"نقاشی قهوه‌خانه‌ای" روایتی عاشورایی از آداب و رسوم ایرانی
نقاش قهوه‌خانه‌ای گفت: نقاشی قهوه‌خانه‌ای روایتی مذهبی، عاشورایی از آداب رسوم ایرانی است؛ نقاشی قهوه‌خانه‌ای برگرفته از تخیل است چرا که در نقاشی قهوه‌خانه‌ای مدل و الگو نداریم.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، نقاشی قهوه‌خانه‌ای شیوه‌ای از نقاشی ایرانی با درون‌مایه رزمی، مذهبی و بزمی است، این سبک نقاشی در اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی به اوج خود رسید و مبداء این هنر براساس سنت قصه‌خوانی و مرثیه‌سرایی و تعزیه‌خوانی در ایران است.
نقاشی قهوه خانه، بازتابی اصیل و صادق از هنر هنرمندانی عاشق، تنها و دلسوخته است و هنرمندانی که در این عرصه فعالیت می‌کنند با روح و جان و درون مایه تخیل دست به قلم می‌شوند.
نقاشی قهوه خانه‌ای در مشهد از سال‌های دهه 40 با نام زنده یاد استاد محمد حمیدی مطرح شد که این استاد از شاگردان استاد مطرح نقاشی قهوه خانه‌ای ایران حسین قولر آقاسی بود. خلق آثاری هنری با محوریت واقعه کربلا و موضوعات مذهبی بهانه ای شد به سراغ محمدرضا حمیدی، استاد نقاشی قهوه خانه ایران که در مشهد ساکن است برویم تا در رابطه با سابقه این هنر صحبتی داشته باشیم.
مهمترین سرفصل‌های گفت‌وگو با استاد نقاشی قهوه خانه‌ای با خبرنگار تسنیم به شرح زیر است:
- نقاشی قهوه‌خانه‌ای روایتی مذهبی، عاشورایی و آداب رسوم ایرانی است.
- نقاشی قهوه خانه‌ای مربوط به فرهنگ و مذهب است.
- توجه کافی به هنرمندان فعال در عرصه نقاشی قهوه خانه‌ای نمی‌شود.
- اگر یک روز نتوانم نقاشی بکشم قطعا روز مرگ من است.
- چهره اولیا در نقاشی قهوه خانه‌ای با به‌کارگیری رنگ‌های شاد کشیده می‌شود.
مشروح گفت‌وگوی خبرنگار تسنیم خراسان رضوی با این نقاش قهوه خانه‌ای به شرح زیر است:
تسنیم: آقای حمیدی به عنوان مقدمه توضیحی در رابطه با خودتان دهید و بگویید از چه زمانی به نقاشی قهوه‌خانه‌ای علاقمند شدید؟
حمیدی: در روستایی به نام خارزار از روستاهای توابع شهرستان فریمان به دنیا آمدم و سال 1342 به همراه خانواده به مشهد آمدیم.
زمانی که هفت سالم بود به همراه مادرم به خانه برادرم مرحوم محمد حمیدی که از اساتید بنام نقاشی قهوه خانه‌ای در مشهد بودند رفتم و به این هنر به صورت کاملا اتفاقی علاقمند شدم و در همان سن از روی طرحی که توسط برادرم کشیده می‌شد نقاشی کردم.
از سال 1350 به‌صورت حرفه‌ای وارد عرصه نقاشی قهوه خانه‌ای شدم و در نزد برادر مرحومم استاد محمد حمیدی به فراگیری نقاشی قهوه خانه‌ای پرداختم.
تسنیم: آیا فرزندانتان یا سایر اعضای خانواده شما در عرصه نقاشی قهوه خانه‌ای فعال هستند؟
حمیدی: برادرم مصطفی حمیدی در این هنر فعال است اما فرزندانم در سایر رشته‌های نقاشی فعال هستند و در حوزه نقاشی قهوه خانه‌ای فعالیت نمی‌کنند؛ می‌توان گفت به نوعی هنر نقاشی به صورت خانوادگی دنبال می‌شود.
برای گسترش نقاشی قهوه‌خانه‌ای مسئولان فرهنگی باید از آن حمایت کنند و باید فرصت‌ها را قدر بدانند و شاید روزی پیگیر این هنر شوند که از هنرمندان آن خبری نباشد.
