الگوی تکراری «دیپلماسی نمایشی» ترامپ در نشست آلاسکا

گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم- دیدار دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در 15 اوت 2025 در پایگاه مشترک المندورف-ریچاردسون در آنکوریج آلاسکا، به‌عنوان تلاشی برای میانجی‌گری در جنگ اوکراین و بهبود روابط دوجانبه معرفی شد. 

این دیدار که اولین دیدار رو در رو بین این دو رهبر از زمان تهاجم روسیه به اوکراین در سال 2022 بود، با اظهارات خوش‌بینانه‌ای از سوی ترامپ همراه شد که آن را «بسیار سازنده» و گامی به سوی صلح توصیف کرد. 

بااین‌حال، با بررسی اظهارات او و مقایسه آن‌ها با دیگر ادعاهای مطرح‌شده در دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش، به نظر می‌رسد این دیدار نیز بخشی از الگوی تکراری دیپلماسی نمایشی اوست که اغلب با وعده‌های بزرگ اما بدون نتایج ملموس همراه بوده است.

اظهارات مثبت درباره دیدار آلاسکا

ترامپ پس از دیدار با پوتین در آلاسکا، در اظهاراتی این نشست را «بسیار سازنده» خواند و ادعا کرد که «پیشرفت‌های بزرگی» در جهت پایان دادن به جنگ اوکراین حاصل شده است. او اظهار داشت که با پوتین بر سر «نکات زیادی» توافق کرده و تنها «چند نکته مهم» باقی مانده است. 

ترامپ همچنین اعلام کرد که قصد دارد با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، و رهبران ناتو تماس بگیرد تا نتایج این دیدار را با آن‌ها در میان بگذارد و حتی احتمال برگزاری نشستی با حضور زلنسکی و پوتین را مطرح کرد. 

او در پستی در Truth Social نوشت: «ما شانس بسیار خوبی برای صلح داریم. رابطه من با پوتین فوق‌العاده است و این به نفع جهان خواهد بود». همچنین، او ادعا کرد که این دیدار می‌تواند بدون نیاز به آتش‌بس اولیه به «توافق صلح مستقیم» منجر شود. این اظهارات، همراه با اشاره به پتانسیل تبادل سرزمینی برای حل بحران اوکراین، تصویری از یک دستاورد دیپلماتیک بزرگ را ترسیم می‌کند.

از سوی دیگر، پوتین نیز این دیدار را «مفید» خواند و از تمایل آمریکا برای حل بحران اوکراین استقبال کرد، اما تأکید کرد که هر توافقی باید «منافع امنیتی روسیه» را تضمین کند. این اظهارات دوجانبه، به‌ویژه از سوی ترامپ، به نظر تلاشی برای نمایش یک موفقیت دیپلماتیک برجسته است.

اما این تنها بخشی از ماجرا است.

 الگوی ادعاهای بزرگ

سابقه ادعاهای بزرگ و خوش‌بینانه ترامپ در دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش (از ژانویه 2025) نشان می‌دهد که اظهارات او درباره دیدار آلاسکا بخشی از یک الگوی گسترده‌تر است که در آن وعده‌های چشمگیر با نتایج شکننده یا ناموفق همراه بوده‌اند. مثال‌های اینگونه ادعاها فراوانند.

صلح ارمنستان و جمهوری آذربایجان

ترامپ در 8 اوت 2025 میزبان رهبران ارمنستان و آذربایجان در کاخ سفید بود و این دیدار را «نشست صلح تاریخی» خواند که به یک «چارچوب صلح» منجر شد. او ادعا کرد که این توافق به دهه‌ها درگیری پایان می‌دهد و حتی مسیری به نام «مسیر بین‌المللی صلح و شکوفایی ترامپ» ایجاد خواهد شد. 

بااین‌حال، برخی رهبران خارجی، از جمله مقامات اروپایی، نقش واقعی آمریکا در این مذاکرات را زیر سؤال برده‌اند و اشاره کرده‌اند که این توافقات شکننده‌اند.

