گردشگری درآمد نفت را می‌گیرد/ ایران "کشور موزه" است

خبرگزاری تسنیم/ علی‌رمضانپور

... در اولین برنامه‌ای که او را می‌بینی خود را معرفی می‌کنی، اینکه تازه وارد حوزه میراث فرهنگی شدی و قصد گفت‌وگوی تفصیلی با وی داری، از قبل چیزهای درباره‌اش شنیدی از اینکه زیاد ارتباطش با خبرنگار جماعت و رسانه‌ها جور نیست، دستش را دراز می‌کند و با تو دستی می‌دهد و با خود همراهت می‌کند، مثل اینکه از قبل چیزهای درباره‌ات شنیده، رو بهت می‌کند و می‌گوید 8 روز دیگر بیا دفتر با همدیگر مصاحبه می‌کنیم، کمی تعجب می‌کنی، چطور شد؟ پذیرفت؟ او که با رسانه‌ها ارتباطش خوب نیست و این سئوال در ذهنت بی‌جواب می‌ماند تا روز مصاحبه.

به دفترش سپرده است که حتماً این گفت‌وگو انجام شود، روز مصاحبه می‌آید و نزد مسعود سلطانی‌فر - معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می‌روی که این روزها؛ روزهای 56 سالگی‌اش را پشت سر می‌گذارد، مرد اصلاح طلبی که معتقد است که سرباز کوچک جمهوری اسلامی است که همه جوانی و عمر خودش را برای خدمت به کشور گذاشته است آن هم با افتخار؛ بسیار صریح اللهجه است، از برخورد اولش در دفتر کارش متوجه می‌شوی، وقتی قبل از مصاحبه از او می‌پرسی که می‌گویند "شما بیشتر با رسانه‌های خارجی مصاحبه‌ می‌کنید! خیلی کوتاه ولی صریح می‌گوید «هر کسی اخلاقی دارد».

در بدو ورود آقای رئیس نیز به مانند اکثر مدیران برای حفظ شئونات گفت‌وگو، در حال مرتب کردن میز کارش است، کُتی بر تَن ندارد، تا عکاس را می‌بیند کُتش را می‌پوشد و می‌گوید چند عکس بگیرد بعد مصاحبه را شروع کنیم؛ ... که به او می‌گویی اگر اجازه دهید می‌خواهیم در میان مصاحبه هم از شما تصویر داشته باشیم، این اجازه لازم می‌شود، زیرا آقای رئیس میانه‌ خوبی با قاب دوربین ندارد، بالاجبار بدون اینکه تایید کند، مصاحبه کلید می‌خورد.کما اینکه قاب عکس پشت سر آقای رئیس نیز بسیار چشم‌نوازی می‌کند، عکس یادگاری او در روز عیادت از رهبری.

یک ربعی میگذرد، مصاحبه‌ای خشک و بی‌روح! دست‌ها بر روی دست، فقط صورت آقای رئیس تکان می‌خورد، حتی حاضر نیست دستی تکان دهد تا قاب دوربین تصویرش را شکار کند، عکاس به چپ و راست می‌زند توفیقی نمی‌یابد تا اینکه صحبت از مرحوم محمد علی اینانلو می‌شود، گل از گلش شکفت، بالاخره یخ مصاحبه آب می‌شود، لبخندی به پهنای صورت بر چهره مسعود سلطانی‌فر می‌نشیند، از دوستی‌اش با "اینانلو" می‌گوید، فضای گفت‌وگو به‌یک‌باره تغییر می‌کند، آنقدر که آقای رئیس از دغدغه‌هایش درباره میراث فرهنگی می‌گوید، کما اینکه برخی منتقدان سازمان متبوعش را نیز به عوام فریبی محکوم می‌کند و حتی گریزی هم به غذای مورد علاقه‌اش می‌زند، او نیز به مانند بسیاری از مدیران کشور عاشق قورمه سبزی و قیمه بادمجان است.

حال این شما و این مصاحبه مفصلی‌ با "مسعود سلطانی‌فر"، که مهمترین بخش‌های این گفت‌وگویی از جنس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پیش روی شــــــــــماست.

معتقدم برخی منتقدین سازمان عوام فریبی می‌کنند برای اینکه سال‌ها مسئولیت داشتند و نتوانستند جلوی تخریب بناهای قدیمی را بگیرند

اگر بخواهیم با این روال جلو برویم ما بیش از 150 تا 200 سال زمان نیاز داریم تا با اعتبارات موجود بناها را مرمـــــــــــت و بازسازی کنیم

هر هفته 100 تا 200 نفر از سرمایه گذاران کشورها، از همین 38 کشور که آمریکا محدودیت ویزا برای آنها ایجاد کرده به ایران می‌آیند

دفاتر گردشگری خارجی‌مان را بدون اینکه هزینه‌ای کنیم با استفاده از بخش خصوصی در 14، 15 کشور دنیا ایجاد کردیم

مکان‌ها، بناها، سایت‌ها و محوطه‌های تاریخی ایران بین 800 هزار تا یک میلیون مورد است

برنامه جامع گردشگری کشور در سال اول برنامه پنج ساله ششم توسعه تهیه می‌شود

5 هتل 4 و 5 ستاره نیز در این یکی - دو ماه آینده به بهره برداری خواهد رسیــــــد

32 میلیون گردشگر خارجی هدفگذاری می‌کنیم تا به 20 میلیون نفر برسیم

گردشگری در سال 1404 معادل نفت ایران درآمد ارزی خواهد داشت

مقاصد گردشــــــــــگری خارجی‌مان 40 کشور مهم دنیا هستند

گردشگری موتـور محرکه خروج اقتصاد ایران از رکود است

مسجد را که نمی‌توانیم به بنگاه اقتصادی تبدیل کنیم

میراث فرهنگی بخشی از امنیت ملی است

آخرین دیدار آقای رئیس با آقای طبیعت

14 میلیون شیعه را به ایران می‌آوریم

ایران "کشور موزه" است

تسنیم: از وقتی که برای این مصاحبه در اختیارمان گذاشتید تشکر می‌کنیم برای شروع از اینجا آغاز کنیم که حال سازمان میراث فرهنگی چطور است؟

