیان کنم؛ پس از انقلاب کتابی به نام درس هایی از تاریخ سیاسی ایران، توسط مجلس و حزب جمهوری اسلامی منتشر شد که در آن شهید آیت مطالب و بیاناتی را جمع آوری کرده و آورده بودند. همکلاسی ایشان این کتاب را از من گرفته و خواندند. پس از مدتی که کتاب را تحویل دادند گفتند اگر من هم بودم و این اظهارات و بیانات آیت را می خواندم او را می کشتم با اینکه او را به خوبی می شناختم چه برسد به بقیه.

به طور کلی سیاستمداران حد و مرزی را در هر چیز رعایت می کنند، اما ایشان عموما رک و راست مطالب را بیان می کردند و برای بیان حقیقت حد و مرزی نمی شناخت.

از هر طرفی مخالفینی داشت که همچنان دست از مخالفت برنداشتند. از جمله ی آن ها آقای لطف الله میثمی که مجله ی چشم انداز را منتشر می کرد. او جزء مجاهدین خلق بود که بعد ها خود انشعاب پیدا کرد و گروه دیگری را تشکیل داد‪. ایشان یکی از مخالفین سرسخت شهید آیت است که در مجلات خود که هر بار هم پس از توقیف باز به اسمی منتشر می شود، همچنان این مخالفت را بیان می کند.

از آن طرف هم برخی از روحانیون فعال وقت بودند که خود شهید آیت در مجلس خبرگان اول به صراحت به ایشان می گفتند که شما از نظر فقه و موضوعات حوزوی آگاه هستید اما درمورد موضوعات سیاسی و جامعه شناسی و علوم اجتماعی ... اطلاعات کافی ندارید، ازجمله این افراد آقای کرمانی بودند که هنوز هم هستند یا آقای خلخالی، دکتر بقائی و ... . این افراد از جمله افرادی بودند که وقتی شهید آیت می خواستند سخنرانی کنند نمی گذاشتند.

نسیم آنلاین: درمورد این افراد و چرایی و چگونگی مخالفت شان در زمان حیات شهید آیت و ادامه یافتن این مخالفت ها در امروز، بیشتر توضیح بدهید.

ببینید شهید آیت در خانواده ای بودند که از طرف مادری مجتهد بودند و از طرف پدری هم افرادی سیاسی بودند که در دوره رضا شاه حتی به زندان هم رفته بودند، ازجمله پدربزرگ پدری ما، بنابراین ایشان هم سیاسی بودند. شهید آیت  در سن پانزده سالگی روزنامه ای را به نام خشم ملت برای خود داشت که نمونه هایی از آن در کتاب درس هایی از تاریخ سیاسی چاپ شده است. پس از این که دوره تحصیلات ایشان در مدارس اصفهان به پایان رسید، دانشگاه قبول شدند و به تهران آمدند. در تهران هم در آن دوره به سمت آیت الله کاشانی کشیده شدند چون مرام و مسلک ایشان شبیه به تفکرات خودش بود و آیت الله طرفدار مذهبیون بودند. خواه ناخواه مصدق و جبهه ملی یک طرف و آیت الله کاشانی و مظفر بقائی و... طرف مقابل بودند، این را هم بگویم که ایشان به دنبال فضایی هم بودند که بتوانند مطالب خود را بیان کنند و تبلیغاتی را انجام بدهند.

