İran'dan UAEA'na Eleştiri: UAEA Casusluk Verilerine Dayanarak Hareket Ediyor
İran Atom Enerjisi Kurumu Başkan Yardımcısı Behruz Kemalvendi UAEA'nın raporlarının casusluk iddialarına dayandığını belirterek İran’a uygulanan nükleer konulu baskıların ise siyasi olduğunu, İran'ı güçsüz bırakmak istediğini belirtti.
Tesnim Haber Ajansı- İran Atom Enerjisi Kurumu Başkan Yardımcısı ve Sözcüsü Behruz Kemalvendi, Pazar günü devlet televizyonunda yayımlanan “Özel Haber Sohbeti” programında, İran’ın nükleer programındaki son gelişmeler ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile iş birliği hakkında açıklamalarda bulundu.
Kemalvendi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı-UAEA’nın son raporuna ve İran’ın kuruma sunduğu protesto notasına ilişkin olarak şunları söyledi:
"Bu mesele ilk olarak 2015'te nükleer anlaşma (KOEP) imzalandıktan sonra ortaya çıktı. O dönemde tüm iddialar çözülmüştü. 2018'de ABD’nin anlaşmadan çekilmesinden sonra İran da taahhütlerini azaltmaya başladı. Daha sonra Batılı ülkeler, İran’da bazı yerlere denetim imkanı talep etmeye ve siyasi baskılarla kararlar çıkarmaya başladı. Biz bu denetimlerden endişe duymadığımız için Ajans’a erişim izni verdik ama yine de dört ayrı karar çıkardılar."
Ajansın tespit ettiği radyasyon izlerinin "doğal ve zenginleştirilmemiş" maddelerden olduğunu vurgulayan Kemalvendi, bu baskıların tamamen siyasi olduğunu ifade etti.
Ajans, Batı'nın etkisi altında
Kemalvendi, UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi’nin İran ziyaretinde bazı öneriler sunduğunu, ancak Batı'nın baskısıyla bu önerilerin etkisiz kaldığını söyledi. Ayrıca son yayımlanan UAEA raporunun, İran'ı iş birliği yapmıyor gibi göstermek amacıyla geçmişteki raporların birleştirilmesiyle oluşturulduğunu savundu.
“Onlar bizim güçlenmemizi istemiyor. Ne zaman bilimsel ya da nükleer alanda ilerlesek, hemen bizi kısıtlamaya çalışıyorlar.” dedi.
Ajansın raporu: Gerçek dışı, siyasi amaçlı
Kemalvendi, Ajans’ın yedi denetçinin görevini iptal etmesine rağmen hâlâ 120 denetçinin İran’da görev yaptığını ve Ajans’ın Tahran’da 70 personeli olan bir ofis bulundurduğunu, bunun başka hiçbir ülkede görülmediğini söyledi.
"Dünyadaki UAEA denetimlerinin %22’si İran’da yapılıyor"dedi.
Kemalvendi, Ajans'ın ifadelerinde kelime oyunları yaptığını, İran’ın zenginleştirme faaliyetlerinin Ajans tarafından yasal görüldüğünü, ancak İran’ın bu seviyeye ulaşan ilk nükleer silah sahibi olmayan ülke olarak sunulmasının siyasi bir mesaj taşıdığını belirtti.
İsrail kaynaklı sahte bilgiler
UAEA’nın üçüncü taraf kaynaklardan gelen verilerle çalıştığını belirten Kemalvendi, bu bilgilerin güvenilir olmadığını, çoğunun “ajanlık faaliyetlerinden” elde edildiğini ve muhtemelen İsrail kaynaklı olduğunu söyledi. Ajans’ın bu sahte bilgilere dayanarak İran’a suçlama yöneltmesini eleştirdi.
Kapanmış konular yeniden gündeme getiriliyor
Kemalvendi, geçmişte kapanmış olan Cabir Bin Hayyan laboratuvarı ve Levizan-Şian gibi yerlerin yeniden rapora dahil edilmesini hukuki değil, siyasi bir yaklaşım olarak değerlendirdi.
“Bu tür konuların Ajans raporlarına ülkeyle paylaşılmadan dahil edilmesi doğru değil. Bunu Grossi'nin yardımcısına da söyledik. Ama iş işten geçmiş oluyor.” dedi.
Tahribat, sabotaj ve sahte deliller
İran’ın nükleer tesislerinde sabotajların yaşandığını ve bu konuda Ajans’a deliller sunulduklarını söyleyen Kemalvendi, Ajans’ın bu bilgilere rağmen sabotaj ihtimaline dair hiçbir net açıklama yapmadığını dile getirdi.
“Sahadaki gerçeklik ile uydudan görülen görüntüler farklıdır. Onlara bu farkı da gösterdik.” diye ekledi.
Ajans, İsrail tehdidini görmezden geliyor
Kemalvendi, İsrail’in İran’a yönelik açık tehditlerine rağmen UAEA’nın buna hiçbir tepki vermediğini belirterek, bunun Ajans’ın siyasi yönelimini açıkça ortaya koyduğunu söyledi.
“Ajans, tehditlerin kaynağını cezalandırmak yerine, İran’ın tesisleri ‘çok karmaşık’ diyerek sadece teknik yorumlarda bulunuyor.” dedi.
Olası yeni karar ve İran’ın tepkisi
Kemalvendi, Avrupa ülkelerinin yeni bir karar çıkarmaya çalıştığını ve bunun “tetik mekanizmasını” (snapback) çalıştırma çabası olduğunu söyledi. Ancak bu mekanizmanın uygulanamayacağını, çünkü İran’ın taahhütlerini yerine getirmediği yönündeki iddiaların geçerli olmadığını savundu.
“Biz daha önce de uyardık. Son seferde %60 zenginleştirmeyi 7 katına çıkardık. Şimdi de gerekli karşılıkları vermek üzere eylem listemiz hazır.” diye belirtti.
Kemalvendi, UAEA’nın İran’dan yapıcı iş birliği beklememesi gerektiğini ve baskıların karşılıksız kalmayacağını sözlerine ekledi.