سلطانی‌فر: بسم‌الله الرحمن الرحیم. خوشبختانه حال هر سه بخش ما خیلی بهتر از گذشته است ولی با توجه به ظرفیتی که  مثلاً گردشگری کشور دارد تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله داریم ضمن اینکه خیلی اوضاع‌مان نسبت به 2 سال گذشته در هر سه بخش بهتر شده است، آمار و ارقام هم این را می‌گویند. به عنوان نمونه در بخش میراث فرهنگی، تعداد بناهایی که خودمان در حال مرمت هستیم و تعداد بناهایی که برای مرمت و بازسازی با بخش خصوصی در حال مشارکت هستیم چندین برابر سال‌های قبل است و همچنین بناهایی که ثبت جهانی شده و اقداماتی که در جهت حفظ و حراست میراث فرهنگی‌مان انجام دادیم افزایش یافته است.

موزه‌هایی که راه اندازی کرده ایم و انجمن‌های میراث فرهنگی که تشکیلات کاملاً مردمی است برای حفظ و حراست در تمام استان‌ها و حتی شهرستان‌ها ایجاد کردیم و این باید تا سطح بخش و روستا نیز برود و ما با استفاده از این امکان بتوانیم یک شبکه گسترده مردمی برای حفظ و حراست میراث فرهنگی‌مان و کمک به بخش گردشگری‌مان خصوصاً گردشگری روستایی و بوم‌گردی داشته باشیم.

هیات امناهای همه این بناهای فرهنگی و تاریخی که به عنوان میراث جهانی ثبت شدند را تشکیل دادیم و این اتفاق خوبی است که الان هر بنای فرهنگی و تاریخی که به عنوان میراث جهانی در یونسکو ثبت شده است توسط یک هیات امنا مرکب از مسئولان استانی و شهرستانی و دوستداران فرهنگ و میراث فرهنگی اداره می‌شود. در زمینه کاخ موزه‌ها نیز اقدامات خوبی در این مدت انجام دادیم و مرمت‌ها و بازسازی‌های بسیار زیادی انجام دادیم. در بخش صنایع دستی نیز تعداد زیادی از کارگاه‌هایی که از کار تولید خارج شده بودند با حمایت‌های مختلف از جمله دادن تسهیلات ارزان‌قیمت توانستیم به مدار تولید برگردانیم.

همچنین صادرات صنایع دستی به صورت رسمی در حدود 40 درصد رشد کرده است، البته غیر رسمی نیز شامل آن چیزی که در قالب سوغات مسافری از طریق گمرک می‌رود حتماً بیش از این رقم خواهد بود چون ما نمی‌توانیم آماری داشته باشیم، میزان سوغاتی که توسط مسافران و گردشگران مختلف از صنایع دستی ایران به خارج کشور برده می‌شود، چون به هر حال هر کسی متناسب با درآمد، اهداف و برنامه هایی که دارد خرید می‌کند که امکان گرفتن آمار وجود ندارد. حضورمان در نمایشگاه‌های صنایع دستی که در خارج از کشور برگزار شده افزایش داشته و بنا داریم در سال 2016 رکوردهای بهتری داشته باشیم.

در بخش گردشگری نیز خوشبختانه اتفاقات خیلی خوبی افتاده، یعنی با رویکرد مثبتی که دولت از 2 سال گذشته در گسترش تعامل با کشورهای دیگر اتخاذ کرده و به هر حال یک امنیت خوبی امروز به برکت نیروهای امنیتی و انتظامی و اطلاعاتی در کشور وجود دارد، رشد ورود گردشگرهای خارجی در دنیا 6/4 (چهار ممیز شش ) درصد، در اروپا 3 و در آسیا 5 درصد بوده، ما در 2 سال گذشته میانگین رشدمان در حوزه گردشگری 12 درصد بوده یعنی 3 برابر رشد جهانی.

تعداد هتل‌هایی هم که به بهره‌برداری رساندیم خصوصاً در شهرهای بزرگ از جمله تهران و شیراز قابل توجه بوده، در تهران حداقل 5 هتل 4 و 5 ستاره اضافه شده، در شیراز 2 هتل اضافه شده، همچنین 5 هتل 4 و 5 ستاره نیز در این یکی - دو ماه آینده به بهره برداری خواهد رسید. یک مورد در تبریز، یک هتل در ارومیه، یک هتل در سمنان، یک مورد در قشم، یکی پس از دیگری به بهره‌برداری می‌رسد، تلاشمان بر این است که پروژه‌های هتل‌سازی نیمه‌کاره ای که بیش از 40 تا 50 درصد پیشرفت فیزیکی داشته اند انشاءالله در سال 2016 و 2017 که نزدیک 9 ماه آن منطبق می‌شود با سال 95، به امید خدا بتوانیم هتل‌های بیشتری را آماده کنیم.

همچنین تسهیلات صدور ویزا را بسیار بهبود بخشیده ایم، شما اطلاع دارید اتباع 190 کشور دنیا در همین دولت قرار شد ویزای فرودگاهی بگیرند اول 15 روزه بود، 2،3 ماه قبل تبدیل به 30 روز شد که 15 روز دیگر نیز قابل تمدید است. به دنبال این هستیم که با حفظ پرستیژ جمهوری اسلامی بتوانیم موارد لغو ویزای متقابل را زیاد کنیم، همچنین بحث ویزای الکترونیکی را دنبال می‌کنیم که انشاءالله امیدوار هستیم در کمتر از یک سال با همکاری وزارت اطلاعات و وزارت خارجه و بقیه دستگاه‌ها از جمله نیروی انتظامی بتوان عملیاتی کرد دفاتر گردشگری خارجی‌مان را نیز بدون اینکه ما هزینه‌ای انجام دهیم با استفاده از بخش خصوصی الان در 14، 15 کشور دنیا ایجاد کردیم، یعنی با یک ظرفیتی که بخش خصوصی در خارج از کشور داشت تعامل کردیم و ایرانی‌هایی را که فعال و موفق بودند با همکاری دستگاه‌های ذیربط شناسایی کردیم و اینها دفاتر جذب گردشگری ما در خارج هستند و کارهای تبلیغاتی را انجام می‌دهند و خیلی نیز مهم هستند.