آیت فقط سه سال در حزب زحمتکشان بود

شهید آیت حتی در سال 31، 32 نامه ای را به آیت الله بروجردی می نویسد و از ایشان سوالاتی پرسیده اند که مثلا چرا به آیت الله کاشانی کمک نمی شود و... . همین روند را ادامه می دهند تا تنها حزبی که بعد از کودتای 28 مرداد وجود داشته همان حزب دکتر بقائی (حزب زحمتکشان) بوده است، و برای آیت هم تنها جائی که بدون داشتن امکانات مالی می توانسته سخنان خود را نشر دهد و تبلیغاتی بکند همین حزب بوده است؛ بنابراین در سال های 38، 39 که دکتر امینی نخست وزیر شد و فضای آن زمان کشور باز بود، آیت عضو حزب زحمتکشان می شود. و از سال 39 تا 42 در این عضو باقی می ماند، تا این که متوجه می شود کمی با این حزب اختلاف دارد، چون ایشان مخالف شاه بوده است اما دکتر بقائی نبود و می گفت باید شاه و مشروطیت را حفظ کرد. به هر ترتیب در سال 42، 43 آیت را از این حزب بیرون می کنند. اما افراد جبهه ملی و فراموسون ها و ... به هر طریق روی این حضور مقطعی در این حزب، خیلی مانور داده اند. مبرهن است آیت مخالف مصدق و بقائی بوده است اما این مساله را ادامه می دهند که آیت طرفدار بقائی و در حزب زحمتکشان بوده است. درصورتی که آیت در نامه ای 90 صفحه ای خطاب به بقائی شرح حال مذهبی و سیاسی ش را می نویسد و او را محترمانه نقد می کند، این نامه به چاپ می رسد و به این واسطه ایشان را اخراج می کنند و می گویند افکار او مخالف شاه شده و این افکار خطرناک است و ممکن است  به فکر مبارزه مسلحانه هم بیافتد. بقائی آدم شجاع و نترس و از بسیاری از آقایان نهضتی و ملی گرا بوده است، اما مسائل اسلامی را رعایت نمی کرد مثل این که مقید به نماز و روزه نبود.  البته بسیاری هم اذعان داشتند که بقائی در ملی شدن صنعت نفت نقش پیشرویی داشته است.

به هر حال هر کس این نامه را بخواند متوجه می شود که شهید آیت با بقائی رابطه خوبی نداشته، ولی همان طور که گفتم می خواست از موقعیتی که بقائی داشته، استفاده کند برای بیان نظریات خودش. چون در آن زمان آیت الله کاشانی نبوده است، بنابراین یا باید به طرف مصدق و جبهه ملی می رفت که با آن ها مخالف بود، و آن ها را خائن و وابسته می دانست، یا طرف دیگر هم آیت الله کاشانی بود که بعد از سال 40 که ایشان فوت کردند، کسی باقی نمی ماند جز مظفر بقائی که به او متوسل شد که بعد از مدتی با بقایی اختلاف نظر پیدا کرد و از آن حزب هم او را اخراج کردند.

نسیم آنلاین: یعنی هنوز هم انتقادها به شهید آیت به خاطر این حضور مقطعی در حزب بقایی است؟

مثلا آقای سلیمی نمین یکی از افرادی است که امروز به شدت نسبت به  شهید آیت موضع گرفته، می گوید شهید آیت در حدی که او را بزرگ می کنند بزرگ نیست. این بحث ها اتفاقا بعد از فتنه 88 بیشتر مطرح شد.

و باید در جواب سوال شما بگویم که بله این شخص می گوید که آیت طرفدار بقائی بوده است و حتا در مورد میر حسین موسوی هم مواضع شهید آیت را رد کرده و بیان می کند که او گناه کبیره مرتکب نشده است و از او دفاع می کند.

در اوایل تشکیل حزب جمهوری اسلامی جلسه ای در آن تشکیل شده بود که در آن این شخص منتقد هنگام سخنرانی شهید آیت از او انتقاد می کند و می گوید که تو مخالف مصدق بوده ای و از او کینه به دل داری و... شهید آیت هم در پاسخ به او می گویند که تو پاره تن بنی صدر بودی و برای او مقاله تهیه می کردی و... که درنهایت او را از دفتر خود بیرون می اندازد و جلسه به هم می ریزد. به نظر من به طور کلی ایشان از روی صداقت از ایشان انتقاد نمی کند.

نسیم آنلاین: فکر می کنید این به تعبیر شما غرض ورزی ها از کجا نشات می گیرد؟

در اوایل انقلاب این شخص وارد مباحث می شده  و در جلساتی شهید آیت جواب او را می دهد، و این باعث غرض ورزی او شده است. ایشان در حال حاضر از موارد مربوط به محکوم کردن شهید آیت برای تبرئه کردن افرادی مثل بنی صدر هم استفاده می کند. آن زمان در مجلس او سخنی می گوید و شهید آیت جواب او را می دهد. او می گفت که مخالفت تو با بنی صدر به این دلیل است که بنی صدر طرفدار مصدق بوده است، شهید آیت هم پاسخ می دهد که مصدق مامور بوده و خیانت کرده است و کسی هم که از او حمایت بکند خائن است.

