انتخابات پیش رو در قبرس شمالی و شرایط سخت ترکیه- بخش پایانی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، فرصت اندکی برای برگزاری انتخابات در شمال جزیره قبرس باقی مانده است. قبرس، به عنوان عضو اتحادیه اروپا، یک کشور دولت مستقل دارد. اما از پنجاه سال پیش، ترک‌ها در شمال جزیره، یک ساختار سیاسی – اداری خودمختار و غیررسمی دارند که صرفاً توسط ترکیه به رسمیت شناخته شده است.

این ساختار، از سوی ترکیه به نام جمهوری ترک قبرس شمالی (TRNC) شناخته می‌شود، اما از دید دولت اصلی قبرس، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد، این ساختار غیرقانونی و نمادی از تجزیه طلبی است.

با این حال، تا چند روز دیگر و در نوزدهم اکتبر، ترک‌های جزیره برای انتخاب رئیس جمهور به پای صندوق‌های رأی می‌روند. ریاست این منطقه در حال حاضر بر عهده ارسین تاتار است.

منتقدین می‌گویند، او در انتخابات قبلی، با حمایت ترکیه و مداخله سرویس اطلاعاتی میت، نامزد مخالفین را شکست داد و با تقلب بر کرسی ریاست جمهوری نشسته است.

تاتار تا همین چند سال پیش، یک کارمند عادی در یک شبکه تلویزیونی بود، اما با حمایت‌های تیم اردوغان، به عنوان رئیس جمهوری ترک قبرس شمالی انتخاب شد. او کمپین‌های انتخاباتی خود را به شکلی تجملی و مدرن برگزار کرده و از خبرگزاری دولتی آناتولی ترکیه گرفته تا تیمی از مشاورین تبلیغاتی با کلیه امکانات در اختیار او هستند. چرا که او برخلاف نامزد مورد حمایت مخالفین، به طور کامل پیرو خواسته‌های اردوغان است و از ایده دولت مستقل قبرس ترک حمایت می‌کند.

به همین خاطر، در صورتی که نامزد مورد حمایت تیم اردوغان در حکمرانی غیررسمی شمال جزیره قبرس پیروز نشود، سیاست خارجی ترکیه با شکستی سنگین مواجه خواهد شد.

ارسین تاتار نامزد مورد حمایت سه حزب وحدت ملی (UBP)، حزب دموکرات (DP) و حزب تولد دوباره (YDP) است که حول محور «اجماع عقل سلیم» متحد شده‌اند. اما در جبهه مقابل، سیاستمدار جوانی به نام طوفان ارهورمان، نامزد مورد حمایت حزب جمهوری‌ ترک (CTP) است.

هم اکنون ارهورمان و تاتار در رقابتی شانه به شانه هستند و در صورتی که انتخابات به شکل واقعی و بدون دخالت ترکیه برگزار شود، شانس برای پیروزی رقیب تاتار در سطح بالایی است. 

در همین حال، رأی‌دهندگان قبرسی مشتاقند ببینند که آیا رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور، علیرغم اظهاراتش مبنی بر اینکه «مهم نیست کدام حزب سیاسی برنده شود»، تنها چند روز قبل از انتخابات، پیامی در حمایت از تاتار ارسال خواهد کرد یا خیر. اختلاف نظرهای قابل توجهی بین رأی‌دهندگان و سیاستمداران در مورد تأثیر این پیام بالقوه بر انتخابات وجود دارد.

ما بچه نیستیم

در ادبیات سیاسی ترکیه، حکمرانی غیرقانونی شمال جزیره قبرس به عنوان «بچه وطن» یا «نوزادِ وطن» شناخته می‌شود. یعنی فرض بر این است که خود جمهوری ترکیه مام میهن و حکمرانی ترک‌ها در شمال جزیره نیز فرزند کوچک آن است.

مرحوم رئوف دنکتاش به عنوان رهبری که از او به عنوان موسس جمهوری ترک قبرس شمالی نام برده می‌شود، با این نامگذاری مشکلی نداشت. ولی زمانی که برای سفرهای سیاسی خود، از فرودگاه‌های آنکارا و استانبول استفاده می‌کرد، اردوغان نخست وزیر وقت ترکیه در پشت پرده به این شکل غرزنی می‌کرد: «این آدم، روابط ما و اتحادیه اروپا را مختل می‌کند. به او رو ندهید!»

اما حالا سالهاست که ترکیه به دلایل بسیار از اتحادیه اروپا فاصله گرفته و از دولت مستقل ترک‌های جزیره حمایت می‌کند. ولی مشکل اینجا بود که مصطفی آکنجی رئیس قبلی منطقه، شعار «حمایت مام میهن از نوزادِ وطن» را تحقیرآمیز می‌پنداشت و مداوماً به مقامات ترکیه می‌گفت: «ما فرزند شما نیستیم. برادر شما هستیم».

مصطفی آکنجی آن قدر بر این شعار تاکید کرد که تیم اردوغان در یک انتخابات پر از شائبه، چیدمان صحنه را به نفع ارسین تاتار پیش برد و او را رئیس کرد. ولی حالا، آکنجی و دوستان او، می‌خواهند دوباره صحنه را در دست بگیرند و با راهبرد ترکیه درباره دولت مستقل، مخالفت کنند. چرا که معتقدند آرمان استقلال، نه تنها برای آنها هزینه‌های سنگینی داشته، بلکه آینده فرزندان آنها را مبهم کرده است. 