مقاصد گردشگری خارجی‌مان را که 40 کشور مهم هستند در سه بخش اولویت یک ، 16 کشور، در اولویت دوم ، 14 کشور و در اولویت سوم ، 10 کشور شناسایی کردیم، ترکیب گردشگر ورودی ما که در سال گذشته 5 میلیون نفر بود به گونه ای است که رویکردمان مشخص شده است هم اکنون ما رویکردمان تبدیل ایران به کانون گردشگری حلال و گردشگری مذهبی و زیارتی است تا بتوانیم انشاءالله با این رویکرد یعنی فراهم کردن شرایط و زیرساخت‌ها، مسلمانان دنیا بتوانند از گردشگری سالم و اخلاقی برای خودشان و خانواده‌شان استفاده کنند.

الان واقعاً در ایران زیرساخت‌های این نوع گردشگری فراهم است. اصول و مبانی گردشگری حلال که امروزه خیلی از کشورها به دنبال سرمایه‌گذاری برای ایجاد آن هستند در کشورمان رعایت می‌شود اخیراً نیز حتماً شنیده اید که یک ایرلاین مالزیایی اعلام کرده است که که گردشگری حلال راه می‌اندازد آن کارهایی که آنها در ایرلاین‌شان می‌خواهند انجام دهند ما 35 سال است که انجام می‌دهیم. یعنی غذا با گوشت ذبح اسلامی داریم، منع مصروف مشروبات الکلی داریم، مهمانداران خانم نیز حجاب اسلامی را رعایت می‌کنند.

موضوعی که تازه کشورهای مختلف با عنوان گردشگری حلال دارند ایجاد می‌کنند ما سال‌هاست که این اصول و مبانی را رعایت می‌کنیم، همچنین در هتل‌هایمان نیز به همین شکل است و اعتقاد و باور جدی داریم که رویکرد گردشگری حلال و تبدیل ایران به عنوان مهمترین کانون گردشگری مذهبی، زیارتی، فرهنگی و تاریخی به هر حال می‌تواند گردشگری ایران را در مسیر رشد و توسعه قرار دهد.

خوشبختانه بسیاری از گردشگران خارجی حتی غربی‌ها در رعایت ملاحظات ما کاملاً همراه ما بودند و ما واقعاً در این 2 سال که بنده این مسئولیت را دارم هیچ گزارش منفی قابل توجهی از سوی گردشگران خارجی در عدم رعایت ملاحظات اخلاقی و مذهبی‌مان نداشتیم.

پیشرفت فعالیت‌ها در بخش‌های آموزشی‌مان نیز روند مناسبی دارد ولی به هر حال باید ظرفیت‌هایمان را بیشتر کنیم تا بتوانیم استانداردهایمان را افزایش دهیم، خدمات گردشگری در هتل‌ها و تسهیلات گردشگری یکی از مهمترین پارامترهایی است که ما خیلی تمرکز داریم، هم با استفاده از مراکز آموزشی عالی با موسسات آموزشی داخلی و هم با موسسات بین‌المللی مانند سازمان جهانی گردشگری (UNWTO)؛ آن را ارتقا دهیم. اخیراً یک کارگاه آموزشی در زمینه حساب‌های اقماری (TSA) با کمک کارشناسان سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) برگزار کردیم که بسیار موفقیت آمیز بود و خیلی هم بازتاب خوبی داشت و اینها را دنبال می‌کنیم تا کیفیت کارهایمان را افزایش دهیم و بتوانیم به  استانداردهای جهانی نزدیک بشویم.

تعداد هتل‌های 4 و 5 ستاره  بایستی طی 10 سال آینده متناسب با اهداف برنامه بیست ساله به 3 برابر افزایش پیدا کند که مستلزم استفاده از تسهیلات بانکی است که بخشی از محل صندوق توسعه ملی به عنوان تسهیلات ارزان قیمت استفاده می‌کنیم و بخش‌هایی نیز از منابع داخلی است که طبیعتاً نیازمند استفاده بیشتر از این تسهیلات هستیم.

در مجموع وضعیت خیلی بهتر از گذشته است، همچنین در بخش میراث فرهنگی باید بگویم برای نخستین‌بار در عمر یک دولت موفق شدیم سه محموله اشیاء فرهنگی و تاریخی که حدود 50 سال بود که از ایران به یغما رفته بود از بلژیک – آمریکا و ایتالیا به کشور برگردانیم.

محموله اول شامل اشیای خوروین که 340 نوع قلم بود، دومین محموله شامل چغامیش که 108 قلم بود و محموله سوم نیز اشیای بود که 30 قلم در ایتالیا از قاچاقچیان گرفته شد و امیدوار هستیم این روند ادامه پیدا کند.

آخرین محموله نیز مربوط به الواح هخامنشی است که سالهاست از سال 1314 در موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو است و در سه مقطع تاریخی - بخش‌هایی در سالهای 1327 -1350 و 1383 برگشته است، هم اکنون نیز به خاطر شکایت عوامل صهیونیستی بر اثر اتهامات بی‌موردی که به جمهوری اسلامی ایران وارد کردند این محموله‌ تاریخی توقیف شده است ولی امیدواریم بتوانیم در 2 سال آینده این الواح را برگردانیم.