 اتمام درگیری‌های جهانی

 در ژوئیه 2025، سخنگوی کاخ سفید، کارولین لیویت، ادعا کرد که ترامپ «در شش ماه گذشته به‌طور متوسط هر ماه یک توافق صلح یا آتش‌بس» به دست آورده است، از جمله درگیری‌های تایلند و کامبوج، اسرائیل و ایران، رواندا و کنگو، هند و پاکستان، صربستان و کوزوو، و مصر و اتیوپی. 

خود ترامپ در 28 ژوئیه اظهار داشت: «من شش جنگ را متوقف کرده‌ام، تقریباً هر ماه یک جنگ». 

بااین‌حال، گزارش‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از این آتش‌بس‌ها شکننده هستند و در تقریباً همه آنها نقش آمریکا به شکلی که ترامپ ادعا کرده رد شده است. برای مثال، رهبران هند نقش آمریکا در مذاکرات را رد کردند.

 برنامه هسته‌ای ایران

در ژوئن 2025، پس از حملات آمریکا به سه سایت هسته‌ای ایران (فردو، نطنز، و اصفهان) در عملیات موسوم به «چکش نیمه‌شب» ادعا کرد که این حملات برنامه هسته‌ای ایران را «کاملاً نابود» کرده است. او در پستی در Truth Social نوشت: «همه سایت‌های هسته‌ای ایران کاملاً نابود و منهدم شدند» و در سخنرانی در اجلاس ناتو در 25 ژوئن 2025، این حملات را «موفقیتی خیره‌کننده» خواند که برنامه هسته‌ای ایران را «برای دهه‌ها» متوقف کرده است. 

بااین‌حال، گزارش‌های اطلاعاتی آمریکا، از جمله ارزیابی اولیه آژانس اطلاعات دفاعی (DIA)، نشان داد که ایران می‌تواند غنی‌سازی اورانیوم را ظرف چند ماه از سر بگیرد. این گزارش‌ها تأکید کردند که ایران بخش زیادی از ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را پیش از حملات منتقل کرده بود. این تضاد بین ادعاهایTrump و گزارش‌های اطلاعاتی یکی دیگر از موارد الگوی بزرگ‌نمایی دستاوردها بدون پشتوانه واقعی از سوی ترامپ بود.

پایان درگیری در غزه
در ژوئن 2025، پس از تجاوز اسرائیل به ایران و پاسخ ایران ترامپ ادعا کرد که دخالت آمریکا به آتش‌بس در خاورمیانه منجر شده و «جنگ در غزه را پایان داده است». او در سخنرانی در کاخ سفید در 21 ژوئن 2025 اعلام کرد: «ما صلح را به خاورمیانه بازگرداندیم».

بااین‌حال، گزارش‌ها نشان می‌دهند که بحران انسانی در غزه همچنان ادامه دارد و هیچ پیشرفت اساسی در حل مناقشه اسرائیل و حماس حاصل نشده است.

حل درگیری هند و پاکستان

در ژوئیه 2025، سخنگوی کاخ سفید، کارولین لیویت، اعلام کرد که ترامپ به توافقی برای آتش‌بس بین هند و پاکستان دست یافته است. ترامپ خودش در 28 ژوئیه ادعا کرد که «جنگ بین هند و پاکستان را متوقف کرده‌ام».

بااین‌حال، مقامات هندی نقش آمریکا در این مذاکرات را رد کردند و گزارش‌ها حاکی از آن است که هیچ درگیری عمده‌ای بین دو کشور در آن زمان وجود نداشت که نیاز به میانجی‌گری داشته باشد.

توافقات تجاری

در اوت 2025 ترامپ ادعا کرد که با بیش از 200 کشور توافقات تجاری امضا کرده است و این توافقات «میلیاردها دلار» به اقتصاد آمریکا وارد کرده‌اند. او در پستی در تروث‌سوشال در 7 اوت 2025 نوشت: «میلیاردها دلار از کشورهایی که سال‌ها از آمریکا سوءاستفاده کرده‌اند، به ایالات متحده سرازیر می‌شود».

او همچنین ادعا کرد که توافقات با کشورهایی مانند ژاپن، اتحادیه اروپا، انگلستان، ویتنام، اندونزی، فیلیپین و چین (توافق اولیه) تعرفه‌ها را کاهش داده و بازارهای جدیدی برای کالاهای آمریکایی باز کرده است.

