رقابت قدرت‌ها در آسیای مرکزی؛ آمریکا با قراردادهای میلیارد دلاری وارد میدان شد
در حاشیه مجمع سازمان ملل، رؤسای جمهور قزاقستان و ازبکستان دیدارهای مهمی با مقامات تجاری آمریکا برگزار کرده و قراردادهای چند میلیارد دلاری به امضا رساندند. این تحرکات به‌عنوان راهبرد جدید واشنگتن برای افزایش نفوذ خود در آسیای مرکزی ارزیابی می‌شود.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، قاسم جومارت توکایف، رئیس‌جمهور قزاقستان، روز 22 سپتامبر در نیویورک با حضور هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی آمریکا، نشستی با نمایندگان برجسته بخش تجاری آمریکا برگزار کرد. توکایف در این نشست به وضوح اعلام کرد که قزاقستان آماده است تا نقشی پیشرو در تسهیل سرمایه‌گذاری و گسترش حضور شرکت‌های آمریکایی در آسیای مرکزی ایفا کند.
پیشنهادهای آستانه به واشنگتن: قزاقستان دروازه ورود آمریکا به آسیای مرکزی
آستانه با اجرای اصلاحات گسترده، در حال افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری خود است.
توکایف خاطرنشان کرد: «تجارت آمریکا سهم قابل توجهی در دستیابی قزاقستان به یک نقطه عطف مهم داشته است؛ در هشت ماه نخست امسال، رشد اقتصادی ما به 6.5 درصد رسید. ما قصد داریم با اجرای اصلاحات سیاسی و اقتصادی گسترده، این نرخ رشد بالا را حفظ کنیم.»
وی افزود که قزاقستان یک رژیم مساعد برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ایجاد کرده و شرکت‌های آمریکایی می‌توانند در بخش‌های انرژی، حمل‌ونقل، لجستیک، دیجیتال‌سازی و کشاورزی سرمایه‌گذاری کنند.
انرژی همچنان محور اصلی تعاملات اقتصادی دو کشور باقی مانده است. توکایف از «سرمایه‌گذاری‌های بزرگ و موفق شورون و اکسون‌موبیل در 30 سال گذشته» بسیار قدردانی کرد و گفت آستانه آماده ادامه و گسترش همکاری با شرکت‌های آمریکایی در میادین «تنگیز»، «کاشاگان» و «قره‌چغانه» است. وی تأکید کرد که اولویت اصلی قزاقستان، متنوع‌سازی مسیرهای انرژی است.
از سوی دیگر، هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی آمریکا، بر «علاقه آمریکا به توسعه بیشتر پروژه‌های مشترک تجاری-اقتصادی، صنعتی، حمل‌ونقل-لجستیکی و سرمایه‌گذاری با قزاقستان» تأکید کرد.
قراردادهای بزرگ در حوزه حمل‌ونقل و فناوری؛ ابزار آمریکا برای مهار چین
قزاقستان برای پروژه‌های جدید درنگ نکرد. در جریان حضور توکایف در نیویورک، قراردادی با شرکت Wabtec برای تأمین 300 لوکوموتیو به ارزش 4.2 میلیارد دلار به امضا رسید. به گفته لوتنیک، این توافق نتیجه گفتگوی تلفنی توکایف و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، بوده و «بزرگترین قرارداد در تاریخ روابط دو کشور» است.
این قرارداد منافع بزرگی برای هر دو طرف به همراه دارد. وزارت بازرگانی آمریکا اعلام کرد که این قرارداد 11 هزار شغل در تگزاس و پنسیلوانیا ایجاد می‌کند، در حالی که آستانه بر اهمیت استراتژیک آن برای زیرساخت‌های حمل‌ونقل قزاقستان و ایجاد ارتباطی قابل‌اعتماد میان آسیا و اروپا تأکید کرد. اگرچه ممکن است عجیب به نظر برسد که دولت آمریکا از کمک لوکوموتیوهایش به پروژه «راه ابریشم جدید» چین استقبال می‌کند، اما اگر این پروژه در هر صورت در حال اجراست، منطقی است که ترامپ از طریق صادرات محصولات آمریکایی از آن سود ببرد. نزدیکی به قزاقستان همچنین برای جلوگیری از نفوذ اقتصادی و ژئوپلیتیکی بیشتر چین در آسیای مرکزی برای واشنگتن اهمیت دارد.
توکایف همچنین با رؤسای شرکت‌های کانادایی Cameco و شرکت‌های آمریکایی Goldman Sachs، PepsiCo، Amazon، Cerberus Capital Management و Meta مذاکره کرد. رئیس‌جمهور قزاقستان بر علاقه کشورش به همکاری با Goldman Sachs، Meta و Amazon در زمینه هوش مصنوعی و دیجیتال‌سازی اقتصاد و نظام مالی تأکید کرد.
شرکت PepsiCo پیش از این ساخت کارخانه‌ای به ارزش 368 میلیون دلار در آلماتی را آغاز کرده که 900 شغل ایجاد خواهد کرد. شرکت «قزاق‌تلکام» و Amazon Kuiper نیز توافقنامه‌ای 200 میلیون دلاری برای استقرار زیرساخت‌های زمینی در آلماتی، آکول و آکتائو امضا کردند. فرانک برونو، مدیر شرکت Cerberus Capital Management، نیز از آمادگی شرکتش برای مشارکت در توسعه «کریدور بین‌المللی حمل‌ونقل ترانس-کاسپین» (TMTM) خبر داد.
توکایف با اشاره به اینکه توافق تاریخی اخیر میان ارمنستان و آذربایجان اهمیت این «کریدور میانی» را افزایش خواهد داد، خاطرنشان کرد که حجم حمل‌ونقل بار در این مسیر طی پنج سال گذشته 6 برابر شده است.
تاشکند نیز از قافله عقب نماند: قرارداد تاریخی با بوئینگ
شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهور ازبکستان، نیز از سفر به نیویورک برای پیشبرد منافع کشورش استفاده کرد. او با نمایندگان شرکت‌های بزرگ آمریکایی دیدار کرد و به گفته دفتر مطبوعاتی ریاست‌جمهوری ازبکستان، مجموعه‌ای از قراردادها و پروژه‌های آتی به ارزش 100 میلیارد دلار را نهایی کرد. این قراردادها حوزه‌های هوانوردی غیرنظامی، انرژی، شیمی، مالی و معدن را در بر می‌گیرد.
اگر قزاقستان لوکوموتیو خرید، ازبکستان هواپیماهای آمریکایی را انتخاب کرد. شرکت هواپیمایی Uzbekistan Airways قراردادی با بوئینگ برای خرید 14 فروند هواپیمای پهن‌پیکر Boeing 787-9 Dreamliner امضا کرد که بزرگترین معامله یکجای تاریخ این شرکت هواپیمایی محسوب می‌شود.
راهبرد آمریکا در آسیای مرکزی: تعمیق نفوذ از طریق پیوندهای اقتصادی
اگرچه حجم قراردادهای قزاقستان و ازبکستان هنوز به سطح معاملات چند تریلیون دلاری آمریکا با کشورهای حاشیه خلیج فارس نرسیده است، اما این روند نشان می‌دهد که آمریکا قصد نادیده گرفتن آسیای مرکزی را ندارد. شرکت‌های آمریکایی حضور خود را در این منطقه گسترش خواهند داد و به موازات آن، روابط بین‌دولتی نیز عمیق‌تر خواهد شد. برای میرضیایف و توکایف، این معاملات گامی دیگر در جهت متنوع‌سازی روابط اقتصادی و سیاست خارجی کشورهایشان است.
انتهای پیام/
