دور جدید مذاکرات هسته ای و افق های روشن و امیدآفرین

به گزارش خبرنگار گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، هر دو طرف مذاکرات اخیر ایران و گروه کشورهای موسوم به 1+5 توافق کرده اند درباره جزئیات نشست ژنو حرفی نزنند. با این حال آنچه از ایما و اشاره های دیپلمات های حاضر در مذاکرات می توان حدس زد این است که تمامی طرف ها از نتایج این دور از گفتگوها راضی هستند. اگرچه وزیر امور خارجه کشورمان و کاترین اشتون در عین اعلام رضایت بر این نکته نیز تأکید داشتند که این تازه آغاز ماجرا است.

در این فضای امیدوار کننده و مثبت، این پرسش همچنان باقی است که چرا پس از چندین دور مذاکره طی چند سال اخیر اکنون و در شرایطی که در پایان مذاکرات آلماتی تعامل و اعتماد هر دو طرف به کمترین حد خود رسیده بود، چه تغییری بوجود آمده است که همگان از آغاز راهی تازه با افقی امیدوار کننده سخن می گویند؟

به نظر می رسد گذشته از تغییراتی که در دولت ایران و به تبع آن تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی بوجود آمده، مجموعه نظام سیاسی در ایران، رویکردی متفاوت نسبت به مقوله هسته ای در پیش گرفته است.

در این رویکرد دو نکته کلیدی بسیار مورد توجه قرار دارند؛ نخست اینکه بازی می بایست از زمین امنیت ملی خارج می شد. واقعیت این است که طرف های غربی طی سال های گذشته همواره با طرح ادعاهایی بی اساس، ایران را متهم می کردند که از پیگیری تکمیل چرخه سوخت هسته ای به دنبال دستیابی به سلاح اتمی است. در این میان در سال های اخیر متأسفانه برخی اظهارات و موضع گیری های مقامات اجرایی دولت های وقت نیز به این توهم دامن زد و بهانه های لازم را در اختیار دشمنان ما قرار داد. برآیند چنین مولفه هایی موضوع انرژی صلح آمیز هسته ای جمهوری اسلامی ایران را از حوزه یک موضوع سیاسی - فنی به حوزه امنیت ملی منتقل کرده و تمامی ابعاد این پرونده را به جایگاه و وجهه بین المللی ایران پیوند زده بود.

حال در رویکرد تازه نظام سیاسی ایران، تلاش می شود مسئله هسته ای به حوزه اصلی خود باز گردانده شود. عنوانی که محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان برای طرح پیشنهادی ایران برگزیده، به خوبی بیانگر این رویکرد است.

در این رویکرد به جای بیان و تکرار مواضع جمهوری اسلامی ایران در جریان مذاکرات، سعی می شود دغدغه های طرف مقابل درک و تفکیک شود. بخشی از این دغدغه ها، معقول، منطقی و حتی محصول ادبیات نادرست مسئولان اجرایی سابق است. پس طبیعی است که در راستای شفاف سازی و اعتمادآفرینی باید به این نوع از دغدغه ها توجه کرد و روشی برای رفع آنها یافت.

این رویکرد قطعاً بر بستر دیپلماسی هوشمندانه استفاده از فتوای حرمت ساخت و استفاده از سلاح اتمی که از سوی رهبری انقلاب صادر شد، علاوه بر اینکه می تواند تا حدود زیادی صداقت، شفافیت و جدیت ایران را نمایان کند، امکان بهانه جویی های بی مورد را نیز از دشمنان می گیرد.
نکته دومی که در رویکرد جدید جمهوری اسلامی ایران مورد توجه قرار گرفته، توجه به تمامی شئون و حقوق ملت ایران است.

تردیدی وجود ندارد که برخورداری از انرژی صلح آمیز هسته ای از جمله حقوق مسلم ایرانیان است ولی متأسفانه مردم ایران به علل گوناگون در مسیر دستیابی به این حق مسلم ناگزیر شدند از برخی حقوق مسلم دیگر خود دست بکشند. به عبارت دیگر قدرت های سلطه طلب جهانی به بهانه های واهی مسیر ملت ایران را در دستیابی به حقوق مسلم دیگری مانند حق تجارت جهانی و زندگی در شرایط باثبات اقتصادی سد کرده اند. در چنین شرایطی نظام سیاسی کشورمان پس از آنکه چرخه سوخت هسته ای کشور تکمیل و فناوری های لازم برای استفاده های صلح آمیز از این انرژی توسط دانشمندان خودی تحصیل شد، در پی آن هستند که با شفافیت زمینه برطرف ساختن موانع توسعه روابط اقتصادی و... را که در قالب تحریم ها اعمال شده، فراهم آورند. اصرار و پافشاری بر رفع تحریم ها توسط غربی ها در قبال گام های اعتمادآفرین ایران طی دور اخیر مذاکرات از همین واقعیت نشأت می گیرد.

از سوی دیگر آنچنان که از شواهد و قرائن بر می آید، دولت های تحریم کننده ایران نیز در دور تازه مذاکرات به ضرورت تغییرات اساسی در رویکردهای خود واقف شده اند.

این ضرورت که نمونه بارز آن را باید در کنار گذاشتن تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران جستجو کرد برخلاف تبلیغات رسانه های غربی نه محصول فشارهای ناشی از تحریم بر ملت ایران بلکه برخاسته از عدم امکان همراهی بخش بزرگی از کشورهای درحال توسعه برای ادامه نادیده گرفتن ایران در فرایند توسعه خود است.

از سوی دیگر کشورهای اروپایی نیز در عین ناباوری مشاهده می کنند که شرکت های آمریکایی با وجود اصرار دولت این کشور برای خروج شرکت های اروپایی از ایران، به صورت های مختلف خود را برای حضور در اقتصاد ایران در صورت کاهش یا لغو تحریم ها آماده می کنند و طی این سال ها نیز به اشکال مختلفی حضور خود را در ایران حفظ کرده اند. از این رو نمی خواهند به این بازی ادامه دهند و از شرکت های آمریکایی بیش از این عقب بمانند.

بدین ترتیب، اکنون تلاش برای رسیدن به نقطه پایان این معما و خروج از بن بست مذاکرات، یک نیاز دوجانبه است. هم گروه کشورهای 1+5 و هم ایران به حل مسأله هسته ای نیاز دارند و باید با واقع بینی به این هدف مشترک برسند. چارچوبی که برای رسیدن به راه حل مبتنی بر واقع بینی می توان تعیین کرد، مقررات "ان. پی. تی" است که با رعایت آن، علاوه بر اینکه حقوق ملت ایران رعایت خواهد شد، آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز به وظایف قانونی خود عمل خواهد کرد. طبیعی است هر خواسته ای از ایران که خارج از مقررات آژانس باشد، پذیرفتنی نیست.

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.