اگر به سخنان ایشان دقت کنید می گویند که میرحسین موسوی اینطور هم که شهید آیت گفته نیست و تحت تاثیر قرار گرفته است و در ادامه سوابق موسوی را بیان می کند، یعنی درواقع او را تبرئه می کند، و آیت را با مطالبی که درمورد ایشان نوشته و توهین آمیز هم است، محکوم می کند.

میرحسین موسوی، از لحاظ وزن سیاسی در حد آیت نبود
نسیم آنلاین: بسیاری بیان می کنند که یکی از دلایل رویارویی شهید آیت با میرحسین موسوی همین مخالفت شدیدشان  با دکتر مصدق و موافقت شدید میرحسین موسوی با مصدق بوده است، شما چطور ارزیابی می کنید؟ آیا فقط همین مساله بوده است؟

شهید آیت با میرحسین موسوی در دانشکده هنرهای زیبا آشنا می شوند. موسوی چندان سابقه مبارزاتی ندارد. مساله مخالفت آیت با مصدق و طرفداری موسوی از مصدق از زمان حزب جمهوری اسلامی بیشتر مطرح شد. از مقاصد تشکیل این حزب این بود که از هر جناحی در آن حضور داشته باشد. موسسین این حزب 30 نفر بودند. این حزب چون به نام جمهوری اسلامی بود، مردم آن را برابر با جمهوری اسلامی می دانستند و همه برای ثبت نام در آن اقدام می کردند، که شهید آیت مخالف این امر بود و می گفت که مردم فکر می کنند جمهوری اسلامی یعنی حزب جمهوری اسلامی، درصورتی که اینگونه نبود و حزب و تشکیلاتی متفاوت بود.

میرحسین موسوی هم عضو این حزب بود، پس از آن روزنامه ای به نام جمهوری اسلامی هم راه اندازی کردند، که دبیر آن موسوی شد. در این روزنامه شهید آیت مقالاتی می نوشت که بخش هایی از آن علیه مصدق بود. موسوی و افراد و وابستگان مصدق به مقالات ایشان جواب می دادند. به هر طریق، بیشتر جنبه مخالفت و موافقت با مصدق مطرح شده است، و‪ گرنه موسوی به طور‪ کلی در آن زمان از نظرسیاسی در حد شهید آیت نبود.

موسوی از شاگردان و و وابستگان و هم گروهی دکتر پیمان، از چپی های خاص بود و شهید آیت هر وقت به او اشاره می شد، می گفت که او طرفدار پیمان است و وضعیت پیمان هم که مشخص است.

شهید آیت را دایره المعارف ایران و خاورمیانه می دانستند. یعنی وقتی اسمی را نام می بردی ایشان دقیقا می گفتند چه کسی بوده، کجا تحصیل کرده، چه کار می کرده است و...، تمام این افراد را می شناختند.

بنابراین شهید آیت خیلی مسائل را می دانستند و بارها مطرح کرده بودند که می داند بعد از بنی صدر قرار است چه کسی را بر روی کار بیاورند که البته عمر ایشان به مطرح کردنش نرسید و او را ترور کردند. برخی می گویند که میرحسین موسوی هم در این کار دست داشته است و برخی می گویند نه، به هر حال مسائل اینگونه بوده است.

چه قدر محتمل است که ترور شهید آیت به دلیل مدارکی بوده است که علیه موسوی جمع آوری کرده و قرار بوده است ارائه بدهند؟

همانطور که گفتم شهید آیت در مورد اشخاص اطلاعات لازم را داشتند. این مورد مساله ای بود که قبل از مجلس هم در مورد افراد مطرح می کردند و مثلا می گفتند من فردا غوغا می کنم و مدارکی دارم. در خاطرات  آقای هاشمی رفسنجانی باید باشد که به شهید آیت گفته بودند؛ وقتی می گوئی فلانی اینجور و آنجور است، علیه من هم چیزی داری که شهید آیت جواب می دهند؛ اتفاقا برای تو هم دارم.

