ساری:ایران قطب انیمیشن‌سازی دینی دنیا خواهد شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، بخش اول گفت‌وگو با مدیران شبکه پویا پیرامون قابلیت‌های این شبکه تلویزیونی بود که منتشر شد.اما در بخش دوم درباره سیاستگذاری‌های این شبکه و انیمیشن دینی صحبت می‌شود. به گفته ساری ایران قرار است قطب انیمیشن دینی در جهان باشد.

تسنیم: یکی از پایه‌های بزرگ انمیشن‌سازی در دنیا، اقتباس از ادبیات مکتوب آن کشور است. کمیک‌بوک‌ها و حتی داستان‌های قدیمی عامه‌پسند منابع بزرگ انیمشن‌سازی در دنیا هستند. این مساله از چند نظر باعث رشد انیمیشن‌سازی می‌شود، اول اینکه با خود یک مخاطب بالقوه قدیمی که آشنایی قبلی با این ادبیات دارد به پای آن انیمیشن می‌کشد و از طرف دیگر از آن غنای ادبیات سالخورده مکتوب برای بهبود سناریو و داستان کمک می‌گیرد. در ایران اقتباس خیلی کم اتفاق می‌افتد. چرا؟

ساری: اقتباس همیشه در دستور کارهای آثار نمایشی بوده است اما صنعت انیمیشن به ناچار از اقتباس بیشتری استفاده کرده است، به این دلیل که مشکل فیلمنامه از مشکلات اصلی و جدی در حوزه کارهای نمایشی و انیمیشنی است. جریان فیلمنامه نویسی که بتواند کل این صنعت را پشتیبانی کند هنوز ایجاد نشده است؛ پس اقتباس به طور جدی در طول انیمیشن کشور دنبال می شود. بسیاری از تولیدات انیمیشنی کارهای اقتباسی به ویژه اقتباس از کارهای کهن است. واقعیت این است که کارهای نمایشی بسیار متاثر از حوزه ادبیات است و هر چقدر ادبیات و به ویژه رمان توسعه می یابد، کارهای نمایشی نیز می تواند به این حیث جدید شود و باید امیدوار باشیم که این بخش ها با هم حرکت کند و ادبیات ما بیشتر بتواند کارهای نمایشی را پشتیبانی کند.

تمام آثار انیمیشن حوزه هنری هم متعلق به صدا و سیما است و همه آنها توسط صدا و سیما تولید می شود. چون بخش های دیگر انیمیشن تولید شده این حوزه تنها مختص صدا و سیما هستند. اگر دیدید اقتباس از آثار قدیمی و یا رمان های جدید است باید گفت که همه برای تلویزیون است ولی این کفایت نمی کند و اینکه آیا همین رمان های جدید هم کفایت می کند و هیچ مشکلی برای انیمیشن شدن ندارد؟ قطعا باید بگویم نه. چرا که در این حوزه به قدری رمان های متنوع، جذاب و مخاطب پسند و به تعبیری انیمشن خور وجود ندارد به همین دلیل اقتباس یکی از حوزه های جدی در حوزه تولید انیمیشن است.

لیوانی: انیمیشن «قصه های خوب برای بچه های خوب» تولید سال 91، 92 است که در 26 قسمت 15 دقیقه‌ای تولید شده است و در زمان عید نوروز پخش شد که به لحاظ مخاطب پرمخاطب ترین برنامه بوده و در جشنواره ها هم استقبال خوبی از آن شد در حالی که از قصه های آقای آذریزدی اقتباس شده بود.اما همین اقتباس هم مورد توجه قرار گرفت و مخاطبان از آن استقبال کردند.

علم‌بیگی: انیمیشن «فرمانروایان مقدس» واقعا مورد توجه بینندگان قرار گرفت و نوجوانان از تماشای آن لذت برده‌اند. کارشناسان مرکز نظارت و ارزیابی در گزارش‌هایی اثرگذاری این موضوع را ارائه دادند. یک شعر پرمغزی است که می گوید "چون سروکار تو با کودک فتاد، پس زبان کودکی باید گشاد".  ما باید از نگاه کودکان و نوجوانان به انیمیشن و محتوای آن توجه کنیم.

ساری: اثرگذاری این حوزه را قبول دارم و باید حتما به آن توجه کرد. ولی باید ببینیم که به چه دلیل کودکان به انیمیشن نگاه می کردند، آیا به دلیل قصه و محتوا است یا به دلیل جاذبه های بصری. اینکه بگوییم کودکان تولیدات ایرانی را نمی پسندند و یا اثرگذار نیست اصلا گزاره درستی نیست. مقایسه انیمیشن ایرانی با انیمیشن هالیوود مقایسه درستی نیست ولی آن برای حوزه عموم و حوزه نقطه ای شاید مقایسه مفیدی باشد؛ چرا که ما بحث بهره وری هم داریم و اینکه آیا با امکانات موجود می توانیم درست عمل کنیم یا خیر.

