پایین‌ترین نرخ اشتغال صنعتی کشور در کرمان؛ پیامد غفلت از صنایع کوچک و متوسط
رئیس اتاق بازرگانی استان کرمان نسبت به بی‌توجهی به صنایع کوچک و متوسط هشدار داد و گفت: این غفلت کرمان را در پایین‌ترین نرخ اشتغال صنعتی کشور قرار داده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمان، 21 مردادماه به عنوان «روز حمایت از صنایع کوچک» در تقویم ایران ثبت شده است و واقعیت این است که به گفته کارشناسان صنایع کوچک و متوسط ستون فقرات اقتصاد در بسیاری از کشورها محسوب می‌شوند، با این وجود رئیس اتاق بازرگانی استان کرمان از بی‌توجهی جدی به این بخش در استان سخن گفت و هشدار داد که کرمان با پدیده «میانه گمشده» در صنعت دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ وضعیتی که تولید، اشتغال و صادرات را به شدت محدود کرده است.
به اعتقاد رئیس اتاق بازرگانی کرمان، تمرکز بیش از حد بر صنایع بزرگ و غفلت از واحدهای کوچک و متوسط، ساختار صنعتی استان را دچار شکافی عمیق کرده است؛ شکافی که نه‌تنها نرخ اشتغال صنعتی را به پایین‌ترین سطح کشور رسانده بلکه مانع شکل‌گیری زنجیره ارزش و تولید کالاهای با ارزش افزوده بالا شده؛ وضعیتی که موجب شده نرخ اشتغال صنعتی استان در پایین‌ترین سطح کشور قرار گیرد.
سید مهدی طبیب‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان، در گفت‌وگو با تسنیم، با اشاره به اهمیت صنایع کوچک و متوسط در توسعه اقتصادی کشور، گفت: صنایع کوچک، موتور محرک اشتغال، نوآوری و توسعه فناوری هستند و نقش مهمی در رونق اقتصادی دارند. با این حال، در استان کرمان تمرکز اصلی بر واحدهای بزرگ مانند خودروسازی‌ها، مجتمع‌های سنگ‌آهن و مس بوده و صنایع کوچک و متوسط عملاً رها شده‌اند.
وی با انتقاد از رویکرد ملی در این حوزه، افزود: در سطح کشور نیز وضعیت مشابهی حاکم است؛ وزارت صنعت، معدن و تجارت عملاً وزارت خودروسازان، فولادی‌ها و مس شده و سازمان صنایع کوچک و متوسط نیز توان کافی برای هدایت و حمایت مؤثر از این بخش را ندارد.
«میانه گمشده» در ساختار صنعتی کرمان
به گفته طبیب‌زاده، در کشورهای توسعه‌یافته ترکیب بنگاه‌های اقتصادی از واحدهای خرد و کوچک آغاز شده و سپس به متوسط و بزرگ می‌رسد، اما در کرمان این الگو به‌شدت مختل شده است؛ در استان کرمان، یا بنگاه‌ها بسیار خرد هستند یا بسیار بزرگ و واحدهای متوسط تقریباً وجود ندارند.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان، از وجود این شکاف که از آن با عنوان "میانه گمشده" یاد می‌شود انتقاد کرد و گفت: این شکاف پیامدهای گسترده‌ای برای اقتصاد و اشتغال استان به همراه داشته است که پایین‌ترین نرخ اشتغال صنعتی در کشور از جمله این پیامدها است.
وی با اشاره به آمارهای رسمی اظهار داشت: با وجود سرمایه‌گذاری‌های کلان در حوزه معدن و صنایع معدنی، کرمان پایین‌ترین نرخ اشتغال صنعتی کشور را دارد و در عوض، بالاترین سهم اشتغال در بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده است.
طبیب‌زاده تأکید کرد: بنگاه‌های بزرگ اقتصادی استان صرفاً در چارچوب فعالیت‌های خود عمل می‌کنند و زنجیره ارزش افزوده‌ای که بتواند صنایع پایین‌دستی را توسعه دهد، ایجاد نکرده‌اند. در فولاد، توسعه صنایع پایین دستی و تولید تا شمش و چند واحد نورد محدود می‌شود و در مس نیز تنها تا مرحله تولید کاتد پیش می‌رویم، در حالی که صنایع پایین‌دستی مس می‌توانند اشتغال و ارزش افزوده فراوانی ایجاد کنند.
طبیب‌زاده با اشاره به ساختار سهامداری بنگاه‌های بزرگ گفت: اکثر سهامداران این شرکت‌ها دولتی یا شبه‌دولتی هستند و درآمد حاصل از فروش مواد خام یا محصولات نیمه‌فرآوری‌شده سالانه به خارج از استان منتقل می‌شود. این روند موجب شده امکان انباشت سرمایه و توسعه صنعتی در استان شکل نگیرد.
وی افزود: صادرات کرمان به چند قلم کالا محدود مانند پسته، خرما، شمش آهن و کاتد مس خلاصه شده و بازارهای صادراتی نیز تکراری است. محصولات صادراتی ما عمدتاً فاقد ارزش افزوده بالا هستند، در حالی که واردات ما چندین برابر صادرات ارزش دارند. این نشان می‌دهد که ساختار صنعتی استان انعطاف‌پذیر نیست و کالاهای فناورانه و با ارزش بالا تولید نمی‌شود.
رئیس اتاق بازرگانی کرمان در پایان با تأکید بر لزوم اصلاح این وضعیت گفت: تنها راه‌حل این است که استان به سمت ایجاد و تقویت واحدهای صنعتی متوسط حرکت کند. این واحدها می‌توانند حلقه‌های میانی زنجیره ارزش را تکمیل کرده و زمینه تولید محصولات متنوع و با ارزش افزوده بالا را فراهم کنند. بدون این اقدام، شکاف صنعتی کرمان همچنان پابرجا خواهد ماند.
انتهای پیام/511/
