دلیل شکست مذاکرات ژنو۲ حضور دشمنان مردم سوریه در آن بود

استفان گسکین، محقق و نویسنده سیاسی آمریکایی در مصاحبه اختصاصی خود با خبرگزاری تسنیم تأکید کرد که دور نخست مذاکرات صلح ژنو2 سوریه به این دلیل شکست خورد که کشورهای متخاصم در این مذاکرات شرکت کرده بودند و نه دوستان مردم سوریه از قبیل ایران.

مشروح این مصاحبه‌ را در ادامه می‌خوانیم:

تسنیم: همان‌طور که می‌دانید اخیراً گروه القاعده اعلام کرده‌ است که گروهک موسوم به دولت اسلامی عراق و شام (داعش) هیچ ارتباطی با این گروه ندارد و این در حالی است که داعش از ابتدای فعالیت‌های تروریستی‌اش در سوریه و عراق، خود را شاخه‌ای از القاعده معرفی می‌کند. حال که ماه‌هاست این گروه با سایر مخالفین دولت بشار اسد و نیز با ارتش آزاد سوریه که به‌شدت مورد حمایت غرب است درگیر شده است، اعلامیه گروه القاعده نشان می‌دهد شاخه رسمی القاعده در سوریه جبهه النصره است و نه دولت اسلامی عراق و شام. ائتلاف ملی بارها اعلام کرده است دولت اسلامی عراق و شام یک گروه تروریستی است که به‌نفع دولت اسد در سوریه می‌جنگد و دولت سوریه نیز بارها این مسئله را تکذیب کرده است، نظر شما در این رابطه چیست؟ چه‌کسی حقیقت را می‌گوید؟

گسکین: فقط دولت، مشخصاً به‌خاطر مشروعیتش. چه‌کسی کشور را اداره می‌کند، نیازهای مردم را برطرف می‌کند، از مرزها حفاظت می‌کند، فرودگاه‌ها را به کار می‌اندازد و حقوق پلیس را در شهرها پرداخت می‌کند؟

به‌عهده گرفتن تمام این مسئولیت‌های شهری یعنی دولت مسئول است، برنامه دارد و می‌خواهد نهادهای کشور را دایر نگه دارد. مسئولیت همیشه ایجاد علقه می‌کند والّا همین کارها را در جای دیگری صورت می‌دادند.

از زمانی که درگیری‌ها آغاز شده است افراد بسیاری که تاکنون پا به سوریه نگذاشته‌اند روایت‌های مختلفی از این که هرکسی در این کشور چه می‌کند ارائه کرده‌اند.

تمام این گروه‌ها به این خاطر می‌جنگند که باقی بمانند و دشمن خود را محو کنند و به این دلیل هیچ گروه غیردولتی نمی‌تواند گروه دیگر را به تروریسم متهم کند و هر محققی باید برای کشف واقعیت روش مخصوص خودش را داشته باشد.

به نظر من این که می‌گویید این گروه گروه دیگری را به تروریسم متهم می‌کند خنده‌دار است. تروریست‌ها چه می‌کنند؟ آدم می‌کشند؟ خوب القاعده خود چه می‌کند؟ ولی دولت فرق دارد.

به‌قول ماکس وبر، فیلسوف و تحلیلگر سیاسی، دولت در هر کشوری نهادی است که انحصار خشونت مشروع را در اختیار دارد. من هم می‌دانم و افسوس می‌خورم که مردم کشته می‌شوند ولی مثلاً ترکیه را ببینید، حزب حاکم بر این کشور عده‌ای را می‌فرستد در دل این خشونت‌های تلخ کردهای سوریه را بکشند.

ترکیه همیشه از این نگران است که کردها محل زندگی خود را جدا از خاک مرکزی ترکیه اعلام کنند و می‌ترسد کردهای سوریه این کار را بکنند و جداخواهی به کشور آن‌ها هم سرایت کند. بهترین راهی که برای پرهیز از این مشکلات دارند این است که به‌جای کمک به دولت و سرکوب شورشیان چنان‌که چند ماه پیش شاهد بودیم آدم‌کشانی را بفرستند تا کردهای تل‌عران و تل‌حصیر را بکشند.