تسنیم: آیا این الواح‌ها تا پایان سال به ایران برمی‌گردد؟

سلطانی فر: هیچ تاریخی را ما نمی‌توانیم اعلام کنیم چون دادگاه‌های آمریکا باید با توجه به مستندات، دفاعیات، شواهد، قرائن و مدارکی که دارند آن را بررسی کنند و حکم بدهند. ممکن است این حکم یک‌سال دیگر صادر شود زیرا از سال 1996 تا هم‌اکنون ... 19 سال است که این پرونده جریان دارد. ما الان وارد مرحله خوبی شدیم یعنی در دو سه دادگاه اخیر برنده شدیم و منتظر جلسات رسیدگی دادگاه‌های آخر هستیم ولی زمان را نمی‌توانیم اعلام کنیم.

تسنیم: ولی برگشت این الواح که 100 درصدی است؟

سلطانی‌فر: ما امیدواریم، موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو مدافع ما هستند یعنی یک مقطعی در گزارشی که دفتر امور حقوق بین الملل ریاست جمهوری این مباحث را دقیقا در اختیار دارد ذکر کرده بود، در دولت گذشته برای دفاع از این الواح به آمریکا نرفته بودند و خود موسسه شرق شناسی شیکاگو وکیل فرستاده بود که این اشیاء فرهنگی است نه تجاری. بنابراین ضمن اینکه دفاعیات آنها را شنیده بودند گفته شده بود که دولت ایران باید نمایندگان خود را برای دفاع از الواح بفرستد. 6 تا 7 سال قبل این اتفاق افتاده بود ولی الآن دفتر امور حقوق بین الملل ریاست جمهوری با کارشناسان فنی و حقوقی سازمان ما کاملاً روی قضیه متمرکز است و پیگیری‌ها را انجام می‌دهد.

ما تقریباً همه دفاعیات آخرمان را به همراه اسناد معتبر ارائه کردیم و منتظر تعیین وقت دادگاه هستیم، و خیلی امیدوار هستیم انشاءالله بتوانیم باقیمانده این الواح را برگردانیم. همچنین موسسه شرق شناسی شیکاگو نیز اخیراً نامه‌ای برای ما فرستاده بودند که ما کارشناسانی را به آنجا بفرستیم و آنها بیایند و ببینیند که الواح را در شرایط خوبی نگهداری می‌کنیم، خیلی برای ما جالب بود ولی به دلایلی امکان رفتن این هیات میسر نشد به خاطر همان ملاحظاتی که بین ما و آمریکا وجود داشت.

تسنیم: آیا شما معتقد هستید که میراث فرهنگی بخشی از امنیت ملی ایران است؟

سلطانی‌فر:حتماً همین طور است.

تسنیم: بنابراین پاسخ شما درباره واگذاری‌های میراث فرهنگی به بخش خصوصی از جمله شهرداری‌ها چیست؟

سلطانی‌فر: بسیار نکته خوبی را مطرح کردید. فکر می‌کنم بالاخره در کنار انتقاداتی که انجام می‌شود باید به هر حال توضیحاتی نیز ارائه شود. ببینید باستان شناسان ما تخمین می‌زنند مکان‌ها، بناها، سایت‌ها و محوطه‌های تاریخی ما بین 800 هزار تا یک میلیون مورد است و در 85 سال گذشته یعنی از 1309 تاکنون که اولین قانون حفاظت از عتیقه‌جات و بناهای تاریخی به تصویب رسید، تاکنون 100 هزار از این موارد شناسایی و 32 هزار مورد طی این 85 سال ثبت ملی شده است.

این نشان می‌دهد چه مجموعه ارزشمندی وجود دارد، چرا؟ به خاطر اینکه ایران یک کشوری است با سابقه تاریخی و تمدنی 10 الی 11 هزار ساله که قبلاً می‌گفتند 7 هزار ساله، ولی هم اکنون اشیاء و نمونه خشت‌های قدیمی‌تری پیدا شده است، به هر حال سابقه تاریخی و تمدنی ایران به 10 تا 11 هزار سال برمی‌گردد، بنابراین ایران یک "کشور موزه" است، بنده همواره این مسئله را گفتم، همه جای ایران اشیاء و بناهای ارزشمند تاریخی وجود دارد و ما باید یک جدیتی برای حفاظت از آن داشته باشیم ولی نباید عوام فریبی کرد، این کلمه را می‌گویم به کسانی که منتقد این روش مشارکت با بخش خصوصی هستند زیرا عوام فریبی می‌کنند یا اینکه احاطه و اطلاع ندارند.

ما دو راه داریم، چون منابع موجود کشور به گونه‌ای است که هر ساله اگر تمام بودجه کشور را صرف کنیم کفایت نمی‌کند، یعنی اگر هیچ وزارتخانه‌ای بودجه‌ای نگیرد و هیچ وزارتخانه ای هیچ اعتباری نگیرد، نه نفت، نه مسکن، نه راه، نه آموزش و پرورش، نه بهداشت و درمان، نه آموزش عالی اعتباری نگیرد، و همه پول را نیز به ما بدهند ما بین 20 تا 30 سال با همین توان کارشناسی طول می‌کشد همین 32 هزار موردی که ثبت ملی کردیم را بتوانیم کمی کاوش کنیم، یعنی حتی اگر تمام مملکت را تعطیل کنیم! پس مملکت را هم که نمی‌توان تعطیل کرد، بنابراین اگر بخواهیم با این روال جلو برویم ما بیش از 150 تا 200 سال زمان نیاز داریم تا با اعتبارات موجود این بناها را مرمت و بازسازی کنیم.

یک حساب دو دوتا، چهارتا است یعنی یک تدبیر و تصمیم ساده‌ای است که باید گرفته شود. یعنی ما صبر کنیم 150 تا 200 سال تا این بناها، سایت‌ها، مکان‌ها و محوطه‌های تاریخی مثل چند قرن گذشته تخریب و نابود شوند مثلاً 200 سال دیگر بخواهیم آنها مرمت و بازسازی کنیم یا اینکه براساس برنامه ششم که خوشبختانه لایحه احکام مورد نیاز برای اجرای آن در دولت نیز تصویب شده است در چهارچوب ضوابط، مقررات، نظارت و قوانین؛ یعنی در‌ آن حکمی که الان هم پیشنهاد دادیم و خوشبختانه مورد تصویب قرار گرفت و به تأیید شورای عالی میراث فرهنگی نیز می‌رسد شهرداری‌ها، بخش خصوصی و تعاونی می‌توانند در مرمت، بازسازی و احیا و بهره برداری مشارکت داشته باشند مانند هم‌اکنون که حدود 50 بنا را مشارکتی مرمت کردیم.

