درباره معمار بزرگ تنیس؛ از تحریم تاریخی ویمبلدون تا پرورش ستاره‌هایی مثل جوکوویچ
نیکولا پیلیچ، مردی که نواک جوکوویچ را به جهان تنیس معرفی کرد و با تحریم تاریخی ویمبلدون در سال ۱۹۷۳ نقطه عطفی در قدرت‌گیری بازیکنان رقم زد، در ۸۶ سالگی درگذشت.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، تنیس یکی از اسطوره‌های خود را از دست داد. نیکولا پیلیچ، بازیکن و مربی برجسته یوگسلاوی سابق در سن 86 سالگی در شهر رییکا درگذشت. شخصیتی که نه تنها در زمین بازی درخشید، بلکه با تربیت نسل‌هایی از قهرمانان تأثیر عمیقی بر تاریخ این ورزش گذاشت. نیکولا پیلیچ بیشتر به عنوان مربی و مرشد نواک جوکوویچ شناخته می‌شود؛ کسی که در آکادمی پیلیچ نخستین گام‌های خود را در مسیر حرفه‌ای شدن برداشت و بعدها به یکی از بزرگترین چهره‌های تاریخ تنیس تبدیل شد.
رسانه ورزشی «Sportklub» در صربستان درباره او نوشت: «پیلیچ پدر تنیسی نواک جوکوویچ بود. او به نواک کمک کرد تا مسیر موفقیت را پیدا کند، دانش لازم را بیاموزد و به ورزشکاری تبدیل شود که امروز جهان می‌شناسد.»
با این حال، میراث پیلیچ فراتر از جوکوویچ است. او مربی تنیسورهای بزرگی چون گوران ایوانیشویچ از کرواسی و مایکل استیچ از آلمان نیز بود. افزون بر این، پیلیچ تنها کسی است که به عنوان کاپیتان سه تیم ملی مختلف را به قهرمانی در جام دیویس رساند؛ آلمان (1988، 1989، 1993)، کرواسی (2005) و صربستان (2010). در دوران حرفه‌ای خود به رتبه ششم تنیس جهان دست یافت، 9 عنوان قهرمانی ATP را کسب کرد، به فینال انفرادی رولان‌گاروس 1973 رسید و قهرمانی دو نفره آزاد آمریکا در سال 1970 را نیز به نام خود ثبت کرد.
ماجرای تحریم ویمبلدون؛ جرقه‌ای برای استقلال بازیکنان
نام نیکولا پیلیچ با یک واقعه بی‌سابقه در تاریخ تنیس پیوندی ماندگار دارد؛ تحریم ویمبلدون 1973. در آن سال، پیلیچ شرکت در رقابت‌های جام دیویس برای تیم ملی یوگسلاوی در یک تورنمنت تجاری در مونترال حضور یافت. این تصمیم باعث شد تیم یوگسلاوی مقابل نیوزیلند شکست بخورد و فدراسیون این کشور، پیلیچ را برای 9 ماه از حضور در تمامی مسابقات رسمی از جمله گرنداسلم‌ها محروم کند.
نکته قابل‌توجه آن بود که رئیس فدراسیون تنیس یوگسلاوی، دوسان کواچ، ژنرالی ارتش و در عین حال عموی پیلیچ بود اما این روابط خانوادگی هم نتوانست از محرومیت او جلوگیری کند. پیلیچ درخواست تجدیدنظر داد و در نهایت، مدت محرومیت به یک ماه کاهش یافت؛ دوره‌ای که دقیقاً با برگزاری مسابقات ویمبلدون تداخل داشت. این محرومیت، جرقه‌ای برای یکی از بزرگترین اعتراضات در تاریخ ورزش شد. انجمن بازیکنان حرفه‌ای تنیس (ATP) که در آن زمان هنوز نفوذ چندانی نداشت، حمایت قاطعی از پیلیچ به عمل آورد و اعلام کرد که بازیکنان عضو این انجمن در صورت پابرجا ماندن محرومیت در ویمبلدون شرکت نخواهند کرد.
در نهایت، در تاریخ 20 ژوئن 1973، تنها چهار روز پیش از آغاز مسابقات، ATP تحریم ویمبلدون را اعلام کرد. این تصمیم باعث شد 80 بازیکن، از جمله 12 نفر از 16 نفر برتر رنکینگ مسابقات را تحریم کنند. در میان آنها، استن اسمیت، قهرمان دوره پیشین و نفر اول رنکینگ جهانی نیز دیده می‌شد. این حرکت، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های همبستگی در تاریخ ورزش لقب گرفت.
اثرات بلندمدت ماجرای پیلیچ بر تنیس حرفه‌ای
تأثیر ماجرای پیلیچ تنها به آن سال محدود نماند. این واقعه نقش مهمی در تغییر توازن قدرت در دنیای تنیس داشت و به افزایش قدرت بازیکنان در برابر نهادهای رسمی منجر شد. پس از این ماجرا، ATP و WTA در مذاکرات با فدراسیون جهانی تنیس (ITF) نفوذ بیشتری یافتند و در نهایت، در سال 1990، ATP تور اختصاصی خود را راه‌اندازی کرد. این تحول یکی از نقاط عطف در حرفه‌ای شدن تنیس مدرن محسوب می‌شود و بسیاری معتقدند بدون «ماجرای پیلیچ»، این روند بسیار کندتر پیش می‌رفت.
پیلیچ بعدها در مصاحبه‌ای با افتخار از آن دوران یاد کرد و گفت: «بعد از آن ماجرا، دیگر با بازیکنان مثل سبزیجات رفتار نمی‌کردند.» گرچه او هرگز به قهرمانی در گرنداسلم دست نیافت اما در تاریخ این ورزش، جایگاهی ماندگار به دست آورد.
از زمین تا آکادمی؛ زندگی پس از بازنشستگی
پس از کناره‌گیری از بازی حرفه‌ای در سال 1978، پیلیچ بلافاصله وارد دنیای مربیگری شد. او در شهر مونیخ آلمان آکادمی تنیسی تأسیس کرد که طی نزدیک به چهار دهه فعالیت، بیش از 40 بازیکن از بین 100 تنیسور برتر جهان را تربیت کرد. شاخص‌ترین شاگردان او گوران ایوانیشویچ، نایب‌قهرمان پیشین جهان و نواک جوکوویچ، قهرمان 24 دوره گرنداسلم بودند. پیلیچ تا سال‌های پایانی عمر خود همچنان با شور و اشتیاق به اداره آکادمی‌اش ادامه می‌داد. در سال 2020، دولت صربستان برای تجلیل از خدمات ارزنده او، مدال طلا "به خاطر خدمات به جمهوری صربستان" را به او اهدا کرد.
اینها تنها گوشه‌ای از تأثیر ژرف نیکولا پیلیچ بر ورزش تنیس است؛ مردی که نه فقط یک ستاره، بلکه نسلی از ستارگان را ساخت و یکی از بحث‌برانگیزترین و در عین حال پرافتخارترین مسیرها را در تاریخ تنیس پیمود.
انتهای پیام/