و اما در مورد ترور باید بگویم چند روز قبل آن، به ایشان گفتم بهتر است یک مقداری استراحت داشته باشند ولی قبول نکردند و گفتند من باید برای لایحه مطبوعات و مساله وزارت امورخارجه و کابینه حضور داشته باشم.

در آن موقع جوی حاکم بود که کسی علیه میرحسین موسوی نمی توانست حرفی بزند، البته آن زمان امام هنوز از او حمایت نمی کردند. به من می گفتند که من مدارکی دارم و وظیفه ام است که مطرح کنم و حتی اگر عمل نکنم در تاریخ ماندگار می شود. بنابراین بحث این بود که مدارکی وجود دارد. به من هم گفتند که چنین مدارکی را دارند و در ماشین گذاشته اند.

ترور ایشان بسیار مشکوک بود، روز قبل ترور، پاسدار ایشان به مرخصی رفته و تغییر کرده بود که مشخص هم نشد که چه کسی است. می گفتند بعد از این که همه تیراندازی کردند و رفتند با هفت تیر خود گلوله ای زده که به شهید آیت برخورد کرده است. به هرصورت مشخص نشد آن پاسدار چه کسی بود هنوز هم معلوم نشده است، و ترور بسیار مشکوک بود، در کتاب اسرار آیت مسائلی در این مورد مطرح شده است که اگر بخواهیم مطرح کنیم طولانی می شود.

نسیم آنلاین: نظر ایشان راجع به ولایت فقیه چه بود؟

کتاب درس های تاریخ سیاسی ایشان را بخوانید متوجه می شوید که می گویند هیچ قدرتی نمی تواند مجلس را منحل کند، قدرت محوری و قدرت مطلق فساد به بار می آورد، ایشان در این کتاب حرف از تسهیم قدرت می زدند؛ و بر مجلس بسیار مانور می دادند. به هرصورت شهید آیت فرمانده کل قوا را  پیشنهاد دادند که فرمانده کل قوا باید رهبر باشد. می گفتند که اگر ولایت فقیه باشد دیگر کودتایی نمی شود، و اگر مجتهد جامع الشرایطی فرمانده کل قوا باشد مملکت از این لحاظ محفوظ می ماند  هیچ کس فکر نمی کرد که کسی که معمم نباشد می تواند این کار را بکند، برخی از معمم ها در مجلس خبرگان قانون اساسی مخالف ولی فقیه بودند.

به هرجهت این مورد مقداری بحث برانگیز، و تبلیغاتی از این حیث هم علیه آیت شروع شد. البته  شهید آیت مقاومت می کردند و ترسی از بیان سخنی که به نظرشان حق بود نداشتند.

نسیم آنلاین: آقای آیت کمی هم درمورد خودتان بفرمائید.

پاسخ: من برادر کوچکتر شهید آیت هستم. فوق لیسانس علوم اجتماعی دارم. کارشناسی راه و ساختمان هم دارم. قبل انقلاب کارهایم در ارتباط با مسائل سیاسی مذهبی بود٬ گاهی اعلامیه هایی که از تهران می فرستادند در سطح نجف آباد اصفهان پخش می کردیم، چند بار هم توسط ساواک دستگیر شدم، البته در سطح تذکر چون محصل بودم. در انقلاب در مبارزات شرکت داشتم.

نسیم آنلاین:  در حال حاضر مشغول به چه کاری هستید؟ و این که چرا بعد از برادرتان فعالیت های سیاسی را  ادامه ندادید تا امروز شما را در زمره ی فعالین سیاسی بدانیم؟

سیاست چه نتیجه مثبتی برای ما و خانواده داشته است غیر از این که هر جا این بیان می شود که از خانواده ی شهید آیت هستیم٬ حتا برای پسر خود شهید حتا٬ مشکلاتی برای مان درست کردند.

من معاون اداره مالی و مدیر کل در وزارت راه بودم و بازنشسته شدم. پس از آن مدتی هم در دانشگاه آزاد مشغول به کار بودم. در حال حاضر هم در یک شرکت حمل و نقل کار می کنم.

منبع:نسیم آنلاین

 انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.