بناهای مختلف، نمونه‌های آن را نیز داریم مانند «سعدالسلطنه» قزوین که با شهرداری آنجا مشارکت کردیم. بنابراین مرمت «سعدالسلطنه» قزوین با شهرداری قزوین، عمارت عامری‌ها کاشان با مشارکت بخش خصوصی، عمارت خانه آقازاده در ابرکوه، کاروانسرای شاه‌عباسی (بیستون) در کرمانشاه، مجموعه مسعودیه در تهران، مجموعه باغ شاپوری در شیراز، مجموعه کاروانسرای عباسی در کرج و ... اینها مواردی است که با مشارکت بخش خصوصی تحت نظارت، ضوابط و مقررات سازمان میراث فرهنگی و صندوق احیا و بهره برداری از اماکن فرهنگی و تاریخی مرمت شده و بهره برداری می‌شود. یعنی از روز اولی که می خواهد گچی یا کاه گلی کشیده شود آنجا کارشناس ما حضور دارد.

البته طرح را می آورند و به تصویب می‌رسانند و اعلام می‌کنند که طرح بازسازی‌شان به چه صورت است و با حفظ هویت و سیما و منظر و چارچوب کلی طرح‌ها را تصویب می‌کنیم و از اول اجرا روی آن نظارت می‌کنیم؛ در نهایت این مکان‌ها تبدیل به مکان‌های اقامتی - پذیرایی، فرهنگی و هنری می‌شود.

حالا چه اتفاقی رخ داده؟ چند قرن بوده که این مکان‌ها در حال تخریب بودند و هیچ کس سراغش نرفته و بسیاری از این‌ها بیغوله شده بودند، بسیاری از اینها انبار بودند بسیاری از این مکان‌ها محل تجمع زباله و نخاله بودند، ولی در حال حاضر اینها تبدیل شده به یک بنای بسیار زیبا که با پول بخش خصوصی احیا و مرمت و بازسازی شده، البته با ضوابط و نظارت سازمان میراث فرهنگی؛ و جلوی تخریب آنها گرفته شده است.

دوم اینکه این مکان‌ها تبدیل به یک جاذبه گردشگری بسیار پرطرفدار برای گردشگران داخلی و خارجی شده اند، سوم هم این مکانها تبدیل به یک بنگاه اقتصادی شده اند که در هر کدام از این مکان‌ها 40 تا 50 و 100 نفر مشغول فعالیت و کار هستند، خیالمان نیز راحت شده است، بنابراین کدام عقل سلیمی می‌آید و می‌گوید من بنشینم شاید تا 100 یا 150 سال و یا حتی 200 سال دیگر پولی بیاید و ما برویم این بناها را بازسازی کنیم! و یا اینکه همین الان بیاییم شروع کنیم و با نظارت سازمان و ضوابط و کنترل‌هایی که می‌توانیم داشته باشیم با پول بخش خصوصی این بازسازی‌ها را انجام دهیم.

تسنیم: مسئله دیگر این است که منتقدان عنوان می‌کنند هر چیزی را که نمی‌شود در قالب طرح‌های مشارکتی واگذار کرد مثلاً چطور می‌توان مساجد را واگذار کرد؟

سلطانی فر: خیر، مسجد را که نمی‌توانیم به بنگاه اقتصادی تبدیل کنیم اینها مکانهایی است که به عنوان مکان‌های پذیرایی، اقامتی و یا فرهنگی استفاده می‌شود و یا بازارچه صنایع‌دستی می شوند. ممکن است تبدیل به یک موزه شخصی شوند، ولی آن چیزی که هست رستوران است, هتل، بازارچه صنایع دستی و موزه شخصی است و یا کانون فرهنگی است ولی مسجد که اگر کسی بخواهد مشارکت کند پس از سرمایه گذاری چگونه بهره برداری کند؟ چون همه این بناها کارشناسان رسمی دادگستری می‌آیند و بررسی می‌کنند که این بنا مرمت آن مثلاً 3 یا 4 میلیارد هزینه دارد. بنابراین متناسب با این سرمایه گذاری که انجام می‌شود زمان بهره برداری نیز به آن می‌دهند حالا بعد از 10 الی 15 تا 20 سال فلانی که آمده آن بنا را با پول خود بهره برداری کرده دو‌مرتبه مزایده گذاشته می‌شود یا خودش آن بنا را می‌گیرد یا شخصی دیگری.

بنده واقعاً سئوال می‌کنم منتقدینی که خیلی از آنها را معتقدم عوام فریبی می‌کنند برای اینکه سال‌ها مسئولیتی داشتند و نتوانستند جلوی تخریب این بناها را بگیرند امروز منتقد این قضیه هستند؟ هنر ما در این است که بتوانیم در جهت انجام وظایف قانونی، شرعی و ملی و در جهت حفظ و حراست از میراث فرهنگی ارزشمندمان از همه منابع استفاده کنیم. این راه بهتر است یا بگذاریم روند تخریب آنها ادامه پیدا کند تا شاید چند ده سال بعد در یک زمانی که توانستیم اعتبار دولتی تامین کنیم آن را مرمت و نگه داری نماییم.

الان هم در برنامه ششم توسعه یک بند دیگر آوردیم که همه دستگاه‌های اجرایی مکلف هستند در خلال برنامه ششم با استفاده از اعتبارات خودشان مکان‌های تاریخی و ثبت شده را بازسازی کنند این یعنی اینکه بیش از صدها بنای تاریخی که یکی از آنها موزه پُست است و یا یکی از آنها یک خانه قدیمی است که در اختیار یک وزارتخانه است؛ اینها بناهای قدیمی ثبت شده هستند که آن سازمان موظف است از اعتبار خودش آنجا را مرمت کند.