برای مثال، او توافق با ژاپن را «مدلی برای تجارت جهانی» خواند که تعرفه‌ها را از 25 درصد به 15 درصد کاهش داد و ژاپن متعهد به سرمایه‌گذاری 550 میلیارد دلاری در آمریکا شد. توافق با اتحادیه اروپا نیز با کاهش تعرفه‌ها از 30 درصد به 15 درصد و تعهد به خرید 750 میلیارد دلار انرژی و سرمایه‌گذاری 600 میلیارد دلاری همراه بود.

بااین‌حال، گزارش‌ها نشان می‌دهند که این توافقات اغلب مبهم و بدون جزئیات مشخص هستند. برای مثال، توافق با اتحادیه اروپا شامل تعهدات کلی برای کاهش موانع غیرتعرفه‌ای بود، اما موانع کلیدی کشاورزی دست‌نخورده باقی ماندند. 

در مورد ژاپن، بخش عمده «سرمایه‌گذاری» ادعایی شامل وام‌هایی است که باید با سود بازپرداخت شوند، نه سرمایه‌گذاری مستقیم. علاوه بر این، اقتصاددانان و تحلیلگران، از جمله گزارش‌هایی از اندیشکده «آتلانتیک» و وب‌سایت «فکت‌چک» تأکید کرده‌اند که تعرفه‌ها در واقع توسط واردکنندگان آمریکایی پرداخت می‌شوند و هزینه‌ها به مصرف‌کنندگان منتقل شده که این منجر به افزایش قیمت‌ها و تأثیر منفی بر خانوارهای کم‌درآمد شده است.

ادعای اصلاحات اقتصادی و کاهش بدهی ملی

ترامپ در دور دوم وعده داده بود که با اجرای طرح «یک قانون بزرگ و زیبا» (One Big Beautiful Bill) بدهی ملی آمریکا را کاهش دهد و اقتصاد را تقویت کند. بااین‌حال، گزارش‌ها نشان می‌دهد که این طرح می‌تواند تریلیون‌ها دلار به بدهی ملی اضافه کند و بسیاری از رأی‌دهندگان، از جمله برخی جمهوری‌خواهان را از برنامه‌های کمک اجتماعی مانند کمک درمانی Medicaid محروم کند.

شباهت‌ها با دیدار آلاسکا

اظهارات خوش‌بینانه ترامپ درباره دیدار آلاسکا، از جمله «پیشرفت بزرگ» و «شانس بسیار خوب برای صلح»، با الگوی ادعاهای او در دیگر زمینه‌ها در دور دوم همخوانی دارد. فقدان جزئیات مشخص درباره توافقات ادعاشده، عدم حضور اوکراین در مذاکرات (که زلنسکی آن را «راه‌حل‌های مرده» خواند)، و تأکید پوتین بر «منافع امنیتی روسیه» نشان می‌دهد که احتمال دستیابی به توافقی پایدار کم است. 

علاوه بر این، برخی رسانه‌ها گزارش دادند که پوتین با آغاز کنفرانس خبری پیش از ترامپ، عملاً او را در جایگاه ضعیف‌تری قرار داد، که این خود نشانه‌ای از عدم موفقیت دیپلماتیک واقعی است.

ترامپ با این دیدار تلاش کرده خود را به‌عنوان یک «صلح‌ساز ارشد» معرفی کند و حتی برای جایزه نوبل صلح نامزد شده است. اما همان‌طور که نمونه‌های دیگر دور دوم نشان می‌دهند، این اقدامات بیشتر به نمایش سیاسی برای تقویت جایگاه او در میان هوادارانش شباهت دارند تا دیپلماسی مؤثر. 

کارشناسان می‌گویند برای حل بحران اوکراین، نیاز به مذاکرات فراگیر با حضور همه طرف‌های درگیر، به‌ویژه اوکراین و تعهدات مشخص وجود دارد؛ چیزی که در رویکرد کنونی ترامپ دیده نمی‌شود.

انتهای پیام/