شب «فرهنگ و هنر سیستان و بلوچستان» در پایتخت/ از جلوه‌گری اصالت تا همدلی ملی+ فیلم
پایتخت این بار میزبان رویدادی بی‌نظیر در عرصه فرهنگ و هنر بود؛ شب فرهنگ و هنر سیستان و بلوچستان به مناسبت گرامیداشت روز این سرزمین کهن، با حضور پرشور هنرمندان و فرهیختگان جنوب شرق، جلوه‌ای بی‌مانند از آداب، آیین‌ها و اصالت این دیار را به تصویر کشید.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از تهران، شب گذشته پایتخت این بار میزبان رویدادی باشکوه در عرصه فرهنگ و هنر بود؛ «شب فرهنگ و هنر سیستان و بلوچستان» به مناسبت گرامیداشت روز این سرزمین کهن، با حضور هنرمندان و فرهیختگان جنوب شرق کشور جلوه‌ای بی‌مانند یافت. آیینی آمیخته با رنگ، موسیقی و اصالت، که دوستداران فرهنگ ایران‌زمین را گرد هم آورد تا گوشه‌ای از تاریخ پرشکوه و فرهنگ بی‌همتای سیستان و بلوچستان را به تصویر بکشد.
تلاش برای نمایش گوشه‌ای از ظرفیت‌های فرهنگی و هنری سیستان و بلوچستان
عبدالسلام بلوچ‌زاده، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سیستان و بلوچستان در حاشیه مراسم شب فرهنگ و هنر سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه این استان سرشار از پتانسیل‌های فرهنگی، هنری، طبیعی و تاریخی است، نسبت به نبود تصویری روشن و جامع از این منطقه ابراز نگرانی کرد.
وی اظهار داشت: متأسفانه همانند فیل در تاریکی، هر کسی از ظن خود تعریفی از سیستان و بلوچستان دارد و این امر ضرورت ارائه یک تعریف جامع، کامل و نگاهی واقعی به این استان را دوچندان می‌کند. هدف از برگزاری این برنامه در پایتخت نمایش گوشه‌ای از ظرفیت‌های فرهنگی و هنری سیستان و بلوچستان به هموطنان است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان رویکرد این اداره‌کل را «جذب نگاه واقعی» به استان و «ایجاد نگاهی واقعی در بستر فرهنگ و هنر» دانست و در همین راستا به برنامه‌ریزی برای برگزاری جشنواره ملی عکس «نگاران» اشاره کرد و گفت: این جشنواره با هدف ثبت تصاویر واقعی از سیستان و بلوچستان، با حضور هنرمندان کشوری که در قالب اردو به این استان سفر کرده و به عکاسی می‌پردازند، برگزار می‌شود.
چهره واقعی سیستان و بلوچستان نیازمند معرفی عمیق‌تر
بلوچ‌زاده همچنین از برگزاری یک نمایشگاه تجسمی و مد و لباس سیستان و بلوچستان در دهم مهرماه در خانه هنرمندان تهران خبر داد و گفت: تصمیم بر این است که در سال‌های آینده این‌گونه مراسمات در مراکز استان‌های بزرگ دیگر مانند شیراز و اصفهان نیز برگزار شود.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر پیام برگزاری چنین مراسمی، گفت: ما در واقع یک دریچه کوچک را به سوی سیستان و بلوچستان گشودیم تا با استفاده از بستر فرهنگ و هنر، هموطنان ببینند این استان چه پتانسیل‌هایی دارد. این گشایش تنها روزنه‌ای کوچک بوده و سیستان و بلوچستان واقعی، گسترده، پهناور، متنوع و پر از پتانسیل و نیازمند معرفی عمیق‌تر و گسترده‌تر است.
امیر اسحاقی، خواننده سیستانی نیز در گفت‌وگو با تسنیم ضمن ابراز خرسندی از حضور در برنامه "شب فرهنگ و هنر سیستان و بلوچستان"، این رویداد را فرصتی مغتنم برای معرفی گوشه‌ای از فرهنگ و هنر غنی استان به مردم سراسر ایران دانست.