ما در احکام قانونی برای اجرای برنامه ششم در جهت حفظ و حراست میراث فرهنگی 2 - 3 بند خیلی خوبی داریم که امیدواریم با اجرای آن با استفاده از منابع شهرداری‌ها و بخش خصوصی بتوانیم جلوی تخریب چندده‌ساله و چند صد ساله این بناها را بگیریم، هم اکنون به این سمت رفتیم که بسیاری از کاروانسراهای شاه عباسی که 3 - 4 قرن است احداث شده اند و در معرض تخریب هستند یکی پس از دیگری با 3 یا 4 میلیارد تومان هزینه، بازسازی شده تا استفاده شوند.

حالا ما بگذاریم این بناها از بین برود یا اینکه اجازه دهیم وقتی نیاز به مراکز بین راهی است این مکانها تبدیل شود به یک رستوران، یا مکان اقامتی به مانند هتل بیستون که هم‌اکنون امکان اقامت در حد هتل 4 ستاره برای 100 نفر وجود دارد، همچنین رستوران هم دارد، بازارچه صنایع دستی دارد و مورد استقبال گردشگر داخلی و خارجی است و از جلوی آن تا داخل مکان نیز گردشگران عکس یادگاری می‌گیرند.

تسنیم: در برنامه ششم توسعه، فعالان صنایع دستی گلایه‌هایی داشتند در این باره چه اقداماتی خواهید کرد؟

سلطانی‌فر: برنامه ششم توسعه ما این بار با برنامه‌های دیگر فرق می‌کند، این برنامه دولت است، دولت برنامه‌های خودش را در بخش‌های مختلف کاملاً دیده و در همه بخش‌ها پیش بینی اقدامات و برنامه شده  و  به زودی نیز منتشر می‌شود هم در صنایع دستی آمده هم برای گردشگری آمده، هم برای میراث فرهنگی آمده است.

ما الان برای اینکه برنامه‌مان را اجرایی کنیم چیزی که کاملاً هم اهداف کمی و اقدامات اساسی آن در هر سه بخش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آمده است، حالا انشاءالله ما برای اینکه اینها را اجرا کنیم اختیارات قانونی‌مان را داریم، دو سه مورد اختیارات قانونی نیاز داشتیم و همین بحث مشارکت با شهرداری‌ها، ما نیاز به حکم قانونی داشتیم که گرفتیم، همین الزام دستگاه‌های اجرایی به اینکه با استفاده از اعتبارات خودشان مکان‌های در اختیار شان را ترمیم و بازسازی کنند یک اختیار قانونی بود که می‌خواستیم ولی نداشتیم ولی حالا اینها در مورد اینکه مثلاً در طرح جامع گردشگری برای اینکه به اهداف برنامه برسیم یک بندی را به تصویب دولت رساندیم تهیه برنامه جامعه گردشگری کشور است که الزام دولت است به تهیه برنامه جامع گردشگری ایران در سال اول برنامه، یعنی این مصوبه دولت شد که در آن گفتیم که به جای اینکه بگوییم ویزا می‌خواهیم هتل می‌خواهیم وام می‌خواهیم، معافیت می‌خواهیم و غیره...یک بند آوردیم به نام "برنامه جامع گردشگری کشور" تا میراث فرهنگی ملزم شود تا در سال اول - برنامه را تهیه کند و تقدیم دولت کند، این بند همه مسائل، برنامه ها و نیازهای گردشگری مان را پوشش می‌دهد.

تسنیم: یک مصاحبه ای داشتید در بحث سونامی گردشگری. برخی‌ها حتی به این کلمه "سونامی" شما نیز انتقاد داشتند که این کلمه سونامی بار منفی دارد، مثلاً یکی از این منتقدین، مرحوم اینانلو بود که نظر دیگری نسبت به اظهار نظر شما داشت؟

سلطانی‌فر: خدا رحمت شان کند، دو هفته قبل از فوت‌شان نیز پیش ما بود و همین جا روی این صندلی نشسته بود، خیلی با ما دوست بود (با لبخند) آخرش هم قرار بود ما را با خودش ببرد این اطراف تهران، طبیعت گردی هر بار هم که به او می‌گفتیم، به ما می‌گفت «نمی‌آیید که شما» آخرش هم بنده خدا رفت و متاسفانه نتوانستیم با وی این برنامه را داشته باشیم.

تسنیم: با این وجود کسانی مانند مرحوم اینانلو معتقد بودند که ایران دیگر دچار سونامی گردشگری نمی‌شود زیرا سالها قبل کشورهای همسایه مان این سونامی را به طرف کشورهای خودسان سوق دادند و هم اکنون یک آب باریکه برای ایران بیشتر نمانده و باید این وضعیت را با بسترسازی مناسب از دست ندهیم، دیدگاه شما چیست؟

سلطانی‌فر: درباره سونامی گردشگری - ما آن چیزی را که انتظار داریم در فضای پساتحریم اتفاق بیفتد آثار و نشانه‌هایش را داریم می‌بینیم، مثلاً مدیر یکی از گروه های هتل‌ها که 5 هتل 5 ستاره دارد اظهار می دارد که 70 درصد ظرفیت 2016 هتلش رزرو شده است.

همچنین درباره محدودیت ویزای آمریکا نیز باید این مسئله را عنوان کنم که اعتقاد دارم بسیاری از اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای سایر کشور نیز مشمول این قضیه می‌شوند چون به ایران آمدند، یا همین الان هر هفته 100 تا 200 نفر از سرمایه گذاران کشورها از همین 38 کشور که آمریکا محدودیت برای آنها ایجاد کرده به ایران می‌آیند پس اگر ترس داشتند به ایران نمی‌آمدند، ولی خب به هر حال این مسائل یک تأثیراتی هم می‌گذارد.

