شکاف سیاسی کم‌سابقه در اسرائیل بر سر طرح اشغال نوار غزه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، تصمیم بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، برای آغاز یک عملیات گسترده در شهر غزه برای تصرف کامل این شهر که گام نخست استراتژی اشغال کامل نوار غزه است، واکنش‌های زیادی را درون سرزمین‌های اشغالی برانگیخته است.

از یکسو بخش بزرگی از جامعه صهیونیستی اعتراض علیه این طرح را عمدتاً به دلیل خطری که برای جان اسیران باقی‌ مانده در نوار غزه دارد آغاز کرد و از سوی دیگر سیاستمداران و رهبران احزاب مخالف نیز به شدت با آن مخالفت کرده‌اند.

22 ماه پس از آغاز دور جدید جنگ غزه و در حالی که 675 روز از 7 اکتبر 2023 و اسارت اسیران اسرائیلی در نوار غزه می‌گذرد، کابینه نتانیاهو به اجرای مرحله  جدیدی از تهاجم علیه نوار غزه رأی داد. طبق این طرح قرار است در فاز نخست، شهر غزه به اشغال کامل ارتش رژیم صهیونیستی در بیاید و در ادامه چنانچه لازم باشد تصرف اردوگاه‌های مرکزی غزه در دیرالبلح به اشغال دربیاید.

نتانیاهو دیروز در دو کنفرانس خبری پشت سر هم کوشید تصویری از این عملیات به‌عنوان یک «راه‌حل قاطع» برای پایان جنگ ارائه دهد و اعلام کرد قصد ندارد غزه را به اشغال دایمی درآورد؛ بلکه به‌دنبال ایجاد یک «حاکمیت غیرنظامی» برای فلسطینی‌های ساکن نوار غزه است که به‌ زعم او تهدیدی علیه این رژیم نباشد.

با این حال، او حتی به‌طور کلی توضیح نداد که چه طرف‌هایی در ترکیب این اداره خواهند بود و سازوکار اداره صورت‌گرفته چگونه خواهد بود. سکوت او در این زمینه به بدبینی مخالفان و خانواده‌های گروگان‌ها دامن زد که معتقدند این عملیات، نه‌تنها کمکی به آزادی اسرا نمی‌کند بلکه عملاً جان آنان را به خطر جدی می‌اندازد.

با این وجود بعید به نظر می‌رسد اجرای این استراتژی اساساً چه در ساحت تئوریک و چه در عمل بتواند باعث پایان یافتن سریع جنگ شود، همچنانکه تاکنون نیز اسرائیل با وجود اشغالگری شدید، ایجاد ویرانی زیاد و نسل‌کشی در غزه موفق به خلع حماس از قدرت نشده است.

 انتقادهای تند داخلی و اتهام «شکست مدیریتی»

یائیر لاپید، رهبر مخالفان و رئیس حزب «یش عتید»، در واکنش به سخنان نتانیاهو گفت: «آنچه شب گذشته دیدیم، یک نمایش وحشتناک از طرف نخست‌وزیری شکست‌خورده بود که واقعیت را با یک پاورپوینت جایگزین کرده است.» او هشدار داد که نتیجه این سیاست‌ها «مرگ اسیران، کشته‌شدن نظامیان بیشتر، فروپاشی اقتصاد و سقوط جایگاه بین‌المللی» رژیم خواهد بود. لاپید تأکید کرد که نتانیاهو «نه در کنست و نه در میان مردم از اکثریت برخوردار نیست و لذا کابینه او مشروعیت خود را از دست داده است.» به گفته وی، این کابینه نباید اجازه یابد رژیم را وارد باتلاق اشغال غزه کند.

لاپید حتی فراتر رفت و اظهار داشت به جای ادامه عملیات، باید با گروه‌های مقاومت وارد معامله تبادل اسرا شد، همه گروگان‌ها آزاد شده، جنگ پایان یابد و اداره غزه برای چند سال به مصر سپرده شود.

 بحران خدمت اجباری حریدی‌ها و تنش ائتلافی 

واکنش‌ها به طرح اشغال غزه با جنجال قدیمی‌تر درباره قانون جذب اجباری حریدی‌ها در ارتش اسرائیل گره خورده است. نتانیاهو در نشست خبری خود مدعی شد که به‌زودی این قانون به تصویب خواهد رسید و اتهامات مطرح شده علیه خود در رابطه با تعویق عمدی رسیدگی به این قانون برای جلب رضایت احزاب مذهبی را رد کرد. او انگشت اتهام را متوجه یولی ادلشتاین، رئیس سابق کمیسیون امنیت و امور خارجی کنست کرد و گفت ادلشتاین عمداً جلسات را طولانی کرده تا روند قانون‌گذاری متوقف شود. 

این در حالی است که ماه گذشته حزب «یهودیت تورات» پس از دریافت متن پیش‌نویس قانون جذب حریدی‌ها که ادلشتاین تهیه کرده و آن را ناقض توافقات قبل دانسته بود، از کابینه خارج شد. چند روز بعد، حزب شاس نیز از مشارکت در کابینه استعفا داد، اما همچنان ذیل ائتلاف پارلمانی باقی ماند. نتانیاهو، به منظور آرام‌کردن متحدان مذهبی، ادلشتاین را از سمتش برکنار و بواز بیسموت را به جای او منصوب کرد؛ فردی که گفته می‌شود به‌دنبال مصالحه‌ای است که امیال حریدی‌ها را تأمین کند.

