یادداشت| دو موضوع ناخوشایند برای ترامپ در بیانیه «ملاهبت الله»
رئیس طالبان در بیانیهای به مناسبت چهارمین سالگرد خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان بار دیگر درباره «اشغال آمریکا» سخن گفت و بر حمایت فلسطین نیز تاکید کرد؛ دو موضوعی که در شرایط کنونی برای رئیس جمهور آمریکا ناخوشایند و هشدارآمیز تلقی میشود.
به گزارش دفتر منطقهای خبرگزاری تسنیم، بیست و چهارم مرداد، سالگرد خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، فرصتی است برای بررسی مواضع جدید حکومت طالبان در قبال آمریکا و مسائل منطقهای. بیانیه «ملاهبت الله آخوندزاده» رئیس طالبان که به مناسبت این روز مهم منتشر شد، نکات قابل توجهی دارد که فراتر از یک پیام ساده است و دو موضوع خاص را برجسته میکند: اول، یادآوری اشغال و شکست آمریکا و دوم، حمایت قاطعانه از مسئله فلسطین. هر دو نکته به گونهای، چالشی جدی برای سیاستهای آمریکایی و به ویژه دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ به شمار میروند.
اشغال آمریکا؛ بازگشت به گفتمان مقاومت و انتقاد
برخلاف برخی پیشبینیها و گمانهزنیهایی که در دوره خروج آمریکاییها از افغانستان مطرح شده بود، حکومت طالبان هنوز از تعبیر «اشغال آمریکا» به عنوان نقطه شروع و دلیل اصلی مقاومت و جهاد خود استفاده میکند. این رویکرد بیانگر آن است که طالبان نه تنها تسلیم فشارهای منطقهای و جهانی نشدهاند، بلکه همچنان بر گفتمان مقاومت و رد حضور آمریکا در افغانستان و منطقه پای میفشرند.
برخی معتقد بودند که طالبان ممکن است برای بهبود روابط خود با آمریکا و جهان، دست از تاکید بر اشغال آمریکا بردارند و زبان خود را تعدیل کنند. حتی گفته میشد که ترس از سیاستهای تهاجمی دولت ترامپ، آنها را به عقبنشینی و نرمش وادارد. اما این بیانیه نشان میدهد که چنین نشد و طالبان مصرانه این موضوع را به عنوان کلید مشروعیت و دلیل استمرار حکومت خود مطرح میکنند. این امر نه تنها بر اراده سیاسی طالبان دلالت دارد، بلکه پیامی روشن برای کشورهای منطقه و جهان است که طالبان قصد ندارد از اصول خود کوتاه بیاید.
از سوی دیگر، این موضعگیری، نقض تلویحی تلاشهای دیپلماتیک و مذاکرهای است که در سالهای اخیر با هدف کاهش تنشها و عادیسازی روابط صورت گرفته بود. این مساله احتمالاً فضای سیاست خارجی حکومت طالبان را به سمت انزوا و تقابل بیشتر با آمریکا و متحدانش سوق میدهد و بازخوانی گفتمان «اشغال» را به یکی از ستونهای اصلی هویت سیاسی طالبان تبدیل کرده است.
مسئله فلسطین؛ ایستادگی در برابر «پیمان ابراهیم»
نکته دوم و به همان اندازه مهم در بیانیه هبتالله، تاکید مجدد بر حمایت از مسئله فلسطین است. حکومت طالبان بارها و بارها در اظهارات و سیاستهای خارجی خود به موضوع فلسطین پرداخته است و این بیانیه نیز تأییدی بر این رویکرد است.
مسئله فلسطین برای آمریکا و به ویژه دولت ترامپ، به یک موضوع حیثیتی بدل شده است. سیاستهای آمریکا در دوران ترامپ، شامل تلاش برای عادیسازی روابط بین اسرائیل و کشورهای عربی از طریق «پیمان ابراهیم» بود؛ اقدامی که هدف آن کاهش توجه و حمایت جهان اسلام از حقوق فلسطینیان و فروکش کردن حساسیتها نسبت به این موضوع بود. اما طالبان برخلاف این روند، با قاطعیت به حمایت خود از فلسطین ادامه میدهد و مسئله فلسطین را خط قرمز سیاست خارجی خود میداند.
این موضعگیری، علاوه بر نشان دادن تضاد شدید با سیاستهای آمریکا، نوعی اعلان موجودیت و اعلام همبستگی با سایر گروهها و کشورهای مقاومت اسلامی است که حاضر نیستند مسئله فلسطین را به عنوان یک معضل سیاسی و انسانی رها کنند. در واقع، این موضع، طالبان را به عنوان یک بازیگر منطقهای معرفی میکند که برخلاف سیاستهای غربی، به دنبال گفتمانی مقاومتی و ایدئولوژیک است.
بیانیه اخیر رئیس طالبان با تاکید بر «اشغال آمریکا» و حمایت از «فلسطین»، دو پیام مهم برای دولت آمریکا، به ویژه ترامپ، ارسال میکند. نخست، اینکه طالبان هنوز گفتمان مقاومت علیه حضور آمریکا را محور سیاست داخلی و خارجی خود میدانند و حاضر به کوتاه آمدن نیستند. دوم، ایستادگی در برابر روندهای منطقهای که آمریکا به دنبال تحمیل آن است و نپذیرفتن «پیمان ابراهیم» و سیاستهای مرتبط با آن.
این دو نکته به وضوح نشان میدهد که طالبان همچنان به اصول خود پایبند است و از تغییر دادن گفتمان مقاومت و حمایت از مسائل اسلامی و منطقهای دست نمیکشد. این امر احتمالاً ادامه چالشهای سیاسی و امنیتی در منطقه را رقم خواهد زد و سیاستهای آمریکا را در قبال افغانستان و خاورمیانه پیچیدهتر خواهد کرد.
انتهای پیام/