آداب و رسوم مردم شیراز در نوروز

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز فرهنگ هر جامعه از دو بخش اصلی فرهنگ رسمی و فرهنگ عامه تشکیل شده است و برای پیشرفت و توسعه هر جامعه‌ای باید این دو را با هم و در کنار هم بررسی کرد.

در این میان فرهنگ عامه که متشکل از آداب و رسوم، قصه‌های عامیانه، ترانه‌های عامیانه و غیره است، به دلیل اینکه از میان مردم برخاسته نقش مهمی در جامعه‌شناسی دارد.

انسان روزگار ما در عصر صنعت و تکنولوژی زندگی می‌کند و بسیاری از باورها و ریشه‌های فکری خود را یا فراموش کرده یا فرصتی برای پرداختن به آن ندارد بنابراین برآن شدیم تا با اشاره‌ای گذرا به آداب و رسوم مردم شیراز در نوروز سهمی اندک در یادآوری این سرمایه فرهنگی داشته‌باشیم.

نوروز در شیراز

از یکی دو هفته پیش از عید نوروز شیرازیان به استقبال نوروز می‌روند و به‌طور کلی جنب و جوشی در میان مردم پدیدار می‌شود. بوی عید را می‌توانی در کوچه‌های شیراز بشنوی و مرغ‌های نوروزی را در کنار رودخانه خشک ببینی و اگر هوا مناسب باشد سر و کله گربه نوروزی‌ها هم پیدا می‌شود.

رفت و روب و خانه تکانی

بانوان در خانه به رفت و روب می‌پردازند و شستنی‌ها را می‌شویند پس از آن به خریدن وسایل مورد نیاز عید می‌پردازند. خریدن لباس نو از جمله کارهایی است که هر شیرازی خود را موظف به انجام آن می‌داند.

اگر بزرگ‌تر خانواده هم موفق به خرید لباس نو نشود، حتما برای کودکان لباس نو می‌خرند.

پختن نان شیرین یا نان یوخه

خانواده‌هایی که نذر داشته باشند، قبل از عید نوروز نان شیرین می‌پزند. معمولا همسایگان یک کوچه در آن خانه جمع شده و بساط پختن نان را پهن می‌کنند.

این نان از آرد گندم، شیر، شکر یا شیره انگور تهیه می‌شود و پس از پخت نان روی آن را خاک قند می‌پاشند و به شکل مربع یا کتابی می‌برند.

پختن سمنی«سمنو»

شیرازی‌ها سمنو را سمنی می‌گویند. برای تهیه سمنو ابتدا گندم مرغوبی را تهیه و خیس می‌کنند تا تنجه(جوانه) بزند. سپس این گندم‌ها را در جوقن « هاون سنگی» کوبیده، شیره آن را می‌گیرند. آن‌گاه شیره گندم را با آرد در دیگ ریخته و مقدار کمی تربت به آن اضافه می‌کنند.

دیگ محتوی سمنی را باید مرتب باید مرتب هم‌زد تا ته نگیرد. مقداری از شیره گندم را که از قبل کنار گذاشته بودند در هفت نوبت در دیگ می‌ریزند و به اصطلاح شربتش می‌دهند و در نوبت هفتم مقداری بادام و گردو در دیگ می‌ریزند.

سمنی را معمولا شب می‌پزند و نزدیکی‌های صبح دیگ را دم می‌کنند. روی دیگ شمع روشن می‌کنند.

سمنی را که پختند اگر رنگ روشنی یافت و شیرین شد خود را به مراد رسیده می‌دانند ولی اگر رنگ سمنی تیره شد آن را به فال بد می‌گیرند.

کسانی که اطراف دیگ هستند، حتما باید پاک و طاهر باشند و مردم شیراز معتقدند که سمنی نذر حضرت زهرا(س) است و شیرینی سمنی نشان از این دارد که آن حضرت انگشت مبارک خود را در دیگ سمنی زده است.

سبز کردن سبزه

از پانزده اسفند دانه‌هایی را که بخواهند سبز کنند، در آب می‌ریزند. ابتدا دانه‌ها را پاک کرده سپس مشت مشت در آب می‌ریزند. مشت اول را به سلامتی امام زمان(عج) می‌ریزند. آن‌گاه در هر نوبت اسم یکی از افراد خانواده را به زبان می‌آورند.

در شیراز غیر از گندم، جو، عدس، ماشک، ترتیزک و خاکشیر هم سبز می‌کنند.

سفره هفت سین در شیراز

شیرازی‌ها علاوه بر هفت سین معروف، هفت میوه که عبارتند از انار، انگور، پرتقال، نارنگی، مدنی، نارنج و سیب هم در سفره هفت سین می‌گذارند.

شیراز‌ها در سفره هفت سین آینه‌ای می‌گذارند و تخم مرغی روی آن قرار می‌دهند، معتقدند که به محض اینکه سال تحویل شد تخم مرغ روی آینه حرکت می‌کند.

کلوچه و مسقطی( شیرینی سنتی شیراز)، نان شیرین، شمع به تعداد اعضای خانواده از دیگر مواردی است که در سفره هفت سین شیرازی‌ها دیده می‌شود.

در شیراز علاوه بر هفت سین، هفت میم هم در سفره می گذارند مانند مرغ، ماهی، میگو، مرزه، و غیره. 

 و هنگام تحویل سال سکه‌ای در دست می‌گیرند که تا پایان سال دستشان بی‌پول نشود.

انتهای پیام/