لاپید با اشاره به این اقدام گفت: «کسی که رئیس کمیسیون امنیت را فقط برای تصویب قانون فرار از خدمت حریدیان اخراج می‌کند، حق ندارد به ارتشی‌ها دستور دهد در غزه کشته شوند.»

 واکنش دیگر رهبران مخالف 

یائیر گولان، رئیس حزب چپ‌گرای «دموکرات‌ها»، سخنان نتانیاهو درباره دستور اخیر شکست حماس را «مضحک» دانست و گفت: «بعد از 22 ماه جنگ و وعده پیروزی کامل، حالا وانمود می‌کند که تازه دستور داده حماس شکست بخورد؛ انگار تا امروز ارتشی‌های ما برای تفریح در غزه بوده‌اند.» او این وضعیت را «بزرگ‌ترین شکست امنیتی تاریخ رژیم» نامید.

آویگدور لیبرمن، رهبر حزب «اسرائیل خانه ما»، هم نتانیاهو را متهم کرد که «با وقاحت بی‌سابقه‌ای دروغ می‌گوید» و اسیران، نظامیان وظیفه و نیروهای ذخیره را فدای بقای ائتلاف خود و جلب رضایت حریدی‌ها کرده است.

بنی گانتس، رهبر حزب اپوزیسیون «آبی‌وسفید – وحدت ملی»، نیز با لحنی کوتاه اما کنایه‌آمیز گفت: «نتانیاهو زیاد حرف می‌زند ولی در عمل بجز وقت‌کشی کاری نمی‌کند.»

بازگشت بحران سربازی حریدی‌ها

در چنین شرایطی اظهارات آریه درعی، رهبر حزب حریدی شاس دیگر بار موضوع فراخوانی این قشر برای خدمت نظامی در ارتش اسرائیل را ملتهب ساخت. شبکه تلویزیونی آی 24 در گزارشی اعلام کرد که درعی اواخر ماه ژوئیه 2025 در یک گردهمایی دانشجویان علوم مذهبی در شهر بیت المقدس اشغالی خطاب به این دانشجویان گفته:

«خدای ناکرده حتی به ذهن هیچ‌کس حتی در لحظه‌ای کوتاه هم خطور نکند که شاید در چنین زمانی لازم است در خدمت نظام وظیفه مشارکت کنیم… یا خدای ناکرده، خوب است کمی متفاوت فکر کنیم، شاید لازم باشد واقعاً کاری انجام دهیم، شاید باید کمک کنیم. خدای ناکرده.»

نتانیاهو در نشست خبری اخیر خود، هنگامی که از او درباره این اظهارات سؤال شد، گفت: «من این حرف را نشنیدم، ولی او به من گفت که چنین چیزی را رد کرده است. نمی‌دانم، ندیدم، ولی به من گفتند که درعی چنین حرفی نگفته است.»

این پاسخ با واکنش فوری نفتالی بنت، نخست‌وزیر پیشین رژیم صهیونیستی، روبه‌رو شد. او با انتشار ویدئوی کامل سخنان درعی نوشت: کسی که «مردم را به فرار از خدمت فرا می‌خواند، حق ندارد دیگران را به میدان جنگ بفرستد.» بنت اظهارات و سیاست نتانیاهو را که از یکسو برای حریدی‌ها معافیت از خدمت قائل می‌شود و از سوی دیگر می‌خواهد ارتش را برای اشغال غزه گسیل دارد، همچون «خنجری در قلب» توصیف کرد.

در مقابل آریه درعی، رهبر حزب شاس در پاسخ به بنت از اشاره به سخنان او طفره رفت و حمله‌ای شخصی علیه نخست‌وزیر سابق ترتیب داد. درعی، بنت را «فریبکار» نامید که «چاقویی در قلب رأی‌دهندگان» فرو کرده است؛ منظور وی از این کنایه، قول بنت در انتخابات 2021 مبنی بر ائتلاف با نتانیاهو بود که بعداً زیر آن زد و با مخالفان وی تشکیل کابینه داد.

واکنش‌ها به طرح جدید نتانیاهو برای اشغال غزه اولاً نشان می‌دهد برخلاف گذشته حتی موضوع حیاتی و امنیتی اشغال غزه نیز نمی‌تواند در سپهر سیاسی اسرائیل انسجام ایجاد کند و از سوی دیگر مخالفان سیاسی نتانیاهو و حتی بخش اعظم جامعه صهیونیستی، موضوع معافیت حریدیان از خدمت نظام وظیفه در ارتش را در تناقض با طرح اشغال نوار غزه قلمداد می‌کنند.

انتظار می‌رود در صورت اجرا شدن این استراتژی با افزایش شمار تلفات نظامی و به خطر افتادن جان اسیران، میزان مخالفت‌ها با این تصمیم نتانیاهو بیش از پیش شدت گیرد.

انتهای پیام/