تسنیم: گروه‌های تولید کننده انیمیشن در تهران و شهرستان‌ها کم نیستند. اما به نظر می‌رسد میزان هدردرفت انیمیشن‌های ایرانی به نسبت طبیعی‌اش خیلی بالاست. یعنی ده‌ها انیمشن ساخته می‌شود و یکی‌اش مثل «شکرستان» می‌گیرد. این به نظر کمی غیرطبیعی می‌آید. فکر می‌کنید کار کجا گیر کرده است. بخش اعظمی از سرمایه و انرژی انیمیشن‌سازی در ایران در حال هدر رفتن است. ساخت انیمیشن‌هایی که کسی آنها را نمی‌بیند.

ساری: اینکه چرا  کارهایی مثل «پهلوانان»، «شکرستان»، «فرمانروایان مقدس» و «خداوند لک لک‌ها را دوست دارد» موفق بوده است باید بگویم که آن چیزی که شما در دنیا می بینید، گزیده‌ هستند، در واقع آن انیمیشنی که ما در دنیا می بینیم همان «شکرستان» خودمان است در حالی که بسیاری از آثار در بازبینی های ما پیش می‌آید که حتی رغبت نمی کنیم آنها را ببینیم. البته ما باید به گونه ای صنعت انیمیشن را پیش ببریم که امثال این مثال‌ها زیاد شوند. نکته دیگر این است که یکی از آسیب های جدی انیمیشن این است که وقتی یک کار چند دست می چرخد به ما آسیب وارد می‌کند البته در سال های گذشته خیلی تلاش شد که این آفت را تا جایی که ممکن است کاهش دهیم. البته مشکلی که داریم این است که جامعه انیمیشن ما یک جامعه هنرمند است که وقتی وارد جریان  تهیه کنندگی و اجرا می شود، دچار مشکل می‌شود. اینکه می گویم باید خودمان را در حوزه نخبگی با آثار کشورهای دیگر مقایسه کنیم به این دلیل است که بهره وری های خود را ببینیم.

یکی از آسیب های تولید در حوزه انیمیشن همین بحث مدیریت است. فکر می کنیم خیلی هزینه و سرمایه گذاری به اندازه کافی نسبت به اهمیت انیمیشن انجام نمی‌دهیم چون فکر می کنیم با همین اندازه سرمایه گذاری می توانیم بهره وری بیشتری داشته باشیم. قطعا باید کار را به تهیه کننده مناسب واگذار کنیم ولی تهیه کننده باید به علم مدیریت مجهز شود و باید مدیریت زمان، منابع انسانی، مالی و ... را بداند در حالی که در حوزه انیمیشن تهیه کننده با تعاریف عنوان شده همانند حوزه رئال نداریم و باید این تجربه ایجاد شود.

قطعا ایجاد مهارت از طریق تولید باید در همه بخش های آن صورت بگیرد، یعنی با این کار، مهارت در حوزه فنی، نرم افزارِی، هنری و مدیریت صورت می‌گیرد و طبیعتا تهیه کننده ای که باید به عنوان حکم مدیریت منابع مالی، کارآفرین و ... باشد باید تجربه هم داشته باشد البته اینکه کاری را از دست فردی بگیریم و به فرد دیگری واگذار کنیم، قطعا محکوم است و تا آنجایی که آگاه هستیم همه تولیدات تلویزیون ناظر کیفی دارد و کار این ناظر این است که در محل تولید حضور می یابد و از نزدیک شاهد روال کار است و اینکه گفته شود یک کار ممکن است چند دسته چرخیده شود با سازوکار فعلی همخوانی ندارد البته اینکه ناظر کیفی در محل تولید باشد مربوط به 2 سال اخیر است.

لیوانی: عنصر دیگر اثرگذاری و ماندگاری انیمیشن در امتداد و تکثیر آنها است، البته به جز کارهای سینمایی، که قضیه متفاوتی با آثار تلویزیونی دارند که آن نیز فقط در شرایط خاص تولید می شود و حتی گاهی در هالیوود نیز با شکست مواجه می شود، در حوزه تلویزیونی آثاری که تولید شده اثار مستمری بوده است، یعنی 200، 300 و 400 قسمت از یک اثر از تلویزیون پخش شده تا در ذهن ماندگار می شود و این تولید ممتد است که باعث می شود یک کاراکتر که حتی در نگاه اول جذاب هم نیست، ماندگار شود و ما باید به این حد از تولید تلویزیونی هم به لحاظ منابع مالی و هم به لحاظ بحث های محتوایی برسیم تا کاراکترها ماندگار شود، البته ما در مهارت‌ها این تجربه را به دست اوردیم که در یک اثر 250 قسمتی که از تلویزیون پخش شده است مخاطب دوست دارد کاراکترها را ببیند. یکی دیگر از عناصر نیز این است که ما هنوز به لحاظ پشتیبانی مالی نمی توانیم بنای یک کار را به قسمت های زیاد آن از همان ابتدا بگذاریم، چرا که متفاوت است اگر بخواهیم بنای یک کار را از همان ابتدا 250 قسمت بگذاریم یا اینکه یک اثر را در 13 قسمت درنظر بگیریم و بعد بخواهیم آن را ادامه دهیم متفاوت است بلکه باید به سمتی حرکت کنیم که حداقل حدود 10 اثر درست و حساب شده را با تعداد قسمت های بالا از همان ابتدا برنامه ریزی کنیم.

