نگاهی به ترکیه در ۲۴ سالگی آکپارتی - بخش اول

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، روز چهاردهم ماه آگوست برای حزب حاکم ترکیه، یادآور روز مهمی است. در چنین روزی بود که در سال 2001 میلادی، حزب عدالت و توسعه یا آکپارتی اعلام موجودیت کرد و تنها یک سال پس از آن، چنان رای بالایی به دست آورد که توانست به تنهایی کابینه تشکیل دهد.

از آن روز تاکنون، آکپارتی به شکل بلامنازع قدرت را در دست داشته است. اما چند سالی است این حزب دچار افول شده و در سالگرد 24 سالگی، رجب طیب اردوغان رهبر این حزب و رئیس جمهور ترکیه، حرف چندانی برای گفتن نداشت و فقط بر این تاکید کرد که در سایه تدابیر دولت و حزب او، ترکیه از بلای خانمان سوز ترور و تهدیدات تروریستی، نجات یافته است.

در بیست و چهارمین سالگرد تاسیس حزب عدالت و توسعه، بسیاری از موسسین و رهبران قدیمی این حزب، جدا شده و به صف مخالفین پیوسته‌اند.

در نتیجه در پایگاه اینترنتی رسمی حزب مزبور، حتی اسامی افرادی همچون عبدالله گل، علی باباجان و دیگران به عنوان اعضای موسس دیده نمی‌شود.

به قول روشن چاکر تحلیلگر مشهور ترکیه، حزب عدالت و توسعه در سالیان آغازین قدرت، نیاز به رهبران، مدیران و تکنوکرات‌های قدرتمند، مستقل و جسور داشت. اما حالا فقط به افرادی نیاز دارد که به تمام معنی کلمه پیرو اردوغان باشند و به سمت و سوی اندیشه انتقادی نروند.

احمد داود اوغلو نخست وزیر اسبق ترکیه، درباره صدها عضو ارشدی که از حزب اردوغان جدا شدند، جمله مشهوری دارد و می‌گوید: «ما پیاده نشدیم. ما را از قطار هل دادند پایین!»

سیب 30 لیره‌ای در 24 سالگی حزب اردوغان

روزنامه قرار چاپ آنکارا از این موضوع خبر داده که درست در سالروز تاسیس حزب اردوغان، کسری بودجه در سال جاری میلادی از یک هزار میلیارد لیره فراتر رفته و بخش قابل توجهی از جمعیت 85 میلیون نفری ترکیه در فقر به سر می‌برند.

این روزنامه همچنین اعلام کرده که افزایش هزینه‌های تولید در کنار تغییرات اقلیمی، کشاورزی و امنیت غذایی ترکیه را تهدید می‌کند و بر اساس اطلاعاتی که یوکسل تاوشان رئیس فدراسیون عمده‌فروشان ترکیه در اختیار رسانه‌ها نهاده، قیمت 1 کیلوگرم سیب به 200 لیره رسیده و برای اولین بار در تاریخ این کشور، 1 دانه سیب، دست کم 30 لیره است!

حالا قیمت هر 1 دلار آمریکا در ترکیه به 41 لیره رسیده است. این در حالی است که اردوغان در انتخابات 2023 میلادی وعده داده بود که دلار را ظرف 6 ماه به زیر 20 لیره خواهد آورد.

این وعده محقق نشد و حالا منتقدین اردوغان می‌گویند: حزب عدالت و توسعه در مسیر افول قرار گرفته و اگر برای جلوگیری از سقوط اقتصادی فرمولی پیدا نکند، باید رفته رفته آماده شود تا در انتخابات آتی، قدرت را به رقبا واگذار کند.

نقشه جدید اردوغان برای تضعیف مخالفین

این بار در سالروز تاسیس حزب حاکم ترکیه، سیاستمدارانی به روی صحنه رفتند و از اردوغان نشان عضویت در این حزب را گرفتند که قبلاً در جبهه مخالفین به سر می‌بردند، اما حالا به صف اردوغان پیوسته‌اند و این نیز شوک عظیمی برای مخالفین بود. چرا که خانم چرچی اوغلو شهردار کلانشهر آیدین ترکیه، از حزب جمهوری خلق استعفا داد و همراه با چند شهردار دیگر به حزب اردوغان پیوست.

بر اساس قوانین ترکیه، شهرداران غالباً وابسته به یک حزب خاص هستند و کمپین انتخاباتی آنها با صرف هزینه‌های کلان توسط حزب برگزار می‌شود.

در اختیار گرفتن پست شهرداری در یک شهر به ویژه در کلانشهرهای ترکیه، به معنی کسب منابع مالی، فرصت‌های استخدامی و داشتن ابزار و امکان کارآ و موثر برای حزب پیروز است.

اما بر اساس قوانین ترکیه، وقتی که شهردار، از حزب متبوع خود استعفا دهد و به حزب دیگری بپیوندد، باز هم تصمیمات و اختیارات شهرداری با او خواهد بود. در نتیجه استعفای شهردار کلانشهر مهم آیدین که همواره به عنوان قلعه حزب جمهوری خلق شناخته شده، یک شوک بزرگ برای کمالیست‌های مخالف اردوغان بود.

حزب مزبور اعلام کرده که از این به بعد، شهردار آیدین به خاطر این رسوایی بزرگ، باید از ورود به هر محفل، انجمن و انظار عمومی در سطح کلانشهر محل خدمت خود، پرهیز و شرم کند. چرا که با لعن و نفرین مردم روبرو خواهد شد.

