نماد مهجوری به نام روز قلم در تقویم رسمی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، ارزش و کرامت قلم بسیار بالاتر از آن است که برای بزرگداشت آن و صاحبانش به اختصاص دادن روزی در تقویم به آن بسنده کنیم روز قلم در تقویم مانند روزهای دیگر فقط نماد است که مانند بسیاری از بخشهای فرهنگی مان همچنان مهجور مانده است.

وسوسه نویسنده شدن برای آنهایی که گمانشان می‌رود قلم خوبی دارند، به همین آسانی رهایشان نمی‌کند این حس نویسندگی و قلم به دست گرفتن واقعا حس عجیبی است.

برای توصیف واضح آن باید گفت زمان نوشتن، حسی درونی نویسنده را مجبور به نوشتن می‌کند، همانند زن بارداری که موقع وضع حملش فرا می‌رسد، زمانی که شروع می‌کند به نوشتن، سوال‌ها برایش مطرح می‌شود اینکه نویسنده با خودش کلنجار می‌رود از کجا و چطور آغاز کنم، چطور روایت  و جریان را پیش ببرم و کجا تمام کنم...

این حس عجیب وقتی در نویسنده قلم به دست فوران می‌کند، دیگر هیچ چیزی را نمی‌شناسد مگر اینکه قلم را به دست بگیرد و نوشتن را شروع کند و یا اینکه بر سطری شعری بسراید.

قلم به دست گرفتن و نوشتن حس شگفت انگیزی است که به سراغ هر کسی نمی‌آید مانند شاعرانی که شعر می‌سرایند و طبع ظریف شاعری نیز به سراغ هر شخصی نمی‌رود.

ارزش قلم از دیدگاه امام خمینی(ره)

قلم نزد بسیاری از ادبا و فلاسفه ارزشمند بوده و امام خمینی(ره ) درباره قلم و رسالتی که بر عهده دارد، می‌فرمایند؛ قلمی فایده دارد که بیدارگر توده‌های مردم باشد.

"شهدا را قلم‌ها می‌سازند و قلم‌ها هستند که شهید پرورند؛ قلم، خودش یکی از اسلحه‌هاست؛ این قلم باید دست اشخاص صالح، و دست افاضل باشد؛ اشخاصی که قلم در دستشان است متوجه باشند که قلم آنها، زبان آنها، در حضور خداست؛ آن کسی قلمش قلم انسانی است، که از روی انصاف بنویسد و مسئولیت بزرگ شما، امروز قلم‌هایی است که در دست شماست."

در دین اسلام نیز قلم ارزشمند بوده و سوگند خداوند در قرآن به نام قلم، گویاترین شاهد بر شرافت و قداست آن است: «ن. وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ؛ سوگند به قلم و آنچه نویسند.» در جایی که خداوند، صاحب هستی به آفریده‏ای از آفریده‏های خود قسم یاد می‏کند، بشر در چه جایگاهی می‏تواند از ارج و منزلت آن سخن براند.

از تیرگان تا قلم

روز قلم در تقویم ایران، به عنوان نمادی برای تجلیل از صاحب‌قلمان و آثار ایشان انتخاب شده است. نامگذاری این روز به نام قلم، بی‌ارتباط باتاریخ کهن متمدن و فرهنگ‌ساز این سرزمین نیست.

ابوریحان بیرونی در کتاب «آثار الباقیه» خود آورده که چهاردهمین روز از تیرماه را ایرانیان باستان، روز تیر(عطارد) می‌نامیدند؛ از طرفی سیاره تیر یا همان عطارد، در فرهنگ ادب پارسی، کاتب و نویسنده ستارگان است. به همین مناسب این روز را روز نویسندگان می‌دانستند و گرامی می‌داشتند.

البته پس از انقلاب نیز نویسندگان و شاعران سرشناسی چون محمدعلی سپانلو سیزدهم تیرماه را به عنوان روز قلم و نویسنده پیشنهاد دادند، تا این‌که در سال 1381 چهاردهم تیرماه از جانب انجمن قلم به عنوان روز قلم نام‌گذاری شد و در تقویم ثبت شد.

نویسندگان و شاعران در مهجوریت

در همین شهر اصفهان نویسندگان و شاعرانی زندگی می کنند در عمق مهجوریت در حال نوشتن آثار و یا سراییدن اشعاری هستند که دیده نمی شوند، افرادی که وقتی به کارنامه آثار آنها سر می‌زنیم، می‌بینیم که نسبت به نویسنده‌های پایتخت‌نشین درنوع خودشان دست کمی از آنها ندارند اما در غباری از خبرها و مکاشفات رسانه‌‌ای دیگر در حوزه های زاینده رود خشکی آن و بی‌آبی مهجور واقع شده‌اند.

شاید بارو کردن آن سخت باشد، اینکه زمانی که درآستانه روز قلم با انها تماس گرفته شد بسیاری از آنها حاضر به صحبت کردن درمورد قلم و نویسندگی و چالشها پیش‌رو نشدند.

نویسندگان و شاعرانی که با آثار خود گوشه عزلت را در اختیار گرفته و خانه نشین شده‌اند تا هر از چند گاهی برای دل خود نه برای روشن کردن افکار عمومی قلمی یا نوشته ای به یادگار بگذارند.

البته در این بین ما رسانه‌ای‌ها نیز مقصر هستیم وقتی که توجه ما در بخشهایی مانند سی‌وسه پل و خشکی زاینده‌رود بی‌آبی بخش فرهنگمان غریبانه در تاریکی زندگی خود را می‌کند؛ دقیقا اتفاقی که برای صائب رخ داد و در نخستین روز ثبت خود  در تقویم رسمی کشور همچنان مهجور ماند..... انگار به مهجوریت در فرهنگ عادت کرده‌ایم‌.

