دیجیتال‌سازی نسخ خطی فارسی شبه‌قاره از سوی کتابخانه ملی
خبرگزاری تسنیم: سرپرست معاونت کتابخانه ملی از برنامه‌ریزی این کتابخانه به منظور شناسایی و صیانت از نسخ خطی فارسی در شبه‌قاره خبر داد و گفت: برنامه‌های تحقق این امر از امسال آغاز شده و قرار است در حوزه‌های شناسایی، دیجیتال‌سازی و ... وارد شویم.
غلامرضا امیرخانی، سرپرست معاونت کتابخانه ملی، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به برنامه‌های کتابخانه مبنی بر سامان‌دهی نسخ خطی فارسی در کشورهای همسایه گفت: نسخه‌های خطی فارسی در تمام دنیا پراکنده است. شیوه نگهداری این نسخ در کشورهای مختلف به دو دسته تقسیم‌بندی کرد. آن چیزی که در کشورهای اروپایی و برخی از کشورهای آسیایی مثل ژاپن وجود دارد، به این صورت است که فهارس عمده آنها منتشر شده و حتی نسخه تعدادی از آنها روی سایت کتابخانه‌ها قرار گرفته و امکان دسترسی علاقه‌مندان به استفاده از این منابع فراهم آمده است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر بخشی از منابع خطی ما نیز در کشورهای آسیایی نگهداری می‌شود که یا از وضعیت آنها اطلاعی در دست نیست، مثل نسخ خطی‌ای که در کشورهای آسیای میانه نگهداری می‌شود؛ و یا از سوی دیگر برخی از نسخ خطی نیز در کشورهای همسایه و شبه قاره نگهداری می‌شوند که وضعیت چندان مطلوبی ندارند و باید به وضعیت آنها رسیدگی کرد.
سرپرست معاونت کتابخانه ملی با بیان اینکه حجم نادانسته‌های ما درباره نسخ خطی بیشتر از دانسته‌های ما در این زمینه است، افزود: فهارسی که از نسخ خطی فارسی در هند منتشر شده بسیار کمتر از آن تعدادی است که در هند به ویژه در دست خانواده‌های هندی وجود دارد. میزان اعلام شده با شرایط تاریخی هند به ویژه اینکه در هند زمانی زبان فارسی زبان رایج بوده است، ما را بیشتر دچار تردید می‌کند.
وی در ادامه با اشاره به وضعیت نگهداری نسخ خطی در شبه‌قاره و اهمیت نگهداری و صیانت از این منابع یادآور شد: در شبه قاره به دلیل شرایط آب و هوایی و حتی وسعت خاک کتاب‌ها در وضعیت چندان مطلوبی نیستند. این موضوع فقط منحصر به کتاب‌های نسخ خطی نیست، بلکه درباره کتاب‌های چاپ سنگی و یا کتاب‌هایی که الآن هم به دست ما می‌رسد صدق می‌کند. گاه اتفاق افتاده که برخی از این نسخ خطی را در دست می‌گیریم و اوراق کتاب پودر می‌شود. وضعیت نسخ خطی در هند چندان مطلوب نیست.
امیرخانی با بیان اینکه پرداختن به نسخ خطی فارسی در شبه‌قاره پروژه بزرگی است که هزینه‌های بالای مالی را می‌طلبد، افزود: هند کشور قدرتمندی است که از نظر علمی پیشرفت کرده و دولت قوی‌ای هم دارد. باید باب تعامل با این کشور را در این زمینه باز کرد، اما این هزینه‌بر هم هست. کتابخانه ملی به منظور صیانت از این منابع و با توجه به اینکه ایران پایتخت زبان فارسی است و باید پیش رو در این برنامه باشد، برنامه‌هایی را برای خود در نظر گرفته است. به همین منظور امروز، 16 دی‌ماه، جلسه‌ای برگزار خواهد شد. ما از امسال برنامه‌ریزی‌های لازم برای این امر را در دست اجرا داریم. فعلاً به مرحله شناسایی منابع و بعد به رابطه‌هایی که می‌تواند به ما در این مسیر کمک کند، خواهیم پرداخت. بعد از این به بحث دیجیتال‌سازی منابع نیز می‌پردازیم.
سرپرست معاونت کتابخانه ملی با بیان اینکه تعداد دقیقی از تسخ خطی و سنگی موجود به زبان فارسی در این کشور در دست نیست و بیشتر ارقام برحسب حدس و گمان است، افزود: البته جمهوری اسلامی در این سال‌ها بیکار نبوده است. مؤسسه نور در دهلی خود میکرو فیلم ده‌ها نسخه خطی را تهیه کرده و به سازمان‌های مرتبط ارائه داده است. ما هم می‌توانیم به عنوان کتابخانه ملی ایران گوشه‌ای از کار را بگیریم.
انتهای پیام/