باریش ترک اوغلو از روزنامه جمهوریت نیز نوشته است: «خانم چرچی اوغلو، خیلی بی‌تعارف به مقامات حزب جمهوری خلق اطلاع داده، من تاب و توان این را ندارم که عمرم را در یک سلول 6 متری بگذرانم و ناچارم از شما جدا شوم».

در سالیان گذشته، تکنوکرات‌ها و فعالان سیاسی به شکل عادی به حزب حاکم می‌پیوستند و حتی برخی از افراد نظیر نعمان کورتولموش رئیس فعلی پارلمان و سلیمان سویلو وزیر سابق کشور، حزب خود را به طور کامل تعطیل می‌کردند و همراه با تمام اعضای خود به حزب اردوغان می‌پیوستند.

اما حالا، تیمی از لابی گرهای حزب حاکم، با دادن وعده‌های مالی و امتیازات کلان، شهرداران احزاب دیگر را شکار می‌کنند!

خانم الیف چاکر از تحلیلگران مشهور ترکیه اعلام کرده که اوزلم چرچی‌اوغلو، با 18 پرونده جاری و تقریباً 20 تحقیق و اتهام در مورد تخلف در مناقصه‌ها، رشوه‌خواری و سوء استفاده از قدرت، چنین پیامی از تیم اردوغان دریافت کرده است: «یا استعفا بده و به حزب ما بیا تا تمام اتهامات رفع شود، یا خود را برای رفتن به زندان مهیا کن. چنین چیزی به این معنی است که دولت و حزب حاکم، استفاده از هر ابزار پلیدی را برای خود مجاز می‌داند و این همان دلیل مهمی است که فضای سیاسی ترکیه را به سمت پلیدی و آلودگی برده است. حزب عدالت و توسعه از چیزی خجالت نمی‌کشد و تنها یک هدف را دنبال می‌کند: تلاش برای نابودی حزب جمهوری خلق و گرفتن تمام شهرداری‌های این حزب از هر راه ممکن».

اوزگور اوزل رهبر حزب جمهوری خلق اعلام کرده که این تاکتیک در موارد دیگری نیز به کار گرفته شده و یکی از پیمانکاران مشهور نزدیک به حزب او که دستگیر شده، از طرف یکی از مقامات مهم حزب حاکم به نام مجاهد ارسلان، چنین پیامی دریافت کرده است: «با پرداخت 2 میلیون دلار وجه نقد، ظرف یک هفته تو را از زندان بیرون می‌آوریم».

انتشار شکواییه این پیمانکار محبوس توسط اوزگور اوزل، مانند یک بمب خبری توجه رسانه‌ها را جلب کرد و روزنامه جمهوریت چاپ آنکارا نوشت: «اوزل وعده داده بود روز برگزاری جشن بیست و چهارسالگی حزب، هدیه‌ای برای اردوغان بفرستد. حالا مشخص شد که منظور او از هدیه انتشار خبر رسوایی مجاهد بوده است».

این روزنامه همچنین اعلام کرده که دادستان آنکارا، دیروز به سرعت تحقیق و تفحص درباره سیاستمدار مزبور را آغاز کرده و این نیز رسوایی بزرگی برای حزب اردوغان است.

الیف چاکر درباره تغییر مناسبات قدرت در حزب حاکم ترکیه و تباه شدن فضای سیاست در این کشور می‌گوید: «دوره پایانی حزب عدالت و توسعه به طور مشخص نشان می‌دهد که چه اتفاقی روی داده است. وقتی حزب حاکم دچار فساد و مسمومیت قدرت می‌شود، وقتی ویروس مسمومیت قدرت هر مویرگ حزب حاکم را آلوده می‌کند، مغز متفکر حزب نیز، ارتباط خود را با واقعیت از دست می‌دهد. به قدرت معتاد می‌شود و از هر ترفند سیاسی، هر ابزار ماکیاولیستی برای ماندن در قدرت استفاده می‌کند».

 دنیز زَیرک از دیگر تحلیلگران مشهور ترکیه نیز در روزنامه نفس چاپ آنکارا نوشته است: «بیایید نگاهی به وعده‌های مهم زمان تأسیس حزب عدالت و توسعه و جایگاه آن در 24 سال بعد بیندازیم: در سال 2001: حزب عدالت و توسعه اعلام کرد که ابتدا دموکراسی را در درون خود تجربه خواهد کرد. اما حالا و در سال 2025 میلادی، این فقط رجب طیب اردوغان است که تمام تصمیمات را در حزب عدالت و توسعه می‌گیرد. در سال تاسیس، این حزب 2001 از عضویت کامل در اتحادیه اروپا حمایت می‌کرد. اما حالا و در سال 2025 میلادی، تنها خط ارتباطی بین دولت حزب عدالت و توسعه با اتحادیه اروپا، به مسئله مهاجرت تقلیل یافته است. به عبارتی روشن معیارهای کپنهاگ در سیاست و معیارهای ماستریخت در اقتصاد به دروغ‌هایی بزرگ تبدیل شدند. در سال نخست تاسیس، این حزب رسماً اعلام کرد که به 2001 قانون اساسی جمهوری ترکیه پایبند خواهد ماند، اما حالا و در سال 2025 میلادی، این حزب نه تنها به قانون اساسی بلکه به تصمیمات و بخشنامه‌های خودش هم پایبند نیست!» 

در بخش پایانی گزارش، به نکات دیگری در مورد عمده‌ترین تغییرات منفی حزب حاکم ترکیه خواهم پرداخت.
ادامه دارد...

انتهای پیام/