به هر حال یک اتفاقی که ما باور داریم این است که یکی از مهمترین بخش‌هایی که به دلیل لغو تحریم‌ها تأثیرات مثبت خواهد گرفت گردشگری کشور است، آثار و نشانه‌های آن نیز این است که مثلاً قطارهای گردشگری برای سال 2016 تقاضاهای دو برابری داشتند، حالا چه اتفاق‌هایی در منطقه می‌افتد نمی‌دانیم. اتفاق‌هایی که در منطقه می‌افتد متأسفانه یا خوشبختانه به نفع ما است. همین انفجارهای ترکیه در بخش گردشگرانش تأثیر گذاشته - بحث بنده درباره سونامی گردشگری به این دلیل بود که این اتفاق در حال وقوع است. مثلاً ببینید اگر ترکیه امروز به 36 تا 37 میلیون گردشگر سالانه رسیده، استارت برنامه‌های اجرایی و برنامه ریزی‌اش را از 10 سال قبل زده بود. یعنی از 1982 و 1983 میلادی شروع کرد به برنامه ریزی و از سال 1992 اجرای آن آغاز شده و تاکنون که 23 سال می‌گذرد از 3 تا 4 میلیون گردشگر به 37 میلیون گردشگر رسید.

بنابراین ما نیز که نمی‌گوییم در مدت 5 سال به 20 میلیون گردشگر خواهیم رسید بلکه می‌گوییم اگر همین روند 12 تا 14 درصد رشد ورود گردشگر خارجی که در این دو سال داشتیم ادامه پیدا کند. 10 سال دیگر و در سال 2025 به 20 میلیون گردشگر می‌رسیم. حوادثی که هم در منطقه اتفاق می‌افتد فعلا کمک ما است. زیرا یک روزی گردشگران خارجی متقاضی استفاده از اماکن فرهنگی و تاریخی- عراق، سوریه، لیبی و در این اواخر بیشتر ترکیه می‌رفتند- ولی حالا ترکیه نیز مشکلاتی برایش پیش آمده است. فعلاً ما نقطه امنی هستیم و برای گردشگری امنیت مهمترین رکن است- درباره سونامی گردشگری نیز اگر اتفاق خاصی نیفتاده که البته بنده شخصاً اعتقاد دارم تنش بین ایران و عربستان نیز خیلی طولانی مدت نخواهد بود و درنهایت شرایط باید تنش زدایی شود.

ما روند ادامه ورود گردشگران شیعه را بسیار مورد توجه قرار خواهیم داد، زیرا ما هدفگذاری کردیم برای سال به سال و کشور به کشور- ببینید 350 میلیون نفر شیعیان دنیا هستند- 70 میلیون نفر ما هستیم، 270 – 280  میلیون نفر شیعه در کشورهای دیگر هستند. ما آمدیم برای کشور به کشور برنامه ریزی کردیم که نهایتاً در 10 سال آینده سالیانه 5 درصد شیعیان را به ایران بیاوریم که سالی 13 تا 14 میلیون نفر می‌شود.

یعنی از 20 میلیون نفر 10 سال آینده حدود 12 تا 14 میلیون نفر شیعیان هستند که می‌خواهیم به ایران بیاوریم. بقیه مسلمانان دنیا یک میلیارد و 200 میلیون نفر هستند که می خواهیم سالی یک درصد آنان را به ایران بیاوریم.  زیرا اگر ایران بشود کانون گردشگری حلال؛ مسلمان عمانی هم با وجود اینکه سنی است دوست دارد به ایران بیایید. لیبیایی و اردنی نیز دوست دارد بیایید ایران، نیجریه‌ای هم دوست دارد بیایید ایران، اینها دنبال گردشگری حلال هستند بنابراین یک درصد کل مسلمانان جهان نیز می‌شود 12 میلیون نفر و با آن 13 میلیون نفر شیعیان - می‌شود فعلاً 25 میلیون گردشگر برای ورود به ایران.

براین اساس روی یک درصد گردشگران چینی نیز حساب باز کردیم، زیرا چین بزرگترین کشور صادرکننده گردشگر است و سالی حدود 130 میلیون گردشگر می‌فرستد و حدود 56 میلیون گردشگر می‌پذیرد، ما اگر بتوانیم گردشگران چینی که به ایران می‌آیند  که هم اکنون زیر 30 تا 40 هزار نفر هستند را در 10 سال آینده برسانیم به یک درصد؛ و گردشگران چینی به کشورمان بیایند می‌شود یک میلیون و 500 هزار نفر.

دو درصد هم روی روس‌ها هدفگذاری کردیم در همسایگی ما است، سال گذشته 44 میلیون گردشگر به سراسر دنیا فرستادند، به هر حال 2 درصد از این گردشگرها حق ایران که می‌شود و این گردشگر روس نیز می‌شود برای ایران یک میلیون نفر، پس باید 30 میلیون و یا 32 میلیون گردشگر خارجی هدفگذاری کنیم تا به 20 میلیون نفر برسیم.

تسنیم:اگر همین جا بخواهیم چند خبر جدید هم در حوزه میراث فرهنگی عنوان کنید به چه مواردی اشاره خواهید کرد؟

سلطانی‌فر: تهیه برنامه جامع گردشگری در سال اول اجرای برنامه ششم را که عنوان کردم، که دولت نیز آن را تصویب کرده یکی از مهمترین خبرهای این روزهاست.

تسنیم: آزادسازی بلیط هواپیماها چقدر می‌تواند در روند سفرها و گردشگری علی الخصوص سفرهای داخلی تأثیرگذار باشد؟

سلطانی‌فر: آزادسازی بلیط‌های هواپیماها لزوماً به معنای گران شدن نیست و این اشتباهی است که مردم می‌کنند و فشار می‌آوردند و سازمان هواپیمایی نیز از این قضیه در حال عقب‌نشینی است.

