گزارشی از کتاب «الگوی نوین خواهر خواندگی شهرها در بستر ژئوتمدنی اسلام»

به گزارش خبرنگار حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، در جهان امروز، شهرها دیگر تنها واحدهای جغرافیایی یا مراکز خدماتی صرف نیستند؛ بلکه به بازیگران مستقل و تأثیرگذار در هندسه قدرت جهانی بدل شده‌اند. شهرها می‌توانند از مسیر دیپلماسی شهری و با بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های تعریف‌شده بین‌المللی و نیز سازوکارهای بومی، در شکل‌دهی به نظم نوین جهانی نقش‌آفرینی کنند.

از سوی دیگر، ایده خواهرخواندگی شهرها که در دهه‌های گذشته با هدف تبادل فرهنگی و صلح‌سازی مطرح شده بود، امروزه این قابلیت را دارد که به ابزاری برای شبکه‌سازی نرم میان شهرهای هم‌سرنوشت و هم‌کیش تبدیل شود. در همین راستا، طرح خواهرخواندگی میان شهرهای حامی مقاومت می‌تواند بستری برای ایجاد پیوندهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی میان شهرهای مختلف اسلامی فراهم کند و به‌ویژه در مناطق درگیر بحران و جنگ، زمینه‌ساز تقویت تفکر استقامت و همگرایی امت اسلامی باشد.

در عصر جهانی‌شدن، شهرها بیش از هر زمان دیگری به کنشگران مؤثر در عرصه بین‌المللی بدل شده‌اند. یکی از نمودهای مهم این تحول، گسترش روابط شهری در قالب دیپلماسی شهری است. امروز، جوامع اسلامی در شرایط پیچیده‌ای قرار دارند؛ از یک سو با چالش‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مواجه‌اند و از سوی دیگر با تهدیدها و بحران‌های بین‌المللی دست و پنجه نرم می‌کنند. در چنین شرایطی، گسترش روابط میان شهرهای اسلامی می‌تواند به عنوان ابزاری کارآمد برای مقابله با این چالش‌ها و تهدیدها عمل کند.

مفهوم خواهرخواندگی شهرها یکی از مهم‌ترین مصادیق دیپلماسی شهری در روابط بین‌الملل معاصر است؛ مفهومی که طی دهه‌های گذشته از یک رویکرد صرفاً نمادین و فرهنگی عبور کرده و به ابزاری راهبردی برای توسعه شهری، تأثیرگذاری ژئوپلیتیکی و همکاری چندجانبه تبدیل شده است.

بر همین اساس، این کتاب با رویکردی بومی‌سازی‌شده و نگاهی تمدنی تلاش دارد تا مفهومی نوین از خواهرخواندگی ارائه دهد؛ مفهومی که از سطح شعارهای همکاری صرفاً فرهنگی فراتر می‌رود و به سمت طراحی جبهه‌ای از شهرهای هم‌افق در زمینه‌های مقاومت، معنویت، اقتصاد مردمی و خوداتکایی حرکت می‌کند. هدف اصلی کتاب، تبیین ریشه‌ها، مراحل تطور و کارکردهای کنونی این مفهوم بین‌المللی و بررسی ظرفیت‌های آینده آن است.

یافته‌های کتاب نشان می‌دهد که الگوی خواهرخواندگی از یک ابزار سیاسی و نمایشی در دوران پساجنگ جهانی دوم، به شبکه‌ای پیچیده از تعاملات شهری تبدیل شده که تمامی ابعاد مدیریت شهری را در بر می‌گیرد؛ از اقتصاد و فناوری گرفته تا فرهنگ، ورزش و حتی امنیت.