وی در خصوص قطعاتی که در این برنامه اجرا کرد، گفت: بنده دو قطعه به نام‌های «ناز بی بی» و «پیغم» با گویش سیستانی که گویش مادری من است اجرا کردم. بسیار علاقه دارم که این گویش توسط سایر مردم ایران نیز شنیده شود.
خواننده سیستانی در پایان خطاب به هموطنان سیستانی خود عنوان کرد: از مردم هنردوست سیستان درخواست دارم تا جایی که می‌توانند به فرهنگ و هنر منطقه خود اهمیت دهند و برای پیشینه و میراثی که از پدران و مادران به ما رسیده، ارزش قائل شوند، زیرا این‌ها بسیار ارزشمند هستند.
استقبال مردم از قیچک‌نوازی
حبیب‌الله آتشگر، نوازنده قیچک و خواننده سیستانی نیز با اجرای آثار موسیقی اصیل سیستان در تالار وحدت، شبی به‌یادماندنی را برای علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر این خطه از ایران رقم زد. این اجرا که با استقبال پرشور مخاطبان، اعم از هموطنان سیستانی مقیم پایتخت و علاقه‌مندان به موسیقی نواحی همراه بود، شامل قطعاتی چون «لیلی جان»، «دلبر شیرین» و «بلند و لنگان» بود.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به اهمیت حفظ و معرفی موسیقی اصیل سیستان، بیان کرد: این موسیقی گنجینه‌ای است که قدمت آن به دو هزار سال پیش بازمی‌گردد و نسل به نسل، سینه به سینه به ما رسیده است. ما این اشعار و ملودی‌ها را پیدا کرده و با آهنگسازی آن‌ها را به اجرا درمی‌آوریم تا مردم سیستان و همچنین سایر هموطنانمان با این میراث گران‌بها آشنا شوند.
نوازنده قیچک و خواننده سیستانی با تأکید بر جایگاه موسیقی سیستان در کنار موسیقی بلوچستان، اظهار داشت: همانطور که موسیقی بلوچستان در ردیف مشخصی قرار دارد، موسیقی سیستان نیز قطعاتی تاریخی و اصیل دارد که ما با افتخار آن‌ها را اجرا می‌کنیم. این نمایش‌های هنری، بزرگان سیستان و بلوچستان را به تهران و سایر نقاط معرفی می‌کند.
درخواست حمایت از هنرمندان سیستان و بلوچستان
آتشگر در پایان، از مسئولان و دست‌اندرکاران فرهنگی درخواست کرد توجه ویژه‌ای به هنرمندان و هنرهای اصیل استان‌های کمتر برخوردار داشته باشند و گفت: ضروری است که به هنرمندان بها داده شود تا بتوانند آثار بهتر و دلنشین‌تری خلق کنند. نباید اجازه دهیم این گنجینه‌های فرهنگی به فراموشی سپرده شوند. حمایت مادی و معنوی از این هنرمندان، علاوه بر حفظ میراث فرهنگی، انگیزه‌ای برای ادامه مسیر و خلق آثار فاخرتر خواهد بود.
محمدتقی رخشانی، فعال رسانه‌ای استان سیستان و بلوچستان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: وحدت در استان سیستان و بلوچستان مسئله امروز و دیروز نیست که بخواهیم برای آن برنامه‌ریزی یا سازماندهی کنیم؛ بلکه این وحدت یک پیوند محکم و ریشه‌دار است که از گذشته‌های دور وجود داشته و در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، انسانی و ارتباطات مختلف به طور کامل مشهود است.
وی به همبستگی مثال‌زدنی میان شیعه و سنی اشاره کرد و گفت: شما در سیستان و بلوچستان در یک خانواده هم شیعه و هم سنی را می‌بینید. در یک روستا اگر فرد شیعه‌ای فوت کند و شیخ برای نماز میت نباشد، مولوی آنجا نماز را می‌خواند و بالعکس. قبرستان مجزایی نیز وجود ندارد، که این نشان‌دهنده وحدت گروه‌ها است.