تسنیم: فکر می‌کنم در بحث انیمیشن‌سازی هم ما دچار این معضل مهم مدیریت فرهنگی در کشور هستیم. سیاست‌گذاری‌ها، اسناد بالا دستی و مدیران درجه اول، راه درستی را انتخاب کرده‌اند و بعد کار که به مدیران میانی و سیستم کارمندی می‌رسد گسستی بین این سیاست‌ها و خروجی کار به وجود می‌آید

ساری: یکی از عوامل، تولید است و عوامل دیگری هم در این حوزه وجود دارد به عنوان مثال سرمایه را که از بین نمی‌بریم اگر که آن عوامل هم فراهم شود تولید نقش اساسی دارد. برای مدیریت میانی هم باید گفت که اولا در انیمیشن های تلویزیونی سعی می کنیم صلاحیت های حرفه ای تهیه کننده در وهله اول بررسی شود که این کار نیز مربوط به 3 سال اخیر است. انیمیشن نیز البته یک فرآیند کند دارد و ممکن است برخی دستاوردهای انیمیشن امروزه مربوط به سال های گذشته باشد و برخی دستاوردهایی که در آینده حاصل می شود متعلق به تلاش های امروز است.

یک بحث دیگر ناظران کیفی است که همه پروژه ها و برنامه های انیمیشنی را به ناظران کیفی که قوه تشخیص دارند سپرده می‌شود، البته کمیته هایی نیز در انیمیشن تلویزیونی است که صلاحیت های کارگردان و تهیه کننده را بررسی می کند و طبیعی است که در این صلاحیت ها یک حد نصاب هایی لحاظ می شود و قطعا کسی که اصلا صلاحیت ندارد هر چه قدر هم انیمیشن تولید کند، بنایی برای واگذاری کار به آن وجود ندارد. البته در صلاحیت ها نیز باید دید که فرد اصلا عِده و عُده دارد یا خیر؟ چون جامعه انیمیشن در کشور کوچک است و ما همه کارگردان و تهیه کنندگان این حوزه را می شناسیم و می دانیم مثلا فلان شخص چه تعداد کار در دست اجرا دارد. تمام این کارها انجام می شود تا حدالمقدور تولید انیمیش در اختیار کسانی باشد که صلاحیت هایی داشته باشند.

تسنیم: در خصوص حرکت به سمت انیمیشن های دینی و اینکه چه برنامه ریزی هایی در این حوزه صورت گرفته هم کمی توضیح دهید.

ساری: انیمیشن دینی گستره وسیعی دارد. مثلا پروژه 250 قسمتی «مهارت های زندگی» را در این راستا داریم که 150 قسمت آن انجام شده است. البته این پروژه را جز انیمیشن های دینی می دانیم چونکه در آن سبک زندگی ایرانی – اسلامی را نشان می دهیم و موضوعات بسیار دیگری نیز همین گونه است.

وقتی انیمیشن «پهلوانان» که در آن آیین جوانمردی و غیرت را نشان می دهد در حوزه انیمیشن دینی است مسلما خیلی از مسائل دیگر نیز در این حوزه قرار می گیرد. اینکه می گوییم جامعه انیمیشن می تواند پاک باشد به همین دلیل است. اما درباره شخصیت های خاص مانند ائمه و پیامبران باید گفت که انیمیشن در این حوزه نیاز به بلوغ دارد و در گذشته نیز تجربه ای را انجام دادیم و تجربه های دیگری نیز داریم که هم اکنون در دست کار است و تلاش داریم که به بلوغی برسند تا بتوانند درباره شخصیتی معصوم انیمیشن تولید کنند.

الان پروژه ای را با موضوع عام الفیل که قصه پیامبر است در دستور ساخت داریم. پروژه دینی دیگری در اختیار کارگردانان قرار دادیم که خیلی دوست داریم برای شخصیت‌هایی به ویژه معصومین، پیامبران و انبیاء کارهای را تولید کنیم.