تسنیم: نقاشی قهوه‌خانه‌ای در میان سایر هنرهای نقاشی در چه جایگاهی قرار دارد؟
حمیدی: نقاشی قهوه‌خانه‌ای دارای جایگاه مشخصی است چرا که نقاشی قهوه خانه‌ای مربوط به فرهنگ، مذهب، آداب و رسوم و شاهنامه است، نقاشی قهوه خانه‌ای نوعی فرهنگ است و هنری کوچه بازاری نیست و متاسفانه جوانان کمتر به هنر جذب می‌شوند.
جوانانی که وارد این عرصه می‌شوند مورد حمایت قرار نمی‌گیرند و توجه کافی به هنرمندان فعال در عرصه نقاشی قهوه خانه‌ای نمی‌شود.
تسنیم: از میزان علاقه‌مندی خود به نقاشی قهوه خانه‌ای بگوئید و در این سبک نقاشی چه مسائلی روایت می‌شود؟
حمیدی:57 سال سن دارم و عاشق نقاشی هستم به گونه‌ای که اگر یک روز نتوانم نقاشی بکشم قطعا روز مرگ من است برای من تفاوتی ندارد که از نقاشی که می‌کشم حمایت کنند یا خیر و خریداری شود یا خیر. تا روزی که زنده هستم نقاشی قهوه‌خانه‌ای را ادامه می‌دهم.
نقاشی قهوه‌خانه‌ای روایتی مذهبی، عاشورایی از آداب رسوم ایرانی است؛ نقاشی قهوه‌خانه‌ای برگرفته از تخیل است چرا که در نقاشی قهوه‌خانه‌ای مدل و الگو نداریم به عنوان مثال در کشیدن تابلو «سلسله الذهب» هیچ مدل و الگویی نداشتم و برگرفته از تخیل‌های ذهنی خودم بوده است.
هنرمندان نقاشی قهوه خانه‌ای در حوزه عاشورایی آثار بسیار خلق کرده‌اند و هر نقاش فیگورهای شخصیتی را در واقعه عاشورا با سلیقه خود جا به‌جا کرده تا بتواند جذابیت بیشتری برای بیننده ایجاد کند.
نقاشی قهوه‌خانه‌ای ارتباط بسیار نزدیکی با روایت دارد چرا که برخی تعزیه خوان‌ها و یا مرشدان از روی پرده‌های نقاشی قهوه خانه‌ای اقدام به تعزیه خوانی می‌کنند.
تسنیم: مهمترین اثری که با موضوع واقعه کربلا داشته‌اید، کدام اثر است؟
حمیدی: تابلوی علمدار کربلا به عنوان یکی از آثارم با موضوع واقع کربلا است که این اثر توسط موسسه آفرینش‌های آستان قدس رضوی سفارش داده شده بود؛ این تابلو روایت‌گر عاشورا و کربلا است و بیشتر اتفاقات عاشورا را به تصویر کشیده‌ام.
تابلو به نام مبارک علمدار کربلا به نوعی از سر ارادت و عشق به حضرت ابوالفضل العباس(ع) بوده است که در این اثر به شهادت حضرت عباس(ع) در ماجرای آب آوردن برای اهل بیت(ع) به طور ویژه‌ای پرداخته شده است.
تسنیم: آیا در نقاشی قهوه‌خانه‌ای از رنگ‌های خاصی استفاده می‌شود؟
حمیدی: در این سبک از نقاشی، رنگ‌ها به دو دسته شاد و کدر تقسیم می‌شود به گونه‌ای از رنگ‌های شاد و روشن برای نقاشی اولیا استفاده می‌شود و از رنگ‌های تیره و کدر نزدیک به قهوه‌ای برای کشیدن چهره‌های خشن و مخالف دین استفاده می‌شود.
تسنیم: کدام‌یک از پرده‌هایی که تاکنون کشیده‌اید بیشتر مورد علاقه خودتان است؟
حمیدی: تاکنون پرده‌های بسیاری با موضوعات مختلف کشیده‌ام و خدا را شاکر هستم که برای فرهنگ، هنر و اعتقاداتم قدم بر می‌دارم اما پرده‌های «سلسله الذهب»، «وقایع عاشورا»، «دعای باران»، «قرار گرفتن حر سر راه با امام حسین(ع)» از جمله پرده‌هایی است که مورد علاقه خودم است.
گفت‌وگو و عکس از تارا خمینه و ملیحه نیشابوریان
انتهای پیام/