تمرکز «رامین قانع خرازی‌کار» نویسنده کتاب «الگوی نوین خواهر خواندگی شهرها در بستر ژئوتمدنی اسلام»، بهره‌گیری از بسترهای موجود و تعریف‌شده بین‌المللی دیپلماسی شهری است؛ اما با بومی‌سازی این ظرفیت‌ها و تحقق مبانی اولیه، تلاش می‌شود تا مدلی نوین و امت‌ساز طراحی گردد. طرح خواهرخواندگی میان شهرهای حامی مقاومت نه‌تنها گامی مهم در جهت تقویت پیوندهای اسلامی است، بلکه می‌تواند به الگویی عملی برای ایجاد شبکه‌ای مقاومتی در سطح بین‌الملل تبدیل شود.

نویسنده با نگاهی فراتر از تحلیل صرف مفاهیم نظری یا ارائه روایتی تاریخی، در پی ارائه راهکارهای عملی، سنجیده و متکی بر ظرفیت‌های موجود در عرصه روابط بین‌الملل و تعاملات شهری است؛ راهکارهایی که بتوانند گامی مؤثر در مسیر تحقق آرمان بزرگ و دیرپای امت واحده اسلامی باشند.

از این منظر، طرح خواهرخواندگی میان شهرهای جهان اسلام صرفاً یک ابتکار نمادین یا دیپلماتیک نیست، بلکه ابزاری مؤثر برای پیوند جوامع اسلامی، تقویت انسجام امت و فعال‌سازی ظرفیت‌های مردمی در راستای وحدت و همگرایی محسوب می‌شود. نویسنده با بهره‌گیری از تجربه‌های موفق جهانی در حوزه‌های دیپلماسی شهری، ژئوپلیتیک فرهنگی و همبستگی فراملی، سعی دارد الگویی نوین برای همکاری‌های شهری-مردمی ارائه دهد؛ الگویی که در بستر آن، تحقق امت واحده اسلامی نه یک رؤیای دور، بلکه چشم‌اندازی واقع‌گرایانه و قابل پیگیری خواهد بود.

این اثر می‌کوشد ایده‌های بلند را با سازوکارهای اجرایی پیوند زند و از فرصت‌های بین‌المللی و مردمی برای تحقق آرمان وحدت امت اسلامی بهره گیرد. کتاب حاضر نه‌تنها شرحی نظری بر دیپلماسی شهری نیست، بلکه الگویی عملیاتی برای شهرهای منسوب به مقاومت یا حامی مقاومت همچون مشهد، غزه، صنعا، بیروت، بغداد و دیگر شهرهای هم‌افق ارائه می‌دهد؛ الگویی که می‌تواند این شهرها را در برابر نظم سلطه‌گر جهانی به بازوهایی فعال و الهام‌بخش بدل سازد.

در جهانی که بلوک‌های قدرت به‌سرعت در حال تغییرند، زمان آن رسیده است که شهرهای اسلامیِ محور مقاومت نیز پیمان‌هایی تمدنی و راهبردی منعقد کنند؛ پیمان‌هایی که می‌توانند آینده ملت‌ها را شکل دهند و در نهایت به تشکیل امت واحده اسلامی و تحقق حکومت جهانی اسلام ختم شوند، ان‌شاءالله.

گفتنی است این اثر وقفی، که برای نخستین‌بار در قالب‌های چاپی، دیجیتال و صوتی عرضه می‌شود، فراتر از پیوندهای نمادین میان شهرها، به ترسیم نقشه‌ای راهبردی برای تحقق امت واحده اسلامی و هم‌افزایی ظرفیت‌های فرهنگی، علمی و اقتصادی در گستره جهان اسلام می‌پردازد؛ رویکردی که دیپلماسی شهری را از سطح تعاملات اداری به افق‌های تمدنی ارتقا می‌بخشد.

کتاب «الگوی نوین خواهرخواندگی شهرها در بستر ژئوتمدنی اسلام» گامی است در جهت بازتعریف دیپلماسی شهری بر مبنای اندیشه تمدن‌سازی نوین اسلامی.

انتهای پیام/