اگر کشور تحت اداره یکی از این معارضین مسلح بود چه‌کسی می‌خواست با این آدم‌کشان که همسایه گسیل داشته است در خاک خودش مبارزه کند؟ و اگر تهدیدی از سوی اردن یا اسرائیل متوجه سوریه شود کدامشان می‌توانستند با آن مقابله کنند؟ ائتلاف ملی سوریه که خود در ترکیه تأسیس شده است (و ترکیه دوست نزدیک اسرائیل است) یا ارتش آزاد که خود محصول دست آمریکاست یا گروه دولت اسلامی عراق و شام که مثل القاعده از سعودی حمایت مالی می‌گیرد که خود دوست اسرائیل و اردن است؟

تسنیم: چه‌چیزی این اوضاع را پایان می‌دهد؟

گسکین: مذاکرات صلح ژنو2 سوریه به این دلیل شکست خورد که دشمنان بودند و دوستان نبودند. لابی اسرائیل هنوز هم همان مشکلات را باقی می‌گذارد ولی نظر به این‌که دولت نشست را ترک نکرده است ممکن است نتیجه‌ای که به‌نفع مردم باشد از آن به دست بیاید. گمانه‌زنی در این حوزه در باب نتایج نشست هنوز کار دشواری است ولی با این‌که دوستان هنوز از نشست دور هستند نقشی که آن‌ها در سوریه بازی می‌کنند به جای خود باقی است: مشاوره، حمایت مالی و همکاری مدیریتی. به همین دلیل وقتی می‌گویید پایان، من نمی‌دانم اگر منظورتان سودجویی غربی‌هاست به‌زعم من دور از انتظار است که متوقف شود. پیشنهاد غرب به این‌که مثل لیبی و عراق به سوریه هم حمله کنند برای همیشه کنار زده شد و همین به‌تنهایی برای خوشحالی تمام مردم دنیا کافی است.
دبیرکل سازمان ملل به‌خوبی می‌داند این خطر را چه‌کسی از سر مردم سوریه دور کرد و به همین دلیل اگر می‌خواست پایانی برای خشونت‌ها رقم بزند باید در برابر فشار برای حذف ایران از مذاکرات صلح ژنو2 سوریه مقاومت می‌کرد. ولی آن‌ها نتوانستند این خواسته را محقق کنند چون به هر حال تمام این سازمان‌ها با لابی اسرائیل حمایت و سرمایه گذاری می‌شود و از ابتدا نیز همین‌طور بوده است. تمام کشورهای منطقه می‌دانند نگه داشتن اسد در موقعیتی که دارد برای ایجاد صلح در این کشور گرچه کافی نیست ولی ضروری است. راه‌حل‌های بسیاری وجود دارد ولی نظر به این که فعلاً تمام گروه‌ها تصمیم گرفته‌اند به‌جای جنگیدن بنشینند و با هم حرف بزنند بهتر است ما هم صبر کنیم. من به نشستی فکر می‌کنم که لزوماً با میزبانی سازمان ملل صورت نگیرد. نظر به این‌که دولت هنوز سرپاست می‌توان نشستی مربوط به منطقه صورت داد که کشورهایی در آن شرکت کنند که به جان مردم منطقه و امنیت و اقتصاد همسایه‌شان اهمیت می‌دهند. جدا از تمام مشکلاتی که باعث می‌شود تمام ژورنالیست‌های متعهد و مردم آزاداندیش دنیا با مداخله آمریکا مخالفت کنند این مسئله هست که آمریکا نسبت به منافع مردم و خاک این کشور علقه‌ای ندارد و این مسئله مهمی است.