منطقه سیستان و منطقه بلوچستان ید واحد در دفاع از ایران
این فعال رسانه‌ای سیستان و بلوچستان افزود: پیام ما این است که همیشه سیستان و بلوچستان یک مجموعه واحد است از ایران بزرگ. هم سیستان و هم بلوچستان در فضای عمومی ایران برای ما معنا پیدا می‌کنند. در نتیجه برنامه امروز هم یک پیام است با همین نگاه به سیستان و بلوچستان که کنار هم هستند و در خدمت ایران بزرگ و به هیچ عنوان هیچ نگاه تفکیکی وجود ندارد.
غلامرضا عمرانی، نویسنده، پژوهشگر سیستانی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، با تشریح جلوه‌های هنر مردمی در این خطه از ایران، بر ماهیت جمعی و همگانی آن تاکید کرد و با بیان اینکه هنر واقعی نمی‌تواند متعلق به یک فرد باشد، گفت: هنر، به‌ویژه در اشکال نمایشی و موسیقایی مانند رقص و آوازهای دسته‌جمعی، نیازمند همکار، هم‌بازی و هم‌نوا است. در سیستان و بلوچستان تقریباً در تمام فعالیت‌هایمان به صورت جمعی عمل می‌کنیم؛ از کشاورزی و زندگی روزمره گرفته تا آیین‌های فرهنگی، همگی نمودهایی از همبستگی و نیاز متقابل ما به یکدیگر است. این نیاز، پیوند میان ما را عمیق‌تر کرده و به وضوح در تار و پود هنر و فرهنگ مردم این منطقه دیده می‌شود.
وی با استناد به اجرای موسیقی زنده با ساز و دهل، به عنوان شاهدی بر این مدعا، توضیح داد: برای تولید این صداها و خلق یک اثر موسیقایی دلنشین، حضور چندین نفر ضروری است تا هارمونی صداها شکل بگیرد و سپس به گوش شنونده برسد و او بتواند از آن لذت ببرد. همانطور که ضرب‌المثل معروف می‌گوید «یک دست صدا ندارد»، در اینجا نیز چندین نفر باید با هم باشند تا موسیقی اجرا شود و دیگران از آن بهره‌مند شوند.
وحدت پیام اصلی هنر سیستان و بلوچستان
این پژوهشگر فرهنگی، به نقش تماشاگران نیز اشاره کرد و افزود: کسانی که به عنوان تماشاگر به این اجراها می‌پیوندند، خودشان نیز به عضوی از صحنه تبدیل می‌شوند و تعدادشان نیز بسیار زیاد است. این نشان می‌دهد که موسیقی منطقه همواره توانسته مردم بسیاری را با خود همراه کند.
عمرانی در پاسخ به پرسش خبرنگار تسنیم مبنی بر مهم‌ترین پیامی که این موسیقی به مخاطبان منتقل می‌کند، وحدت را کلید اصلی دانست و اظهار داشت: آنچه ما را ساخته، زندگی ما را غنا بخشیده و توانسته تاکنون این قوم سرافراز شرق ایران را سرپا نگه دارد، همان وحدت بوده است. این وحدت را در سفالگری، در کشاورزی، در آبیاری، در رقص‌های دسته‌جمعی و در واقع در همه هنرهایمان می‌بینیم. بنابراین، پیام اصلی ما در این هنرها، چیزی جز وحدت نیست.
حضور گرم مردم و هنرمندان، تهران را به تابلویی زنده از هنر بومی، آداب و آیین‌های اصیل جنوب شرق کشور بدل کرد و جلوه‌ای تازه به فضای فرهنگی پایتخت بخشید. این مراسم با شکوهی کم‌نظیر به پایان رسید؛ اما یاد و خاطره این شبِ فرهنگ و هنر، همچون پلی میان دل‌ها، تصویری ماندگار از اصالت و زیبایی سیستان و بلوچستان در ذهن حاضران به یادگار گذاشت.
انتهای پیام/