آزاد شدن نرخ بلیط هواپیما این است که متناسب با شرایط بازار و تقاضا قیمت‌های شناور داشته باشیم، ما دو سه سال است که رصد می‌کنیم، مثلاً کیش یک مقصد پرجاذبه است و در ایام عید 5 روز اول اگر بخواهید از تهران به کیش بروید بلیت به 300 تا 400 هزار تومان می‌رسد، ولی کیش به تهران بلیطش می‌شود 50 هزار تومان، چون مسافر آن نیست، برعکس نیز در 5 روز آخر که همه می‌خواهند برگردند، بلیط برگشت می‌شود 200 تا 300 هزار تومان ولی تهران به کیش می‌شود 40 هزار تومان.

الان هم سایت‌ بلیط های لحظه ای که می‌فروشند ممکن است پنجشنبه بلیط مشهد 20 هزار تومان بالاتر از بلیط چارتری مشاهده کنید. ولی شنبه 50 هزار تومان پایین‌تر از نرخ مصوب مشاهده کنید، مثلا چند هفته قبل ما مشهد بودیم پسر بنده نیز با ما بود، ما آمدیم و او یک روز بعد از ما آمد با بلیط نصف قیمت آمد، این مسئله در تمام دنیا است مثلاً مسیرهای داخلی در کشورهای اروپایی 150 یورو است که نیم ساعت آخر پرواز به 20- 10 یورو می‌رسد.

تسنیم: ولی آیا افزایش چنین هزینه‌های بلیط منجر به افزایش خدمات نیز می‌شود؟

سلطانی فر: در اروپا نیز به همان فردی که 150 یورو بلیط خریده به مانند همان فردی که 10 یورو بلیط را خریده خدمت ارایه می‌شود زیرا ایر لاین‌ها می‌ببنند اگر 40 صندلی و از هر صندلی 10 یورو بگیرند بهتر است تا 40 صندلی خالی پرواز کند. درباره خدمات هواپیمایی ایران نیز در مجموع می‌خواهم عنوان کنم که در پروازهای داخلی‌مان بر اساس تجربه‌ام در بسیاری از پروازهای داخلی دیگر کشورها؛  خدمات ما در کیفیت غذا از استانداردهای دنیا بالاتر است و پایین‌تر نیست.

در خیلی از ایرلاین‌های داخلی در اروپا بروید در پرواز یک ساعته یک پذیرایی محدود و یا یک شیرینی و یک نوشابه می‌دهند در حالیکه ما یک وعده غذا می‌دهیم. یعنی از این جهت خدماتی که ما در پروازهای داخلی مان ارایه می‌دهیم از نظر غذا و کیفیت، شاید اول دنیا نباشیم ولی از میانگین دنیا پایین‌تر نیستم.

از طرفی نیز گردشگری برای گردشگران مختلف در داخل یک مجموعه مرکب تعریف می‌شود، مثلاً قیمت بلیط هواپیما، هزینه هتل، حمل و نقل و قیمت بازدید از اماکن مختلف در زمان‌های کم ترافیک کاهش می‌یابد. بنابراین کشورهای موفق در امر گردشگری به صورت مجموعه‌ای کار می‌کنند یعنی در زمان کم ترافیک گردشگری هم هواپیما قیمتش را پایین می‌آورد، هم رستوران و هم هتل قیمتش را پایین می‌آورد مثلاً آیا هتلی که 300 اتاق دارد بهتر است 200 اتاقش خالی باشد یا اکثر اتاق‌ها را به نصف قیمت بدهد؟

بنابراین به نصف قیمت می‌دهد اتوبوس و سیستم حمل و نقل نیز همین کار را می‌کند، به خاطر همین است که در همین کشورهای همسایه که دائم نیز برای افراد پیامک می‌آید که سفر چند روزه با هتل 4 ستاره اینقدر هزینه دارد بنابراین همین پکیج که امروز با هتل 4 ستاره به شما پیشنهاد می‌شود 890 تا 790 هزار تومان، تا به 4 روز تعطیل برسد می‌شود یک میلیون و پانصد هزار تومان! در همه دنیا در بخش گردشگری در دوره پُر ترافیک و کم ترافیک قیمت‌ها فرق می‌کند یعنی قیمت‌های تور فرق می‌کند.

تسنیم: در آخر این گفت‌وگو کلماتی عنوان می‌کنیم نخستین چیزی که به ذهن‌تان می‌آید بفرمایید.

سفر: کار بسیار خوب، لازم و واجب برای همه مردم.

مسافر: مسافر بایستی حریمش حفظ شود و بهترین شرایط برایش فراهم شود.

دکتر روحانی: مرد با تدبیری که به هر حال تاریخ سیاسی ایران را توانست در یک مسیر خوب و صحیحی قرار دهد و جلوی وارد شدن ضربات سنگینی بر پیکره جمهوری اسلامی را بگیرد.

سلطانی‌فر: یک سرباز کوچک جمهوری اسلامی که همه جوانی و عمر خودش را برای خدمت به کشور، مردم و جمهوری اسلامی با افتخار گذاشت.

گردشگر خارجی: گردشگر همان مسافر است، ولی گردشگر خارجی یعنی یکی از مهمترین ابزارها برای انتقال ارزش‌ها و واقعیت‌های داخل کشور که می‌تواند از طریق گردشگران صورت پذیرد.

رسانه: پل ارتباطی بین مردم و دولت - زبان گویای مردم.

بهترین شهر ایران از منظر شما: من تهرانی هستم ولی اجازه بدهید این سئوال را پاسخ ندهم چون هر جا را بگویم از فردا اهالی شهرهای دیگر ناراحت می‌شوند بنده فکر می‌کنم همه جای ایران زیبا است.

سوغاتی: کار بسیار خوبی است که ایرانی‌ها به آن خیلی اعتقاد دارند و باید ترویج پیدا کند و موجب خوشحالی مردم می‌شود.

موزه: مکان بسیار مهمی است برای به تصویر کشیدن و نمایش میراث فرهنگی و تمدنی و ارزش‌های واقعی یک کشور و یک تمدن.

کاخ: یک محل با شکوه و بزرگ - یک ساختمان بزرگ و با شکوه.

غذای مورد علاقه‌تان: قورمه‌سبزی و قیمه بادنجان را خیلی دوست دارم. (با خنده)

انتهای پیام/