قلم، معجزه‌ای جاودان

از آنجایی که یک نویسنده از هرآنچه که در اطرافش می‌بیند، می‌شنود و می‌چشد، می‌نویسد، همه مشکلات موجود در جامعه را منعکس می‌کند ولی از درد خود نمی‌نویسد.

حال بماند از کمترین جایگاه اجتماعی برخوردارند و معمولاخانه نشین هستند، درد جامعه را بخوبی منعکس می‌کنند، بدون آنکه به درد خود برسند!

اما نقش و اهمیت قلم و نگارش بر همگان مشخص است، با یک قلم می توان همه چیز را به هم ریخت و یا از نو ساخت، قلم به دستان که با  حوزه فرهنگی عجین شده، با بیشترین مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند.

هویت، چیستی و قلمرو قلم بسیار گسترده‌تر از آن است که در بیان بگنجد هرگونه رشد و پیشرفت، پیروزی و آرامش و معرفت و شناخت، ریشه در قلم دارد؛ تمدن‌ها، تجربه‌های تلخ و شیرین و علوم با نوشتن ماندگار می‌شوند و آیندگان مملو از تجربه و پر از راه‌حل‌هایند.

هر کس می‌تواند قلمی را بین انگشتانش بفشرد و فرمانش دهد که بنگارد و هر آنچه را از مخیله صاحب انگشت تراوش می‌کند، بنویسد امات باید صاحب فکر و اندیشه باشد چرا که افکارش هدایت کننده یک جامعه محسوب می‌شود. قلم، تخریب می‌کند و می‌سازد واقعیت‌ها را آشکار می‌کند آشکارها را نهان می‌کند به واقع قلم، معجزه‌ای جاودان است.

مشکلاتی که گلوی اهالی قلم را می‌فشارد

اما در بین این قشری که نجوای دردها و انعکاس دهنده جامعه هستند مشکلات بسیاری را در زندگی خود تجربه کرده‌اند.

از مشکلات بیمه گرفته تا اینکه بسیاری از نویسندگان شاعران اهالی قلم که تفکرشان برای زایش تفکرات نو و ایده‌هایی برای روشن کردن افکرا جامعه باشد درگیر مسائل اقتصادی بوده و آنها مجبور هستند برای امرار معاش شغل دومی داشته باشند.

اما مسائل اقتصادی بخشی از مشکلات آنها است ممیزی سلیقه‌ای و سانسور مشکل بزرگی است که از نظر روحی این قشر را آزار می‌دهد.

باید اشاره کرد که نویسنده های ایرانی همیشه فاقد جسارت بوده‌اند، بنابراین سانسور هیچ گونه ارتباطی با ایده‌های غلط از جمله حذف ممیزی پیش از انتشار ندارد؛ چراکه خودسانسوری در نهاد ما انسان‌ها وجود دارد و نویسنده نا خودآگاه بسیاری از موارد را خود به خود سانسور می‌کند و در آثارش نمی‌آورد.

نسترن مکارمی، نویسنده اصفهانی در این باره به تسنیم گفت: سانسور و ممیزی‌های سلیقه‌ای که در آثار صورت می‌گیرد، سبب می‌شود که بر کیفیت آثار تاثیر بگذارد.

وی افزود: همیشه برخی خط قرمزها وجود دارد که نباید درباره آن حرف زده شود و برخی مسائل وجود دارد که وقتی درباره آن حرف زده می‌شود، به طور دائمی باید آن را آن قدر مبهم بگوییم یا مجبور می‌شویم ان داستان را کلا تغییر دهیم و از گفتن حرفی صرف نظر کنیم، تا حساسیت در آن کمرنگ شود.

این نویسنده اصفهانی تصریح کرد: این ممیزی در روحیات یک  نویسنده و کیفیت اثر به شدت تاثیر بدی می‌گذارد و این ممیزی و سانسور هم در زمینه داستان و هم در زمیه شعر وجود دارد  که در زمینه شعرممیزی پررنگ‌تر است .

مکارمی اظهار کرد: در بسیاری از موراد انگشت روی  بخشی از اثر می‌گذارند و می‌خواهند یا از آن صرف نظر  کنیم یا حتی در بسیاری از مواقع به دلیل ممیزی چیزی از آن شعر باقی نمی‌ماند و مجبور می‌شویم ان  شعر را از مجموعه حذف کنیم تا دچار ممیزی نشویم.

حسین مزاجی، شاعر اصفهانی نیز در مورد ممیزی شعر به تسنیم گفت: شعر معماری یک واژه است که برگرفته از احساسات شاعر بوده و در بسیاری از موارد آنقدر یک اثر به ممیزی می‌خورد و سانسور در آن اتفاق می‌افتد که حاضر هستم آن اثر با این وضعیت و سانسور به هیچ وجه چاپ نشود.

به هر حال ارزش و کرامت قلم بسیار بالاتر از آن است که برای بزرگداشت آن و صاحبانش به اختصاص دادن روزی در تقویم به آن بسنده کنیم نماد روز قلم برای تجلیل و پیشرفت نویسندگان و نوشته‌ها، فقط یک تلنگر است.

به نظرمی رسد این مناسبت هنوز چندان در میان مردم و حتی اصحاب قلم و اندیشه شناخته‌شده نیست، شاید یکی از دلایل این ناشناخته ماندن، نبود برنامه‌های مناسب برای این روز در جامعه‌ باشد.

گزارش از نگین فروغی

انتهای پیام/ ب