تسنیم: مخالفین در این مبارزات چه می‌کنند؟

گسکین: من هیچ بدنه یک‌پارچه و مشخصی در سوریه نمی‌بینم که بتوان آن را مخالف نام گذاشت. از سویی این گروه‌ها از هم بسیار منفک هستند و از سوی دیگر با یکدیگر درگیر هستند و اعضای یکدیگر را می‌کشند.

درگیری‌های داخلی بین معارضین خصوصاً از سوی دولت اسلامی عراق و شام مخالفین اسد را تضعیف کرده است و از ابتدای سال جاری تاکنون 2300 نفر کشته شده‌اند. این‌که القاعده اعلام کند این گروه ارتباطی با آن‌ها ندارد قابل فهم نیست چون ادعا می‌کنند هیچ ارتباطی با هم ندارند، از تأسیس آن خبر نداشته‌اند، دستوری به او نداده‌اند و هیچ مشورتی با او نمی‌کنند.

اگر این‌طور بود باید و می‌توانستند خیلی زودتر از این‌ها مسئله را طرح کنند. دست آخر به این مسئله می‌رسیم که شاید بین دولت اسلامی عراق و شام و القاعده مشکلی ایجاد شده است که به‌زودی به دروغ پوشانده و رفع و رجوع می‌شود و دوباره به یکدیگر می‌پیوندند و آدم‌کشی را از سر می‌گیرند.

من نمی‌دانم چرا عده‌ای فکر می‌کنند اگر دبیرخانه القاعده چیزی را اعلام کند لزوماً درست است، اگر پس از مدتی اعلام کردند چنین نیست مخاطبین منتظر می‌ایستند تا آن‌ها را هم تأیید کنند؟ حظ مخاطب در این زمینه فقط این است که پشت سر هم شگفت‌زده شود. من تمام جامعه جهانی را دعوت می‌کنم از پذیرفتن این اقوال یک‌سویه پرهیز کنند.

خصوصاً به این خاطر که القاعده اعلام کرده است سایر گروه‌ها باید با دولت اسلامی عراق و شام قطع ارتباط کنند تا آن‌ها مسئولیت عملکردشان را به‌عهده بگیرند، انگار که القاعده خود تاکنون مسئولانه عمل کرده است.

پیش از این‌ها این گروه به‌نام دولت اسلامی عراق به‌رهبری ابوبکر البغدادی در خاک آن کشور دست به عمل می‌زد و النصره هم در سوریه مشغول بود و آمریکا به‌خاطر ارتباط آن‌ها با القاعده این گروه را به‌عنوان تروریست محکوم کرده بود.

پس از این‌که همکاری بین این گروه‌ها آغاز شد دولت اسلامی عراق و شام تصمیم گرفت النصره را به خود ضمیمه کند و به‌خاطر خودسری‌ها و تصمیمات ناسازگارشان بین آن‌ها درگیری‌هایی ایجاد شد که تاکنون سربازان یکدیگر را می‌کشند و امروزه از یکدیگر برائت می‌جویند.

به این دلیل من فکر می‌کنم القاعده حتی اگر گروهی را به‌عنوان نماینده انتخاب می‌کرد باید همین دولت اسلامی عراق و شام را انتخاب می‌کرد چون النصره کاری غیر از آدمکشی نمی‌کند.

تسنیم: این گروه چه‌میزان اهمیت دارد؟

گسکین: بستگی دارد چه‌میزان جان و میراث مردم سوریه برای شما اهمیت داشته باشد. آن‌ها روز یک‌شنبه 400 اسیر پایگاه التوحید را در شمال سوریه آزاد کردند و چاه کونیکو در دیرالزور را اشغال کردند، این یعنی توانمندی نظامی و کمک مالی بسیاری دریافت می‌کنند. آن چاه تا قبل از این رخدادها هفته‌ای صدهاهزار دلار درآمد داشت. و نیز می‌دانیم عشایر سنی‌مذهب و ارتش عراق در خاک عراق با این گروه که در خاک عراق پا گرفته است، درگیرند.

انتهای پیام/*