حفاظت از ۹ میلیون هکتار عرصه طبیعی سمنان تنها با ۴۴ جنگلبان!
مدیرکل منابع طبیعی استان سمنان گفت: حفاظت از عرصه‌های جنگلی بدون همکاری روستاییان و جوامع محلی امکان‌پذیر نیست و با توجه به وسعت استان، کمبود نیرو یکی از چالش‌های اساسی است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سمنان، استان سمنان، با پهنه‌ای وسیع و تنوع زیستی کم‌نظیر، یکی از سرمایه‌های طبیعی ارزشمند کشور به شمار می‌رود؛ اما این گنجینه سبز در سال‌های اخیر با چالش‌های جدی در حوزه حفاظت و پایش عرصه‌های طبیعی روبه‌رو شده است. گستره‌ای نزدیک به 10 میلیون هکتار، که بخشی از آن شامل جنگل‌های کم‌نظیر هیرکانی و رویشگاه‌های بومی است، در برابر تهدیداتی همچون قاچاق چوب، چرای بی‌رویه دام، آتش‌سوزی‌های ناگهانی و تغییر کاربری اراضی قرار دارد. در چنین شرایطی، نقش جنگلبانان و نیروهای حفاظتی به‌عنوان خط مقدم دفاع از منابع طبیعی بیش از پیش اهمیت می‌یابد.
اما واقعیت این است که تعداد اندک نیروهای حفاظتی در سمنان فاصله‌ای عمیق با استانداردهای جهانی دارد. امروز، به ازای هر صدها هزار هکتار زمین، تنها یک جنگلبان یا قرقبان حضور دارد؛ نسبتی که نه‌تنها نظارت را دشوار می‌کند، بلکه راه را برای سوءاستفاده و تخلف هموارتر می‌سازد. این کمبود نیرو، همراه با محدودیت در تجهیزات و اعتبارات، حفاظت مؤثر از این عرصه‌های پهناور را با چالش‌های اساسی مواجه کرده است.
در این میان، کارشناسان بر این باورند که راهکار تنها در جذب نیروی جدید خلاصه نمی‌شود، بلکه می‌توان با جلب مشارکت مردم، آموزش جوامع محلی، و استفاده از ظرفیت دهیاری‌ها، شبکه‌ای مردمی و پویا برای پاسداری از این میراث طبیعی ایجاد کرد. تجربه کشورهای موفق در حوزه منابع طبیعی نیز نشان می‌دهد که آموزش و توانمندسازی ساکنان بومی، نه‌تنها ضریب موفقیت طرح‌های حفاظتی را افزایش می‌دهد، بلکه حس تعلق و مسئولیت‌پذیری را نیز در میان جامعه تقویت می‌کند.
این روزها، خبر انتخاب فاطمه امینیان به‌عنوان جنگلبان نمونه کشوری، بار دیگر توجه‌ها را به تلاش‌های بی‌وقفه مدافعان گمنام طبیعت جلب کرده است؛ افرادی که با وجود کمبود امکانات، در گرمای تابستان و سرمای زمستان، پاسدار حیات و سرسبزی این سرزمین‌اند. برنامه‌های تازه‌ای نیز در سمنان در حال شکل‌گیری است تا با ارتقای تجهیزات، جذب نیرو، و ساماندهی گروه‌های مردمی، فصل تازه‌ای در حفاظت از منابع طبیعی این استان آغاز شود.
علیرضا رهایی در گفت و گو با خبرنگار تسنیم در سمنان ، با اشاره به شرایط موجود حفاظت از منابع طبیعی گفت: در حال حاضر تنها 44 جنگلبان در استان فعالیت دارند که شامل 26 نیروی شرکتی و 18 نیروی پیمانی می‌شود.
وی با بیان اینکه استان سمنان بیش از 9 میلیون و 700 هزار هکتار مساحت دارد و تنها 3.6 درصد آن جنگل است، افزود: به ازای هر 200 هزار هکتار، یک جنگلبان یا قرقبان حضور دارد که این نسبت با استانداردهای حفاظتی فاصله زیادی دارد.
کارشناسان منابع طبیعی معتقدند کمبود نیرو نه تنها روند پایش عرصه‌ها را دشوار می‌کند بلکه زمینه افزایش تخلفات و تعرض به جنگل‌ها را نیز فراهم می‌آورد. آنان می‌گویند مشارکت مردم در قالب گروه‌های داوطلبانه می‌تواند بخش مهمی از این خلأ را جبران کند.
به گفته متخصصان، تجربه موفق کشورهای دیگر نشان داده است که آموزش و توانمندسازی ساکنان مناطق جنگلی، ضریب موفقیت طرح‌های حفاظتی را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. این رویکرد می‌تواند در سمنان نیز الگوبرداری شود.
رهایی همچنین از انتخاب فاطمه امینیان به عنوان جنگلبان نمونه کشوری خبر داد و گفت: برنامه‌ریزی برای آموزش جوامع محلی در مناطق جنگلی استان آغاز شده و تلاش می‌کنیم با استفاده از ظرفیت دهیاری‌ها، شبکه‌ای منسجم از گروه‌های مردمی ایجاد کنیم.
وی افزود: در صورت تأمین اعتبارات لازم، علاوه بر جذب نیروهای جدید، تجهیزات و امکانات حفاظتی نیز به روزرسانی خواهد شد تا پوشش حفاظتی عرصه‌های منابع طبیعی ارتقا یابد.
انتهای پیام/363/