پاشنه آشیل تاتار چیست؟

بخش اصلی هزینه‌ها و بودجه جاری حکمرانی غیررسمی قبرس ترک توسط ترکیه فراهم می‌شود. در نتیجه در شرایطی که خود ترکیه در بحران اقتصادی گسترده قرار دارد، پرداخت مخارج قبرس ترک، کار آسانی نیست.

البته بخش ترک نشین، در چند سال گذشته، مجوزهای بسیاری برای تاسیس قمارخانه صادر کرده و مالیات‌های سنگین این قمارخانه‌ها نیز در تامین هزینه، برای دولت ارسین تاتار منبع مالی مهمی است. ولی مساله فقط اقتصاد نیست.

همچنان که در سطور بالا اشاره شد، قبرس اصلی یا به تعبیر ترکیه قبرس روم نشین یا جنوبی، عضو اتحادیه اروپا است و شهروندانی که گذرنامه این کشور را دارند می‌توانند به هر کشوری که تمایل دارند سفر کنند. اما ترک‌های شمال جزیره اجازه دارند که فقط به ترکیه و پاکستان سفر کنند. در نتیجه، مخالفین تاتار به مردم وعده داده‌اند که اگر به قدرت برسند، یک بار دیگر پرونده دولت فدرالی را از روی رف پایین بیاورند و عطای استقلال را به لقایش ببخشند.

ارسین تاتار در سخنرانی‌های خود، تقریباً با همان سبک اردوغان و با لحنی قاطعانه و مقتدرانه صحبت می‌کند.

جمعی از خوانندگان نزدیک به اردوغان همچون یاووز بینگول هم برای کمک به تاتار به جزیره رفته‌اند و قبل از سخنرانی او قطعاتی موسیقی اجرا می‌کنند تا توجه مردم جلب شود.

تاتار در تازه‌ترین سخنرانی میدانی خود، خطاب به هوادارانش گفت: «ما با چشم‌اندازی به نام حمله دیپلماتیک به میدان آمده‌ایم تا پس از پیروزی، استقلال دولت ما از سوی کشورهای دیگر هم مورد تایید و شناسایی قرار بگیرد. اکنون زمانی است که باید به آینده نگاه کنیم. اصرار بر فدرالیسم، برای مردم ما فقط خستگی و فرسایش به دنبال آورد و بهترین راهکار، استقلال است. این رویکردی است که به طور جدی اراده مردم قبرس ترک را در نظر می‌گیرد.

ارسین تاتار اظهار داشت که مذاکرات فدرال بیش از پنجاه سال است که شکست خورده و زمان آن فرا رسیده که رویکردی جدید برای یافتن راه‌حلی در قبرس اتخاذ شود که واقعیت‌های موجود را در نظر بگیرد.

تاتار در شرایطی این سخنان را بر زبان آورده که چند روز پیش در سفر به نیویورک با آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل دیدار کرد و در این دیدار، گوترش یک بار دیگر بر این مساله تاکید کرد که شناسایی دولت مستقل ترک از دید سازمان ملل میسر نیست و جزیره فقط یک دولت واحد دارد. 

در جبهه مقابل، نامزدهای مستقل مخالف تاتار یعنی مهمت خاسگولر، عارف صالح کرداغ و عثمان زوربا حضور دارند اما رقیب اصلی، طوفان ارهورمان جوان است که آشکارا اعلام کرده به محض آن که به قدرت برسد، مذاکرات درباره فدرالیسم و توافق با دولت قبرس را آغاز خواهد کرد.

طبق نظرسنجی مرکز مطالعات مهاجرت، هویت و حقوق (CMIRS) ارهورمان با 47.6 درصد آرا پیشی گرفته و تاتار 43.0 درصد آرا را به خود اختصاص داده است.  

بوسه سوغوتلو از تحلیلگران مشهور ترکیه همراه با تیمی از روزنامه نگاران مستقل به جزیره قبرس رفته تا حال و هوای انتخاباتی بخش ترک نشین را رصد کند.

او می‌گوید: «رأی‌دهندگان و سیاستمدارانی که با آنها صحبت و مشورت کردیم، معتقدند که آنکارا بدون شک در آخرین مرحله حمایت مستقیم خود را از تاتار اعلام خواهد کرد. این انتظار نه تنها در بین رأی‌دهندگان، بلکه در بین اردوگاه تاتارها نیز وجود دارد. برخی از شهروندان به من گفتند: هرچه ترکیه بگوید، همان می‌شود و هر که مورد تایید اردوغان باشد، در قبرس انتخاب می‌شود. یک رأی‌دهنده جوان 26 ساله هوادار تاتار نیز گفت: حامی تاتار هستم ولی ما نمی‌خواهیم ترکیه در اینجا دخالت کند. اینجا یک کشور مستقل است».

حال باید دید آیا در این شرایط حساس، باز هم تاتار به عنوان سیاستمدار تحت الحمایه آنکارا پیروز خواهد شد یا نه.
انتهای پیام/