تسنیم: برای فصل جدید مدارس و بازگشایی مدارس برنامه ای دارید؟

علم‌بیگی: ما «قهرمانان تنیس» را پخش می کنیم و اگر مشکلی برای پخش دوبله ایجاد نشود، این انیمیشن 170 قسمتی است و ادامه آن در مهر ماه پخش می شود. البته مجموعه «گاند» را داریم که هنوز اسم معادل فارسی آن مشخص نشده که در حال دوبله و ویراستاری است که آن نیز در مهر ماه پخش می شود. «گاند» معنی اسلحه را می دهد البته محتوای آن خشن نیست.

کارهای دیگر نوستالوژیک هم داریم که الان «معاون کلانتر» و «بینوانان» را داریم که بعد از اتمام آنها «پینوکیو»، «افسانه 3 برادر» و «دی جی مون» را خواهیم داشت و کارهای جدید بسیاری را سازمان به سمت شبکه پویا می فرستد چرا که این شبکه، شبکه تخصصی انیمیشن است.

البته کارهای ایرانی هم داریم که کارهای خوبی هستند و حرفی برای گفتن دارند؛ البته نسبت کارهای ما 60 به 40 است یعنی 60 درصد آثار خارجی و 40 درصد تولیدات داخلی هستند و به لحاظ بودجه ای و هزینه ای هنوز نتوانستیم این درصد را 50 و 50 برسانیم، البته بخشی از کارهای جدید خارجی و بخشی نیز نوستالوژیک‌های شبکه های دیگر است. البته به غیر از «قهرمانان تنیس» چند مجموعه جدید وجود دارد که در حال دوبله شدن است، مانند «آن شرلی» که داستانش برای قبل از مجموعه سری اول است که رایت آن را برای شبکه پویا می خریم. همچنین در حال ترجمه «خانواده تراد» هستیم که در مهر ماه پخش خواهیم کرد.

تولیدات و آثار ایرانی زیاد هستند ولی مشکل اینجاست که سازمان مشکلات بودجه ای دارد و همین مسئله باعث می شود کارها دیر پخش شوند. ولی کار «تاریخ از اینور» را پخش می کنیم.

ساری: 13 عنوان کار ایرانی نیز وجود دارد که به پخش پاییز می رسند، ما بخش کارهای ایرانی، خارجی و نوستالوژیک را در دستور کار شبکه داریم که در بخش خارجی تلاش داریم کارهای جدیدی پخش کنیم. در بخش ایرانی نیز همین گونه است، البته در بخش نوستالوژیک آثاری را پخش می کنیم که متقاضی داشته باشد. البته برخی از آثار شاید اسم شان قدیمی باشد ولی سری‌های جدید آنها پخش می‌شود. وقتی کار خارجی پخش می شود دوستان تلاش‌های زیادی دارند که در آماده سازی آن حداقل هایی لحاظ شود به همین دلیل خیلی از آثاری که از شبکه پویا پخش می شود حتی با نسخه هایی که در بازار هستند نیز تفاوت هایی دارد. به طور کلی سعی داریم که با کمترین آفت ممکن آثار خارجی را نشان دهیم البته آثار خارجی در فضای فرهنگی و ارزشی غیر از ایرانی تولید شده است که همین مسئله باعث می شود که به آنها توجه بیشتری داشته باشیم.

علم‌بیگی: امسال با آثاری مانند «قهرمانان تنیس»، «پاندای کونگ فوکار»، «اژدها سواران» و «باب اسفنجی» تابستان خوبی داشتیم البته کارهایی که الان عنوان کردم توسط خود شبکه پویا دوبله شده است و زحمت زیادی هم برده است، مثلا «پاندای کونگ فوکار» دیالوگ هایی دارد که حتما باید ویراستاری شود و این کار زمان زیادی می برد به گونه ای که برای سری سوم این کار مجبور شدیم «اژدهاسواران» را پخش کنیم تا بتوانیم دوبله «پاندای کونگ فوکار» را آماده کنیم.

لیوانی: با برنامه‌ریزی انجام شده 6 و 7 قسمت اثر سه بعدی داریم که برای پاییز آماده می شود از جمله «شهر نامرئی» که تولید شیراز است، سری جدید «روباه و خروس» و فیلم سینمایی «سفر باران» هم نیز در برنامه قرار دارد.همچنین 4 و 5 مجموعه دیگر نیز برای پاییز آماده می شود.

ساری: به عنوان آخرین نکته هم باید بگویم که یک مجموعه 13 قسمتی 20 دقیقه ای به عنوان «بازمانده» است که باکیفیت بالا در حال تولید است که ادامه دهنده فیلم سینمایی «بازمانده» بوده ولی قصه این کودک را ادامه می دهند و انشاالله انیمیشن این کار که در دست تولید است شاید تا ماه های آینده تمام و پخش شود.

انتهای پیام/